نقد تطبیقی سیمای قهرمان در رمانهای «همسایهها» اثر احمد محمود و «چهرۀ مرد هنرمند در جوانی» اثر جیمز جویس بر اساس نظریّۀ لارنس کلبرگ
محورهای موضوعی : شعر
1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، نراق، ایران.
کلید واژه: لارنس کلبرگ , نظریّۀ رشد اخلاقی , احمد محمود , رمان همسایهها , جیمز جویس , رمان چهرۀ مرد هنرمند در جوانی,
چکیده مقاله :
قهرمانان از عناصر کلیدی داستان ها هستند که با رفتار خود حوادث داستان را شکل میدهند. بررسی تطبیقی سیمای قهرمانان در داستانهای ملل مختلف میتواند نشانگر تفاوتهای جامعۀ خاستگاه آنان باشد. یکی از ابزارهای مقایسۀ قهرمانان نظریّههای روانشناختی است. نظریّۀ روانشناختی معیار در این مقاله نظریّۀ اخلاقی کلبرگ است. در این نظریّه رشد اخلاقی افراد در سه سطح پیش قراردادی، قراردادی و فرا قراردادی مطالعه میشود. در پژوهش میانرشتهای حاضر قهرمانان در رمان «همسایهها» و «چهرۀ مرد هنرمند در جوانی» بر اساس نظریّۀ روانشناسانه ـ اخلاقی کلبرگ بررسی و مقایسه میشوند. رمان «همسایهها» اثر احمد محمود نویسندۀ ایرانی، اثری واقعگرا با لحنی برونگرایانه است؛ امّا رمان «چهرۀ مرد هنرمند در جوانی» اثر جیمز جویس نویسندۀ ایرلندی تبار سبکی درونگرایانه دارد.لیکن تقارن زمانی تألیف دو کتاب و نیز سنخیّت جنسی و سنّی قهرمان دو کتاب، نقد تطبیقی را امکانپذیر میسازد. در این پژوهش تطبیقی-میانرشتهای به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی کاربرد نظریّۀ روانشناسی ـ اخلاقی کلبرگ در رفتار قهرمانان این دو رمان مطالعه و مقایسه میشود. این بررسی تأثیر دو فضای اجتماعی متفاوت را در رشد اخلاقی آنها نشان میدهد و نیز در پی اثبات این مدّعاست که رشد اخلاقی افراد الزاماً در سطح سه متوقّف نمیشود؛ بلکه همانگونه که گاه موانع و مشکلات فردی و اجتماعی فرد را از تکامل اخلاقی باز میدارد، در شرایطی خاص فرد میتواند با تولدی دوباره، رشد اخلاقی خود را در مسیری دیگر آغاز کند.
Heroes are among important elements of stories that comparative study of them can show the differences in the society of them. One of the tools for comparing heroes is psychological theories. The psychological theory in this article is Kohlberg's moral theory. In this theory, the moral development of people is studied at three levels: pre-contractual, contractual and post-contractual. In the current interdisciplinary research, the heroes in the novel "Neighbors" by Ahmad Mahmoud, an Iranian writer and "The Face of the Artist in Youth" by Irish author James Joyce are compared based on this theor. In a descriptive-analytical way and based on interdisciplinary studies, this research investigates and studies the application of Kohlberg's psychological- moral theory in the behavior of the heroes . This review shows the effect of two different social situations in their moral development and also seeks to prove the claim that the moral development of people does not necessarily stop at level three; Rather, just as sometimes personal and social obstacles and problems prevent a person from moral development, in certain circumstances, a person can begin his moral development in another direction by a rebirth.