بررسی تطبیقی اشعار ایدئولوژیک احمد شاملو و پل الوآر

محورهای موضوعی : شعر

فاطمه عبدشاهی ¹ , محمدرضا محسنی ²

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فرانسه، گروه زبان و ادبیات فرانسه، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک

تاریخ دریافت : 1400/02/29 تاریخ پذیرش : 1400/02/29 تاریخ انتشار : 1400/02/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

در حوزه ادبیات تطبیقی با بررسی مضامین مشترک در ادبیات ملل مختلف می‌توان به اشتراکات بی‌شماری دست یافت که بر تأثیرگذاری متقابل شعرا یا نویسندگان تأکید می‌کند. زایش هر متن شعری، برخاسته از شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر جامعه است که با قلم شاعر متعهد بازگو و منعکس می‌شود. در این مقاله با تأکید بر مفاهیم پایه مانند صلح، عدالت، آزادی، عشق و آرمان- اتوپیا- بر اساس روش جامعه‌شناختی و نقد ایدئولوژی به بررسی تطبیقی اشعار ایدئولوژیک دو شاعر بلندآوازه از دو فرهنگ و تمدن متفاوت پل الوآر(1895-1952م) فرانسوی و احمد شاملو ایرانی (1305-1379ش) خواهیم پرداخت. رویکرد مورد نظر برای مقایسه اشعار این دو شاعر بزرگ، رویکرد جامعه شناختی است؛ چراکه این دو شاعر، تا حد زیادی تحت تأثیر زمانه‌ای بوده‌اند که در آن می‌زیسته‌اند و در آثارشان رویدادهای اجتماعی را منعکس نموده‌اند. در واقع هدف نقد اجتماعی، مطالعه تأثیرات متقابل ادبیات و جامعه می‌باشد. افزون بر این، در این مقاله از نقد ایدئولوژی نیز استفاده خواهیم نمود.

چکیده انگلیسی:

In the field of comparative literature, by examining common themes in the literature of different nations, countless commonalities can be achieved that emphasize the mutual influence of poets or writers. The birth of any poetic text arises from the social, political and economic conditions prevailing in society, which is narrated and reflected by the pen of a committed poet. In this article, a comparative study of the ideological poems of two famous poets from two different cultures and civilizations French Paul Alois (1895-1952 AD) and Iranian Ahmad Shamloo (1926-2000) has been investigated with emphasis on basic concepts such as peace, justice, freedom, love and ideal -utopia - based on sociological method and ideological critique. The approach to compare the poems of these two great poets is a sociological approach; Because these two poets have been greatly influenced by the times in which they lived and reflected social events in their works. In fact, the purpose of social critique is to study the interaction of literature and society. In addition, in this article, we will use the critique of ideology.

منابع و مأخذ:

 

کتابنامه

ایگلتون، تری. 1368ش، مارکسیسم و نقد ادبی، ترجمه اکبر معصوم بیگی، چاپ اول، تهران: نشر دیگر.

آلتوسر، لویی. 1387ش، ایدئولوژی و ساز و برگ‌های ایدئولوژیک دولت، ترجمه‌ روزبه صدرا، چاپ اول، تهران: نشر چشمه.

پوینده، م.ج. 1390ش، در آمدی بر جامعه شناسی ادبیات، چاپ دوم، تهران: انتشارات نقش جهان مهر.

رهبریان، محمدرضا. 1386ش، ترانه‌های بی هنگام، نگاهی به حاشیه و متن شعرهای تقدیمی احمد شاملو، تهران: مروارید.

سارتر، ژان پل. 1384ش، ادبیات چیست؟، ترجمه ابوالحسن نجفی، تهران: نشر زمان.

شاملو، احمد. 1381ش، مجموعه آثار، دفتر یکم شعرها، چاپ سوم، تهران: زمانه و نگاه.

شاملو، احمد. 1384ش، کتاب شعر: احمد شاملو، گردآوری، تصحیح و تدوین: هیوا مسیح، چاپ اول، تهران: قصیده سرا.

شاملو، احمد. 1385ش، روشن‌تر از خاموشی، چاپ هفتم، تهران: نشر آگاه.

شاملو، احمد. 1387ش، مجموعه آثار، جلد اول، چاپ هشتم، تهران: نشر نگاه.

فرتر، ل. 1387ش، لویی آلتوسر، ترجمه امیر احمدی آریان، چاپ اول، تهران: نشر مرکز.

قهرمانی، مریم. 1392ش، ترجمه و تحلیل انتقادی گفتمان، رویکرد نشانه شناختی، چاپ اول، تهران: نشر مؤلف.

الوار، پل. 2004م، تنهایی جهان، ترجمه شده توسط محمد رضا پارسایار، تهران: هرمس.

کتب فرانسوی

Eluard Paul, (2002) Poésies 1913-1916, Paris: Gallimard

 

مقالات

رسولی، حجت. 1384ش، «معیار تعهد در ادبیات»، پژوهشنامه علوم انسانی، ش 46-45، صص82-73.

فاضلی، ن. پاییز و زمستان 1374ش، «درآمدی بر جامعهشناسی هنر و ادبیات»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 7 و 8، صص 107-134.

قسمت‌هایی از دو مصاحبه با احمد شاملو نقل از «مجله فردوسی»، فروردین 1345ش، «روزنامه آیندگان».

Bibliography

Igleton, Terry. 1989, Marxism and Literary Criticism, translated by Akbar Masoom Beigi, first edition, Tehran: Digar publication.

Althusser, Louiy. 2008, Ideology and Ideological Mechanisms of the Government, translated by Roozbeh Sadra, first edition, Tehran: Cheshmeh Publishing.

Poyandeh, M.J. 2011, Introduction to the Sociology of Literature, Second Edition, Tehran: Naghsh Jahan Mehr Publications.

Rahbarian, Mohammad Reza 2007, Timeless Songs, Taking a Look at the Margin and Text of Ahmad Shamloo's Introductory Poems, Tehran: Morvarid.

Sartre, Jean Paul. 2005, What is Literature?, Translated by Abolhassan Najafi, Tehran: Zaman Publishing.

Shamloo, Ahmad 2002, Collection of Works, First Book of Poems, Third Edition, Tehran: Zamaneh and Negah.

Shamloo, Ahmad 2005, book of poetry: Ahmad Shamloo, collection, correction and editing: Hiva Masih, first edition, Tehran: Ode.

Shamloo, Ahmad 2006, Brighter than Silence, Seventh Edition, Tehran: Agah Publishing.

Shamloo, Ahmad 2008, Collection of Works, Volume One, Eighth Edition, Tehran: Negah Publishing. Ferter, L, 2008, Louis Althusser, translated by Amir Ahmadi Arian, first edition, Tehran: Markaz Publishing.

Qahramani, Maryam. 2013, Translation and Critical Analysis of Discourse, Semiotic Approach, First Edition, Tehran: Moalef Publishing.

Alvar, Paul. 2004, The Loneliness of the World, translated by Mohammad Reza Parsayar, Tehran: Hermes.

French books

Eluard Paul, (2002) Poetry 1913-1916, Paris: Gallimard

 

Articles

Rasooli, Hujjat 2005, "Commitment Criteria in Literature", Journal of Humanities, Vol. 46-45, pp. 82-73.

Fazeli, n. Fall and Winter 1995, "Introduction to the Sociology of Art and Literature", Social Sciences Quarterly, No. 7 and 8, pp. 107-134.

Excerpts from two interviews with Ahmad Shamloo, quoted from "Ferdowsi Magazine", April 1966, "Ayandegan Newspaper".