فصلنامه  گیاه و زیست فناوری ایران: 4 (4)

دسترسی آزاد مقاله

1 - آشنایی با گیاه دارویی چوچاق (Eryngium caeruleum)
جلال امیدی سمانه عبدالمحمدی

20.1001.1.17355028.1401.17.4.1.7

اکثر گیاهان دارویی جزء جنس‌های تیره چتریان هستند که در ایران انواع بی‌شماری از آن کشت می‌شود. چوچاق گیاهی علفی، مونوکارپیک و یکی از گونه‌های مهم تیره چتریان می‌باشد که از آن به عنوان سبزی محلی با خاصیت دارویی و معطر استفاده می‌کنند. سبزی چوچاق که در زبان گیلکی چوچاغ (چو چکیده کامل

اکثر گیاهان دارویی جزء جنس‌های تیره چتریان هستند که در ایران انواع بی‌شماری از آن کشت می‌شود. چوچاق گیاهی علفی، مونوکارپیک و یکی از گونه‌های مهم تیره چتریان می‌باشد که از آن به عنوان سبزی محلی با خاصیت دارویی و معطر استفاده می‌کنند. سبزی چوچاق که در زبان گیلکی چوچاغ (چوچاق یا انارچوقاق) و در زبان مازندرانی زلنگ یا زولنگ نام دارد، نوعی سبزی خوراکی از راسته کرفس‌سانان است که در شمال ایران می-روید و نام فارسی آن شش‌شاخ است. در شهسوار سبزی چوچاق، ششاک و در رامسر، شوشاخ (در واقع شش-شاخ) نام دارد. این گیاه دارای ترکیبات فنلی نظیر اسیدهای فنلی، فلاونوئید و تانن‌ها می‌باشد که به عنوان مهمترین آنتی‌اکسیدان طبیعی شناخته شده است. فعالیت آنتی‌اکسیدانی این گیاه دارویی بالا است و مشخص شده که عصاره متانولی برگ چوچاق از فعالیت مطلوبی برخوردار است که به محتوای بالای فنلی و فلاونوئیدی آن بستگی دارد. همانطور که می‌دانیم وجود آنتی‌اکسیدان‌ در رژیم غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است. چوچاق از جمله گیاهان دارویی با پتاسیل‌های ناشناخته است که رو به فراموشی است. این گیاه دارای مصارف متعددی همچون سبزی‌کاری، گل‌کاری و دارویی است که در صورت شناخت علمی، کشت، توسعه و بهره‌برداری صحیح می‌تواند نقش مهمی در سلامتی افراد و همچنین اشتغال‌زایی جوامع روستایی داشته باشد. در این مقاله به معرفی این گیاه دارویی، مواد موثره آن و کاربردهای پرشمارش پرداخته می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تکنیک‌های پرایمینگ بذر برای افزایش تولید سبزیجات
مانی جباری میترا جباری

20.1001.1.17355028.1401.17.4.2.8

محصولات باغی به ویژه سبزیجات به دلیل حجم کم و ارزش بالا لازم است از فناوری آماده کردن بذر بهره ‌برند. کاشت زودهنگام سبزیجات در محیط‌های غیربهینه اغلب برای دریافت سود بهتر در بازار انجام می‌شود، اگرچه به طور همزمان کشاورزان را مجبور می‌کند تا از قوه نامیه بذر بالا برای ج چکیده کامل

محصولات باغی به ویژه سبزیجات به دلیل حجم کم و ارزش بالا لازم است از فناوری آماده کردن بذر بهره ‌برند. کاشت زودهنگام سبزیجات در محیط‌های غیربهینه اغلب برای دریافت سود بهتر در بازار انجام می‌شود، اگرچه به طور همزمان کشاورزان را مجبور می‌کند تا از قوه نامیه بذر بالا برای جبران تولید نشاء استفاده کنند. برای مقابله با این مشکل، کشاورزان و شرکت‌های تولید بذر در سراسر جهان، تکنیک‌های پرایمینگ بذرها را انجام می‌دهند، زیرا همزمانی در گلدهی و باردهی را تسهیل می‌کند و در نتیجه عملکرد بهبود می‌یابد. استراتژی های مختلف آماده سازی مورد استفاده برای تیمار بذر به دو دسته معمولی/تهاجمی (هیدرو، اسمو، هورمونی، هاله، ماتریکس جامد، مواد مغذی، زیستی یا نانو پرایمینگ) و فیزیکی/غیرتهاجمی (مغناطیسی، اشعه ماوراء بنفش) طبقه‌بندی می‌شوند. مزایای آماده سازی بذر شامل: زمان سبز شدن گیاه، هزینه کاشت مجدد، آبیاری و کوددهی اضافی، مدیریت علف‌های هرز، رشد یکنواخت. بررسی جامع در مورد تکنیک‌های آماده سازی بذر اعمال شده در محصولات کم حجم مانند سبزیجات مورد توجه قرار نگرفته است. این بررسی مزایای تکنیک‌های مختلف آماده سازی بذر برای سبزیجات را بیان می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - مطالعه فلوریستیکی و کورولوژیکی گیاهان منطقه ضلع شرق و جنوب شرقی قله شاهدژ، ساری، مازندران
فاطمه دهبندی بالادهی ناصر جعفری علیرضا نقی نژاد

20.1001.1.17355028.1401.17.4.3.9

نتایج حاصل از پوشش گیاهی ممکن است در حل مسائل اکولوژیکی مانند حفاظت بیولوژیکی و مدیریت منابع طبیعی مفید باشد و با ارزیابی اطلاعات گیاهی می توان روند تغییرات آینده را پیش بینی کرد. قله شاهدژ با ۲۸۰۳ متر ارتفاع، بلندترین قله شهرستان ساری واقع در بخش چهاردانگه، در 80 کیلوم چکیده کامل

نتایج حاصل از پوشش گیاهی ممکن است در حل مسائل اکولوژیکی مانند حفاظت بیولوژیکی و مدیریت منابع طبیعی مفید باشد و با ارزیابی اطلاعات گیاهی می توان روند تغییرات آینده را پیش بینی کرد. قله شاهدژ با ۲۸۰۳ متر ارتفاع، بلندترین قله شهرستان ساری واقع در بخش چهاردانگه، در 80 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان ساری و شمال سمنان می باشد. نمونه های گیاهی منطقه از 5 ایستگاه صورت گرفت. شناسایی گیاهان بر اساس منابع موجود در هرباریوم دانشگاه مازندران و به کمک متخصصین در دسترس صورت گرفت و اطلاعات کورولوژی گونه ها با توجه به منطقه انتشار آن ها، با استفاده از منابع مزبور و تقسیم بندی جغرافیایی رویش های ایران تعیین شد. در مجموع 87 گونه گیاهی در 70 جنس و 34 خانواده شناسایی شده است. مقایسه ی تعداد تیره، جنس و گونه درگروه های گیاهی مطالعه حاضر نشان داد که گیاهان دو لپه و بعد از آن تک لپه ای ها دارای بیش ترین تعداد تیره، جنس و گونه می باشند. از لحاظ کورولوژی، عناصر چند ناحیه ای با 3/33 درصد، گونه های ایران - تورانی با 6/19 درصد و پس از آن گونه های اروپایی - سیبریایی / ایران - تورانی / مدیترانه ای با 5/18 درصد به ترتیب دارای بیش ترین گستره بودند. بر اساس تقسیم بندی نوع زندگی، گیاهان شناسایی شده بیش تر از نوع رطوبت پسند یا هیگروفیت (6/58 درصد) و برآمده از آب (2/32 درصد) هستند. شکل زیستی عناصر گیاهی با روش رانکایر مشخص شد که شامل همی کریپتوفیت ها با30 درصد بیشترین و هیدروفیت با 3 کمترین درصد می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - خصوصیات مورفولوژی و پومولوژی چهار رقم آلوی ژاپنی و گوجه (Prunus spp.)
یاسمین شمس الشعرا سید مهدی میری رحیم قره شیخ بیات محی الدین پیرخضری داریوش داودی

20.1001.1.17355028.1401.17.4.4.0

این پژوهش به منظور ارزیابی خصوصیات مورفولوژی و پومولوژی چهار رقم آلوی ژاپنی (P. salicina Lindl.) و گوجه (P. cerasifera Ehrh.) در سال ١٣٩9 در کرج انجام شد. بر اساس توصیف نامه UPOV، عادت رشد درختان رقم شابلون نیمه افراشته و ارقام شایرو، ماریانا اینرا و گوجه سیف دیررس افرا چکیده کامل

این پژوهش به منظور ارزیابی خصوصیات مورفولوژی و پومولوژی چهار رقم آلوی ژاپنی (P. salicina Lindl.) و گوجه (P. cerasifera Ehrh.) در سال ١٣٩9 در کرج انجام شد. بر اساس توصیف نامه UPOV، عادت رشد درختان رقم شابلون نیمه افراشته و ارقام شایرو، ماریانا اینرا و گوجه سیف دیررس افراشته بود. همچنین رقم شابلون میوه‌های پهن و سه رقم دیگر میوه‌های گرد داشتند. رنگ روی میوه از زرد-نارنجی (شایرو) تا قرمز (سیف دیررس) متغیر بوده و رنگ گوشت میوه زرد (شایرو و شابلون) یا نارنجی (ماریانا اینرا و سیف دیررس) بود. نتایج پومولوژی نشان داد ارقام شایرو و ماریانا اینرا به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد (8/39 و 6/18 کیلوگرم/درخت) و تعداد میوه (9/1617 و 4/598 میوه/درخت) را دارا بودند. شابلون و ماریانا اینرا بالاترین وزن میوه (به ترتیب 2/32 و 0/31 گرم) و ماریانا اینرا بیشترین طول میوه (1/37 میلی‌متر) را داشتند، در حالیکه کمترین مقادیر این صفات مربوط به سیف دیررس بود. بیشترین مواد جامد محلول کل نیز با سیف دیررس (9/17 درصد) به دست آمد. عملکرد درخت با تعداد میوه/درخت و اسیدیته کل همبستگی مثبت و با مواد جامد محلول کل و شاخص طعم همبستگی منفی معنی‌داری داشت. وزن و طول میوه نیز با ابعاد برگ همبستگی مثبت و با تعداد میوه/درخت و مواد جامد محلول کل همبستگی منفی معنی‌داری نشان داد. بطورکلی، هر کدام از ارقام از نظر برخی ویژگی‌ها از یکدیگر متمایز بوده و می‌توانند جهت مصارف تازه خوری (ماریانا اینرا)، آبگیری (شایرو) و یا خشکباری (سیف دیررس) مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - اثر 24- اپی براسینولید و اسید جاسمونیک بر شاخص‌های رشد و گلدهی سیکلامن (Cyclamen Persicum)
الهام دانائی پیمان انگورج

20.1001.1.17355028.1401.17.4.5.1

به منظور بررسی اثر 24- اپی براسینولید و اسید جاسمونیک بر شاخص‌های رشد و گلدهی سیکلامن (Cyclamen Persicum)، آزمایشی بصورت طرح آماری کاملاً تصادفی با 7 تیمار، 3 تکرار و هر تکرار حاوی 3 گلدان، در مجموع 63 گلدان گل سیکلامن در زمستان سال 1400 در گلخانه تجاری در شهرستان کرج ا چکیده کامل

به منظور بررسی اثر 24- اپی براسینولید و اسید جاسمونیک بر شاخص‌های رشد و گلدهی سیکلامن (Cyclamen Persicum)، آزمایشی بصورت طرح آماری کاملاً تصادفی با 7 تیمار، 3 تکرار و هر تکرار حاوی 3 گلدان، در مجموع 63 گلدان گل سیکلامن در زمستان سال 1400 در گلخانه تجاری در شهرستان کرج انجام شد. تیمارها شامل 24- اپی براسینولید و اسید جاسمونیک هر کدام با 3 سطح 5/2، 5 و 10 میکرومولار و تیمار شاهد بود. نمونه‌برداری و ارزیابی صفات حدود چهار هفته پس از آخرین محلول‌پاشی انجام شد. صفات مورد ارزیابی شامل وزن تر و خشک گل، شاخص ثبات غشاء سلول، تعداد گل، محتوای آنتوسیانین گلبرگ، محتوای کلروفیل کل برگ و ماندگاری گل سیکلامن روی بوته بود. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد برگ و محتوای کلروفیل کل برگ در تیمار اسید جاسمونیک 5 میکرولیتر بدست آمد. بیشترین وزن تر و خشک گل، شاخص ثبات غشاء سلول، تعداد گل و محتوای آنتوسیانین گلبرگ در تیمار 24-اپی براسینولید 10 میکروگرم بود. همچنین بیشترین و کمترین ماندگاری گل سیکلامن روی بوته با 26/39 و 34/20 روز در تیمار 24-اپی براسینولید 10 میکروگرم و تیمار شاهد بدست آمد. بنابراین با توجه به نتایج تحقیق، محلول‌پاشی24- اپی براسینولید و اسید جاسمونیک برای بهبود شاخص‌های رشد و گلدهی سیکلامن توصیه می‌گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی پتانسیل کاربرد بستر کشت نی‌پیت در تولید گیاهچه‌های هنداونه (Citrullus lanatus L.) با تأکید بر پاسخ‌های پاسخ‌های فتوسنتزی
رضا صالحی فرنوش رستمی علی محمدی ترکاشوند پژمان مرادی سپیده کلاته جاری

در مطالعه حاضر، اثرات بسترهای کشت کوکوپیت ، نی‌پیت و پرلیت بر صفات مورفولوژیکی ، فیزیولوژیکی و عملکرد فتوسنتزی گیاهچه‌های هندوانه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی مطالعه شد . بذور گیاهان بعد از تهیه در ۶ بستر کشت شامل 100 درصد کوکوپیت (CP100) ؛ 100 درصد نی‌پیت (NP100) ؛ چکیده کامل

در مطالعه حاضر، اثرات بسترهای کشت کوکوپیت ، نی‌پیت و پرلیت بر صفات مورفولوژیکی ، فیزیولوژیکی و عملکرد فتوسنتزی گیاهچه‌های هندوانه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی مطالعه شد . بذور گیاهان بعد از تهیه در ۶ بستر کشت شامل 100 درصد کوکوپیت (CP100) ؛ 100 درصد نی‌پیت (NP100) ؛ 50 درصد کوکوپیت + 50 درصد نی‌پیت (CP50+NP50) ؛ 25 درصد کوکوپیت + 50درصد نی‌پیت+ 25 درصد پرلیت (CP25NP50P50) ؛ 50 درصد نی‌پیت + 50 درصد پرلیت (NP50+P50)؛ 70درصد نی‌پیت + 30 درصد پرلیت (NP70+P30) کشت شدند. شاخص‌های جوانه‌زنی همچون درصد و سرعت جوانه‌زنی محاسبه و پس از رسیدن گیاهچه‌ها به مرحله انتقال به مزرعه صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و کلروفیل فلورسانس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از عملکرد بالای رویشی گیاهچه‌های هنداونه در تیمار CP100 بود ، اما در بسترهای حاوی پرلیت کاهش در کلیه صفات مورفولوژیکی و عملکرد فتوسنتز مطالعه شده مشاهده شد. هنگام استفاده از محیط کشت CP100 ، بیشترین میزان کلروفیل a، b و کل ، کاروتنوئیدها و محتوای نسبی آب برگ و کمترین مقدار پرولین گزارش شد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده در تحقیق حاضر می‌توان بیان کرد که استفاده از کوکوپیت 100% می‌تواند منجر به رشد بهتر گیاه‌چه‌های هندوانه شود. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات