XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - اسم های مرکب زبان فارسی از دیدگاه نظریه ی آمیختگی مفهومی
زهرا محمدی فرشید سمائی مرضیه صناعتی محمدرضا رضویپژوهش حاضر، به بررسی و مطالعه‌ی اسم‌های مرکب درون‌مرکز زبان فارسی، از دیدگاه نظریه‌ی آمیختگی مفهومی می‌پردازد. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده و شیوه‌ی گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای است. بدین منظور100 نمونه ترکیب دو اسمی درون‌مرکز از دو فرهنگ دهخدا و سخن انتخاب و به‌طور تص چکیده کاملپژوهش حاضر، به بررسی و مطالعه‌ی اسم‌های مرکب درون‌مرکز زبان فارسی، از دیدگاه نظریه‌ی آمیختگی مفهومی می‌پردازد. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده و شیوه‌ی گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای است. بدین منظور100 نمونه ترکیب دو اسمی درون‌مرکز از دو فرهنگ دهخدا و سخن انتخاب و به‌طور تصادفی تحلیل شد. هدف از انجام این پژوهش، تعیین فرایندهای شناختی دخیل در شکل‌گیری اسم‌های مرکب درون‌مرکز زبان فارسی (استعاره) و مشخص نمودن میزان خلاقیت فرایند ترکیب با توجه به چارچوب نظری بنسز (2006) است. به اعتقاد وی هرچه در ترکیب‌ها ارتباط استعاری قوی‌تر باشد، میزان خلاقیت و پویایی به‌کاررفته در آنها بیشتر خواهد بود و به سطح انتزاعی معنا نیز افزوده می‌شود. نتایج برآمده از این پژوهش نشان می‌دهند که نظریه‌ی آمیختگی مفهومی نه‌تنها قابلیت و ظرفیت کافی برای توصیف خلاقیت و پویایی این فرایندها را دارد؛ بلکه تبیین متفاوت و تازه‌ای از آنها را نیز ارائه می‌کند و گویشوران زبان فارسی تمایل بیشتری به استفاده از معانی استعاری برای تولید و درک اسم‌های مرکب درون‌مرکز رادارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی حجاب معرفت (رویت) با تکیه بر کتب ادبی -عرفانی
عباس برنادر سیر و سلوک معنوی، هدف سالک رسیدن به کمال مطلق (ارجعی الی ربک) می‌باشد، که آن، مرتبۀ برتر نفس مطمئنه است، نفسی که از تمام آلایش‌ها پاک شده، حجابها را کنار زده است و به مقام عبودیّت حق رسیده است. در این مسیر معنوی، موانع و حجاب‌های زیادی وجود دارند که حرکت سالک را در چکیده کاملدر سیر و سلوک معنوی، هدف سالک رسیدن به کمال مطلق (ارجعی الی ربک) می‌باشد، که آن، مرتبۀ برتر نفس مطمئنه است، نفسی که از تمام آلایش‌ها پاک شده، حجابها را کنار زده است و به مقام عبودیّت حق رسیده است. در این مسیر معنوی، موانع و حجاب‌های زیادی وجود دارند که حرکت سالک را در این سیر و سلوک معنوی کند و یا سالک را از این مسیر باز می دارند. از جمله آن حجابها: دیدن خود، بهشت و آخرت، کعبه، رویّت محبّت حق، عبادت، عبودیّت خود و ... می‌باشد. سالک طریق حق، در برابر محبوب خویش باید به مقام تفویض برسد. در حالی‌که دیدن و رؤیت سالک در این طریق الی الله، نشانگر بقای صفت و بیانگر این است که هنوز سالک به مرتبة فقر و فنا و مرتبۀ محمولی درگاه الهی نرسیده است و هنوز آثار و بقایای وجودی در وجود سالک مشاهده می‌شود. این تحقیق بر آن است که با تأکید بر کتاب‌های ادبی- عرفانی از جمله کشف‌المحجوب، مرصادالعباد، مصباح الهدایا، عوارف المعارف و...حجاب‌های معرفت، از جمله حجاب‌های رؤیت را که مانع سیر و سلوک معنوی سالک به سوی کمال مطلق می گردد، بررسی نمایدکلید واژه : سیر و سلوک ، موانع و حجابها ، مشاهده ، فقرو فنا ، کمال مطلق پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی جایگاه شعر و شاعران در نسخه خطی جواهرالاسرار آذری طوسی
اسماعیل زارعمند علی رمضانی رسول عبادیشیخ آذری طوسی اسفراینی از شاعران و نویسندگان قرن نهم است که آثاری در نظم و نثر دارد. جواهرالاسرار را در چهار باب در موضوع های مختلف نوشته است. در این مقاله با شیوةتوصیفی- تحلیلی جایگاه شعر و تفسیر اشعار شاعران در نسخة خطی این اثر بررسی شده است. شیخ آذری در این کتاب عل چکیده کاملشیخ آذری طوسی اسفراینی از شاعران و نویسندگان قرن نهم است که آثاری در نظم و نثر دارد. جواهرالاسرار را در چهار باب در موضوع های مختلف نوشته است. در این مقاله با شیوةتوصیفی- تحلیلی جایگاه شعر و تفسیر اشعار شاعران در نسخة خطی این اثر بررسی شده است. شیخ آذری در این کتاب علاوه بر اینکه یک فصل و یک باب مشخّص در شرح و تفسیر اشعار شاعران دارد، در باب های دیگر نیز از شعر برای نشان دادن سواد علمی و ادبی، زیبایی شناسی، تفسیر و تبیین اندیشه مضامین مختلف به اقتضای متن استفاده کرده است. با شرح و تفسیر اشعار، او را باید جزو اوّلین شارحانی بنامیم که توانسته اشعار شعرا را شرح دهد. در شرح اشعار، به شرح ساختار شعر، خوانش شعر بر مبنای قواعد دستوری، شرح مفاهیم نمادین عرفانی شعر، توضیح تلمیحات و واژه های مشکل، توضیح اطّلاعات علمی در شعر، تفسیر عرفانی اشعار و بررسی زندگینامة شاعران و نقد اشعار آنها پرداخته است. نتایج تحقیق با این دستاورد نشان می دهد: جواهرالاسرار منبع مفیدی در شرح اشعار دشوار شاعران، معرّفی زندگی و نقد اشعار آنها می باشد که در تحقیقات علمی می‌تواند به صورت یک کتاب مرجع استفاده شود و درستی و نادرستی آن بررسی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - کاربردهای ادبی احجار کریمه در دیوان حافظ
ایوب کوشانشعرا برای بیان موضوعات و مفاهیمی که در ضمیرشان داشته‌اند. از عناصر متعدّدی برای هنرنمایی استفاده می‌کرده‌اند. بر این اساس است که آثار برجستة ادبی مشحون از عناصر متعدّدی از هنر، علوم متداول، پندارهای عامیانه و هر عنصری است که بتوان در هنرپردازی از آن استفاده کرد. از آن م چکیده کاملشعرا برای بیان موضوعات و مفاهیمی که در ضمیرشان داشته‌اند. از عناصر متعدّدی برای هنرنمایی استفاده می‌کرده‌اند. بر این اساس است که آثار برجستة ادبی مشحون از عناصر متعدّدی از هنر، علوم متداول، پندارهای عامیانه و هر عنصری است که بتوان در هنرپردازی از آن استفاده کرد. از آن میان می‌توان به احجار کریمه اشاره کرد که هم در هنرپردازی‌های لفظی و هم معنوی مورد استفاده شعرا قرار گرفته است. در پژوهش حاضر کاربردهای ادبی احجار کریمه را در دیوان حافظ مورد بررسی قرار داده و علّت انتخاب این موضوع این است که اوّلاً به کاربردهای ادبی احجار کریمه در ادب فارسی کمتر پرداخت شده است و ثانیاً شاعری هنرمند مانند حافظ با بسامد بالا در هنرپردازی‌هایش از احجار کریمه استفاده کرده در حدّی که می‌توان این کاربردها را جزو ویژگی سبکی حافظ به شمار آورد. در این پژوهش هدف، استخراج و تبیین کاربردهای ادبی احجار کریمه در دیوان حافظ است و به طور مستقیم پاسخ دادن به این سؤال است که احجار کریمه در دیوان حافظ دارای چه کاربردهای ادبی دارند؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و شواهدی از دیوان برای همان کاربرد آورده سپس به تحلیل نمونه‌ها پرداخته شده است. از یافته‌ها و نتایج به دست آمده به طور عمده می‌توان به بسامد بالای وجود کاربردهای احجار کریمه در سیزده عنوان، یکصد و سی و دو موضوع و دویست و شصت و هفت بار در دیوان حافظ اشاره کرد که قریب یک دهم ابیات دیوان حافظ را شامل می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تحلیل دیدگاه ادبی شهریار در« منظومه بلند در ذکر مفاخر ادب و هنر ایران»
معصومه بوستانی حمید رضا فرضی ابراهیم پوردرگاهییکی از منظرهای دیدگاه ادبی، مطالعة متن از منظر دیدگاه ادبی خود شاعر یا نویسنده است، یکی از شاعرانی که به بیان دیدگاه‌هایش در شعر پرداخته شهریار می‌باشد؛ او در ضمن اشعار خود، مقدّمة خود نوشت دیوان، مصاحبه‌ها و گفتگوهایش دربارة موضوعات مختلف شعر اظهار نظر کرده است. در این چکیده کاملیکی از منظرهای دیدگاه ادبی، مطالعة متن از منظر دیدگاه ادبی خود شاعر یا نویسنده است، یکی از شاعرانی که به بیان دیدگاه‌هایش در شعر پرداخته شهریار می‌باشد؛ او در ضمن اشعار خود، مقدّمة خود نوشت دیوان، مصاحبه‌ها و گفتگوهایش دربارة موضوعات مختلف شعر اظهار نظر کرده است. در این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی و براساس منابع کتابخانه‌ای صورت گرفته دیدگاه ادبی شهریار در منظومة بلند در ذکر مفاخر ادب و هنر ایران مورد بررسی قرار گرفته است؛ دسته‌بندی و تحلیل دیدگاه ادبی شهریار در این منظومه به شرح زیر می‌باشد. سبک‌های تازة شعر فارسی، تجدّد ادبی، رمانتیسم، اهمّیّت وزن و موسیقی در شعر، جایگاه قالب و فرم در شعر، نقد شعر برخی شاعران، ویژگی‌های شعری و القاب و صفات برخی شعرا، اصطلاحات ادبی، مقایسه برخی شاعران معاصر با شاعران گذشته، برخی نکات سبک شناسانه، زنان و پادشاهان و وزیران شاعر و دیدگاه شهریار دربارة آنها. نتایج این بحث، بیانگر دقّت نظر او دربارة مسائل ادبی و مطالعات عمیق و آگاهی او در این زمینه می‌باشد؛ به گونه‌ای که دیدگاه‌های ادبی او در موضوعات مختلف قابل مقایسه با دیدگاه‌های منتقدان معروف ادبی است. در مواردی هم دیدگاه ادبی تازگی‌هایی دارد؛ از جمله تقسیم‌بندی سبک عراقی به سه شاخه عراقی آذربایجان، عراقی اصفهان و عراقی شیراز و نیز در مورد تأثیرپذیری نیما از سیّد جعفر خامنه‌ای در تخیّل زیبا و فانتزی می‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تحلیل شخصیت اصلی زن در رمان از شیطان آموخت و سوزاند بر اساس آرای کارن هورنای
روح اله خدیوپور ساره زیرک عبدالحسین فرزاددر این پژوهش برآن بودیم تا با رویکردی روان‌کاوانه و با تکیه بر آرای کارن هورنای به واکاوی شخصیّت ولگا در رمان از شیطان آموخت و سوزاند نوشتة فرخنده آقائی بپردازیم. از این رو به بررسی این مسئله پرداختیم که چه عواملی موجب روان‌رنجوری و اضطراب بنیادی شخصیّت اصلی رمان شده‌ا چکیده کاملدر این پژوهش برآن بودیم تا با رویکردی روان‌کاوانه و با تکیه بر آرای کارن هورنای به واکاوی شخصیّت ولگا در رمان از شیطان آموخت و سوزاند نوشتة فرخنده آقائی بپردازیم. از این رو به بررسی این مسئله پرداختیم که چه عواملی موجب روان‌رنجوری و اضطراب بنیادی شخصیّت اصلی رمان شده‌اند و او از چه سازوکارهای برای مقابله با اضطراب‌هایش استفاده کرده است. نتایج تحقیق حاضر که به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی گردآوری شدند، نشان داد شرایط ناهنجار محیطی و تربیتی همچون وجود مادری روان‌رنجور در کنار فقدان حمایت پدر از عوامل اصلی در شکل‌گیری اضطراب بنیادی در شخصیّت ولگا هستند. او برای کاستن از اضطراب‌هایش به گرایشِ روان‌رنجورِ حرکت به سوی مردم رومی‌آورد، امّا این رویکرد در تضادّ با دیگر تمایلات روان‌رنجور قرار می‌گیرد و موجب تضادّ بنیادی در شخصیّتش می‌شود. بنابراین ولگا می‌کوشد با روش‌های دیگری همچون تعکیس، فاصله‌ای را که بین خود واقعی و خود ایده‌آلی‌اش ایجاد شده است، برطرف کند، امّا این مکانیزم نیز بر وخامت وضعیّت روانی‌اش می‌افزایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - جلوه های مختلف تکرار در رباعیات باباافضلالدین مرقی کاشانی .
محمد رضا شریفیبیتردید یکی از عواملی که رباعیّات باباافضل را دلنشین، جذاب و برجسته ساخته و مخاطب را مسحور و مجذوب خود کرده، استفاده از شگردهای ادبی و بلاغی است. باباافضل در عین سادگی و بی‌پیرایگی و گم نشدن در الفاظ فلسفی و عرفانی اتّفاقاً از آرایه‌های ادبی به همراه بلاغت ادبی کلام خو چکیده کاملبیتردید یکی از عواملی که رباعیّات باباافضل را دلنشین، جذاب و برجسته ساخته و مخاطب را مسحور و مجذوب خود کرده، استفاده از شگردهای ادبی و بلاغی است. باباافضل در عین سادگی و بی‌پیرایگی و گم نشدن در الفاظ فلسفی و عرفانی اتّفاقاً از آرایه‌های ادبی به همراه بلاغت ادبی کلام خود را نمایان و پر مخاطب کرده است. بابا افضل آگاهانه و گاه زیرکانه از آرایة ادبی تکرار، به همراه جناس و ایهام و تخیّلات ادبی تشبیه و استعاره، سخن و اندیشه خود را استحکام بخشیده و ماندگار کرده است. چرا که هدف از تکرار، اندیشه‌ای را برجسته ساختن و یا به جنبه‌ای از یک تفکّر، جلوة خاصی بخشیدن است. کاربرد تکرار در شبکه‌ای از آرایه‌ها، آن هم در قالب کوچک رباعی، نمایشی از اقتدار و تبحر او در آمیزش و آموزش دیدگاه‌های خویش است. در این مقاله برآنیم با روش کتابخانه‌ای و اسنادی تا جایی که کلام به اطناب نکشد جلوه‌هایی از آرایۀ تکرار را در رباعیّات باباافضل آشکار سازیم تا نشان دهیم که شاعر چگونه با شگرد بلاغت توانسته‌اندیشه‌های اخلاقی، عرفانی و فلسفی خود را با بیانی روشن بیان کند و در نتیجه مورد توجّه عام و خاص گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تحلیل نشانه های ارتباطی «نامه» بر اساس مدل ارتباطی رومن یاکوبسن با تحلیل نامۀ حرّه ختّلی از تاریخ بیهقی
مریم فیاضی فرهاد طهماسبیدر فرایند برقراری ارتباط و در مسیر توسعۀ شکل های مختلف ارتباطی، نامه، به عنوان گونه ای از زبانِ نوشتاری، به خوبی توانست جای خود را در برقراری ارتباط مؤثّر و ماندگار پیدا کند. امکانات ویژۀ ارتباطی در نامه، از جمله رویارویی ذهنی نویسنده با گیرندۀ پیام و امکان توسعۀ کارکر چکیده کاملدر فرایند برقراری ارتباط و در مسیر توسعۀ شکل های مختلف ارتباطی، نامه، به عنوان گونه ای از زبانِ نوشتاری، به خوبی توانست جای خود را در برقراری ارتباط مؤثّر و ماندگار پیدا کند. امکانات ویژۀ ارتباطی در نامه، از جمله رویارویی ذهنی نویسنده با گیرندۀ پیام و امکان توسعۀ کارکردهای ارتباطی، از امتیازات این گونۀ نوشتاری است. امتیازی که بسیاری از سیاستمداران، نویسندگان و هنرمندان را با وجود دسترسی به گونه های مختلف ارتباطی، به سمت نگارش نامه هایی سوق داد که علاوه بر ارزش ادبی، از نشانه های مختلف ارتباطی نیز برخوردارند. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس نظریه رومن یاکوبسن، توانمندی های ارتباطیِ زبان در نامه جستجو می‌شود. گرچه رویکرد اصلی یاکوبسن به زبان شناسی و شعرشناسی معطوف است، امّا نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد، حضور گستردۀ نشانه های ارتباطی زبان در نامه، امکان بهره برداری از آراء او را برای نشان دادن قدرت این گونۀ ادبی در برقراریِ ارتباط مؤثّر، فراهم می کند. انتخاب نامۀ حرّه ختّلی به امیر مسعود از تاریخ بیهقی، با توجّه به وجود تمام عناصر مورد نظر یاکوبسن (پیام، گیرنده، فرستنده، رمز، زمینه، تماس) و نقش ها و کارکردهای ارتباطی موجود در آن (عاطفی، همدلی، ترغیبی، فرازبانی، ادبی، ارجاعی) بوده است. پرونده مقاله
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400