هدف پژوهش حاضر بررسی مکانیسمهای اثرگذاری عوامل فرهنگی و اجتماعی بر تعین احکام فقهی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که عوامل فرهنگی و اجتماعی در تعین احکام فقهی در سه حیطه تغییر حکم واقعی، تغییر حکم ظاهری وتغییر حکم حکومتی با مکانیسمهای مختلف تاثیرگ چکیده کامل
هدف پژوهش حاضر بررسی مکانیسمهای اثرگذاری عوامل فرهنگی و اجتماعی بر تعین احکام فقهی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که عوامل فرهنگی و اجتماعی در تعین احکام فقهی در سه حیطه تغییر حکم واقعی، تغییر حکم ظاهری وتغییر حکم حکومتی با مکانیسمهای مختلف تاثیرگذار هستند. در حیطه تغییر احکام واقعی، عوامل فرهنگی و اجتماعی، با ایجاد تغییر در موضوع حکم، مصداق حکم، متعلق حکم و یا مصداق متعلق و نیز زوال علت حکم و همچنین ایجاد تغییر در اهمیت حکم و بروز تزاحم دو حکم در مقام امتثال، در تغییر حکم واقعی و تعین آن تاثیر میگذارند. در احکام ظاهری عوامل فرهنگی و اجتماعی با ایجاد تغییر در ظهور دلیل فقهی، پدیدارسازی موردی یا موسمی بودن حکم، کشف حکومتی بودن حکم، ظاهرسازی مرتبهدار بودن دلیل حکم و تغییر مفهوم، با ایجاد توجه به لوازم عادی یا عقلی معنی، تغییر این احکام را سبب می‎شوند. در احکام حکومتی عوامل فرهنگی و اجتماعی با ایجاد تغییر در درجه اهمیت قوانین الهی، مصالح و نظم عمومی و به واسطه فقیه حاکم، در تعین احکام فقهی تاثیرگذار هستند.
پرونده مقاله