علل و عوامل ارتکاب جرم منازعه و راه های پیشگیری از آن

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

حسنعلی مؤذن زادگان ¹ (دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی)
سمیه نوروزی ² (** - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز)

تاریخ دریافت : 1396/10/20 تاریخ پذیرش : 1396/12/17 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: سیاست جنایی, منازعه, عوامل نامساعد اجتماعی, عوامل نامساعد فردی, پیشگیری کیفری, پیشگیری اجتماعی, سیاست کیفری,

چکیده مقاله :

نزاع دسته جمعی یکی از پدیده های مجرمانه شایع در جوامع از گذشته تا به حال محسوب می شود. این جرم، از جمله جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص است که حقوق ایران در ماده 615 قانون مجازات اسلامی(بخش تعزیرات)، پیش بینی کرده است. در بررسی علل و عوامل ارتکاب جرم مزبور، از حیث فردی و اجتماعی، از تحقیقات میدانی انجام گرفته در این زمینه استفاده شده است. به علاوه پس از تحلیل علل و عوامل فردی و اجتماعی، بروز نزاع دسته جمعی با استفاده از تحقیقات میدانی مزبور، طرق پیشگیری از وقوع این جرم، اعم از پیشگیری اجتماعی و کیفری مطرح گردیده است. از جمله علل و عوامل ارتکاب جرم منازعه از حیث علل و عوامل فردی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته، تأثیر جنسیت و سن است و از حیث اجتماعی مهاجرت، فقر، بیکاری و تضاد فرهنگی به عنوان متغیرهای ثابت شده در تحقیق می باشد. در زمینه راه کارهای پیشگیری اجتماعی از جرم، ابزارها و روش هایی همچون ایجاد هماهنگی و یکپارچگی فرهنگی و رواج سنت میانجی گری از یک سو و تجدیدنظر در مجازات های مقرر قانونی مذکور در ماده 615 قانون مجازات اسلامی، از حیث ایجاد خصلت بازدارندگی از سویی دیگر، در سیاست جنایی ایران ضروری به نظر می رسد.

منابع و مأخذ:

منابع و مأخذ

الف:کتاب ها

1. احمدی، حبیب، جامعه شناسی انحرافات، 1388، چاپ سوم، تهران، انتشارات سمت

2. ستوده، هدایت الله، آسیب شناسی اجتماعی،1380، چاپ هشتم، تهران، نشر آوای نور

3. صانعی، پرویز، حقوق جزای عمومی، تهران،گنج دانش، 1376، چاپ هفتم، جلد دوم

4. کی نیا، مهدی، مبانی جرم شناسی،1384، جلد اول، چاپ هفتم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران

5. نجفی توانا، علی، جرم شناسی،1381، چاپ  دوم، تهران، نشر سنجش وآموزش

6. نوربها، رضا، زمینه جرم شناسی، 1380، چاپ دوم، تهران، انتشارات گنج دانش

ب- مقالات

7. ابراهیمی، شهرام، رجبی، ابراهیم، پیشگیری در نظریه های جرم شناسی و گستره محدودیت آن، 1389، مجله تخصصی علوم اسلامی رضوی، شماره13

8. بحرینیان، سید عبدالمجید، مقصود لو، صفا، قدوسی، آرش، بررسی شیوع و شدت جرایم در بیماران مبتلا به اختلالات روانی، پژوهش در پزشکی، 1381، سال 26 شماره 3

9. توفیقی، حسن، ناجی، محمدرضا، بررسی علل مختلف مرگ در نزاع های منجر به فوت، مرداد و شهریور 1377، مجله علمی پزشکی قانونی، شماره 14

10. چاله چاله، فرشید، اصول و مبانی پیشگیری از جرم، خرداد و تیر 1387، ماهنامه حقوق «دادرسی»، شماره68 

 

11. رستمی تبریزی، لمیاء، درآمدی بر رویکرد جنسیتی جرم شناسی، پاییز و زمستان1388، مجله تحقیقات حقوقی، شماره50

12. کاربخش داوری، مژگان، زرگر، موسی، زارعی، محمدرضا، خاجی، علی، الگوی خشونت به دنبال منازعه در موارد منجر به بستری قربانیان در شش مرکز حوادث شهر تهران، تابستان 1383، مجله علمی پزشکی قانونی، شماره 34

13. کی نیا، مهدی، آمار جنائی، بهمن 1356، حقوق «مهنامه قضایی»، شماره 143

14. کی نیا، مهدی، ویژگی های تبهکاری روستایی، خرداد57، ماهنامه قضایی، شماره 147

15. کی نیا، مهدی، اقتضای سن از دیدگاه جرم شناسی، آذر 1355، روانشناسی و علوم تربیتی «مکتب مام» شماره 84

16. ناظری، مهرداد، افت سرمایه اجتماعی گسترش نزاع های خیابانی، اسفند 88 و فرودین 89، ماهنامه گزارش (اجتماعی، اقتصادی، سیاسی)، شماره 216

17. نایبی، هوشنگ، جورخواجه، تقی، ریشه یابی نزاع های دسته جمعی (مورد مطالعه روستاهای کویچ و افشرد از توابع بخش خواجه در استان آذربایجان شرقی، پاییز و زمستان 1388، نشریه جامعه شناسی و علوم اجتماعی «توسعه روستایی»، شماره 1

ج- پایان نامه

18. میبدی، امیر رضا، بررسی اختلافات و نزاع های جمعی و عوامل مؤثر در پیشگیری و کنترل آن در استان چهارمحال و بختیاری، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، سال1382

د- سایت ها

19. عماری، حسین، مصاحبه راجع به اختلالات روانی و تأثیر آن در ایجاد نزاع، مشاهده شده به تاریخ 20/3/92 در سایتwww.ghatreh.com

20. قادری، الهه، خشونت در ایران و جرایم خشونت آمیز، مشاهده شده به تاریخ 10/11/91 در سایت www.lawtoday.ir