بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم گیاه بر عملکرد و اجزای عملکرد جو در منطقه‌ سردسیر الیگودرز

محورهای موضوعی :

حمیدرضا نظری ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد سابق زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد)
عزت اله نباتی ² (عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی بروجرد.)

تاریخ دریافت : 1389/07/17 تاریخ پذیرش : 1390/08/17 تاریخ انتشار : 1390/07/01

کلید واژه: تاریخ کاشت, شاخص برداشت, عملکرد و اجزای عملکرد, جو, تراکم بذر,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد دانه و خصوصیات فیزیولوژیکی رشد و نمو جو، آزمایشی درسال زراعی1387- 1386 با استفاده از رقم نصرت در منطقه سردسیر الیگودرز اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‎های کامل تصادفی انجام شد. فاکتوراصلی عبارت از تاریخ کاشت در سه سطح (20 اسفند ماه، 5 فروردین ماه و20 فروردین ماه به ترتیب با متوسط درجه حرارت روزانه 11،13 و 9 سلسیوس) و فاکتور فرعی عبارت از تراکم بوته درچهارسطح (300 ،350 ،400 و450 بوته در متر مربع) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد کاه، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه وتعداد دانه در سنبله مثبت و معنی‎دار بوده است. بیشترین عملکرد دانه (23/6 تن درهکتار) برای تاریخ کاشت 20 اسفند ماه بدست آمد. هم‎چنین اثر تراکم کاشت برعملکرد بیولوژیک، عملکردکاه، تعداد پنجه در بوته، وزن هزاردانه و شاخص برداشت مثبت و معنی‎دار بود. با توجه به وجود اثر متقابل تاریخ کاشت درتراکم، بیشترین عملکرد دانه (37/7 تن در هکتار) برای تاریخ کاشت20 اسفند و تراکم350 دانه در متر مربع بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که تاریخ کاشت و تراکم گیاه برای حصول عملکرد و اجزای عملکرد مطلوب جو در مناطق سردسیر از جمله الیگودرز (لرستان) دارای اهمیت خاصی است.

چکیده انگلیسی:

To study the effects of planting date and plant density on grain yield and physiological characteristics of barley, an experiment was conducted using Nosrat barley cultivar at cold area of Aligoodarz in 2007-2008. The experiment was a split plot based on a randomized complete block design with three replications. Main plots were planting date at three levels (March 8, April 25, April 10 with average temperature degrees of 13,11 and 9ºc) and sub-plots were planting density at four  levels (300, 350, 400, 450 g/m2). The results showed that the effect of planting date significantly affected grain yield, straw yield, biological yield, 1000-grains weight and grain number per spike. The highest grain yield was 6.23 ton/ha at the planting date of March 8. Effects of planting density on yield, straw yield, tillers number per plant, 1000-grain weight and harvest index were also significant. Regarding to the effect of planting date and plant density interactions, the highest grain yield was obtained on the planting date of March 8 along with plant density of 350 g/m2 with 7.37 t/ha. Based on the results, it seems that planting date and plant density are important factors affecting yield and yield components of barley in cold areas like Aligoodarz, Lorestan province of Iran.

منابع و مأخذ:

Csatho P, Osztoics E (2007) Effect of rock phosphates on the shoot yield and P uptake of spring barley at tillering. Agrok′emia e′stalajtan 56: 127-146.

Gardner F (2007) Crop physiology. Jahad Daneshgahi Press of Mashhad. 300 pp. [In Persian with English Abstract].

Jasemi SH (2004). Effect of seed density on yield and yield components of hulls barley cultivars. In: Uosefi A (Eds), Proceeding of Conference of Agronomy and Plant Breeding, pp.125. Rasht, Gillan.

Kopecky M (1974) varietal response of spring barley to sowing date at different seed rates and N application rates. Rostlinna Vyroba 20: 965-976.

Kazemiarbat H (2007) Agronomy of cereals. Tehran University Press. 314 pp.

Mazaheri D (2005) A study on the effect of cultivar and planting date on yield of barley cultivars in Jiroft. In: Ali Tavakoli A, Tohedi GH (Eds), Proceeding of Conference of Agronomy and Plant Breeding, pp.150-151. Pardis Aburaihan. Tehran.

Samarah N H and Al-Issa T A (2006) Effect of planting date on seed yield and quality of barley under semi-arid Mediterranean condition. American-Eurasian Journal of Agriculture and Environmental Science 4: 222-225.

Sabet Moghadam H (2009) effect of planting date and seeding density on grain yield and yield components on hulls barley in Ahvaz region. In: Fathi Gh, Siadat A (Eds), Proceeding  of Agronomy and Plant Breeding Congress. 503 pp. Karaj, Tehran.

Sharma P K, Bal S K (2007) Evaluation of heat units in relation to crop phonology and grain yield of barley (Hordeum vulgarel). Punjab Agricultural University of Hebei, Journal of Agricultural Science 44: 90-95.

Scott RK, Gallagher JN, Biscoe PV (1976) Barley and its environment (VI .Growth and development in relation to yield. British Ecological Society 13: 563-583.

Xihan Li, Wensuo C, Caiying Z (2008) Relations between sowing date, seeding density and grain yield of two introduced malting barley varieties. University of Hebei, Journal of Agricultural Science 31:6-11.