• فهرست مقالات written text

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - مدی مساهمة القارئ فی الدراسات النقدیة
        علی صابری
        إنَّ القارئ بکونه أحد الأضلاع الثلاثة للنقد الأدبى یعیش جنبا إلی جنب للضلعین الآخرین، أﻯ الکاتب و العمل الأدبـى فـى الأوساط النقدیة، و له دور هام فـى توجیه آراء الکتّاب و النقّاد، حیث یعده بعض النقاد من ناحیة مستهلک الأثر و من ناحیة أخری منتجا، لما له من آراء جدیدة فیه، چکیده کامل
        إنَّ القارئ بکونه أحد الأضلاع الثلاثة للنقد الأدبى یعیش جنبا إلی جنب للضلعین الآخرین، أﻯ الکاتب و العمل الأدبـى فـى الأوساط النقدیة، و له دور هام فـى توجیه آراء الکتّاب و النقّاد، حیث یعده بعض النقاد من ناحیة مستهلک الأثر و من ناحیة أخری منتجا، لما له من آراء جدیدة فیه، و یقسمون النص الأدبی إلی مکتوب و مقروء، فإذا رأینا أصحاب بعض المدارس النقدیة یهتمون فى دراساتهم النقدیة بالکاتب أو الأثر، فهناک عدد کثیر منهم یهتمون بالقارئ و استجابته اهتماما عظیما، و یعدّون القارئ و ثقافته، و ذوقه، و مدی تأثره بالعمل معیارا لتقییم الآثار الأدبیة و تمییز جیدها من ردیئها، حیث أصبحت الیوم نظریَّتَا استجابة القارئ و موت المؤلف کنواة لتلک الدراسات المهتمة بالمتلقِّى. و إننا قد بیّنا مدی مساهمة القارئ فی تقییم الآثار الأدبیة بعد دراسة آراءالمخالفین الذین یعتبرون الأثر المعیار الوحید و المدافعین عن هذه النظریة، أنه لایمکن الاعتماد علی وجهة نظر القارئ مادام شخصیا ذاتیا یمثل الفرد الواحد، إلا بعد أن تزود بمعلومات تساعده علی فهم الأدب و غرض الأدیب. فدراستنا هذه تحاول للإجابة عن سؤالین: ما هی حقوق الکاتب فی حقل الدراسات النقدیة و قیمة أثره الأدبی؟ و ما هی مکانة القارئ فی عملیة النقد الأدبی؟ فإذا ما ترک الدارس طریق الإفراط، لوجد أن هناک أصولا و قواعد تساعده لتحدید مکانتهما دون أن یفضل أحدهما علی الآخر، و الطریق للوصول إلی هذه الأصول هو دراسةالآراءالمتباینة فی هذا المجال، و من ثم بیان وجهة نظرنا و هی إنه من ناحیة لایمکن أن یُنکَر دور القارئ فی توجیه الأدباء و من ناحیة أخری یجب أن لایُقتصر همّنا علی القارئ باعتباره المقیاس الوحید فـى الدراسات النقدیة، إذإن الأثر الفنی تعبیر عن عواطف الفنان، و هو قد یوافق میول القراء و قد یخالفها. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بازیابی رمزگان‌ها در منطق‌الطیر عطار نیشابوری (خوانش داستان مرغان سالک و برادران یوسف)
        محمدهادی فلاحی معصومه گلستانه
        در این پژوهش با بهره‌گیری از الگوی رمزگان رولان بارت، بخشی از داستان سفر مرغان از منظومۀ منطق‌الطیر عطار بررسی شده است. در نگرش نشانه‌شناختی بارت، برخلاف مکاتب ساخت‌گرایانه، نقش اصلی در آفرینش معانی متون ادبی، برعهدۀ خواننده است و نه نویسنده. بسیاری از آثار ادبی کلاسیک، چکیده کامل
        در این پژوهش با بهره‌گیری از الگوی رمزگان رولان بارت، بخشی از داستان سفر مرغان از منظومۀ منطق‌الطیر عطار بررسی شده است. در نگرش نشانه‌شناختی بارت، برخلاف مکاتب ساخت‌گرایانه، نقش اصلی در آفرینش معانی متون ادبی، برعهدۀ خواننده است و نه نویسنده. بسیاری از آثار ادبی کلاسیک، برای خواننده شرایطی ایجاد می‌کنند که او تنها به یک معنا یا به عبارت بهتر به تنها معنی داستان، دست یابد، اما آثاری همچون منطق‌الطیر، مدام دلالت معنایی را به تعویق انداخته و تفکر خلاق خواننده را به معنی‌آفرینی دعوت می‌نماید. منطق‌الطیر به دلیل برخورداری از دنیای نمادین و شبکۀ درهم تنیدۀ رمزگانی، معنای قطعی و نهایی را بر خواننده تحمیل نمی‌کند. در مقالۀ حاضر با روشی تحلیلی ـ توصیفی به بازیابی رمزگان‌های پنج‌گانه (دالی، کنشی، نمادین، فرهنگی و هرمنوتیک) در بخشی از این منظومه منطق‌الطیر پرداخته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که رمزگان‌های پنج‌گانه در جای‌جای متن به کار رفته‌اند و درنتیجه، این متن، متنی نوشتنی است و خواننده در بند معانی تحمیلی از سوی شاعر نیست، بلکه در روندی گام به گام به آفرینش معانی متکثر می‌پردازد. پرونده مقاله