water potential

دسترسی آزاد مقاله

1 - بهینه‌سازی بهره‌برداری از آبخوان دشت شهریار با شبیه‌سازی جریان آب زیرزمینی به روش مدل‌سازی ترکیبی
نیما صالحی شفا حسین بابازاده فیاض آقایاری علی صارمی محمدرضا غفوری مسعود صفوی علی پناهدار

10.30495/jrnr.2022.70366.10272

در پژوهش حاضر یک الگوی شبیه‌سازی چند‌هدفه ارایه شد و شش سناریو بر اساس بیلان آب زیرزمینی به‌منظور بهره‌برداری بهینه از آبخوان دشت شهریار تعریف شد. به این منظور، ابتدا با استفاده از مدل های مبتنی بر GIS و با روش‌های فازی و وزنی، مناطق پر آب و کم آب محدوده مطالعاتی به‌من چکیده کامل

در پژوهش حاضر یک الگوی شبیه‌سازی چند‌هدفه ارایه شد و شش سناریو بر اساس بیلان آب زیرزمینی به‌منظور بهره‌برداری بهینه از آبخوان دشت شهریار تعریف شد. به این منظور، ابتدا با استفاده از مدل های مبتنی بر GIS و با روش‌های فازی و وزنی، مناطق پر آب و کم آب محدوده مطالعاتی به‌منظور اولویت‌بندی منابع و مصارف شناسایی شدند. سپس سناریوهای مورد نظر به ‌وسیله مدل GMS شبیه‌سازی و ارزیابی شدند. در نهایت به منظور افزایش دقت نتایج پژوهش، غلظت TDS و بیلان آب زیرزمینی با استفاده از مدل‌ شبکه عصبی مصنوعی شبیه‌سازی شد. با توجه به نتایج روش‌های فازی و وزنی، مناطق رباط‌کریم، سپس اسلامشهر و در نهایت شهریار به‌عنوان نواحی کم آب مشخص شدند. بر اساس نتایج حاصل شده، بیلان حالت ناپایدار و صحت‌سنجی به ترتیب برابر 344/68- و 109/98- میلیون مترمکعب محاسبه شدند. سناریوی سوم با بیلان 203/33 میلیون ‌متر‌مکعب به‌عنوان بهترین سناریو انتخاب شد و بیلان حاصل از آن نسبت به بیلان حاصل از مدل GMS و شبکه عصبی برای سال آبی 95 به‌ترتیب برابر 284/87 و 284/83 درصد افزایش یافت. همچنین غلظت کل مواد جامد محلول آب زیرزمینی حاصل از مدل GMS‌ و شبکه عصبی در کل بازه زمانی مطالعاتی به‌طور میانگین برابر 655 و 651 میلی‌گرم بر لیتر برآورد شدند. معیارهای ضریب همبستگی و ضریب تعیین حاصل از مدل‌های شبکه عصبی برای بیلان آب زیرزمینی و کل داده‌ها برابر یک و برای غلظت کل مواد جامد محلول آب زیرزمینی به‌ترتیب برابر 0/997 و 0/994 برآورد شدند. در تحقیق حاضر، الگوی شبیه‌سازی چند‌هدفه به‌عنوان یک روش جامع و کاربردی با ارایه روش‌های شبیه‌سازی نوین، توانایی پشتیبانی از چند سناریوی مؤثر را داشته و منجر به افزایش پایداری سیستم آب زیرزمینی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز با استفاده از متغیرهای محیطی و مدل نسبت فراوانی
سمیرا قربانی نژاد مانیا دانش فر امید رحمتی فاطمه فلاح علی حقی زاده ناصر طهماسبی پور

افزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع مختلف آبی، منجر به توجه ویژه به منابع آبهای زیرزمینی شده است. در این تحقیق، کارایی مدل نسبت فراوانی در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا لایه‌های رقومی 11 معیار مؤث چکیده کامل

افزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع مختلف آبی، منجر به توجه ویژه به منابع آبهای زیرزمینی شده است. در این تحقیق، کارایی مدل نسبت فراوانی در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا لایه‌های رقومی 11 معیار مؤثر در پتانسیل آب‌های زیرزمینی (ارتفاع زمین، سنگ‌شناسی، انحنای سطح زمین، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، تراکم شبکۀ آبراهه‌ها، فاصله از گسل، تراکم گسل، خاک‌شناسی و شاخص رطوبت توپوگرافی) در GIS تهیه گردید. تعداد 370 چاه موجود در منطقه با آبدهی بیشتر از 11 (مترمکعب بر ساعت) به عنوان چاه‌های دارای آبدهی مناسب انتخاب و لایه موقعیت رقومی آن‌ها به‌صورت تصادفی به گروه‌های آموزش (70%) و اعتبارسنجی (30%) تقسیم گردید. سپس لایه‌های مربوط به متغیرهای محیطی طبقه‌بندی‌ و بر اساس تراکم چاه‌ها و مدل نسبت فراوانی، وزن هریک از کلاس‌ها تعیین گردید. در نهایت نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی بر اساس مدل نسبت فراوانی تهیه شد. صحت نقشه نهایی بر اساس روش منحنی راک (ROC) ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی تهیه شده بر اساس مدل نسبت فراوانی دارای 72/1% بوده که بیانگر قابلیت بالای این مدل در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی است. نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی منطقه نشان داد که کلاس‌های با پتانسیل کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد به ترتیب 210/79، 210/24، 210/29 و 209/24 کیلومترمربع را به خود اختصاص داده‌اند. لذا استفاده از مدل نسبت فراوانی در این منطقه قابل‌اعتماد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - اثر خشکی بر پویایی جوامع کلزای هرز (Brassica napus L.) در شرایط تاریکی و القای خواب ثانویه
آسیه سیاهمرگویی ابراهیم زینالی الهام عزیزی لیلا علیمرادی

به منظور بررسی اثر خشکی بر القای خواب ثانویه کلزا در شرایط تاریکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی جوانه زنی بذور کلزا انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل 7 رقم کلزا (Hyola 60 ، Hyola 308، Hyola 330 ، Hyola401 ، Hyola 420 ، Sarigol و AA چکیده کامل

به منظور بررسی اثر خشکی بر القای خواب ثانویه کلزا در شرایط تاریکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی جوانه زنی بذور کلزا انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل 7 رقم کلزا (Hyola 60 ، Hyola 308، Hyola 330 ، Hyola401 ، Hyola 420 ، Sarigol و AA1) و سه سطح خشکی(شاهد، 5/1- مگاپاسکال پتانسیل آب و بذر خشک) بود. نمونه‌های مورد بررسی درون پوشش پلاستیکی تیره، در اتاقک رشد و در دمای 20درجه سانتیگراد به مدت دو هفته قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بین ارقام مختلف، بیشترین درصد جوانه‌زنی در رقم Hyola 420 به میزان 75% و کمترین درصد جوانه‌زنی در رقم Hyola 60 به میزان 56% در مقایسه با شاهد مشاهده شد. درصد جوانه‌زنی ارقام مختلف کلزا تحت تیمار تنش‌های خشکی (نسبت به شاهد که جوانه‌زنی 100% داشت) به طور معنی‌داری کاهش یافت. درصد جوانه‌زنی تجمعی در کلیه ارقام مورد بررسی، در شرایط خشکی 5/1- مگاپاسکال پتانسیل آب به طور قابل ملاحظه‌ای بیشتر از تیمار بذور خشک بود. به طور کلی علاوه بر ژنوتیپ شرایط محیطی نیز می‌تواند بر پتانسیل خواب ثانویه بذور کلزا اثر بگذارد. در کلیه ارقام مورد نظر، به جز Hyola60 با کاهش رطوبت موجود در محیط، درصد و سرعت جوانه‌زنی روند نزولی داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - Demarcation of Groundwater Prospective Zones in Humid Tropical River Basin: A Geospatial Approach
Sreela Reghu Girish Gopinath Reji Srinivas Rajesh Regunath Kurian Sajan

Groundwater, being a vital resource, needs to be developed with proper understanding about its occurrence in time and space. Unscientific sand mining is a dominant environmental issue in this humid tropical river basin namely Bharathapuzha river basin geographically on چکیده کامل

Groundwater, being a vital resource, needs to be developed with proper understanding about its occurrence in time and space. Unscientific sand mining is a dominant environmental issue in this humid tropical river basin namely Bharathapuzha river basin geographically on central part of Kerala state, southwest part of India. The sandy layers along the river course declines its water holding capacity due to indiscriminate sand mining throughout the river basin. For a sustainable development of water resources, it is imperative to make a quantitative estimation of the available water resources. The purpose of the study is to identify the groundwater potential zones in the Bharathapuzha river basin in Kerala state, India based on Remote Sensing and GIS technology. Thematic layers considered in the study are geomorphology, land use, and lineament derived from IRS P6 LISS IV digital data; drainage network contour and slope maps are generated using toposheets; geology from GSI geology maps, with the help of Arc GIS Software and Erdas Software. Storativity and transmissivity of the study area was prepared using pumping test data. The thematic layers were over layered by weighted overlay method using Arc GIS. Four groundwater potential zones were identified in the study area represented as very good, good, moderate and poor potential zones. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - Identification of Groundwater Potential Zones in Moalleman, Iran by Remote Sensing and Index Overlay Technique in GIS
Shayan Ghodratabadi Faranak Feizi

Water plays a vital role in the development of activities in an area. The surface water resources are inadequate to fulfill the water demand. Productivity through groundwater is quite high as compared to surface water, but groundwater resources have not yet been properl چکیده کامل

Water plays a vital role in the development of activities in an area. The surface water resources are inadequate to fulfill the water demand. Productivity through groundwater is quite high as compared to surface water, but groundwater resources have not yet been properly exploited. Keeping this view, the present study attempts to select and delineate various groundwater potential zones for the assessment of groundwater availability in Moalleman, using the remote sensing and GIS technique. Satellite images such as Landsat 8, Aster and SRTM DEM data have been used in the present study to prepare various thematic maps for the study area, such as geology, geomorphology, soil hydrological group, land use/land cover, and drainage maps. According to the relative contribution of each of these maps towards groundwater potential, the weight of each thematic map has been selected. Furthermore, within each thematic map ranking has been made for each of the features. All the thematic maps have been registered with one another through integrated step-by-step using the normalized aggregation method in GIS for computing groundwater potential index. Based on this final weight and ranking, the groundwater potential zones have been delineated. Thus from the present study it has been observed that an integrated approach involving remote sensing and GIS technique can be successfully used in identifying potential groundwater zones in the study area. Five categories of groundwater potential zones: excellent, very good, good, moderate and poor have been demarcated. Major portions of the study area have “good” or “moderate” prospects, while a few scattered areas have poor prospects. The excellent potential areas are mainly concentrated along the shore line. This groundwater potential information is useful to effectively identify suitable locations to extract water. Lastly, the final map has been overlaid with the map of springs and qanats for comparison and rolling as a checkpoint. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - اثر هدایت الکتریکی و نسبت جذبی سدیم آب آبیاری بر شاخصهای فیزیولوژیکی و عملکرد دو رقم کلزا (Brassica napus L.)
فرزاد جلیلی

10.30495/jcep.2019.664835

اثر هدایت الکتریکی (EC) و نسبت جذبی سدیم (SAR) بر شاخص‌های فیزیولوژیکی و عملکرد دو رقم کلزا، طی پژوهشی به صورت گلدانی بررسی شد. عامل EC در سه سطح 35/0 (به عنوان شاهد)، 6 و 12 دسی زیمنس بر متر و عامل SAR در چهار سطح صفر، 6 ،12 و 18، که از منابع نمکی NaCl و CaCl2 تهیه شد چکیده کامل

اثر هدایت الکتریکی (EC) و نسبت جذبی سدیم (SAR) بر شاخص‌های فیزیولوژیکی و عملکرد دو رقم کلزا، طی پژوهشی به صورت گلدانی بررسی شد. عامل EC در سه سطح 35/0 (به عنوان شاهد)، 6 و 12 دسی زیمنس بر متر و عامل SAR در چهار سطح صفر، 6 ،12 و 18، که از منابع نمکی NaCl و CaCl2 تهیه شد و عامل سوم شامل دو رقم طلایه و اوکاپی بود. در این آزمایش صفات محتوای آب نسبی، قندهای محلول، پتانسیل آب برگ، میزان یون‌های سدیم، پتاسیم و کلسیم در ماده خشک، زیست توده و عملکرد دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که اثر متقابل رقم و EC بر میزان تجمع سدیم، زیست‌توده و عملکرد دانه معنی‌دار بود. میزان کاهش عملکرد دانه با افزایش در مقدار EC در رقم اوکاپی کمتر بود، به‌طوری‌که در EC برابر 12 دسی‌زیمنس‌بر متر برای ارقام طلایه و اوکاپی به ترتیب 99/2 و 13/3 گرم به دست آمد. درخصوص سدیم، در هر دو رقم با افزایش EC، تجمع سدیم در ماده خشک افزایش یافت، با این حال، این تجمع در رقم اوکاپی بیش از رقم طلایه بود و این افزایش در 12EC= دسی‌زیمنس‌بر متر در رقم طلایه 44/4 درصد و در رقم اوکاپی 64/4 درصد برآورد شدند. اثر متقابل EC و SAR نیز نشان داد که با افزایش در سطوح فاکتورها، پتانسیل آب برگ، زیست‌توده و عملکرد دانه کاسته شدند، اما میزان قندهای محلول و سدیم افزایش یافتند. در خصوص عملکرد دانه، با افزایش SAR از تیمار EC1SAR1 به EC1SAR4 میزان کاهش 7 درصد بود، در حالی‌که از تیمار EC2SAR1به EC2SAR4 به 7/13 درصد و از تیمار EC3SAR1 به EC3SAR4 میزان کاهش به 25 درصد رسید. هرچند EC و SAR اثرات منفی بر شاخص‌های فیزیولوژیکی کلزا داشتند اما این اثرات به نوع رقم بستگی داشت، چنانکه رقم اوکاپی در شاخص‌های فیزیولوژیک نسبت به طلایه برتری داشت. همچنین، با افزایش سهم کلسیم در منبع ایجاد هدایت الکتریکی، از اثرات سوء شوری کاسته شد. بنابراین، در آب‌های بسیار شور بالا بودن میزان یون کلسیم نسبت به سدیم، برای استفاده در امر آبیاری بهتر خواهد بود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بررسی برخی پاسخ‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی بادرشبویه (Dracocephalum moldavica L.) به سلنیوم تحت تنش شوری
علیرضا ایرانبخش سارا سعادتمند رمضانعلی خاوری نژاد بیتا زاجی

شوری یکی از مهم‌ترین تهدیدهای محیطی است که بر رشد، توسعه و بهره‌وری گیاهان اثر می‌گذارد، لذا دسترسی به روش‌های کاهش اثرات منفی آن بر روی گیاهان امری ضروری به نظر می رسد. به همین منظور، آزمایشی گلخانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با تیمارهای شوری (0، 25، 50 و 75 میلی‌مول چکیده کامل

شوری یکی از مهم‌ترین تهدیدهای محیطی است که بر رشد، توسعه و بهره‌وری گیاهان اثر می‌گذارد، لذا دسترسی به روش‌های کاهش اثرات منفی آن بر روی گیاهان امری ضروری به نظر می رسد. به همین منظور، آزمایشی گلخانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با تیمارهای شوری (0، 25، 50 و 75 میلی‌مولار) و محلول‌پاشی سلنیوم (0، 5، 10 میکرومولار) اجرا گردید تا نقش احتمالی سلنیوم در تنظیم بردباری گیاه دارویی بادرشبویه به شوری مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا محلول‌پاشی‌ پس از استقرار گیاهچه‌ها در سه مرحله زمانی، هم‌زمان با اعمال تنش شوری و سپس به فاصله هر هفته یک‌بار انجام شد. نتایج نشان داد که شاخص‌های رشد، رنگیزه‌های فتوسنتزی و محتوای نسبی آب برگ گیاهان بادرشبویه تحت تأثیر تنش شوری در سطوح مختلف به‌طور معنی‌دار کاهش پیدا کردند. محلول‌پاشی سلنیوم به‌ویژه در غلظت کم سبب بهبود کلیه صفات ذکرشده در شرایط تنش شوری گردید. در مقابل، سطح بالای سلنیوم سبب تشدید اثر منفی شوری شد، به‌طوری‌که حداکثر میزان مالون‌دی‌آلدئید، نشت الکترولیتی و پتانسیل‌آب توسط سلنیوم (10 میکرومولار) در شرایط تنش شوری شدید (75 میلی‌مولار) حاصل گردید و منجر به تجمع پرولین و قندهای محلول شد. این بررسی نشان داد تیمار سلنیوم در غلظت پایین نقش بسزایی در کاهش اثرات مضر شوری از طریق افزایش رنگیزه‌های فتوسنتزی، حفظ یکپارچگی غشاء، کاهش پتانسیل‌آب و انباشت محلول‌های سازگار داشته و در نتیجه سبب بهبود عملکرد گیاهان بادرشبویه تحت تنش شوری شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - مدل‌سازی الگوی سبز شدن گیاهچه سه گونه علف‌هرز در واکنش به دما و رطوبت خاک در مزرعه
سمیه تکاسی ابراهیم کازرونی منفرد پرویز رضوانی مقدم مهدی نصیری

مدل‌های پیش‌بینی زمان سبزشدن گیاهچه برای بهینه‌سازی برنامه‌های کنترل علف‌های‌هرز به‌کار‌می‌روند. این آزمایش با هدف پیش‌بینی زمان ظهور سه گونه علف‌هرز تابستانه تاتوره (Datura stramonium)، تاج‌ریزی‌سیاه (Solanum nigrum) و تاج‌خروس‌ریشه‌قرمز (Amaranthus retroflexus) در شرا چکیده کامل

مدل‌های پیش‌بینی زمان سبزشدن گیاهچه برای بهینه‌سازی برنامه‌های کنترل علف‌های‌هرز به‌کار‌می‌روند. این آزمایش با هدف پیش‌بینی زمان ظهور سه گونه علف‌هرز تابستانه تاتوره (Datura stramonium)، تاج‌ریزی‌سیاه (Solanum nigrum) و تاج‌خروس‌ریشه‌قرمز (Amaranthus retroflexus) در شرایط مزرعه با استفاده از دما و رطوبت خاک اجراء شد. سه تاریخ کاشت اول خرداد، اول تیر و اول مرداد و 3 ر&zwj;ژیم آبیاری دو، سه و چهار روز یک‌بار به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی با 3 تکرار برای سه گونه علف‌هرز مورد مطالعه قرار گرفت. برای بیان روند تغییرات سبزشدن از مدل زمان آبی-گرمایی استفاده شد. مگاپاسکال-درجه سانتی‌گراد-روز مورد نیاز برای سبز شدن گونه‌ها با دما و پتانسیل پایه به‌دست آمده توسط مدل زمان آبی-گرمایی و رطوبت و دمای روزانه خاک محاسبه شد. درصد سبز شدن تجمعی در مقابل زمان آبی-گرمایی رسم و مدل سیگموئیدی سه پارامتری برآن برازش داده شد. سپس حداکثر درصد سبز شدن و مقدار مگاپاسکال- درجه سانتی‌گراد روز مورد نیاز برای 50 درصد سبز شدن بذور برآورد گردید. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین درصد سبز شدن سه گونه علف‌هرز به ترتیب در رژیم آبیاری دو روز یک‌بار در ماه مرداد و رژیم آبیاری چهار روز یک‌بار در ماه خرداد رخ داد. سبز شدن گیاهچه سه گونه علف‌هرز در ماه مرداد نسبت به ماه‌های خرداد و تیر سریع‌ترو بیشتر بود. زمان آبی-گرمایی مورد نیاز برای سبز شدن سه گونه‌ متفاوت بود. تاتوره کمترین و تاج‌ریزی‌‌سیاه بیشترین زمان آبی-گرمایی را برای 50 درصد سبز شدن گیاهچه نیاز داشتند. دمای بهینه سبزشدن تاج‌خروس‌ریشه قرمز، تاج‌ریزی‌سیاه و تاتوره به‌ترتیب 35-30، 30-27، 34-29 درجه سانتی‌گراد به‌دست آمد.سبز شدن گیاهچه سه گونه علف‌هرز در ماه مرداد و بیشترین و کمترین درصد سبز شدن سه گونه علف‌هرز به‌ترتیب در رژیم آبیاری دو روز یک‌بار در ماه مرداد و رژیم آبیاری چهار روز یک‌بار در ماه خرداد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - اثر افزودن پرلیت در خاک بر برخی ویژگی‎های رشد و فیزیولوژی نهال‏های بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.M.) تحت تنش کم‎آبی
زهره ذوقی سید محسن حسینی مسعود طبری کوچکسرایی یحیی کوچ

تنش خشکی مهمترین تنش غیر زنده است که بر رشد، توسعه و عملکرد گیاهان تاثیر به&lrm;سزایی دارد. این تحقیق به منظور بررسی اثر پرلیت، معرفی شده به عنوان اصلاح کننده خاک، روی پاسخ&lrm;های رشد و فیزیولوژیکی نهال&lrm;های بلندمازو تحت تنش کم&lrm;آبی انجام شد. به این منظور آزمایشی چکیده کامل

تنش خشکی مهمترین تنش غیر زنده است که بر رشد، توسعه و عملکرد گیاهان تاثیر به&lrm;سزایی دارد. این تحقیق به منظور بررسی اثر پرلیت، معرفی شده به عنوان اصلاح کننده خاک، روی پاسخ&lrm;های رشد و فیزیولوژیکی نهال&lrm;های بلندمازو تحت تنش کم&lrm;آبی انجام شد. به این منظور آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی در شرایط گلخانه در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گشت. نهال&lrm;های مورد نظر در بستر&lrm;های مختلف پرلیت شامل صفر (بدون پرلیت)، 15، 25 و 35 درصد در خاک به مدت 5 ماه تحت تنش کم&lrm;آبی در سه سطح 40، 70 و 100 درصد ظرفیت زراعی قرار گرفتند. اندازه گیری تبادلات گازی شامل فتوسنتز، هدایت روزنه&lrm;ای و تعرق و نیز پتانسیل آبی برگ، رویش قطری و ارتفاعی و وزن خشک ریشه، ساقه، برگ نهال های بلندمازو در تیمارهای مختلف در آخر دوره انجام شد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش رطوبتی و پرلیت بر صفات مورد بررسی معنی&lrm;دار بود. کمبود آب تا 40 درصد ظرفیت زراعی سبب کاهش 51 و 68 درصد به ترتیب در میزان فتوسنتز وهدایت روزنه&lrm;ای برگ نهال&lrm;های بلندمازو شد. بیشترین میزان رویش قطری، طولی و وزن خشک نهال&lrm;های بلندمازو در شرایط عادی و تنش به ترتیب در تیمار 25 و 35 درصد پرلیت مشاهده گشت. نتایج این تحقیق نشان داد افزودن پرلیت به خاک (25 درصد) در رشد نهال&lrm;های بلندمازو مؤثر بود و ویژگی&lrm;های فیزیولوژیکی را در شرایط تنش کم‌آبی بهبود بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - پاسخ‌های ریختی، فیزیولوژیکی و آنزیمی نهال‌های توسکا ییلاقی (Alnus subcordata C. A. Mey) نسبت به تنش کم‌آبی با تلقیح قارچ میکوریز ریزوفاگوس ایریگولاریس (Rhizophagus irregularis)
زهرا بور قاسم علی پاراد سید محسن حسینی احسان قنبری

10.30495/iper.2021.679553

تحقیق حاضر با هدف بررسی رشد، صفات ریختی، تغییرات فیزیولوژیکی و فعالیت برخی از آنزیم های آنتی اکسیدانی نهال های یکساله توسکا ییلاقی (Alnus subcordata C. A. Mey) تلقیح یافته با قارچ میکوریزی ریزوفاگوس ایریگولاریس (Rhizophagus irregularis) تحت تاثیر تنش کم آبی در شرایط گلخ چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف بررسی رشد، صفات ریختی، تغییرات فیزیولوژیکی و فعالیت برخی از آنزیم های آنتی اکسیدانی نهال های یکساله توسکا ییلاقی (Alnus subcordata C. A. Mey) تلقیح یافته با قارچ میکوریزی ریزوفاگوس ایریگولاریس (Rhizophagus irregularis) تحت تاثیر تنش کم آبی در شرایط گلخانه ای طی یک دوره 70 روزه انجام گرفت. آزمایش در دو سطح تلقیحی (شاهد یا عدم تلقیح و قارچ میکوریز R. irregularis) و دو سطح آبیاری در حد ظرفیت مزرعه (شاهد) و آبیاری به میزان 30 درصد ظرفیت مزرعه (کم آبی) در طرحی کاملا تصادفی با چهار تیمار و 10 تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که تنش کم آبی به طور معنی‌داری در سطح 99 درصد سبب کاهش اندازه مشخصه های ریختی و فیزیولوژیکی نهال های توسکا ییلاقی شد، حال آنکه کلیه فعالیت های آنزیمی مورد اندازه گیری تحت تنش کم آبی افزایش یافت. اگرچه مشخصه های ریختی نظیر رویش ارتفاعی و قطری، طول ریشه، سطح برگ و زیتوده برگ، ساقه، ریشه و کل تحت تاثیر تلقیح قارچ میکوریز R. irregularis به خاک نهال های توسکا ییلاقی در تیمار شاهد افزایش 35-20 درصدی معنی‌داری نشان داد اما اضافه شدن قارچ میکوریز به خاک تیمار تنش کم آبی به ترتیب باعث بهبود 55، 40، 46، 47، 37، 35، 50 و 37 درصدی مشخصه های مذکور شد. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که نرخ فتوسنتز، هدایت روزنه ای، تعرق و پتانسیل آبی برگ تحت تاثیر کم آبی به ترتیب 57، 54، 53 و 65 درصد کاهش یافت حال آنکه افزودن قارچ میکوریز R. irregularisبه خاک سبب بهبود مشخصه های مذکور شد. همچنین در سطح کم‌آبی، فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز نسبت به نهال‌های ظرفیت مزرعه افزایش معنی داری یافت در حالی که افزودن قارچ میکوریز به خاک در شرایط کم آبی سبب تعدیل اثرات مخرب کم آبی گردید. برآیند نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تلقیح قارچ میکوریز R. Irregularisمی تواند با بهبود مشخصه های فیزیولوژیکی و آنزیم های آنتی اکسیدانی، بردباری نهال های توسکا ییلاقی را به کم آبی در سال اول افزایش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - The Influence of Water-Deficit Stress on Growth, Water Relations and Solute Accumulation in Wild Jujube(Ziziphus lotus)
M. Maraghni M. Gorai M. Neffati

Wild jujube, Ziziphus lotus, is a multipurpose xerophytic shrub of the Rhamnaceae family widely distributed in arid and semi-arid regions of Tunisia, where it occupies most soil types. The fruit is the edible part of the plant by local population. The reintroduction of چکیده کامل

Wild jujube, Ziziphus lotus, is a multipurpose xerophytic shrub of the Rhamnaceae family widely distributed in arid and semi-arid regions of Tunisia, where it occupies most soil types. The fruit is the edible part of the plant by local population. The reintroduction of this shrub requires the control of its multiplication in response to water shortage. This study aims to evaluate growth and water relations of wild jujube seedlings under water deficit stress. After multiplication and growth under well-watered conditions, water deficit stress was imposed to seedlings by controlled deficit irrigation to 40 and 70% of field capacity (FC) for 15, 30 and 45 days. Soil of control plants was maintained at 100% FC throughout the experiments. Best growth was recorded for control plants, while water deficit successively reduced dry matter production and leaf number per plant. In addition, relative water content of leaves and branch water potential decreased significantly under severe drought stress. Plants subjected to 40% FC, accumulated respectively, 1.5 and 15-fold more soluble sugars and proline in leaves than controls. There was a strong negative relationship identified between leaf proline concentration and branch water potential with R2=0.85, reflecting the importance of this amino acid ability for osmotic adjustment in Z. lotus. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - اثر پیش‌تیمار بذر با جیبرلیک و آبسیزیک اسید بر جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه گلرنگ تحت تنش شوری
نسرین سادات عیسی‌نژاد حشمت امیدی آرزو پراور

10.22034/aej.2016.521052

این پژوهش به منظور تعیین اثر پیش تیمار هورمونی بر بهبود جوانه‌زنی بذور گلرنگ در شرایط تنش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد انجام شد. بذور گلرنگ با غلظت های 0 و 3% آبسیزیک اسید و 0، 150 و 5 چکیده کامل

این پژوهش به منظور تعیین اثر پیش تیمار هورمونی بر بهبود جوانه‌زنی بذور گلرنگ در شرایط تنش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد انجام شد. بذور گلرنگ با غلظت های 0 و 3% آبسیزیک اسید و 0، 150 و 500 قسمت در میلیون جبرلیک اسید پیش تیمار شده و سپس تحت تنش 0، 3، 6، 9 و 12 دسی زیمنس بر متر شوری تحت شرایط نمک طبیعی دریاچه قم قرار گرفته و شاخص های جوانه زنی اندازه گیری شدند. تیمار بذرها با جیبرلیک و آبسیزیک اسید اثرات ناشی از تنش شوری بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه را نسبتاً کاهش داده و سبب بهبود جوانه‌زنی و رشد اولیه آن در پتانسیل آبی پایین شدند و جیبرلیک اسید مؤثرتر از آبسیزیک اسید بود. پیش تیمار ترکیبی جیبرلیک اسید با غلظت 500 قسمت در میلیون و آبسیزیک اسید 3% بیش‌ترین تأثیر را بر درصد جوانه‌زنی، طول گیاهچه و وزن خشک گیاهچه نشان داد ولی میانگین مدت زمان جوانه زنی را کاهش داد. پیش تیمارهای ترکیبی جیبرلیک اسید 500 قسمت در میلیون و آبسیزیک اسید 3% تحت شرایط تنش شوری همراه با افزایش جذب آب در گیاه از اثرات منفی تنش شوری کاسته، در نتیجه موجب بهبود درصد جوانه‌زنی، طول و وزن خشک گیاهچه و بنیه طولی و وزنی گیاهچه می‌گردد. در مجموع، پرایمینگ بذور با پیش تیمار ترکیبی، مقاومت بذرها را به تنش آبی افزایش می‌دهد، بنابراین گیاهچه‌هایی با بنیه قوی و درصد جوانه‌زنی بالا تولید می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - اثر محلول پاشی پرولین برکاهش اثرات ناشی از تنش کم آبی در بابونه آلمانی
حکیمه درویژه محسن زواره

10.22034/aej.2018.541280

راه کار های مختلفی برای کاهش آسیب های ایجاد شده طی تنش کم آبی و بهبود تحمل گیاه به آن وجود دارد. در این پژوهش تأثیر محلول‌پاشی پرولین بر کاهش اثرات تنش کم‌آبی و بهبود شاخص‌های کمی و کیفی بابونه آلمانی بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه چکیده کامل

راه کار های مختلفی برای کاهش آسیب های ایجاد شده طی تنش کم آبی و بهبود تحمل گیاه به آن وجود دارد. در این پژوهش تأثیر محلول‌پاشی پرولین بر کاهش اثرات تنش کم‌آبی و بهبود شاخص‌های کمی و کیفی بابونه آلمانی بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه گیلان انجام و تیمارهای آزمایش شامل پرولین با غلظت های 0، 50 و 100 میلی گرم بر لیتر و کم آبی در چهار سطح 0، 25، 50 و 75 درصد تخلیه از حد ظرفیت زراعی در مرحله ساقه روی بود. در اثر کم آّبی غلظت پرولین و کاتالاز افزایش، ولی صفات مورفولوژیک کاهش یافت. کاربرد پرولین در شرایط کم آّبی بر همه ویژگی های اندازه گیری شده تأثیر معنی دار داشت. براساس نتایج این آزمایش محلول پاشی گیاه با غلظت 100 میلی گرم بر لیتر پرولین موجب بهبود رشد و تعدیل وضعیت گیاه در برابر کم آبی شد و از این رو استفاده از غلظت فوق برای دستیابی به عملکرد مطلوب در بابونه در شرایط کم آبی توصیه می شود. پرونده مقاله

فهرست مقالات water potential

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی