• فهرست مقالات Sustainable City

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بازشناخت رویکردهای نظری به فضاهای عمومی شهری
        خشایار کاشانی جو
        در آستانه هزاره سوم فضاهای عمومی شهری به عنوان مکان سوم که نقشی اساسی در برقراری تعاملات اجتماعی ایفا می نمایند مورد توجه جدی قرار گرفته و به کانون تمرکز دانش- حرفه طراحی شهری بدل گردیده اند. در این میان، صاحبنظران گوناگون با رویکردهای متفاوتی این موضوع را مورد بحث و بر چکیده کامل
        در آستانه هزاره سوم فضاهای عمومی شهری به عنوان مکان سوم که نقشی اساسی در برقراری تعاملات اجتماعی ایفا می نمایند مورد توجه جدی قرار گرفته و به کانون تمرکز دانش- حرفه طراحی شهری بدل گردیده اند. در این میان، صاحبنظران گوناگون با رویکردهای متفاوتی این موضوع را مورد بحث و بررسی قرار داده اند. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی نظرات اصلی ترین و مطرح ترین متفکران مرتبط با فضاهای عمومی شهری به روش مطالعه اسنادی و با استفاده از منابع واجد ارزش در این عرصه انجام گرفته، ضمن بررسی متاخرترین ایده ها همچون نوشهرسازی و نوپیاده گرایی، این نظریه پردازان را در شش محور دسته بندی نموده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که گرچه دیدگاه های ارائه شده در ارتباط با این موضوع در بسیاری موارد واجد جنبه هایی مشترک بوده اند اما در دوران اخیر با تثبیت اهمیت نقش کالبدی و اجتماعی فضاهای عمومی شهری، تاکید بسیار بر رویکردهای پایداری، ایجاد امنیت و انسان مداری می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - Comparative Analysis of Dolat Abad Garden, (Yazd, Iran) and the Taj Mahal, (Agra, India)
        Hamed Akhgar Hossein Zabihi Reza Shaker Ardakani
        One of the fundamental notions of realization of sustainable city within the framework of the theory of sustainabledevelopment is what affects the urban green spaces as well as the influence they may have. As the upshot of years’ worth of experiencesin the ideolog چکیده کامل
        One of the fundamental notions of realization of sustainable city within the framework of the theory of sustainabledevelopment is what affects the urban green spaces as well as the influence they may have. As the upshot of years’ worth of experiencesin the ideology of Iranian urban design, Iranian garden is of magnificently high position which possesses the potentials to act as thegreen space with a variety of functions to serve the promotion of sustainability in today’s cities. Closely studying Dolat Abadgarden as one example of the exquisite Iranian garden architecture in a comparative analysis, this study examines the role ofgardens in the achievement of today’s cities to sustainability within the frameworks of the theory of sustainable city. It will alsoattempt to prove the hypothesis regarding that Dolat Abad garden and the Taj Mahal have established themselves as sustainableelements in the two contemporary cities of Yazd and Agra, and will accordingly continue to remain so. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - رهیافتی تحلیلی در شناخت مؤلفه ها، شاخص ها و بارزه های توسعه پایدار شهری
        محمدرضا پورجعفر زهرا خدائی علی پور خیری
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - شهر پایدار با تاکید بر استراتژی های مدیریت حمل و نقل شهری و کاهش ترافیک با نگاهی به کلانشهر تهران
        اصغر نظریان محمد تقی معصومی رسول ملکی نظام آباد
        هر هفته حدود یک میلیون نفر به جمعیت شهری جهان افزوده می شود و امروزه شهرها به عنوان محل سکونت بیش از نیمی از ساکنان کره زمین در معرض چالشهای متعددی نظیر آلودگی هوا، آلودگی صوتی، تراکم ترافیکی، استرس و ... قرار گرفته اند. این روند از یک طرف کیفیت زندگی انسانها را تهدید م چکیده کامل
        هر هفته حدود یک میلیون نفر به جمعیت شهری جهان افزوده می شود و امروزه شهرها به عنوان محل سکونت بیش از نیمی از ساکنان کره زمین در معرض چالشهای متعددی نظیر آلودگی هوا، آلودگی صوتی، تراکم ترافیکی، استرس و ... قرار گرفته اند. این روند از یک طرف کیفیت زندگی انسانها را تهدید می نماید و از طرف دیگر کیفیت محیطی را نیز با خطر مواجه می سازد . شهر مطلوب برای زندگی شهرنشینان، شهر پایدار است و شهر پایدار شهری است که در آن بهبود کیفیت زندگی انسان در هماهنگی با بهبود و حفظ سلامت سیستم های اکولوژیکی به دست می آید. در چنین شهری، زندگی برای شهروندان دلچسب بوده و کیفیت خوب زندگی، کمی جرایم، اقتصاد بسیار کارآمد، پیشرفت اجتماعی و ... از مزایای زندگی در آن می باشد. موانع مختلفی می توانند از دستیابی به چنین شهرهایی ممانعت نمایند که یکی از مهمترین آنها مدیریت ضعیف سیستم های حمل و نقل شهری و ایجاد تراکم های ترافیکی در شهرها می باشد. تراکم ترافیکی در شهرها دارای اثرات اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی می باشد و از طرف دیگر اجتماع، اقتصاد و اکولوژی سه رکن توسعه پایدار هستند و بنابراین مدیریت نامناسب سیستم های حمل و نقل شهری و در نتیجه ایجاد تراکم های ترافیکی در شهرها مانع مهمی در راه دستیابی به شهر پایدار محسوب می شوند. دستیابی به شهر پایدار مستلزم حرکت به سمت حمل و نقل پایدار شهری است و حمل و نقل پایدار شهری نوعی از حمل و نقل است که به منابع انرژی غیرقابل تجدید وابسته نبوده و سبب بدتر شدن کیفیت زندگی شهروندان نمی شود. امروزه شهر تهران به عنوان بزرگترین شهر و پایتخت کشورمان با مشکلات و موانع متعددی برای تبدیل شدن به شهر پایدار مواجه است. افزایش بیش از حد جمعیت، تمرکزگرایی، توسعه کنترل نشده، آلودگی هوا، تراکم ترافیکی، تصادفات و ... از جمله این مشکلات می باشند. آلودگی هوا مهمترین مشکل محیطی تهران می باشد که اصلی ترین علت آن وسایل نقلیه موتوری می باشد که مسئول آلودگی هوای شهر از 60 تا 80 درصد می باشد. پایین بودن قیمت سوخت، کیفیت پایین بنزین،تعداد زیاد خودروهای فرسوده، قیمت بسیار بالای خودروها، موقعیت جغرافیایی شهر، وابستگی زیاد ساکنان به اتومبیل، عدم اجرای صحیح قوانین رانندگی و ترافیکی و نبود مدیریت هماهنگ شهری مهمترین عواملی هستند که باعث شده اند در حال حاضر یک سیستم حمل و نقل ناپایدار در این شهر به کار گرفته شده و در نتیجه تهران را به مکانی نامناسب برای زیست تبدیل نمایند. برای اجتناب از این وضعیت نامناسب و تبدیل شهر به شهری پایدار، پشتیبانی از مدلهای جامع حمل و نقل پایدار شهری مناسب با شرایط خاص کشورمان و شهر تهران که در این مطالعه به یکی از آنها اشاره شده است ضرورت دارد و هیچ شکی وجود ندارد که بدون توجه به ملاحظات خاص مربوط به کشورمان دستیابی به تهران پایدار غیرممکن خواهد بود پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی جایگاه سیستم‌های پایدار حمل‌ونقل عمومی و کنترل ترافیک در مدیریت بهینه شهری (با نگاهی به الگوی شهر پایدار)
        سید رضا صالحی امیری ندیمه صحفی امیر قندچی
        امروزه نگاه صحیح و راهبردی به حمل‌ونقل به عنوان فعالیتی اقتصادی، به ضرورتی درخور توجه تبدیل شده است؛ به‌گونه‌ای که مشخصات حمل‌ونقل و سیاست‌های مرتبط با آن، یکی از ارکان رشد حجم ترافیک است.در این نوشتار، پس از آشنایی با تعاریف حمل‌ونقل و سیر تاریخی آن، انواع وسایل نقلیه چکیده کامل
        امروزه نگاه صحیح و راهبردی به حمل‌ونقل به عنوان فعالیتی اقتصادی، به ضرورتی درخور توجه تبدیل شده است؛ به‌گونه‌ای که مشخصات حمل‌ونقل و سیاست‌های مرتبط با آن، یکی از ارکان رشد حجم ترافیک است.در این نوشتار، پس از آشنایی با تعاریف حمل‌ونقل و سیر تاریخی آن، انواع وسایل نقلیه موتوری، چگونگی استفاده از آنها، ترافیک و ریشه‌ها، و منشأ و مضرات این معضل در شهرهای ایران مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه به سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی و سیاست‌های راهبردی و مزایای آن نگاهی اجمالی انداخته، به تعریف شهر پایدار، توسعه پایدار شهری و ابعاد مختلف آن از منظری نو پرداخته شده است. همچنین با نگاهی به هر یک از وسایل حمل‌ونقل انبوه مسافر - اعم از اتوبوس، قطار، مترو، مونوریل و تراموا - تلاش شده است نکات مثبت و معایب هر یک به اجمال بررسی و سیستم‌های نوین حمل‌ونقل روز دنیا مورد کنکاش قرار گیرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بازآفرینی دریچه‌ای جهت رسیدن به شهر پایدار (بررسی سیاست‌ و راهکارهای اتحادیه اروپا )
        نگار براتی بروجنی سارا نهیبی حسین موسوی فاطمی
        چکیده زمینه و هدف :فرصت‌ها و امید به مزایای اقتصادی، اجتماعی دلایل انتخاب زندگی شهری هستند، ولی آلودگی صوتی، کیفیت نامناسب هوا، ترافیک و تولید زباله و آلودگی‌های صنعتی تنها چند مورد از آثار زندگی شهری بر محیط‌زیست است. طراحی شهری به مثابه بازو و نیروی آمیخته با هنر می‌ چکیده کامل
        چکیده زمینه و هدف :فرصت‌ها و امید به مزایای اقتصادی، اجتماعی دلایل انتخاب زندگی شهری هستند، ولی آلودگی صوتی، کیفیت نامناسب هوا، ترافیک و تولید زباله و آلودگی‌های صنعتی تنها چند مورد از آثار زندگی شهری بر محیط‌زیست است. طراحی شهری به مثابه بازو و نیروی آمیخته با هنر می‌تواند ضمن شناخت و تحلیل شرایط، بازآفرینی شهری را به ارمغان آورند. بازآفرینی شهری راهی است برای ساماندهی و ارتقای مکان فعلی به جای برنامه‌ریزی مجدد جهت شهری جدید. روش بررسی: این پژوهش1-به بحران محیط زیست به عنوان یک بحران مهم در امر طراحی محیط پرداخته میشود2-استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و روش تحقیق توصیفی به بررسی سیاست و راهکارهای بازآفرینی شهری و به چگونگی استفاده زمین و طبیعت و در امر طراحی شهری و طراحی محیط و معیارهای آن میپردازد3-به بررسی سیاست‌ و راهکارهای اتحادیه اروپا برای بازآفرینی کالبدی شهری پرداخته می‌شود. یافته ها: برای بازآفرینی کالبد شهری باید اقدامات ارتقاء دهنده با توسعه آموزش‌ و پرورش، توسعه اقتصادی، اجتماعی و حفاظت از محیط‌زیست همراه باشد که مشارکت قوی شهروندان محلی، جامعه مدنی و سطوح مختلف دولت را لازم دارد. سبک زندگی بدون ماشین از طریق بالا بردن تراکم محله‌ها، استفاده از فناوری اطلاعات دقیق و کاهش نیاز به سفر، فعالیت ترمیمی فراتر از حفاظت از محیط زیستگاه‌های طبیعی و جلوگیری از کاهش تنوع زیستی نیازمند فضاهای باز و افزایش اکوسیستم شهری برای شبکه‌ای از زندگی گیاهان و جانوران است بحث و نتیجه گیری: یافتن راه‌حل ‌های فنی و زیربنایی برای مدیریت آب، جزیره گرمایی و به حداقل رساندن مصرف انرژی، کاهش ضایعات و استفاده از حمل و نقل عمومی و تغییر رفتار افراد و مشارکت فعال سازمان‌های محیط زیستی و توسعه پروژه‌هایی مانند انرژی خورشیدی، انرژی باد و احیای جنگل‌ها و بازآفرینی فضای سبزشهری از جمله راه‌های کاهش کربن و مشکلات زیست محیطی می‌باشند. نتایج نشان میدهد، اقداماتی که در اتحادیه اروپا برای بازآفرینی شهری صورت گرفته بیشتر بر اقدامات محیط زیستی تمرکز داشته است. در این پژوهش به جهت بازآفرینی شهرهای ایران به ارائه آیتم های تاثیرگذار در امر بازآفرینی و بهبود شرایط شهری می پردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - سبزراه ها؛ بستر تحقق نگرش های نوین به شهر پایدار
        الیا وطن پرست
        بعد از انقلاب صنعتی؛ گسترش شهرنشینی و افزایش مشکلات جوامع شهری، دانشمندان و کارشناسان را بر آن داشت تا در غالب مباحثی از قبیل شهر پایدار، شهر اکولوژیک، آرمان شهر و غیره با ارایه راه کارهای متنوع، از جنبه های گوناگون به بررسی این مشکلات بپردازند. هدف از این تحقیق بررسی م چکیده کامل
        بعد از انقلاب صنعتی؛ گسترش شهرنشینی و افزایش مشکلات جوامع شهری، دانشمندان و کارشناسان را بر آن داشت تا در غالب مباحثی از قبیل شهر پایدار، شهر اکولوژیک، آرمان شهر و غیره با ارایه راه کارهای متنوع، از جنبه های گوناگون به بررسی این مشکلات بپردازند. هدف از این تحقیق بررسی مسایل و مفاهیم مطرح شده از قبیل محله گرایی، پاستورالیسم شهری، انسان گرایی شهری، شهر خلاق و غیره (که برای ایجاد تحول در ساختار و تغییر در فضای حاکم بر محیط شهرهای امروزی مورد توجه کارشناسان قرار گرفته) در غالب راه کاری واحد است. با این که بیش تر اهداف این نگرش ها در یک راستا و هم سو با هم می باشند اما با نبود راه کار مشخص در هنگام طراحی و برنامه ریزی شهری، ممکن است هر کدام از این نگرش ها، طراحی شهر را به سویی بکشاند که نتوان تمامی خواسته ها و انتظارات کارشناسان را از شهر پایدار فراهم آورد. این تحقیق سبزراه های شهری را به عنوان بستری برای تحقق این انتظارات از محیط شهری معرفی می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - Investigating the Relationship Between Density and Social sustainability in Informal Settlements, Case Study: Khezr District of Hamadan
        Maryam Ghahremani
        Social sustainability has focus on the type of development that promotes social interaction and inclusion. It gives emphasis to inclusive community, social cohesions, quality of life, social equity and diversity. In fact, as one of the three domains of sustainability so چکیده کامل
        Social sustainability has focus on the type of development that promotes social interaction and inclusion. It gives emphasis to inclusive community, social cohesions, quality of life, social equity and diversity. In fact, as one of the three domains of sustainability social sustainability plays a vital role in enhancing the community by the means of giving delivering equal opportunities, creating vibrant, diverse and inclusive environment and fulfill the social needs of the inhabitants.Informal settlement is not a physical problem but it is resulted from macrostructure factors on the national level. It is actually a type of settlement in urban space which marks a significant difference with other types of settlements.In this study, a considerable attention to relationship between density and social sustainability in most populated informal settlement of Hamedan, Khezr district. The variables of social sustainability were examined through 367 questionnaires in accordance with the district population using SPSS (v.20) to analyze the data. The findings confirm that there are not significance relationship between all indicators of social sustainability and density. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - تحلیلی بر ارتباط شهر یادگیرنده و شهر خلاق در راستای دستیابی به شهر پایدار (مطالعه موردی: شهر رشت)
        شهرام امیرانتخابی یاسر قلی پور سعید میثمی
        تأثیر شهرها در عرصه ملی و جهانی در سال های اخیر رو به افزایش بوده است و دولت های محلی با چالش های مربوط به فناوری های جدید، اقتصاد دانش، تنوع فرهنگی و پایداری زیست محیطی رو به رو شده اند. در همین راستا ظهور شهرهای یادگیرنده به عنوان مکانی مناسب برای یادگیری مادام العمر چکیده کامل
        تأثیر شهرها در عرصه ملی و جهانی در سال های اخیر رو به افزایش بوده است و دولت های محلی با چالش های مربوط به فناوری های جدید، اقتصاد دانش، تنوع فرهنگی و پایداری زیست محیطی رو به رو شده اند. در همین راستا ظهور شهرهای یادگیرنده به عنوان مکانی مناسب برای یادگیری مادام العمر و بستری ایده آل جهت آموزش شهروندان خلاق انکارناپذیر است و تحقق شهرهای خلاق را نوید می دهد که با تکیه بر نیروی پایدار خلاقیت، زمینه مشارکت دانایی محور شهروندان و تولید مداوم دانش را فراهم می کند، بنابراین بر اساس این رابطه متقابل و با ترکیب دانش مستمر شهر یادگیرنده و خلاقیت شهر خلاق دستیابی به شهر پایدار میسّر خواهد شد. هدف تحقیق حاضر بررسی ارتباط بین شاخص های شهر یادگیرنده و شهر خلاق در رشت می باشد. روش تحقیق توصیفی، تحلیلی، همبستگی و روش گردآوری اطلاعات اسنادی و پیمایشی با ابزار پرسش نامه است. جامعه آماری تحقیق را کارشناسان ادارات شهر رشت تشکیل می دهند. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 367 نفر و روش نمونه گیری تحقیق گلوله برفی (زنجیره ای) است. جهت آزمون فرضیه تحقیق از آزمون های اسپیرمن و رگرسیون چند گانه استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که ارتباط آماری معناداری بین شاخص های شهر یادگیرنده و شهر خلاق وجود دارد (01/0 >P). بنابراین با ارزش نهادن به امر یادگیری و افزایش خلاقیت شهروندان دستیابی به شهر پایدار میسر خواهد شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - بررسی و اولویت بندی معابر پیاده شهر زابل جهت بهسازی و نوسازی در راستای ارتقای شهری انسان مدار و پایدار (مطالعه موردی: خیابان های بافت مرکزی شهر زابل)
        غلامعلی خمره اقبال نصیری
        وضعیت نامطلوب زندگی پیاده در شهرها، عدم توجه کافی به مسیرهای عابرین پیاده در طرح های شهری و وضعیت نابسامان شبکه معابر و پیاده روها از جمله مسایلی هستند که دامن گیر شهرهای امروزی شده اند. این پژوهش برآنست تا با تبیین معیارهای یک محیط پیاده مدار، بر اهمیت آن به عنوان چکیده کامل
        وضعیت نامطلوب زندگی پیاده در شهرها، عدم توجه کافی به مسیرهای عابرین پیاده در طرح های شهری و وضعیت نابسامان شبکه معابر و پیاده روها از جمله مسایلی هستند که دامن گیر شهرهای امروزی شده اند. این پژوهش برآنست تا با تبیین معیارهای یک محیط پیاده مدار، بر اهمیت آن به عنوان الگویی مناسب برای جایجایی در محیط شهری، تاکید کرده و هر کدام از معابر پیاده را برای امر بهسازی و نوسازی که نقش مهمی در تجدید حیات دوباره شهرهای از پا افتاده دارند، ایجاد نماید. یکی از معضلات شهر زابل نداشتن پیاده روهای مناسب درسطح شهر می باشد که تنها 30 درصد از پیاده روهای سطح شهر برای تردد مناسب می باشد. این امر ضرورت پرداختن به این مسأله را امری بدیهی می نماید. در واقع هدف اصلی که در این پژوهش به دنبال آن هستیم، این است که پیاده راه ها را به عنوان یک فضای عمومی برای امر بهسازی و نوسازی از طریق چندین شاخص که نقش موثری در خلق یک پیاده رو در شأن شهروندی دارد، بررسی و اولویت بندی نماید، تا به یک شهر انسان مدار و پایدار که در جهت حقوق شهروندی خود فعال است تبدیل شود. روش شناسی تحقیق حاضر، توصیفی و تحلیلی بوده و با استفاده از مدل وایکور 320 نفر از جمعیت شهر زابل به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفته که در فرایند انجام آن، پس از محاسبه و زن ها با استفاده از تحلیل فرآیند سلسله مراتبی AHP، اولویت بندی پیاده روهای شهر زابل جهت بهسازی و نوسازی با استفاده از مدل وایکور مشخص می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که وضعیت پیاده روهای شهر زابل از لحاظ شاخص های مطرح شده در این پژوهش از صد درصد وضعیت خوب و ایده آل عدد 37 درصد را به خود اختصاص داده اند که از این لحاظ در شرایط نامساعدی قرار دارند. و جوابگوی یک شهر انسان مدار و پایدار شهری نیستند. بنابراین این پژوهش، با شناسایی و اولویت بندی کردن معابر پیاده شهر جهت بهسازی و نوسازی دوباره آن ها، در واقع کمک شایانی به شهرداری به عنوان نهاد مسئول، جهت ارتقای شهری انسان مدار، پایدار و مناسب شهروندان خود نموده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - ارائه چارچوب سیاستگذاری فضائی ارتقای سطح پایداری محیط شهری (نمونه مطالعه: چابهار)
        ثریا فیروزی جهانتیغ اسماعیل شیعه آرش وحید
        شهر چابهار، در دهه¬های اخیر با مشکلات و مسائل عدیده¬ای همچون آلودگی¬های زیست محیطی، کاهش توان بوم¬شناسانه، مسائل محیطی، افزایش بار وارده بر محیط زیست، افزایش شکل¬گیری سکونتگاه¬های غیررسمی (بیش از ۵۰ هزار نفر)، و ... مواجه بوده است که پایداری محیطی شهر را تحت تاثیر قرار چکیده کامل
        شهر چابهار، در دهه¬های اخیر با مشکلات و مسائل عدیده¬ای همچون آلودگی¬های زیست محیطی، کاهش توان بوم¬شناسانه، مسائل محیطی، افزایش بار وارده بر محیط زیست، افزایش شکل¬گیری سکونتگاه¬های غیررسمی (بیش از ۵۰ هزار نفر)، و ... مواجه بوده است که پایداری محیطی شهر را تحت تاثیر قرار داده است. در این راستا این پژوهش با هدف ارائه چارچوب سیاستگذاری فضائی ارتقای سطح پایداری محیط شهری (نمونه مطالعه: چابهار) انجام شد. ابتدا مطالعات کتابخانه¬ای در راستای شناخت ادبیات نظری در ارتباط با پایداری محیطی انجام شد و با توجه به اطلاعات گردآوری شده، ابعاد شناسایی شدند و با توجه به وضعیت شهر چابهار چارچوب ارائه شد، نتایج حاصل از پژوهش ارائه¬ی چارچوب سیاستگزاری فضایی پایداری محیط در شهر چابهار است که شامل ابعاد: برنامه ریزی زیرساخت سبز؛ حفاظت از تنوع زیستی؛ طراحی شهری حساس به آب؛ کشاورزی شهری و بام سبز؛ تاب آوری در برابر بلایای طبیعی و دسترسی به طبیعت است. این چارچوب به عنوان رویکردی جامع برای بهبود سطح پایداری در محیط شهری ارائه شده است. اجرای چنین سیاست‌هایی برای شهر چابهار مفید است و همچنین می‌تواند به عنوان الگویی برای سایر مناطقی که به سرعت در حال شهرنشینی هستند، مفید باشد و به آینده شهری پایدارتر و تاب‌آور کمک کند. لازم به ذکر است برای اعمال چارچوب سیاست فضایی در چابهار، همکاری بین سازمان های دولتی، برنامه ریزان شهری، محیط بانان و جامعه محلی ضروری است. پرونده مقاله