• فهرست مقالات Sa'

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - سعدی و لا فونتن
        ‏میر جلال الدین کزازی
        در این جستار، شیوه سخنوری دو مشاعر بزرگ ایرانی و فرانسوی: سعدی و لا فونتن سنجیده و بر رسیده آمده است؛ برپایه یکی از افسانه های لا فونتن که برگرفته از حکایتی است در گلستان سعدی و نشان داده شده است که حکایت سعدی چگونه پخته تر و استوارتر و هنری تر از فسانه لا فونتن است.
        در این جستار، شیوه سخنوری دو مشاعر بزرگ ایرانی و فرانسوی: سعدی و لا فونتن سنجیده و بر رسیده آمده است؛ برپایه یکی از افسانه های لا فونتن که برگرفته از حکایتی است در گلستان سعدی و نشان داده شده است که حکایت سعدی چگونه پخته تر و استوارتر و هنری تر از فسانه لا فونتن است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - ویرانه نشین مینوی خجستگی و گجستگی جغد در آثار سرآمدان سبک های مختلف شعر فارسی
        نعیمه متوسلی مرضیه ندافی
        فرهنگ هر ملتی از مجموعه‎ای باورها و اعتقادات شکل گرفته است که به مرور زمان پدید آمده و یا از فرهنگ‌ها و ملل دیگر وام گرفته شده‎اند. در باورهای مردم ایران نیز به تبع دیگر ملل جهان، اعتقاداتی وجود دارند که‎ یا ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی دارند و یا بر اثر تداخل چکیده کامل
        فرهنگ هر ملتی از مجموعه‎ای باورها و اعتقادات شکل گرفته است که به مرور زمان پدید آمده و یا از فرهنگ‌ها و ملل دیگر وام گرفته شده‎اند. در باورهای مردم ایران نیز به تبع دیگر ملل جهان، اعتقاداتی وجود دارند که‎ یا ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی دارند و یا بر اثر تداخل اعتقادات ملل مختلف با فرهنگ ایرانی به وجود آمده‎اند. کشور ایران در سه دوره‎ی زمانی مختلف، مورد هجوم بیگانگان قرار گرفته و علاوه بر ویرانی‎ها و تلفات مادی و جانی بسیار، از لحاظ فرهنگی نیز تحت تأثیر بوده به طوری که بسیاری از اعتقادات ملل مهاجم، در فرهنگ نژاده‎ی ایرانی وارد شده است. یکی از باورهای غیر ایرانی، اعتقاد به نحوست جغد و منفور شدن این پرنده‎ی زیباست که در فرهنگ اصیل ایرانی، نه تنها گجسته نیست، بلکه مینوی هم هست. در این پژوهش، پس از بیان مختصری در مورد فرهنگ ایرانی و فرهنگ های دخیل و نحوه‎ی ورود آن‎ها در میان باورهای مردم ایران، به جغد و خجستگی و گجستگی باورهای مرتبط با این پرنده پرداخته شده و تأثیر این باورها در شاهنامه‌ی فردوسی، دیوان خاقانی، خمسه‌ی نظامی، کلیات سعدی و دیوان صائب، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و در پایان، نتیجه‌ی این پژوهش، رسیدن به اصل و ریشه‎ی اعتقاد ایرانی نسبت به خجستگی این پرنده و میزان تأثیر فرهنگ های دخیل است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - الصورة الموسیقیة فی أشعار سعدی العربیة
        حامد ذاکری عبدالحمید أحمدی منصوره شیرازی
        یعتمد الشعر فی جمالیته علی عناصر عدة؛ منها الصورة الموسیقیة، وهی فی الشعر ذات أبعاد وسیعة، أدرکها أصحاب القریض إدراکاً تاماً وأحسنوا توظیفها. إن سعدی الشیرازی یعتبر من کبار شعراء الفرس الذین أدرکوا هذا المهم، فتلقی الشعر بذوقه المرهف، وتعاطاه فی میدانه الواسع؛ فکلامه مش چکیده کامل
        یعتمد الشعر فی جمالیته علی عناصر عدة؛ منها الصورة الموسیقیة، وهی فی الشعر ذات أبعاد وسیعة، أدرکها أصحاب القریض إدراکاً تاماً وأحسنوا توظیفها. إن سعدی الشیرازی یعتبر من کبار شعراء الفرس الذین أدرکوا هذا المهم، فتلقی الشعر بذوقه المرهف، وتعاطاه فی میدانه الواسع؛ فکلامه مشهور بکونه سهلاً ممتنعاً، ولغته الشعریه ممتزجة بالصورة الموسیقیة فی أبعادها المتعددة. وهناک دراسات قامت بالبحث فی أشعاره الفارسیة ولکنها لم تعالج أشعاره العربیة؛ فجاءت هذه الدراسة لاستعراض الأبعاد المختلفة للصورة الموسیقیة فی أشعار سعدی العربیة، بعد أن مهّدت لذلک بمقدّمات. وقد تمّ الاعتماد فی هذا البحث علی "کلیات سعدی" بتحقیق بهاءالدین خرمشاهی، کمصدر رئیس لأشعار سعدی العربیة. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - سعدی و ابعاد عشق در زندگی انسانی
        فریده محسنی هنجنی
        عشق در وجود سعدی به گونه‌ای ریشه دوانده که تمامی ابعاد وجودش را تحت تأثیر قرار داده است. از نظر اوانسان با عشق، این ودیعه الهی، پا به عرصه جهان می‌گذارد و به واسطه‌ی آن از سایر موجودات ممتاز می‌گردد. این عشق با تجربة ازلی دیدار با زیبایی مطلق در جهان مادی به عشقی حسی بد چکیده کامل
        عشق در وجود سعدی به گونه‌ای ریشه دوانده که تمامی ابعاد وجودش را تحت تأثیر قرار داده است. از نظر اوانسان با عشق، این ودیعه الهی، پا به عرصه جهان می‌گذارد و به واسطه‌ی آن از سایر موجودات ممتاز می‌گردد. این عشق با تجربة ازلی دیدار با زیبایی مطلق در جهان مادی به عشقی حسی بدل می‌شود. سعدی این عشق را پایگاه و تکیه‌گاه مسائل انسانی وبه تعبیر دیگر زندگی ساز می داند. امّا این عشق حسی با تمام ویژگی‌هایش انسان را راضی نمی‌کند و دغدغة جاودانگی و نامیرایی انسان از یک‌سو و قدسی و ازلی بودن عشق از سوی دیگر موجب می‌شود این دو باهم سیری رو به کمال را آغاز ‌کنند و با پیوستن به کمال زیبایی و خیر محض، جاویدان و نامیرا ‌شوند. تبیین و تحلیل و طبقه‌بندی این مقولات ، همراه نمونه‌هایی از آثار سعدی، هدفی است که نگارنده از ارائه این مقاله پی می‌گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - تحلیل بلاغی صور خیال در اشعار عربی سعدی
        جواد کبوتری حسین آریان
        سعدی شیرازی، از بزرگ ترین سخن سرایان و شاعران فارسی زبان است که بر زبان عربی مسلّط بوده است. با وجود تسلّط سعدی بر زبان عربی، اشعار عربی، بخش کوچکی از اشعار او را به خود اختصاص داده است ولی همین اشعار کم، نشان دهنده جایگاه رفیع سعدی در میان شاعران ایرانی عربی سراست. سع چکیده کامل
        سعدی شیرازی، از بزرگ ترین سخن سرایان و شاعران فارسی زبان است که بر زبان عربی مسلّط بوده است. با وجود تسلّط سعدی بر زبان عربی، اشعار عربی، بخش کوچکی از اشعار او را به خود اختصاص داده است ولی همین اشعار کم، نشان دهنده جایگاه رفیع سعدی در میان شاعران ایرانی عربی سراست. سعدی شیرازی همانند اشعار فارسی از صور خیال در اشعار عربی خود بخوبی استفاده نموده است. اگر چه سعدی در شکل ها و گونه های ادبی، استاد سخن است و مهارت خویش را به ادب دوستان عرضه کرده است. او بیش از آن که به دنبال نشان دادن توانایی و هنر خود در به کارگیری صنایع ادبی باشد، در پی ابلاغ معانی به شیوه های گوناگون بوده است. رمز جذابیت و حلاوت اشعار عربی سعدی در بکارگیری بهنگام صور خیال و در موضع مناسب و به اقتضای حال و مقام است. سعدی در مجموعه اشعار عربی خود، از هر چهار موضوع علم بیان (تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه) استفاده نموده است، اما کاربرد (تشبیه و استعاره) در اشعار وی بسامد بالاتری دارد. در این مقاله، صور خیال، در مجموعه اشعار عربی سعدی، با ذکر نمونه هایی از ابیات عربی، بررسی و تحلیل شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بازنگریِ جایگاه سعدی در اندیشه روشنفکران عصر مشروطه (با تآکید بر نگرش میرزا‌آقاخان کرمانی)
        عباس سرافرازی علی باغدار دلگشا
        هدف این پژوهش بررسی جایگاه سعدی و میزان تأثیرگذاری او بر افکار و آثار روشنفکران عصر مشروطه با تأکید بر اندیشه های میرزا آقاخان کرمانی می باشد. روشنفکری که به دلیل داشتن نگرشی واقع بینانه تر در میان هم عصرانش، رویکردی متفاوت نسبت به سعدی اتخاذ می نماید. اهمیت بررسی این م چکیده کامل
        هدف این پژوهش بررسی جایگاه سعدی و میزان تأثیرگذاری او بر افکار و آثار روشنفکران عصر مشروطه با تأکید بر اندیشه های میرزا آقاخان کرمانی می باشد. روشنفکری که به دلیل داشتن نگرشی واقع بینانه تر در میان هم عصرانش، رویکردی متفاوت نسبت به سعدی اتخاذ می نماید. اهمیت بررسی این موضوع در عصر مشروطه، به این دلیل است که دراین دوره، روشنفکران جامعه، علاوه بر ارائه نقدهای سیاسی و اجتماعی، برای نخستین بار با رویکردی تجددگرایانه به مطرح کردن نقدهای ادبی نیز می پردازند. این پژوهش در قالب تاریخی و به روش توصیفی- تحلیلی گردآوری شده است. این مقاله به بررسی میزان تأثیرپذیری میرزا آقاخان کرمانی از اندیشه های سعدی می پردازد و تقلید او از کتاب گلستان، در نگارش رساله رضوان را نشان می دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - پندگریزی، خلاف‌آمد عادت سعدی
        محبوبه مسلمی زاده
        پند و اندرز به هر شکل و غرضی، جریان اندیشه آدمی را برای بهبود وضع زندگی و رسیدن به نیک‌بختی نشان می‌دهد. سعدی بزرگ‌ترین شاعر اخلاقی و تربیتی ایران است که وعظش لطیف، دل‌انگیز، استوار و متقن و اندرزهایش چونان سرمشق زندگانی در دوران بعد از او نیز به کار‌ رفته‌است. مسأله مط چکیده کامل
        پند و اندرز به هر شکل و غرضی، جریان اندیشه آدمی را برای بهبود وضع زندگی و رسیدن به نیک‌بختی نشان می‌دهد. سعدی بزرگ‌ترین شاعر اخلاقی و تربیتی ایران است که وعظش لطیف، دل‌انگیز، استوار و متقن و اندرزهایش چونان سرمشق زندگانی در دوران بعد از او نیز به کار‌ رفته‌است. مسأله مطرح در این مقاله این است که برخی غزل‌های سعدی به خلاف قیاسِ دیگر آثاری که او را به تعلیم و تجربه نام‌آور ساخته‌، محتوای پندگریزی دارد. در این غزل‌ها وی به جای پند و اندرز دادن مخاطب، خود از آن دوری کرده، از ناصح و مشفق تقاضا می‌کند که دیگر او را پند ندهند زیرا گرفتار درد بی‌درمان جنون عشق است که با آب عقل به یک جوی نرود و نصیحت را که خود از آبشخور عقل مایه می‌گیرد، نرسد که بر او کارگر افتد. روش این تحقیق مطالعه غزل‌های سعدی در کلّیات او و تحلیل غزل‌ها از منظر پندناپذیری است؛ به‌ویژه آن جا که پای عشق در میان باشد. دستاورد مقاله حاضر استخراج و تحلیل نمونه ابیاتی است که در آن‌ها سعدی در راستای اخلاق بر پایه عشق و دوستی، به صراحت از هرگونه خردورزی و نصیحت‌پذیری و پندشنوی روی‌گردان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - ضحاک و لوکی: مقایسه دو اسطورۀ ایرانی و اسکاندیناوی بر مبنای نمایشنامه‌های ضحاک و ایولف کوچک در چهارچوب نظریۀ کنشگرایانۀ ژرژ دومزیل
        فریندخت زاهدی مارال اصغریان مهسا طالبی رستمی
        اسطوره‌ها از بهترین عناصر برای مقایسه و تطبیق میان ملت‌های مختلف به شمار می‌روند. اسطوره‌ها در طول زمان شکل‌های مختلفی به خود گرفته‌اند و تأثیرات‌شان در آثار فرهنگی ـ ادبی جوامع مختلف، مشاهده می‌شود. مقالۀ حاضر مطالعۀ تطبیقی میان دو اسطوره از دو ملیت مختلف است: اسطورۀ ض چکیده کامل
        اسطوره‌ها از بهترین عناصر برای مقایسه و تطبیق میان ملت‌های مختلف به شمار می‌روند. اسطوره‌ها در طول زمان شکل‌های مختلفی به خود گرفته‌اند و تأثیرات‌شان در آثار فرهنگی ـ ادبی جوامع مختلف، مشاهده می‌شود. مقالۀ حاضر مطالعۀ تطبیقی میان دو اسطوره از دو ملیت مختلف است: اسطورۀ ضحاک در ایران و اسطورۀ لوکی در اسکاندیناوی. هدف از نگارش این مقاله، یافتن شباهت‌های میانِ این دو شخصیت شرّ اسطوره‌ای و دریافتن ویژگی‌های بنیادین آن‌هاست که در روند شکل‌گیری شخصیت‌هایی با همین ویژگی‌ها در ادبیات نمایشی مؤثر واقع شده‌اند. در این تحقیق به بررسی تطبیقی نمودهای شکل گرفته از اسطورۀ ضحاک در نمایشنامه‌ای با همین نام از غلامحسین ساعدی و اسطورۀ لوکی در نمایشنامه ایولف کوچک اثر هنریک ایبسن، در چهارچوب نظریۀ کنشگرایانۀ ژرژدومزیل پرداخته شده است. نظریۀ کنشگرایانۀ دومزیل از بررسی تطبیقی کارکردها و کنش‌ها بهره می‌گیرد که سه کارکرد اساسی آن، حکمرانی، قدرت و باروری است. نتایج حاصل از این پژوهش با شرح تفاوت‌ها و شباهت‌های موجود در این آثار نشان می‌دهد که دو نمایشنامۀ مذکور به عنوان انعکاسی از ریشه‌های فرهنگی جامعۀ خود بنابر مقتضیات زمانه توانسته‌اند با کنش‌های کارکردشناسانۀ ژرژ دومزیل منطبق شوند. پرونده مقاله