فهرست مقالات Didactics

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - ساختار اخلاقی– اعتراضی در اندیشه‌های نظامی گنجوی
  علی آسمند جونقانی
  10.30495/dk.2021.1914478.2123
  در این پژوهش پیوند اخلاق و اعتراض در اندیشۀ نظامی مورد بررسی قرارگرفته است. او با رویکرد تعلیمی در پی عدالت ورزی حاکمان و هدایت جامعه به ‌سوی جامعه آرمان‌شهری است و با داستان‌های تعلیمی و بیان اعتراضی گاه با تصریح و گاه با تعریض در برابر عوامل تحمیلی اجتماعی و سیاسی ای چکیده کامل

  در این پژوهش پیوند اخلاق و اعتراض در اندیشۀ نظامی مورد بررسی قرارگرفته است. او با رویکرد تعلیمی در پی عدالت ورزی حاکمان و هدایت جامعه به ‌سوی جامعه آرمان‌شهری است و با داستان‌های تعلیمی و بیان اعتراضی گاه با تصریح و گاه با تعریض در برابر عوامل تحمیلی اجتماعی و سیاسی ایستادگی می‌کند. به اعتقاد او شاید تعلیم از میان انواع ادبی عرصۀ بهتری برای روح انتقادی و اعتراضی به حاکمان زورمدار باشد. از این‌رو در قالب داستان‌هایی از سرنوشت حاکمان گذشته ستودنی‌ها را ستوده و ناشایست‌ها را تقبیح کرده، مضامین ارزشمندی چون عدالت، دین‌داری و خردورزی و انسان‌دوستی را ستایش کرده و از سویی ناراستی و نادرستی و بی‌عدالتی و ظلم را تقبیح کرده است. نگارنده در این جستار ضمن مطالعه تحلیلی نتیجه می‌گیرد بر اساس آموزه‌های دینی، نظامی اعتراض خود را به حاکمان زمان خود به چهار روش مختلف اقتضائی ابراز داشته و این اعتراض را با توجه به مبانی اخلاقی و شرایط تأثیرگذاری بیان می‌دارد. از این‌رو ظلم را برنمی‌تابد و با آوردن حکایت‌های متعدد از پادشاهان گذشته به تعریض یا با نصایح اخلاقی به‌تلویح و یا با اعتراض به ‌تصریح بر آن‌ها می‌تازد تا به راه دادگری بازآیند. مرحله نهایی از اصول اعتراضی - تعلیمی نظامی متوسل شدن به عالم فرازمینی و توسل به کسانی چون پیامبر اسلام است تا خود ریشه ظلم را برکنند. او ضمن دعوت به عدالت‌ورزی که یکی از شرایط اصلی در حکومت‌داری است، پادشاهی را که فاقد شرط عدالت ورزی در آرمان‌شهر نظامی باشد، فاقد صلاحیت حکومت‌داری می‌داند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - جنبه‌های اندرزی مَثَل‌های لَکی شهرستان دلفان
  فرشاد اسکندری شرفی
  10.30495/irll.2022.1938362.1464
  مَثَل‌ها از شاخص‌ترین گونه‌های ادب عامه و عصارۀ فکری و فرهنگی جوامع بشری هستند که همواره گسترۀ پژواک باورها، اندیشه‌ها، احساسات، آلام، آرزوها، آرمان‌ها و آداب و رسوم اقوام گوناگون بوده‌اند. مثل‌ها‌ ویژگی‌های متعدد دارند که از مهم‌ترین آن‌ها، جنبۀ اندرزی است. لک‌ها از اق چکیده کامل

  مَثَل‌ها از شاخص‌ترین گونه‌های ادب عامه و عصارۀ فکری و فرهنگی جوامع بشری هستند که همواره گسترۀ پژواک باورها، اندیشه‌ها، احساسات، آلام، آرزوها، آرمان‌ها و آداب و رسوم اقوام گوناگون بوده‌اند. مثل‌ها‌ ویژگی‌های متعدد دارند که از مهم‌ترین آن‌ها، جنبۀ اندرزی است. لک‌ها از اقوام اصیل و بافرهنگ ایرانی به شمار می‌‎آیند که بیشتر در مناطقی از غرب و جنوب غرب کشور سکونت دارند. این گروه ایرانی به زبان لکی سخن می‌گویند و از ادب شفاهی غنی، خاصه در بخش مثل‌ها، برخوردارند. در این پژوهش که روشی توصیفی- تحلیلی دارد و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و داده‌های میدانی صورت گرفته است، جایگاه اندرز و نیز مهم‌ترین مقوله‌های آن در مثل‌های مردم لک‌زبان شهرستان دلفان، بررسی و تحلیل شده است. دستاورد پژوهش دلالت بر بسیاری و گوناگونی مفاهیم اندرزی در محتوا و درون‌مایۀ مثل‌ها دارد که خود نشانی از اندرزگرایی و پندآموزی در زندگی قوم لک است. تنوع موضوعی اندرز و تعلیم در مثل‌های لکی مشتمل بر ده مقولۀ مهم در حوزه‌های گوناگون زندگی است که عبارتند از: فضیلت‌های اخلاقی و سفارش به آن‌ها، نهی از رذیلت‌های اخلاقی، آموزه‌هایی دربارۀ تدبیر امور، مسئولیت‌ها و مشکلات، آموزه‌هایی دربارۀ تربیت فرزند، آموزه‌هایی دربارۀ رفت‌وآمدها، روابط و تعاملات اجتماعی، آموزه‌هایی دربارۀ روزی و معیشت، آموزه‌هایی دربارۀ زبان و سخن، آموزه‌هایی دربارۀ شراکت و مسائل اقتصادی، آموزه‌هایی دربارۀ کار، کوشش و اغتنام فرصت و آموزه‌هایی دربارۀ همنشینی، دوستی و دشمنی. در این جستار، 50 مثل لکی مرتبط با این مقوله‌ها انتخاب، بررسی و تحلیل شده است. پرونده مقاله