زمینه و هدف: درختان کهنسال به عنوان منابع غنی ژنتیکی و آثار طبیعی ارزشمند، مورد توجه می باشند. در میان درختان کهنسال، سرو کهنسال منگاباد مهریز به عنوان یکی از میراث های طبیعی با ارزش مطرح است. لازمه طرح مدیریت و حفاظت از میراث طبیعی ملی سرو منگاباد مهریز، پهنه بندی، بر چکیده کامل
زمینه و هدف: درختان کهنسال به عنوان منابع غنی ژنتیکی و آثار طبیعی ارزشمند، مورد توجه می باشند. در میان درختان کهنسال، سرو کهنسال منگاباد مهریز به عنوان یکی از میراث های طبیعی با ارزش مطرح است. لازمه طرح مدیریت و حفاظت از میراث طبیعی ملی سرو منگاباد مهریز، پهنه بندی، برنامه ریزی مدیریت پهنه ها و در نهایت طراحی چشم انداز بر اساس قوانین و مقررات مربوط به آثار و مناطق حفاظت شده می باشد.
روش بررسی: پهنه بندی بر مبنای طبقه بندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و انطباق آن با واقعیات و طرح جامع شهر مهریز صورت گرفت. با توجه به مرور منابع و شرایط موجود، پیرامون سرو تا شعاع 300 متری در پهنه های مختلف مدیریتی و تفرجی طبقه بندی گردید. پس از نقشه برداری، وضعیت فیزیکی هر یک از پهنه ها مشخص و پیشنهاد های لازم بر اساس محتوا و اهمیت هر یک از پهنه ها برای اصلاح وضع موجود با محوریت پایداری اکولوژیکی محیط و سلامت درخت ارائه گردید. بر اساس همین دیدگاه و به منظور ساماندهی پیرامون درخت برای تفرج، نسبت به طراحی چشم انداز با حفظ حداکثری وضع موجود فضای سبز و بناهای تاریخی پیرامونی اقدام گردید. ظرفیت برد برای فعالیت های تفرجی در محدوده سرو نیز محاسبه گردید.
یافته ها: نتایج بررسی های به عمل آمده حاصل از پهنه بندی نشان داد که 4 پهنه به عنوان پهنه های مدیریتی و 2 پهنه به عنوان پهنه های تفرجی از اهمیت ویژه ای برخوردار و باید مورد توجه قرار گیرند. پهنه های مدیریتی شامل پهنه طبیعت محدود شده، پهنه حفاظت شده، پهنه سپر یا ضربه گیر و پهنه سایر کاربری ها با مساحت به ترتیب 2826 ، 5024، 23550 و 251200 متر مربع و پهنه های تفرج تیپ یک و تفرج تیپ دو به ترتیب با مساحت 11664 و 15000 متر مربع بود. ظرفیت برد برای فعالیت های تفرجی در محدوده سرو، 276 نفر در روز برآورد گردید.
بحث و نتیجه گیری: هر چند فعالیت های عمرانی سال های اخیر در پیرامون سرو، عامل اصلی و تاثیر گذار بر سلامت درخت بوده، لیکن با تدبیر و اجرایی نمودن برنامه های مدیریتی و تفرجی در قالب پهنه های پیشنهادی، امکان بازسازی با محوریت سلامت درخت و رونق گردشگری وجود دارد.
پرونده مقاله
استفاده چندمنظوره و سرمایه گذاری در منابع بالقوه موجود در مراتع مانند استفاده از گیاهان دارویی و همچنین توجه به صنعت گردشگری و اکوتوریسم می تواند افراد محلی را از فوایدی ازجمله اشتغال و درآمدزایی بهره مند سازد. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی نظر بهرهبرداران در خصوص به چکیده کامل
استفاده چندمنظوره و سرمایه گذاری در منابع بالقوه موجود در مراتع مانند استفاده از گیاهان دارویی و همچنین توجه به صنعت گردشگری و اکوتوریسم می تواند افراد محلی را از فوایدی ازجمله اشتغال و درآمدزایی بهره مند سازد. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی نظر بهرهبرداران در خصوص بهرهبرداریها، پتانسیلها، امکانات، میزان درآمد و آموزش در مورد مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان انجام شد. انجام مصاحبه از بین 27 بهرهبردارانجام پذیرفت. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات افراد متخصص و دارای تجربه در این زمینه تایید و همچنین پایایی پرسشنامه با استفاده از روش ضریب آلفای کرونباخ برآورد گردید. پایایی پرسشنامه برای بهرهبرداران برابر 81/0 بهدست آمد که در محدوده مناسب و مطلوبی قرار داشت. نتایج نشان دهنده بالاترین علاقهمندی، تجربه خوب، پتانسیل مراتع و امکانات و تجهیزات از دیدگاه بهرهبرداران در زمینه فعالیتهای دامداری و چرای دام و کمترین میزان آنها نیز در فعالیتهای بهرهبرداری از گیاهان دارویی، صنعتی و خوراکی میباشد. بهطوریکه 1/48 درصد علاقه زیاد و خیلی زیاد به فعالیت و کسب درآمد، 78/77 درصد به تجربه خوب مراتع چهارباغ و 48/81 درصد آنان نیز به پتانسیل زیاد و خیلی زیاد مراتع و بالغ بر 88 درصد آنها نیز به امکانات زیاد و خیلی زیاد مراتع در زمینه دامداری و چرای دام اشاره کردند. بیشترین میزان موافقت با حضور زنبورداران و همچنین بیشترین میزان درآمد نیز در فعالیت زنبورداری مشاهده شد. 37/70 درصد بهره برداران موافقت زیاد و خیلی زیاد با حضور زنبورداران در این مراتع داشتند و ازدیدگاه بالغ بر 50 درصد آنها این فعالیت از بالاترین میزان درآمد برخوردار میباشد. بیشتر از 74 درصد بهرهبرداران نیز نیاز به آموزش زیاد و خیلی زیاد در زمینه بهرهبرداری از گیاهان دارویی را بیان کردند. بهطورکلی نتایج نشان دهنده پتانسیل مطلوب منطقه جهت استفاده چندمنظوره بهویژه در زمینه فعالیتهای دامداری و زنبورداری میباشد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد