بررسی نظرات بهره‌برداران در خصوص استفاده چند منظوره از مراتع ییلاقی چهارباغ در استان گلستان

محورهای موضوعی : توسعه پایدار

رضا یاری ¹ (استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران)
سیده محبوبه میرمیران ² (استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/02/05 تاریخ پذیرش : 1401/06/01 تاریخ انتشار : 1401/06/31

کلید واژه: گیاهان دارویی, اکوتوریسم, پایداری اکولوژیک, معیشت جایگزین,

چکیده مقاله :

استفاده چندمنظوره و سرمایه گذاری در منابع بالقوه موجود در مراتع مانند استفاده از گیاهان دارویی و همچنین توجه به صنعت گردشگری و اکوتوریسم می تواند افراد محلی را از فوایدی ازجمله اشتغال و درآمدزایی بهره مند سازد. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی نظر بهره‌برداران در خصوص بهره‌برداری‌ها، پتانسیل‌ها، امکانات، میزان درآمد و آموزش در مورد مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان انجام شد. انجام مصاحبه از بین 27 بهره‌بردارانجام پذیرفت. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات افراد متخصص و دارای تجربه در این زمینه تایید و همچنین پایایی پرسشنامه با استفاده از روش ضریب آلفای کرونباخ برآورد گردید. پایایی پرسشنامه برای بهره‌برداران برابر 81/0 به‌دست آمد که در محدوده مناسب و مطلوبی قرار داشت. نتایج نشان دهنده بالاترین علاقه‌مندی، تجربه خوب، پتانسیل مراتع و امکانات و تجهیزات از دیدگاه بهره‌برداران در زمینه فعالیت‌های دامداری و چرای دام و کمترین میزان آن‌ها نیز در فعالیت‌های بهره‌برداری از گیاهان دارویی، صنعتی و خوراکی می‌باشد. به‌طوری‌که 1/48 درصد علاقه زیاد و خیلی زیاد به فعالیت و کسب درآمد، 78/77 درصد به تجربه خوب مراتع چهارباغ و 48/81 درصد آنان نیز به پتانسیل زیاد و خیلی زیاد مراتع و بالغ بر 88 درصد آن‌ها نیز به امکانات زیاد و خیلی زیاد مراتع در زمینه دامداری و چرای دام اشاره کردند. بیشترین میزان موافقت با حضور زنبورداران و همچنین بیشترین میزان درآمد نیز در فعالیت زنبورداری مشاهده شد. 37/70 درصد بهره برداران موافقت زیاد و خیلی زیاد با حضور زنبورداران در این مراتع داشتند و ازدیدگاه بالغ بر 50 درصد آن‌ها این فعالیت از بالاترین میزان درآمد برخوردار می‌باشد. بیشتر از 74 درصد بهره‌برداران نیز نیاز به آموزش زیاد و خیلی زیاد در زمینه بهره‌برداری از گیاهان دارویی را بیان کردند. به‌طورکلی نتایج نشان دهنده پتانسیل مطلوب منطقه جهت استفاده چندمنظوره به‌ویژه در زمینه فعالیت‌های دامداری و زنبورداری می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Multipurpose use and investment in potential resources available in rangelands such as the use of medicinal plants as well as attention to the tourism and ecotourism industry can benefit local people from benefits such as employment and income generation. Therefore, this study was conducted to investigate the views of users regarding exploitation, potentials, facilities, income and education about Chaharbagh summer rangelands in Golestan province The interview was conducted randomly among 27 exploits. The validity of the questionnaire was confirmed using the opinions of experts and experienced in this field and also the reliability of the questionnaire was estimated using Cronbach's alpha coefficient method. The reliability of the questionnaire for users was equal to 0.81, which was in the appropriate and desirable range. Excel and Spss software were also used to analyze the data. The results show the highest interest, good experience, potential of rangelands and facilities and equipment from the perspective of users in the field of livestock activities and livestock grazing and the lowest amount of them in the activities of exploitation of medicinal, industrial and edible plants. So that 48.1% are very and very interested in activities and earning, 77.78% are in good experience of Chaharbagh rangelands and 81.48% of them are in high and very high rangelands potential and up to 88% of them are in high facilities and They mentioned a lot of pastures in the field of animal husbandry and grazing.The highest level of agreement with the presence and also the highest level of income was observed in beekeeping activities. 70.37% of the farmers had a lot of agreement with the presence of beekeepers in these pastures and from the point of view of 50% of them, this activity has the highest income. More than 74% of users also expressed the need for more and more training in the use of medicinal plants. In general, the results show the desired potential of the region for multi-purpose use, especially in the field of livestock and beekeeping activities.