-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تحلیل روابط فضایی شهرهای کوچک و روستاهای پیرامونی (مطالعه موردی: شهر گهواره در استان کرمانشاه)
نوذر قنبریچکیده افزایش جمعیت مناطق شهری تهران خارج از ظرفیت آن مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را برای برنامه‌ریزان شهری و شهروندان فراهم آورده است که بخش بزرگی از این جمعیت‌پذیری ناشی از عدم توجه برنامه‌ریزان به مسائل تراکمی می‌باشد. این معضل زمانی دوچندان می‌شود چکیده کاملچکیده افزایش جمعیت مناطق شهری تهران خارج از ظرفیت آن مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را برای برنامه‌ریزان شهری و شهروندان فراهم آورده است که بخش بزرگی از این جمعیت‌پذیری ناشی از عدم توجه برنامه‌ریزان به مسائل تراکمی می‌باشد. این معضل زمانی دوچندان می‌شود که در بافت فرسوده مناطق شهری برای ایجاد انگیزه در میان شهروندان جهت نوسازی بافت تسهیلاتی ارائه می گردد که ناخواسته تراکم جمعیتی را افزایش می‌دهد. هدف این پژوهش کاربردی، بررسی اثرات تراکم جمعیتی، تراکم کاربری و تراکم ساختمانی بر تاب‌آوری، محلات ناحیه یک منطقه چهارده شهر تهران می‌باشد. در این پژوهش از مدل فازی استفاده شده است و روش جمع‌آوری داده‌ها نیز به صورت اسنادی و میدانی صورت گرفته است. نتایج حاصل رابطه منفی را بین تراکم‌های شهری با تاب‌آوری نشان می‌دهد یعنی با افزایش تراکم، میزان تاب‌آوری محلات کاهش و آسیب‌پذیری آنها افزایش می یابد. از آنجایی که عدم قطعیت در مبحث تاب‌آوری حایز اهمیت است مدل فازی بهترین گزینه برای نرمال نمودن داده‌ها می‌باشد که مورد استفاده قرارگرفته است. براساس این پژوهش محله دژکام بالاترین رتبه تراکمی را به خود اختصاص می‌دهد که نشان از پایین بودن تاب‌آوری این محله و افزایش آسیب‌پذیری آن دارد و محله آهنگران با کمترین تراکم کاربری و تراکم ارتفاعی تاب‌آورترین محله ناحیه یک منطقه 14 از منظر تراکمی می‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی در برابر مخاطرات زلزله با رویکرد دستیابی به مدیریت پایدار (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)
یوسفعلی زیاری بهناز عباداله زاده ملکی الناز بهزادپورچکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آنها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک ته چکیده کاملچکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آنها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا، بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای، اطلاعات و داده‌های مورد نیاز، جمع‌آوری شده و با توجه به ویژگی‌های منطقه، شاخص‌های ساختار کالبدی و کاربری اراضی منطقه، دسترسی به فضاهای باز عمومی، تراکم ساختمانی، بافت‌های فرسوده، عرض معابر و نزدیکی به گسل به عنوان شاخص‌های مؤثر در تاب‌آوری کالبدی، مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت هر یک از شاخص‌ها با توجه به ضریب اهمیتشان بر اساس فرم نظر سنجی که توسط کارشناسان تکمیل شده است، در محیط GIS روی هم‌گذاری شده و نقشه نهایی میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه تولید شده است. نتایج بیانگر این امر می‌باشد که در حدود بیش از 55 درصد از مساحت منطقه از تاب‌آوری کم و متوسط در برابر زلزله برخوردار می‌باشند که مربوط به نواحی 3 و 5 و قسمتی از ناحیه 8 است و از سوی دیگر، نواحی 6 و 10، بیشترین میزان تاب‌آوری در برابر زلزله را دارند. در مرحله بعد از ماتریس برنامه‌ریزی کمی استراتژیکی، جهت اولویت‌بندی راهبردها برای اجرا شدن در مناطق با تاب‌آوری کم استفاده شده است که بر اساس آن، راهبرد ST با حداکثر امتیاز 10.81 درصد که جلوگیری از ساخت و ساز در نواحی پر خطر (نزدیک گسل) می‌باشد، به عنوان بهترین راهبرد کالبدی جهت افزایش تاب‌آوری کالبدی منطقه در برابر زلزله مطرح می‌گردد. در ادامه نیز پیشنهاداتی در راستای افزایش میزان تاب‌آوری منطقه در نواحی با آسیب پذیری زیاد، ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - سنجش شاخص‌ها و الگوهای اثرگذار در تاب‌آوری بافت‌های شهری(مطالعه موردی محلات تجریش، جنت‌آباد شمالی و فردوسی شهر تهران)
علی لنگرنشین عباس ارغان زینب کرکه آبادیچکیده تاب‌آوری چه در کلان‌شهرها و چه شهرهای کوچک در برابر بحران مطرح می شود. وقتی از بحران در شهرها صحبت می‌شود، عموماً هم بلایای طبیعی همچون سیل، توفان، زلزله یا آتش‌سوزی و هم بحران‌های مصنوع است. کلان‌شهر تهران از جمله شهرهایی است که در مورد تاب‌آوری کلان و خرد و محل چکیده کاملچکیده تاب‌آوری چه در کلان‌شهرها و چه شهرهای کوچک در برابر بحران مطرح می شود. وقتی از بحران در شهرها صحبت می‌شود، عموماً هم بلایای طبیعی همچون سیل، توفان، زلزله یا آتش‌سوزی و هم بحران‌های مصنوع است. کلان‌شهر تهران از جمله شهرهایی است که در مورد تاب‌آوری کلان و خرد و محله محور آن مباحث بسیاری وجود دارد. هدف اصلی این مقاله سنجش شاخص ها و الگوهای اثرگذار در تاب آوری بافت های شهری محلات تجریش، جنت‌آباد شمالی و فردوسی شهر تهران است. سؤال اصلی مقاله این است که وضعیت محلات مورد مطالعه در این مقاله از نظر شاخص‌ها و الگوهای اثرگذار در تاب آوری بافت های شهری چگونه است؟ فرضیه‌ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی فوق در صدد تجزیه و تحلیل آن برآمده‌ایم این است که به نظر می‌رسد الگوها و شاخص‌های تاب‌آوری در شهر تهران در شرایط بحرانی چندان انعطاف‌پذیر نبوده و بایستی مجدداً با استفاده از الگوهای علمی تاب‌آوری شهری اصلاح و بازنگری شوند. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی- تحلیلی است که در آن سعی خواهد شد با استفاده از واقعیات موجود در کتاب‌های و مطالعات صورت گرفته و مشاهدات میدانی به تحلیل و تبیین موضوع مورد بررسی پژوهش پرداخته شود. نتایج مقاله نشان می‌دهد که شهر تهران و محلات مورد مطالعه در صورت مواجهه شدن با بحران از چهار بعد اجتماعی (مهاجرت، ازدحام و شلوغی جمعیت ساکن و ضعف آگاهی در مورد مواجهه با شرایط بحران و راحت‌طلبی و ضعف قوای جسمانی)، اقتصادی (متکی بودن بر خدمات، نداشتن زیرساخت‌های اقتصادی بومی، تولید محور نبودن، میزان مصرف بالا و وابستگی شدید به نهادهای خدمات رسان دولتی) ، نهادی (عدم برخورداری نهادهای شهری از تجهیزات مدرن و کافی، عدم برخورداری از کارکنان کارآزموده و آماده، تعدد و هم سویی و عدم تفکیک وظایف نهادها و بودجه ناکافی) و کالبدی ( سرانه محیط‌زیست ناکافی، تخریب محیط‌زیست ادامه‌دار، تأسیسات و زیرساخت‌های فاقد ظرفیت و گنجایش حجم جمعیت کنونی) تاب آوری قدرت مقاومت و بازگشت‌پذیری ضعیفی خواهند داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - رتبه‌بندی نواحی منطقه 15 تهران بر اساس مؤلفه‌های تاب‌آوری
فروغ فتاحی واجاری رحیم سرور علیرضا استعلاجیچکیده گستردگی مباحث و پدیده‌های شهری و نیاز روزافزون شهروندان به مسائل مختلف لزوم توجه به همه ابعاد شهر را ضروری می‌سازد که مدیران و برنامه‌ریزان شهری باید همواره بدان‌ها توجه داشته باشند. تاب‌آوری یکی از مفاهیم نوینی است که امروزه مورد توجه بسیاری از مدیران شهری قرار چکیده کاملچکیده گستردگی مباحث و پدیده‌های شهری و نیاز روزافزون شهروندان به مسائل مختلف لزوم توجه به همه ابعاد شهر را ضروری می‌سازد که مدیران و برنامه‌ریزان شهری باید همواره بدان‌ها توجه داشته باشند. تاب‌آوری یکی از مفاهیم نوینی است که امروزه مورد توجه بسیاری از مدیران شهری قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر رتبه‌بندی نواحی منطقه 15 بر اساس مؤلفه‌های تاب‌آوری می‌باشد. نتایج کلی تحقیق نشان می‌دهد که کمترین میزان تاب‌آوری متعلق به ناحیه یک با امتیاز تاب‌آوری 39/3 می‌باشد. در بررسی مؤلفه‌های تاب‌آوری مشاهده شد که نوسان چندان زیادی بین نواحی وجود ندارد و این وضعیت برای تاب‌آوری منطقه نیز مشهود است. در تحلیل مؤلفه‌ها نیز مشاهده شد که ناحیه یک در اکثر مؤلفه‌ها، تاب‌آوری پایینی داشته است. بنابراین پایین‌ترین میزان تاب‌آوری متعلق به ناحیه یک و بالاترین میزان تاب‌آوری نیز متعلق به ناحیه پنج با امتیاز 69/3 می‌باشد. این ناحیه نیز در اکثر مؤلفه‌ها تاب‌آوری بالایی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - سنجش عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی (نمونه موردی: شهر تبریز)
ساناز منافلویان زهرا سادات سعیده زرآبادی مصطفی بهزادفرچکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دید چکیده کاملچکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دیدگاه‌های مختلفی برای کاهش عواقب مخرب تغییرات اقلیمی ارائه شده است. یکی از مهم‌ترین راهکارها در مقابله با این مسائل، رویکرد تاب‌آوری شهری در پاسخ به تغییرات اقلیمی است که تحت عنوان تاب‌آوری اقلیمی مطرح می‌باشد. مطالعات محققان شهری نشان‌دهنده آن است که تاب‌آوری اقلیمی در چهار بعد بوم شناسانه، اجتماعی، کالبدی و نهادی می‌تواند به این چالش‌ها پاسخ دهد. شهرهای ایرانی نیز در سال‌های اخیر تحت تأثیر این تغییرات قرار گرفته‌اند، از جمله شهر تبریز که با افزایش شدید دما و تشدید رویدادهای آب‌وهوایی نظیر سیل مواجه شده است و این امر ضرورت پاسخ به این تغییرات را افزایش داده است. ازاین‌رو، هدف تحقیق حاضر تعیین مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری در پاسخ به تغییرات اقلیمی (به ویژه رویدادهای آب‌وهوایی) در تبریز می‌باشد. روش این تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی، به صورت کیفی و مبتنی بر مطالعات اسنادی است و از آنجا که به دنبال شناخت و حل مشکل می‌باشد، در حوزه پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد. همچنین برای تحلیل عوامل، از روش تاپسیس استفاده می‌شود. نتایج بیانگر آن است که مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز عبارت‌اند از: بهره‌مندی از نیروی متخصص و ماهر در مدیریت بلایا، حفاظت از زیرساخت آبی، استفاده از حمل‌ونقل عمومی و همچنین تأمین امنیت غذایی. از این‌رو عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز، حائز هر دو ویژگی انطباقی و کاهشی هستند و باید جهت تاب‌آوری ساختن تبریز در برابر مخاطرات طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی، مورد استفاده قرار گیرند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - ارزیابی تأثیر ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب‌آوری شهری
فرزاد اناری ناصر اقبالی رضا مؤیدفرچکیده حوزه شرقی شهر تهران همواره در معرض خطرات شدید احتمالی ناشی از بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت است، به گونه‌ای که در برنامه ساختاری- راهبردی این حوزه به تدبیر راهکارهای نوین در جهت کاهش خطرپذیری و ارتقای کارایی مدیریت بحران تأکید شده است. هدف این مقاله ارزیابی تأثیر چکیده کاملچکیده حوزه شرقی شهر تهران همواره در معرض خطرات شدید احتمالی ناشی از بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت است، به گونه‌ای که در برنامه ساختاری- راهبردی این حوزه به تدبیر راهکارهای نوین در جهت کاهش خطرپذیری و ارتقای کارایی مدیریت بحران تأکید شده است. هدف این مقاله ارزیابی تأثیر ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب آوری آن در برابر بحران ها است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب آوری شهر چه تأثیراتی دارد؟ پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی با رویکرد عملی و حل مشکل و از لحاظ ماهیت و روش، تحلیلی- تجویزی بر پایه داده‌های کمی است. در این مقاله با توجه به قابلیت روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی در راستای نظرات کارشناسان و در نظر گرفتن طیف وسیعی از معیارهای کیفی و کمی چندگانه در مسیر تحقیق، روش مذکور برای به‌کارگیری در نمونه موردی برگزیده شد. بر مبنای یافته های پژوهش، بیش از 45 درصد از وسعت حوزه با خطرپذیری نسبتاً بالا در برابر بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت روبروست. این در حالی است که با به‌کارگیری هفت معیار مؤثر بر ارتقای تاب‌آوری در دو طبقه کلان شامل خصوصیات شبکه (تراکم جمعیتی، ظرفیت معابر و الگوی سفر ساکنین) و ایمنی شبکه (درجه محصوریت، ظرفیت‌های اجتماعی ساکنین، کیفیت ابنیه و تراکم ساختمانی) مشخص گردید که حدود 28 درصد از معابر فاقد تاب آوری لازم در زمان پس از بروز بحران خواهند بود و همچنین توانایی بازگشت به وضعیت تعادل و شعاع پوشش دهی، در جهت امدادرسانی و اسکان موقت شهروندان به شدت پایین است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - شناسایی عوامل موثر بر تاب‌آوری نظام بانکی ایران
آزاده افشاری سارا قبادی حسین شریفی رنانیهدف مقاله بررسی شاخص‌های توسعه بخش بانکی و موثر بر سیاست‌گذاری‌های پولی است که می‌تواند در تاب‌آوری نظام بانکی ایران اثرگذار باشد. بدین‌منظور، داده‌های مربوط به 30 بانک و موسسه منتخب ایران طی دوره زمانی 1380 – 1398 با استفاده از روش پنل‌های نامتوازن استخراج شد. س چکیده کاملهدف مقاله بررسی شاخص‌های توسعه بخش بانکی و موثر بر سیاست‌گذاری‌های پولی است که می‌تواند در تاب‌آوری نظام بانکی ایران اثرگذار باشد. بدین‌منظور، داده‌های مربوط به 30 بانک و موسسه منتخب ایران طی دوره زمانی 1380 – 1398 با استفاده از روش پنل‌های نامتوازن استخراج شد. سپس، میزان تاب‌آوری بانک‌های منتخب به‌کمک شاخص ولاره محاسبه و نوع ارتباط و میزان تاثیرگذاری متغیرها بر تاب‌آوری با روش پنل دیتای پویا ارزیابی شد. نتایج نشان داد از بین 18 شاخص شناسایی‌شده به‌عنوان عوامل موثر بر تاب‌آوری نظام بانکی ایران، 9 عامل به‌طورِ غیرخطی با عامل تاب‌آوری مرتبط است. متغیرهای تاب‌آوری دوره قبل، کارایی بانکی، نسبت مانده درآمدهای غیرمشاع به‌‌کل درآمدها و نسبت منابع ارزان‌قیمت به کل منابع با تاب‌آوری ارتباط مستقیم دارد و شاخص‌های اندازه بانک، حقوق صاحبان سهام نسبت به بدهی، نسبت تسهیلات به منابع آزاد، نسبت هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول به کل هزینه‌ها و میزان ریسک‌پذیری با تاب‌آوری رابطه‌ای غیرمستقیم دارد. همچنین، یافته‌ها آشکار کرد که خصوصی یا دولتی بودن بانک‌‌ها، رابطه معناداری با تاب‌آوری ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تحلیل روابط فضایی شهرهای کوچک و روستاهای پیرامونی (مطالعه موردی: شهر گهواره در استان کرمانشاه)
نوذر قنبریچکیده افزایش جمعیت مناطق شهری تهران خارج از ظرفیت آن مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را برای برنامه‌ریزان شهری و شهروندان فراهم آورده است که بخش بزرگی از این جمعیت‌پذیری ناشی از عدم توجه برنامه‌ریزان به مسائل تراکمی می‌باشد. این معضل زمانی دوچندان می‌شود چکیده کاملچکیده افزایش جمعیت مناطق شهری تهران خارج از ظرفیت آن مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را برای برنامه‌ریزان شهری و شهروندان فراهم آورده است که بخش بزرگی از این جمعیت‌پذیری ناشی از عدم توجه برنامه‌ریزان به مسائل تراکمی می‌باشد. این معضل زمانی دوچندان می‌شود که در بافت فرسوده مناطق شهری برای ایجاد انگیزه در میان شهروندان جهت نوسازی بافت تسهیلاتی ارائه می گردد که ناخواسته تراکم جمعیتی را افزایش می‌دهد. هدف این پژوهش کاربردی، بررسی اثرات تراکم جمعیتی، تراکم کاربری و تراکم ساختمانی بر تاب‌آوری، محلات ناحیه یک منطقه چهارده شهر تهران می‌باشد. در این پژوهش از مدل فازی استفاده شده است و روش جمع‌آوری داده‌ها نیز به صورت اسنادی و میدانی صورت گرفته است. نتایج حاصل رابطه منفی را بین تراکم‌های شهری با تاب‌آوری نشان می‌دهد یعنی با افزایش تراکم، میزان تاب‌آوری محلات کاهش و آسیب‌پذیری آنها افزایش می یابد. از آنجایی که عدم قطعیت در مبحث تاب‌آوری حایز اهمیت است مدل فازی بهترین گزینه برای نرمال نمودن داده‌ها می‌باشد که مورد استفاده قرارگرفته است. براساس این پژوهش محله دژکام بالاترین رتبه تراکمی را به خود اختصاص می‌دهد که نشان از پایین بودن تاب‌آوری این محله و افزایش آسیب‌پذیری آن دارد و محله آهنگران با کمترین تراکم کاربری و تراکم ارتفاعی تاب‌آورترین محله ناحیه یک منطقه 14 از منظر تراکمی می‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی در برابر مخاطرات زلزله با رویکرد دستیابی به مدیریت پایدار (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)
یوسفعلی زیاری بهناز عباداله زاده ملکی الناز بهزادپورچکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آنها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک ته چکیده کاملچکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آنها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا، بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای، اطلاعات و داده‌های مورد نیاز، جمع‌آوری شده و با توجه به ویژگی‌های منطقه، شاخص‌های ساختار کالبدی و کاربری اراضی منطقه، دسترسی به فضاهای باز عمومی، تراکم ساختمانی، بافت‌های فرسوده، عرض معابر و نزدیکی به گسل به عنوان شاخص‌های مؤثر در تاب‌آوری کالبدی، مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت هر یک از شاخص‌ها با توجه به ضریب اهمیتشان بر اساس فرم نظر سنجی که توسط کارشناسان تکمیل شده است، در محیط GIS روی هم‌گذاری شده و نقشه نهایی میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه تولید شده است. نتایج بیانگر این امر می‌باشد که در حدود بیش از 55 درصد از مساحت منطقه از تاب‌آوری کم و متوسط در برابر زلزله برخوردار می‌باشند که مربوط به نواحی 3 و 5 و قسمتی از ناحیه 8 است و از سوی دیگر، نواحی 6 و 10، بیشترین میزان تاب‌آوری در برابر زلزله را دارند. در مرحله بعد از ماتریس برنامه‌ریزی کمی استراتژیکی، جهت اولویت‌بندی راهبردها برای اجرا شدن در مناطق با تاب‌آوری کم استفاده شده است که بر اساس آن، راهبرد ST با حداکثر امتیاز 10.81 درصد که جلوگیری از ساخت و ساز در نواحی پر خطر (نزدیک گسل) می‌باشد، به عنوان بهترین راهبرد کالبدی جهت افزایش تاب‌آوری کالبدی منطقه در برابر زلزله مطرح می‌گردد. در ادامه نیز پیشنهاداتی در راستای افزایش میزان تاب‌آوری منطقه در نواحی با آسیب پذیری زیاد، ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - سنجش شاخص‌ها و الگوهای اثرگذار در تاب‌آوری بافت‌های شهری(مطالعه موردی محلات تجریش، جنت‌آباد شمالی و فردوسی شهر تهران)
علی لنگرنشین عباس ارغان زینب کرکه آبادیچکیده تاب‌آوری چه در کلان‌شهرها و چه شهرهای کوچک در برابر بحران مطرح می شود. وقتی از بحران در شهرها صحبت می‌شود، عموماً هم بلایای طبیعی همچون سیل، توفان، زلزله یا آتش‌سوزی و هم بحران‌های مصنوع است. کلان‌شهر تهران از جمله شهرهایی است که در مورد تاب‌آوری کلان و خرد و محل چکیده کاملچکیده تاب‌آوری چه در کلان‌شهرها و چه شهرهای کوچک در برابر بحران مطرح می شود. وقتی از بحران در شهرها صحبت می‌شود، عموماً هم بلایای طبیعی همچون سیل، توفان، زلزله یا آتش‌سوزی و هم بحران‌های مصنوع است. کلان‌شهر تهران از جمله شهرهایی است که در مورد تاب‌آوری کلان و خرد و محله محور آن مباحث بسیاری وجود دارد. هدف اصلی این مقاله سنجش شاخص ها و الگوهای اثرگذار در تاب آوری بافت های شهری محلات تجریش، جنت‌آباد شمالی و فردوسی شهر تهران است. سؤال اصلی مقاله این است که وضعیت محلات مورد مطالعه در این مقاله از نظر شاخص‌ها و الگوهای اثرگذار در تاب آوری بافت های شهری چگونه است؟ فرضیه‌ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی فوق در صدد تجزیه و تحلیل آن برآمده‌ایم این است که به نظر می‌رسد الگوها و شاخص‌های تاب‌آوری در شهر تهران در شرایط بحرانی چندان انعطاف‌پذیر نبوده و بایستی مجدداً با استفاده از الگوهای علمی تاب‌آوری شهری اصلاح و بازنگری شوند. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی- تحلیلی است که در آن سعی خواهد شد با استفاده از واقعیات موجود در کتاب‌های و مطالعات صورت گرفته و مشاهدات میدانی به تحلیل و تبیین موضوع مورد بررسی پژوهش پرداخته شود. نتایج مقاله نشان می‌دهد که شهر تهران و محلات مورد مطالعه در صورت مواجهه شدن با بحران از چهار بعد اجتماعی (مهاجرت، ازدحام و شلوغی جمعیت ساکن و ضعف آگاهی در مورد مواجهه با شرایط بحران و راحت‌طلبی و ضعف قوای جسمانی)، اقتصادی (متکی بودن بر خدمات، نداشتن زیرساخت‌های اقتصادی بومی، تولید محور نبودن، میزان مصرف بالا و وابستگی شدید به نهادهای خدمات رسان دولتی) ، نهادی (عدم برخورداری نهادهای شهری از تجهیزات مدرن و کافی، عدم برخورداری از کارکنان کارآزموده و آماده، تعدد و هم سویی و عدم تفکیک وظایف نهادها و بودجه ناکافی) و کالبدی ( سرانه محیط‌زیست ناکافی، تخریب محیط‌زیست ادامه‌دار، تأسیسات و زیرساخت‌های فاقد ظرفیت و گنجایش حجم جمعیت کنونی) تاب آوری قدرت مقاومت و بازگشت‌پذیری ضعیفی خواهند داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - رتبه‌بندی نواحی منطقه 15 تهران بر اساس مؤلفه‌های تاب‌آوری
فروغ فتاحی واجاری رحیم سرور علیرضا استعلاجیچکیده گستردگی مباحث و پدیده‌های شهری و نیاز روزافزون شهروندان به مسائل مختلف لزوم توجه به همه ابعاد شهر را ضروری می‌سازد که مدیران و برنامه‌ریزان شهری باید همواره بدان‌ها توجه داشته باشند. تاب‌آوری یکی از مفاهیم نوینی است که امروزه مورد توجه بسیاری از مدیران شهری قرار چکیده کاملچکیده گستردگی مباحث و پدیده‌های شهری و نیاز روزافزون شهروندان به مسائل مختلف لزوم توجه به همه ابعاد شهر را ضروری می‌سازد که مدیران و برنامه‌ریزان شهری باید همواره بدان‌ها توجه داشته باشند. تاب‌آوری یکی از مفاهیم نوینی است که امروزه مورد توجه بسیاری از مدیران شهری قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر رتبه‌بندی نواحی منطقه 15 بر اساس مؤلفه‌های تاب‌آوری می‌باشد. نتایج کلی تحقیق نشان می‌دهد که کمترین میزان تاب‌آوری متعلق به ناحیه یک با امتیاز تاب‌آوری 39/3 می‌باشد. در بررسی مؤلفه‌های تاب‌آوری مشاهده شد که نوسان چندان زیادی بین نواحی وجود ندارد و این وضعیت برای تاب‌آوری منطقه نیز مشهود است. در تحلیل مؤلفه‌ها نیز مشاهده شد که ناحیه یک در اکثر مؤلفه‌ها، تاب‌آوری پایینی داشته است. بنابراین پایین‌ترین میزان تاب‌آوری متعلق به ناحیه یک و بالاترین میزان تاب‌آوری نیز متعلق به ناحیه پنج با امتیاز 69/3 می‌باشد. این ناحیه نیز در اکثر مؤلفه‌ها تاب‌آوری بالایی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - سنجش عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی (نمونه موردی: شهر تبریز)
ساناز منافلویان زهرا سادات سعیده زرآبادی مصطفی بهزادفرچکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دید چکیده کاملچکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دیدگاه‌های مختلفی برای کاهش عواقب مخرب تغییرات اقلیمی ارائه شده است. یکی از مهم‌ترین راهکارها در مقابله با این مسائل، رویکرد تاب‌آوری شهری در پاسخ به تغییرات اقلیمی است که تحت عنوان تاب‌آوری اقلیمی مطرح می‌باشد. مطالعات محققان شهری نشان‌دهنده آن است که تاب‌آوری اقلیمی در چهار بعد بوم شناسانه، اجتماعی، کالبدی و نهادی می‌تواند به این چالش‌ها پاسخ دهد. شهرهای ایرانی نیز در سال‌های اخیر تحت تأثیر این تغییرات قرار گرفته‌اند، از جمله شهر تبریز که با افزایش شدید دما و تشدید رویدادهای آب‌وهوایی نظیر سیل مواجه شده است و این امر ضرورت پاسخ به این تغییرات را افزایش داده است. ازاین‌رو، هدف تحقیق حاضر تعیین مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری در پاسخ به تغییرات اقلیمی (به ویژه رویدادهای آب‌وهوایی) در تبریز می‌باشد. روش این تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی، به صورت کیفی و مبتنی بر مطالعات اسنادی است و از آنجا که به دنبال شناخت و حل مشکل می‌باشد، در حوزه پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد. همچنین برای تحلیل عوامل، از روش تاپسیس استفاده می‌شود. نتایج بیانگر آن است که مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز عبارت‌اند از: بهره‌مندی از نیروی متخصص و ماهر در مدیریت بلایا، حفاظت از زیرساخت آبی، استفاده از حمل‌ونقل عمومی و همچنین تأمین امنیت غذایی. از این‌رو عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز، حائز هر دو ویژگی انطباقی و کاهشی هستند و باید جهت تاب‌آوری ساختن تبریز در برابر مخاطرات طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی، مورد استفاده قرار گیرند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - ارزیابی تأثیر ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب‌آوری شهری
فرزاد اناری ناصر اقبالی رضا مؤیدفرچکیده حوزه شرقی شهر تهران همواره در معرض خطرات شدید احتمالی ناشی از بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت است، به گونه‌ای که در برنامه ساختاری- راهبردی این حوزه به تدبیر راهکارهای نوین در جهت کاهش خطرپذیری و ارتقای کارایی مدیریت بحران تأکید شده است. هدف این مقاله ارزیابی تأثیر چکیده کاملچکیده حوزه شرقی شهر تهران همواره در معرض خطرات شدید احتمالی ناشی از بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت است، به گونه‌ای که در برنامه ساختاری- راهبردی این حوزه به تدبیر راهکارهای نوین در جهت کاهش خطرپذیری و ارتقای کارایی مدیریت بحران تأکید شده است. هدف این مقاله ارزیابی تأثیر ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب آوری آن در برابر بحران ها است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که ساختار شبکه ارتباطی حوزه شرقی طرح راهبردی شهر تهران بر تاب آوری شهر چه تأثیراتی دارد؟ پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی با رویکرد عملی و حل مشکل و از لحاظ ماهیت و روش، تحلیلی- تجویزی بر پایه داده‌های کمی است. در این مقاله با توجه به قابلیت روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی در راستای نظرات کارشناسان و در نظر گرفتن طیف وسیعی از معیارهای کیفی و کمی چندگانه در مسیر تحقیق، روش مذکور برای به‌کارگیری در نمونه موردی برگزیده شد. بر مبنای یافته های پژوهش، بیش از 45 درصد از وسعت حوزه با خطرپذیری نسبتاً بالا در برابر بحران‌های طبیعی و انسان‌ساخت روبروست. این در حالی است که با به‌کارگیری هفت معیار مؤثر بر ارتقای تاب‌آوری در دو طبقه کلان شامل خصوصیات شبکه (تراکم جمعیتی، ظرفیت معابر و الگوی سفر ساکنین) و ایمنی شبکه (درجه محصوریت، ظرفیت‌های اجتماعی ساکنین، کیفیت ابنیه و تراکم ساختمانی) مشخص گردید که حدود 28 درصد از معابر فاقد تاب آوری لازم در زمان پس از بروز بحران خواهند بود و همچنین توانایی بازگشت به وضعیت تعادل و شعاع پوشش دهی، در جهت امدادرسانی و اسکان موقت شهروندان به شدت پایین است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - مقایسه بین فرهنگی مؤلفه‌های مقیاس تاب‌آوری با استفاده از روایی سازه
نورماه حاج محمدرضاتابآوری، قابلیت انسان برای سازگاری و غلبه بر خطر و سختی‌ها است و در هر فرد تحت تأثیر عوامل متفاوتی است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و با هدف مقایسه بین فرهنگی مقیاس تاب‌آوری انجام شد. جامعه آماری پژوهش، تمام دانشجویان دانشگاه آزاد تهران بودند که 400 نفر از دانشجویان ب چکیده کاملتابآوری، قابلیت انسان برای سازگاری و غلبه بر خطر و سختی‌ها است و در هر فرد تحت تأثیر عوامل متفاوتی است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و با هدف مقایسه بین فرهنگی مقیاس تاب‌آوری انجام شد. جامعه آماری پژوهش، تمام دانشجویان دانشگاه آزاد تهران بودند که 400 نفر از دانشجویان به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار سنجش، پرسشنامه تاب‌آوری (کانر- دیویدسون، 2003) بود که پس از تکمیل شدن توسط دانش‌آموزان، داده‌ها از طریق تحلیل عاملی تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد، سازه تاب‌آوری از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار است و پنج عامل هدفمندی، کنترل خود و توانایی حل مسئله، اعتقاد و خوش‌بینی را شامل می‌شود. مقایسه نتایج به‌دست آمده با نتایج تحلیل عاملی پرسشنامه در سایرکشورها (اسپانیا، هند و کره) نشان داد که تعداد مؤلفه‌ها و سؤالات مربوط به هر مؤلفه سازه تاب‌آوری، در بین کشورها متفاوت است، به‌علاوه مؤلفه‌های هدفمندی و توانمندی کنترل خود، سازه تاب‌آوری در فرهنگ ایرانی دارای اهمیت بیشتری است. بنابراین هنگام بررسی میزان تاب‌آوری افراد تفاوت‌های بین فرهنگی را باید در نظر داشت. پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400