شرایط مساعد جغرافیایی بخش‌های بیرانوند و زاغه لرستان طی ادوار مختلف عصر مفرغ و عصر آهن زمینه‌ساز شکل‌گیری محوطه‌های باستانی در این خطه گردید. این محوطه‌ها به واسطه راه مواصلاتی شمال به جنوب (شوش - هگمتانه) و شاخه‌های فرعیش توانستند با یکدیگر و دیگر محوطه‌های همجوار تباد چکیده کامل
شرایط مساعد جغرافیایی بخش‌های بیرانوند و زاغه لرستان طی ادوار مختلف عصر مفرغ و عصر آهن زمینه‌ساز شکل‌گیری محوطه‌های باستانی در این خطه گردید. این محوطه‌ها به واسطه راه مواصلاتی شمال به جنوب (شوش - هگمتانه) و شاخه‌های فرعیش توانستند با یکدیگر و دیگر محوطه‌های همجوار تبادلات فرهنگی اجتماعی و اقتصادی درون و برون منطقه‌ای برقرار کنند. بر اساس موقعیت قرارگیری محوطه‌ها نسبت به راه‌ها در هر مرحله از عصر مفرغ و عصر آهن که با کمک روش تجزیه و تحلیل GIS و مطالعه نقشه راه‌ها و پراکنش محوطه‌ها انجام پذیرفت گروه‌بندی چهارگانه‌ای حاصل گردید. این چهار گروه شامل قرارگیری محوطه‌ها در مسیر راههای فرامنطقه‌ای قرارگیری محوطه‌ها در حاشیه راههای فرامنطقه‌ای قرارگیری محوطه‌ها در مسیر راههای اصلی منطقه‌ای و قرارگیری محوطه‌ها در مسیر کوره راه‌ها یا راههای فرعی است. نتایج مطالعه این گروه‌بندی چهارگانه طی اعصار مفرغ و آهن، تأثیرات متقابل و دو سویه میان راه‌ها و محوطه‌های این محدوده را به اثبات رسانید.
پرونده مقاله
پروژه بررسی حوزه آبگیر سد تالوار با هدف شناسایی و نجات بخشی محوطه‌هایی که در حوزه آبگیر سد قرار دارند؛ در پائیز و زمستان سال ۱۳۸۶ تعریف و اجرا شد. بررسی مزبور به صورت پیمایشی فشرده در محدوده حوزه آبگیر سد انجام گرفت و حاصل آن شناسایی ۱۷ محوطة باستانی از دوران مس‌سنگی تا چکیده کامل
پروژه بررسی حوزه آبگیر سد تالوار با هدف شناسایی و نجات بخشی محوطه‌هایی که در حوزه آبگیر سد قرار دارند؛ در پائیز و زمستان سال ۱۳۸۶ تعریف و اجرا شد. بررسی مزبور به صورت پیمایشی فشرده در محدوده حوزه آبگیر سد انجام گرفت و حاصل آن شناسایی ۱۷ محوطة باستانی از دوران مس‌سنگی تا دوره‌های متأخر اسلامی بود. تاریخگذاری محوطه‌ها بر اساس گونه‌شناسی و مطالعات مقایسه‌ای مجموعه‌های سطحی گردآوری شده انجام شد. محوطه‌های باستانی شناسایی شده در قالب سه گروه کلی پیش از تاریخی، تاریخی و اسلامی طبقه‌بندی گردیدند. قدیمی‌ترین یافته‌های بررسی، آثار سفالی معرف فرهنگ مس‌سنگی شناخته شده در منطقه‌اند. پس از این مرحله، آثار محدودی از عصر مفرغ جدید و عصر آهن قابل مشاهده‌اند. منطقه با یک وقفه کوتاه روبرو شده تا این‌که بار دیگر زندگی در دوره تاریخی در آن به جریان افتاد و از این دوره تا دوره اسلامی شواهدی از وجود زندگی جوامع انسانی در آن به وفور مشاهده می‌شود. مقاله مذکور ابتدا به معرفی محوطه‌های مهم شناسایی شده در حوزه سد پرداخته و در ادامه با توجه به آثار سفالی به‌دست آمده، فرهنگ‌ها و تداوم سنت‌های سفالی حوزه سد را مورد مطالعه قرار خواهد داد.
پرونده مقاله
دره طارم علیا واقع در شمال استان زنجان با جریان رودخانه قزل اوزن در میانه آن توسط دو رشته کوه موازی از رشته کوه‌های البرز محدود شده که جهت امتداد آنها شرق به غرب است. در این پژوهش، با تلفیق نتایج حاصل از معدود پژوهش‌های باستان‌شناختی و مطالعات جدید می‌توان تصویری از وضع چکیده کامل
دره طارم علیا واقع در شمال استان زنجان با جریان رودخانه قزل اوزن در میانه آن توسط دو رشته کوه موازی از رشته کوه‌های البرز محدود شده که جهت امتداد آنها شرق به غرب است. در این پژوهش، با تلفیق نتایج حاصل از معدود پژوهش‌های باستان‌شناختی و مطالعات جدید می‌توان تصویری از وضعیت فرهنگی منطقه در دوران مختلف ارائه نمود و با تجزیه و تحلیل داده‌های بدست آمده از این پژوهش، ارتباطات و برهم‌کنش‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای این ناحیه با نواحی همجوار و غیرهم جوار را مشخص کرد. به این منظور دهستان‌های آب بر و درام از بخش مرکزی شهرستان طارم علیا مورد بررسی قرار گرفتند. طی این بررسی تعداد ۳۹ محوطه و مکان باستانی شناسایی و ثبت شد که در این پژوهش معرفی و مطالعه گردیده‌اند. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش و با استناد به شناسایی تعداد زیادی محوطه عصر آهن (۱۶ مورد) و دوران تاریخی (۱۲) مورد شاهد گسترش کمی و کیفی شواهد سکونت و استقرار جوامع بشری در منطقه از هزاره دوم قبل از میلاد تا نیمه نخست هزاره اول پس از میلاد هستیم. رونقی که به نظر می‌رسد، با توجه به حجم انبوه مکان‌ها و محوطه‌ها و آثار فرهنگی ادوار مختلف اسلامی (۱۹) مورد در طول دوران اسلامی همچنان تداوم داشته است.
پرونده مقاله
این پژوهش رابطه بین ساختارهای طبیعی و ژئومورفولوژیکی منطقه شامل: ارتفاع، دما ، فاصله از رودخانه اصلی و فاصله از شبکه‌زهکشی، شیب، زمین‌شناسی، کاربری‌اراضی و نوع لندفرم‌ها، بر نحوه پراکنش محوطه‌های باستانی را مورد بررسی قرار داد. در این تحقیق از مدل تحلیل سلسله مراتبی به چکیده کامل
این پژوهش رابطه بین ساختارهای طبیعی و ژئومورفولوژیکی منطقه شامل: ارتفاع، دما ، فاصله از رودخانه اصلی و فاصله از شبکه‌زهکشی، شیب، زمین‌شناسی، کاربری‌اراضی و نوع لندفرم‌ها، بر نحوه پراکنش محوطه‌های باستانی را مورد بررسی قرار داد. در این تحقیق از مدل تحلیل سلسله مراتبی به منظور تحلیل مکانی محوطه‌ها استفاده شد. پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها، وزن نسبی گزینه‌ها، زیرمعیارها، معیارها و وزن نهایی گزینه‌ها هر لایه در نرم افزار Excel محاسبه شد یافته‌های تحقیق نشان داد سکونت‌گزینی محوطه‌ها با عامل ارتفاع، فاصله از رودخانه دائمی و شیب ارتباط معکوس داشت، در بین عوامل ژئومورفولوژی پادگانه‌ها و تپه ماهورها بیشترین ضریب اهمیت را به خود اختصاص داده‌اند. حدود 89 درصد محوطه‌ها در مکان‌های مناسب و کمتر از 3.5 درصد از محوطه‌ها در مکان‌های نامناسب استقرار یافته‌اند. با توجه به همبستگی پیرسون عوامل شیب، ارتفاع، فاصله از رودخانه دائمی به عنوان مهم‌ترین عوامل در توزیع محوطه‌های باستانی حوزه پایاب سیمره 2 شناسایی شدند.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
