-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مقایسه و بررسی تطبیقی موسیقی کناری غزلیات سلمان ساوجی و خواجوی کرمانی
رضا اشرف زاده آمنه تاک محمد فاضلیخواجوی کرمانی و سلمان ساوجی از شاعران نامدار و صاحب سبک قرن هشتم توانستهاند به کمک موسیقی شعر، توازن و تناسب کلمات را در محور همنشینی زبان، به بهترین شکل به نمایش بگذارند. این مقاله در بررسی و مقایسه موسیقی کناری غزلیات سلمان و خواجو بر آن است که اثبات کند قافیههای د چکیده کاملخواجوی کرمانی و سلمان ساوجی از شاعران نامدار و صاحب سبک قرن هشتم توانستهاند به کمک موسیقی شعر، توازن و تناسب کلمات را در محور همنشینی زبان، به بهترین شکل به نمایش بگذارند. این مقاله در بررسی و مقایسه موسیقی کناری غزلیات سلمان و خواجو بر آن است که اثبات کند قافیههای دو همسان کمآهنگترین کلمات قافیهاند. این نوع قافیه در شعر خواجو بیش از سلمان است. وجود قافیههای سه همسان و بیشتر در شعر سلمان بیانگر این است که وی بیش از خواجو به موسیقی کناری حاصل از قافیه اهمیت داده است. خواجو تمایل چندانی به استفاده از ردیفهای تصنّعی نشان نداده، حال آنکه ردیفهای سلمان اغلب ساده و پیشوندی است. ردیف در غزلیات هر دو شاعر متنوع است. بکارگیری فعل مضارع بیش از ماضی، بیانگر خلاقیت و تحرّک تصاویر شعری آنان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی تطبیقی ساختار موسیقایی شعر کودک عربی و فارسی
جواد گرجامی عادل آزاددل مریم سلیمیامروزه ادبیات و شعر کودک و جایگاه آن در مجموعه موضوعات ادبی، توجه بسیاری از ادیبان و اهل فن در این حوزه را به خود جلب نموده است. ایجاد لذت از نثر یا نظم، مقدمه ایجاد ارتباط شاعر یا نویسنده با کودک است. در این میان، شعر به دلیل ساختار موسیقایی و آهنگین بودن و ایجاد لذت ش چکیده کاملامروزه ادبیات و شعر کودک و جایگاه آن در مجموعه موضوعات ادبی، توجه بسیاری از ادیبان و اهل فن در این حوزه را به خود جلب نموده است. ایجاد لذت از نثر یا نظم، مقدمه ایجاد ارتباط شاعر یا نویسنده با کودک است. در این میان، شعر به دلیل ساختار موسیقایی و آهنگین بودن و ایجاد لذت شنیداری، برای کودکان دارای جذابیتی وافر است. شعر کودک با بهره مندی از زبان، ساختار، وزن و درون مایه از جایگاه ویژهای برخوردار است و همانند انواع دیگر ادبی دارای مؤلفههای ساختاری مشخصی است که آن را از شعر بزرگسال متمایز ساخته است. در این مقاله، به منظور مقایسه کیفی، ضمن تحلیل مهمترین مؤلفههای آن، جایگاه موسیقیِ شعر کودک در راستای شکلگیری زبان شعر کودکانه مورد تبیین قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد، ساختار موسیقایی شعر کودک به عنوان یکی از مؤلفههای مهم زبانی، به واسطه حضور عینی و ملموس خود نقش زیادی در انتقال محتوای شعری به مخاطب کودک داشته و این امر در نهایت میتواند عامل پیوندی میان کودک و متن شعری باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی نقش موسیقیایی قافیه در اشعار جاویدنامه اقبال لاهوری
اعظم گله داری سید جعفر حمیدی شمس الحاجیه اردلانیتوجه به عناصر موسیقی ساز شعر( مانند: وزن، قافیه، ردیف) به خواننده کمک میکند تا معانی و حس شاعر را بهتر درک نماید. به ویژه در خصوص قافیه که مهمترین جلوهگاه موسیقی کناری در شعر بوده و نقش مهمی در انتقال معانی ایفا مینماید. که با بررسی آن علاوه بر فهم بهتر مفهوم مورد چکیده کاملتوجه به عناصر موسیقی ساز شعر( مانند: وزن، قافیه، ردیف) به خواننده کمک میکند تا معانی و حس شاعر را بهتر درک نماید. به ویژه در خصوص قافیه که مهمترین جلوهگاه موسیقی کناری در شعر بوده و نقش مهمی در انتقال معانی ایفا مینماید. که با بررسی آن علاوه بر فهم بهتر مفهوم مورد نظر، میزان توانمندی شاعر در سرودن شعر نیز سنجیده می گردد. اقبال لاهوری شاعر نام آشنایی است. وی با پیروی از شاعران بزرگ فارسی سرا قافیه را ابزاری برای القای عاطفه و مفهوم مورد نظر خود به کار گرفته است. این تحقیق میکوشد تا با روش تحلیلی _ توصیفی نقش موسیقایی قافیه را با تکیه بر اشعار جاویدنامه علامه اقبال لاهوری مورد بررسی قرار دهد. ساختهای محکم و گوناگون قافیه، تأثیر طنین حروف قافیه در جبران محدودیت وزنی و همچنین القای عاطفه مورد نظر شاعر، تناسب آوایی اجزای بیت با حروف قافیه و نیز استفاده اقبال از صنایع بدیعی و ساخت قافیههای هنری در این مقاله به عنوان علل گوشنوازی قافیه در شعر جاویدنامه مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - موسیقى شعر اخوان
محمد احسانیدر فایل اصل مقاله موجود استدر فایل اصل مقاله موجود است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - قافیه و صنعت مطابقه
علی حسین رازانیدر فایل اصل مقاله موجوداستدر فایل اصل مقاله موجوداست پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - موسیقیِ اشعار قیصر امین پور
ماه نظریدر فایل اصل مقاله موجود است.در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - Translators' Gender and Transference of Aesthetic Factors in the Translation of Rhymed Prose Reza Keramat1, Hafeze Raees Yazdi*2
Reza Keramat Hafeze Raees YazdiThe objective of the present research was to probe the probable relation between translators' gender and transference of aesthetic factors in the translation of rhymed prose. The purpose was achieved through descriptive, comparative, and relational tests and analysis. A چکیده کاملThe objective of the present research was to probe the probable relation between translators' gender and transference of aesthetic factors in the translation of rhymed prose. The purpose was achieved through descriptive, comparative, and relational tests and analysis. A translation protocol, consisting of 10 rhymed prose sentences which were translated by 25 female and 25 male BA students of English translation. These students were selected amongst 115 students through the series of processes. Translated rhymed prose sentences were assessed by two raters who were MA student of English translation with Waddington model of translation quality assessment. After analyzing the assessed papers, the researchers came to this conclusion that male participants mainly focused on the diction and form of rhymed prose sentences whereas female ones mainly focused on meaning and grammatical points. So male participants could transfer aesthetic factors better and it revealed that there was a relation between translators' gender and transference of aesthetic factors in the translation of rhymed prose. The researchers used T-test operation and concluded that the relation between above said issues was significant. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - اهمیّت وزن و موسیقی در اشعار مهدی اخوانثالث
علی احمدپورعنوان این مقاله اهمیّت وزن و موسیقی در اشعار مهدی اخوانثالث است که با مقدّمهای کوتاه دربارة موسیقی شعر و اشاره به برخی کارها و آراء و نظرات و تحقیقات اخوان در این خصوص شروع میشود و به بررسی عوامل عمدة ایجاد موسیقی در شعر (وزن، قافیه، ردیف و تناسبات لفظی) منتهی میشود چکیده کاملعنوان این مقاله اهمیّت وزن و موسیقی در اشعار مهدی اخوانثالث است که با مقدّمهای کوتاه دربارة موسیقی شعر و اشاره به برخی کارها و آراء و نظرات و تحقیقات اخوان در این خصوص شروع میشود و به بررسی عوامل عمدة ایجاد موسیقی در شعر (وزن، قافیه، ردیف و تناسبات لفظی) منتهی میشود. جهت تکمیل بحث و ارائة نظرات اخوان در باب موسیقی شعر، علاوهبر بررسی آثار منظوم وی به تحقیقات و آثار منثور و مصاحبههای وی نیز پرداخته شده که جایجای و در ضمن ارائه شواهد هریک، اجمالاً و در حد امکان به آنها اشاره شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی موسیقی در غزل های سیمین بهبهانی، حسین منزوی و محمّدعلی بهمنی
فاطمه مدرسی رقیه کاظم زادهبخش مهمّی از تأثیر شعر، وابسته به موسیقی کلمه و لفظ هاست.آنچه که موجب ایجاد موسیقی در زبان شعر می گردد،"تکرار" است. گروه موسیقایی، عواملی از جمله وزن، قافیه و ردیف می باشد، که زبان ادبی را از زبان معمول و هنجار به یاری آهنگ و توازن جدا می سازد. سیمین بهبهانی، حسین منزوی چکیده کاملبخش مهمّی از تأثیر شعر، وابسته به موسیقی کلمه و لفظ هاست.آنچه که موجب ایجاد موسیقی در زبان شعر می گردد،"تکرار" است. گروه موسیقایی، عواملی از جمله وزن، قافیه و ردیف می باشد، که زبان ادبی را از زبان معمول و هنجار به یاری آهنگ و توازن جدا می سازد. سیمین بهبهانی، حسین منزوی و محمّدعلی بهمنی از غزل سرایان به نام معاصر هستند، که در وزن غزل نو تحوّلات بنیادینی ایجاد نمودند. این پژوهش بر آن است، تا علاوه بر گروه موسیقایی در غزل نو، تغییر و تحوّلات مذکور را با تکیه براشعار این غزل سرایان، مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بررسی نقش موسیقایی قافیه در غزل «محمد علی بهمنی» با رویکردی ساختارگرایانه
ناصر نیکوبخت سارا شفیعزاده گروسیتوجه به موارد مختلف موسیقی شعر (وزن، قافیه و ردیف) در دریافت معانی و حس گوینده در بیان عواطف خود بسیار مؤثر است، به-ویژه وقتی شاعر این موضوع را با قافیه در شعر مطرح میکند؛ قافیه را میتوان مهمترین جلوهگاه موسیقی کناری و اوج هنرنمایی شاعر در آن دانست. محمدعلی بهمنی شا چکیده کاملتوجه به موارد مختلف موسیقی شعر (وزن، قافیه و ردیف) در دریافت معانی و حس گوینده در بیان عواطف خود بسیار مؤثر است، به-ویژه وقتی شاعر این موضوع را با قافیه در شعر مطرح میکند؛ قافیه را میتوان مهمترین جلوهگاه موسیقی کناری و اوج هنرنمایی شاعر در آن دانست. محمدعلی بهمنی شاعری غزلسرا شناخته شده است و با توجه به ویژگی غزل هایش در جایگاه غزل نو، مبتکر قافیه هایی است که از واژههای متداول امروزی و در عین حال گوشنواز و در ارتباط با سایر تناسبها و صنایع غزلش پدید آمده است. در این تحقیق، سعی شده است تا این نوآوری را در غزل با بررسی نقش قافیه و تناسب آوایی آن با حروف بیت، تأثیر حروف قافیه در القای عاطفه مورد نظر شاعر، موسیقی قافیه و تأثیر قافیه در تشخص لفظی و معنایی مفهوم مورد نظر شاعر، با رویکردی ساختارگرایانه نشان دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - تحلیل ساختار قافیه و ردیف در سروده های بومی کرمانی شهرستان شهربابک
فاطمه ریاحی عطامحمد رادمنش محبوبه خراسانیشاعر شعر عامه به موسیقی توجه زیادی دارد زیرا موسیقی با تأثیر عاطفی؛ ذهن مخاطب را آماده دریافت پیام شعر میکند. از مهمترین موارد موسیقیآفرین در شعر، قافیه و ردیف است که در شعر سنّتی فارسی و قالب دوبیتی جایگاه ویژه و ثابتی دارند. در این مقاله علاوه بر معرفی سرودههای بو چکیده کاملشاعر شعر عامه به موسیقی توجه زیادی دارد زیرا موسیقی با تأثیر عاطفی؛ ذهن مخاطب را آماده دریافت پیام شعر میکند. از مهمترین موارد موسیقیآفرین در شعر، قافیه و ردیف است که در شعر سنّتی فارسی و قالب دوبیتی جایگاه ویژه و ثابتی دارند. در این مقاله علاوه بر معرفی سرودههای بومی و دوبیتیهای محلی شهربابک، به تحلیل ساختار قافیه و ردیف پرداخته شده است. قافیه در سرودههای بومی شهربابک همانند سایر لهجهها بر اساس حروف قریبالمخرج ساخته شده است نه یکسانبودن حرف قافیه که در دوبیتیهای رسمی زبان فارسی رایج است. در لالاییها و اشعار عروسی گاهی قافیه حذف و از ردیف برای ایجاد موسیقی استفاده میشود و یا از ضمیر الحاقی به عنوان قافیه استفاده میگردد. قافیه در بیش از ده درصد از دوبیتیهای عامیانه شهربابک، مثنویگونه است. قافیۀ حروف هممخرج مثل م و ر یا م و ن، ل و ر در دوبیتیهای عامیانه شهربابک از بسامد بیشتری برخوردار است. بیش از یک سوم دو بیتیهای عامیانه شهربابک با ردیف همراه هستند. اکثر دوبیتیها با ردیف فعلی آمدهاند و فقط پنج درصد آنها دارای ردیف غیرفعلی هستند. از کارکردهای ردیف در اشعار محلی، القای حس درونی شاعر، تقویت موسیقی شعر، کمک به انتقال مفاهیم، تأکید بر یک تصویر یا موضوع و ایجاد لذّت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - تحلیل ساختار قافیه و ردیف در دوبیتی های مازندرانی شهرستان سوادکوه
مرتضی محسنی عارف کمرپشتیقافیه و ردیف، اصلی ترین ابزار افزایش موسیقی کناری شعر است که در اشعار کلاسیک فارسی و عربی از جایگاه ثابت و ویژه ای برخوردار بوده است. طول ردیف در بیت، گوش نوازی موسیقایی را در متن و لذّت سمعی را برای مخاطب درپی دارد. در این مقاله، علاوه بر معرفی دوبیتیهای عامیانۀ مازند چکیده کاملقافیه و ردیف، اصلی ترین ابزار افزایش موسیقی کناری شعر است که در اشعار کلاسیک فارسی و عربی از جایگاه ثابت و ویژه ای برخوردار بوده است. طول ردیف در بیت، گوش نوازی موسیقایی را در متن و لذّت سمعی را برای مخاطب درپی دارد. در این مقاله، علاوه بر معرفی دوبیتیهای عامیانۀ مازندرانی، ساختار قافیه و ردیف در دویست دوبیتی عامیانۀ شهرستان سوادکوه، براساس روش توصیفی- تحلیلی، بررسی شده است. قافیه در دوبیتیهای عامیانۀ مازندرانی و دیگر گویشها، براساس نزدیکی تلفظ حروف ساخته میشود نه براساس یک سان بودن حرف روی که در شعر کلاسیک فارسی و عربی اصل است. قافیه در 25 درصد از دوبیتیهای عامیانۀشهرستان سوادکوه، مثنوی گونه است. هم مخرجی ل با ر و م با ن در قافیه سازی دوبیتیهای مازندرانی از بسامد بیش تری برخوردار است. اندکی بیش از یک چهارم دوبیتیهای عامیانۀ مازندرانی شهرستان سوادکوه، دارای ردیف هستند و از این میان کمی بیش از یک پنجم دوبیتیها، ردیف های فعلی دارند. داشتن ردیف فعلی علاوه بر افزایش موسیقی کناری شعر، در جهت دادن به تخیّل شاعرانۀ شاعر، اصرار، تأکید و تکرارِ او بر موضوع مورد نظر، تأثیرگذار بودهاست. از طرف دیگر، فراوانی ردیف فعلی (حدود25درصد) که بر کنش و رفتار ناظر است، بر پویایی و حرکتِ دوبیتی ها دلالت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - موسیقی کناری در شعر کودک
پیمانه اسماعیلی اصغر رضاپوریاندر شعر کودک، کمتر شعری را سراغ داریم که در آن از موسیقی کناری یا اَشکالِ مختلف قافیه، نهایت استفاده نشدهباشد. شاعران شعر کودک بهدلیل تأثیر غیرقابل انکار عناصر موسیقایی بیرونی، کناری و درونی، همواره کوشیدهاند این عناصر موسیقایی را به بهترین شکل، بهکار ببرند. محمود چکیده کاملدر شعر کودک، کمتر شعری را سراغ داریم که در آن از موسیقی کناری یا اَشکالِ مختلف قافیه، نهایت استفاده نشدهباشد. شاعران شعر کودک بهدلیل تأثیر غیرقابل انکار عناصر موسیقایی بیرونی، کناری و درونی، همواره کوشیدهاند این عناصر موسیقایی را به بهترین شکل، بهکار ببرند. محمود کیانوش یکی از شعرای تأثیرگذار و صاحبنظر در عرصه شعر کودک است. این پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر نظریات صورتگرایی نوشتهشده، ضمن واکاویِ دو مورد خاص با نامهای قافیه فقیر و غنی از موسیقی کناری در شعر این شاعر، به این نتیجه رسیده که در نخست، محمود کیانوش آگاهانه و مبتنی بر آرای خود پیرامون موسیقی کناری شعر کودک، از قافیههای غنیِ موسیقایی در اشعار خود بهره برده، سپس این قافیهها به شکلی کاملاٌ هنرمندانه و خلّاق و با بسامدهایی معنادار و به دور از هرگونه تصنّع یا تکلّف در اشعار کودکانه او قابل تشخیص است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - معرفی نسخة خطی عروض و قافیه «حلیةالشاعر» تألیف ابراهیم بن مالک دیلمی متخلص به صغیری
احمدرضا یلمه ها هاله اژدرنژادعروض و قافیه یکی از مباحث فنی در حوزة ادبیات، به ویژه ادبیات فارسی است. کتاب های گوناگونی در قرون مختلف در این باب به رشتة تحریر درآمده که برخی زبانزد و برخی کمتر شناخته شده است. با وجود چاپ بسیاری از این دست نوشته های ارزشمند، هنوز آثار معرفی نشده و ناشناخته فراوان اس چکیده کاملعروض و قافیه یکی از مباحث فنی در حوزة ادبیات، به ویژه ادبیات فارسی است. کتاب های گوناگونی در قرون مختلف در این باب به رشتة تحریر درآمده که برخی زبانزد و برخی کمتر شناخته شده است. با وجود چاپ بسیاری از این دست نوشته های ارزشمند، هنوز آثار معرفی نشده و ناشناخته فراوان است. یکی از این آثار، نسخة حلیة الشاعر با تألیف ابراهیم بن مالک دیلمی متخلص به صغیری است که در قرن دهم دربارة عروض و قافیه به نثر فنّی و در برخی بخشها، ساده و روان به زبان فارسی نوشته شده است. مؤلف با آوردن ابیات فارسی و عربی در توضیح هر بحر و انواع قافیه، خوانندگان را با عروض سنّتی و انواع قافیه آشنا می کند. البته خود نویسنده ذوق و قریحه ای در سرودن شعر داشته و ابیاتی از سروده های خود را برای شاهد مثال در توضیح بحرها و انواع قافیه بیان کرده است. تنها نسخة موجود، در کتابخانة مجلس شورای اسلامی به شمارة 1/18434 نگهداری می شود و تا امروز دست نخورده باقی مانده است. صغیری نسخة دیگری به نام تعشق بلبل به نثر و شعر دارد که نگارندگان مقاله برآن اند این نسخه را نیز تصحیح و چاپ کنند. وی همچنین نسخه ای با نام الغرفة الناجیه از قطیفی بحرانی کتابت کرده است. روش این پژوهش به صورت اسنادیـتحلیلی است و در این مقاله سعی بر آن است، نخست هویّت مؤلف و سپس معرفی نسخه بررسی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - فرآیند شعر نو و محورهای آن
حمیدرضا قانونیاز زمان سرایشافسانه اثر وزین نیما (1301 ش.) تا کنون شعر نو در انواع و سبکهایی خاص همواره مسیر هایی متفاوت را پیموده است. شاید به جرات بتوان اذعان کرد که بیشتر این مسیرها از روند اصلی و هدف وجودی شعر فاصله گرفته و همواره در تنگناهای گوناگونی قرار گرفته است. اگرچه در ادب چکیده کاملاز زمان سرایشافسانه اثر وزین نیما (1301 ش.) تا کنون شعر نو در انواع و سبکهایی خاص همواره مسیر هایی متفاوت را پیموده است. شاید به جرات بتوان اذعان کرد که بیشتر این مسیرها از روند اصلی و هدف وجودی شعر فاصله گرفته و همواره در تنگناهای گوناگونی قرار گرفته است. اگرچه در ادب امروزین، نیما را پدر شعر نو فارسی نامیده اند، امّا به نظر می رسد وی نتوانست به اوج قلّه های این بدعت تازه دست یابد و پس از او کسان دیگری به این جایگاه دست یافتند؛ امّا از این زمان به بعد مشاهده می شود که بسیاری از شاعران یا شاعرنمایان به تمسخر یا از روی عشق و علاقه راه هایی را در بیان احساسات خویش پیمودند که درخور نقد و بررسی و بازبینی است. از این رهگذر، شعر هایی چون شعر نو، شعر سپید، شعرحجم،طرح و... پدید آمد. در حقیقت بسیاری از این بدیع سرایان که می خواستند طرحی نو درافکنند، با ادبیات هزار ساله زبان فارسی بیگانه بودند و تنها قالب و فرم این طرح نو را می دیدند؛ امّا غافل از آنکه بخش اعظم این هنر، برخلاف هنر هایی، چون نقّاشی، موسیقی و...، زبان و قواعد به هم پیچیدة زبانی است که بدانها نمی توان بی توجّه بود؛ در این میان، کسانی موفّق و پیروز شدند که با توجّه به آن پشتوانه زبانی، بیانی رسا، شیوا و گیرا داشتند. نیز باید گفت در این نوع شعر قلّه ها برخلاف شعر کلاسیک انگشت شمارند. این مقاله، کوششی منتقدانه در سطوح و لایه های شعر نو و بررسی برخی معیارهای زبانی شعر کلاسیک و ترسیم آنها بر صفحه شعر نو است، تا پاسخگوی نیازهای نسل شاعران جدید باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - باغ بی برگی نقد و بررسی شعر "باغ من" از اخوان ثالث
حسین خسرویدر این مقاله یکی از اشعار مهدی اخوان ثالث(1307-1369 ه.ش) به نام "باغ من" شرح و تفسیر شده است.این شعر از نظر تازگی تصاویر،ترکیبات نو،پیوند استوار فرم و محتوا و انسجام در محور عمودی،از شیواترین سروده های اخوان و بلکه از بهترین یادگارهای شعر معاصر ایران است. در این شعر، چکیده کاملدر این مقاله یکی از اشعار مهدی اخوان ثالث(1307-1369 ه.ش) به نام "باغ من" شرح و تفسیر شده است.این شعر از نظر تازگی تصاویر،ترکیبات نو،پیوند استوار فرم و محتوا و انسجام در محور عمودی،از شیواترین سروده های اخوان و بلکه از بهترین یادگارهای شعر معاصر ایران است. در این شعر،پاییز موضوع شعر است هم الگوی انتخاب قافیه،شبیه آنچه در "زمستان"-سروده دیگر اخوان-نیز دیده می شود.از منظری دیگر این شعر سرشار از تشبیهات،استعارات و ترکیبات تازه است که شاعر آنها را با واژگان کهن و خارج از نرم(روال)زبان انروزی درهم آمیخته است،و این آمیزش نو و کهنه،از ویژگی های سبک شخصی او به شمار می رود. نگارنده در تحلیل شعر"باغ من"به جنبه نمادین شعر اخوان هم توجه داشته و کوشیده است لایه های چندگانه معنایی یا مفاهیم متعددی را که در این شعر نهفته است،آشکار سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - بررسی اندیشه و ذهن در موسیقی شعر با توجه به غزلیات شمس
علی اصغر محمودیموسیقیِ شعر، پدیده است جهت تخیل و تأثیر بیشتر کلام؛وقتی این موسیقی در شعر پر رنگ تر می شود باید به تأثیرات و زمینه هایی که ایجاد می کند توجه بیشتر شود به ویژه وقتی در تداعی معنی و انتقال حسی که به گفت در نمی آید، این پدیده (موسیقی) همراهی جدی دارد. و در برخی از اشعار می چکیده کاملموسیقیِ شعر، پدیده است جهت تخیل و تأثیر بیشتر کلام؛وقتی این موسیقی در شعر پر رنگ تر می شود باید به تأثیرات و زمینه هایی که ایجاد می کند توجه بیشتر شود به ویژه وقتی در تداعی معنی و انتقال حسی که به گفت در نمی آید، این پدیده (موسیقی) همراهی جدی دارد. و در برخی از اشعار می بینیم این موسیقی است که بیشتر به شعر جلوه معنایی می بخشد و اگر آن را حذف کنیم شعر رنگ خود را از دست می دهد. پس توجه به زوایای مختلف موسیقی خاص شعر در کشف معانی و حس و حال گوینده بسیار مؤثر و قابل توجه است. به ویژه وقتی این موضوع بتواند به عنوان سبک هم مطرح شود . مولانا در نوع بکارگیری موسیقی شعر به سبکی دست پیدا می کند که هم سابقه ندارد و هم حس و حال وسیعی که در ظرف کلمه نمی گنجد را بوسیله ی آن انتقال می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - بررسی سبک تکرار در اشعار طالب آملی
ابراهیم ابراهیم تباردوره صفویه یکی از ادوار مهّم ادبی ایران به شمار می رود، در این دوره، اشعار زیادی از طبع باریکاندیشان خیالپرور تراوش کرده، که از هر حیث قابل مطالعه می باشد. یکی از موضوعات مهّم ادبی، که قابل بحث و بررسی است، مسأله تکرار است. تکرار یکی از ویژگی های شعر در همه سبک ها بود چکیده کاملدوره صفویه یکی از ادوار مهّم ادبی ایران به شمار می رود، در این دوره، اشعار زیادی از طبع باریکاندیشان خیالپرور تراوش کرده، که از هر حیث قابل مطالعه می باشد. یکی از موضوعات مهّم ادبی، که قابل بحث و بررسی است، مسأله تکرار است. تکرار یکی از ویژگی های شعر در همه سبک ها بوده، که از قدیمالایام، مورد توجه گویندگان و نویسندگان پارسی زبان قرار گرفته است؛ البته تکرار در سبک هندی به مراتب بیشتر از سبکهای شعری دیگر به چشم میخورد و جزء مختصات این سبک محسوب میگردد. به یقین می توان گفت که هیچ شاعری را در این عهد نمیتوان یافت که گرد و غبار تکرار بر دامان آثارش ننشسته باشد، در میان شعرای عهد صفوی دو سه تن هستند که به کثرت شعر مشهورند، طالب آملی از جملة آنهاست، وی از ذوق خلّاق و استعداد بینظیر خدادادی برخوردار است، امّا این امر مانع از آن نشده، که عندلیب گلشن آمل، از چنبر تکرار رهایی یافته باشد؛ در ادامه، این سوال مطرح می شود که آیا تکرار در اشعار طالب آملی آن قدر گسترده و زیاد است که بتوان آن را جزء ویژگی سبکی شعرش به شمار آورد؟ با بررسیهایی که در دیوان اشعار طالب به عمل آمده، میتوان بیان کرد که گونههای مختلف تکرار لفظی از قبیل؛ تکرار قافیه و ردیف و حتی تکرار مصاریع در اشعار شعرای هندی، به ویژه در دیوان طالب بسامد بیشتری دارد؛ این مقاله با روش تحلیلی و توصیفی به بررسی انواع تکرار لفظی موجود، در اشعار طالب میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - تحلیل قافیه و ردیف در کلیات شمس
احمد کریمی گیسو شریفیاهمّیت جایگاه قافیه و ردیـف در آثار منظوم فارسی بر کسی پوشیده نیست . قافیه و ردیف همواره در خدمت صورت و معنا و در تنظیم سخن آهنگین بسیار مفید و مؤثر میباشد . در میان سخنوران ایرانی مولوی در سرایش غزلیات خویش از قافیه و ردیف به شیوههای گوناگون و هدفمند بهره برده است . چکیده کاملاهمّیت جایگاه قافیه و ردیـف در آثار منظوم فارسی بر کسی پوشیده نیست . قافیه و ردیف همواره در خدمت صورت و معنا و در تنظیم سخن آهنگین بسیار مفید و مؤثر میباشد . در میان سخنوران ایرانی مولوی در سرایش غزلیات خویش از قافیه و ردیف به شیوههای گوناگون و هدفمند بهره برده است . در غزلیات او قافیه و ردیف بیشتر جهت آهنگین نمودن و موسیقایی کردن سخن منظوم میباشد. بیش از ½ غزلیات او از فراوانی ردیف برخوردار است و در میان انواع ردیف، ردیف فعلی موجب پویایی ، جنبش و حرکت در شعر شاعر گشته است و این ردیفهای فعلی بیشتر ردیفهای طولانی هستند که تکرار این ردیفها حرکات سماع را تداعی میکند و جنبه غنایی شعر را افزون میسازد . در کنار ردیف فعلی ردیفهای اسمی ، گروهی ، جملهای ، ضمیری ، صفتی و حرفی از کارکردهای ویژه برخوردار است که فراتر از هنجارهای ادبی و ناشی از شیوه خاص هنری مولوی میباشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - بررسی بسامد اوزان، بحور و ساختار قوافی و ردیف در دیوان صباحی بیدگلی
محمدرضا حصارکی مهین خطیب نیاچکیده امروزه تدوین سیر تاریخی اوزان و بحور شعر فارسی از آغاز تاکنون با تعیین بسامد و ترسیم فراز و نشیب موجود با وجود چاپهای پاکیزه و منقح از دواوین شعر فارسی، امری ضروری و مفید به نظر میرسد. در این پژوهش که در واقع پاسخی به این نیازی ضروری است، دیوان صباحی بیدگلی با چکیده کاملچکیده امروزه تدوین سیر تاریخی اوزان و بحور شعر فارسی از آغاز تاکنون با تعیین بسامد و ترسیم فراز و نشیب موجود با وجود چاپهای پاکیزه و منقح از دواوین شعر فارسی، امری ضروری و مفید به نظر میرسد. در این پژوهش که در واقع پاسخی به این نیازی ضروری است، دیوان صباحی بیدگلی با توجّه به نقش عمده و انکار ناپذیر او در تحوّل ادبی بر بنیاد شیوه شاعران پیشین، که با اوزان و بحور گیرا شیوهای نو در شعر فارسی پدید آورده است طراوتی خاصّ به اشعار خود بخشیده و با پرداختن به مفاهیم و مضامین اساس این تحقیق قرار گرفته است؛ بدیهی است، بررسی دقیق اشعار این شاعر از جهت کیفیّت و بسامد اوزان و بحور، قافیه و ردیف، در قالب نمودار دایرهای ما را در تعیین میزان قابلیّتها و چیره دستی شاعری که او را مجد شیوه شاعران باستان دانستهاند، یاری میرساند. در این مقاله به معرّفی اوزان پرکاربرد و نیز بسامدی تأثیر گذار پرداخته شد، و نمودارهای دایرهای ذکر شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - بررسی سبکشناسی قصاید حکیم شفایی اصفهانی
علی آذرگونچکیده شرف الدّین حسن شفایی، معروف به حکیم شفایی، شاعر عرفانی و پزشک جسمانی و طبیب روحانی، از شاعران نامدار ایران عهد صفوی است که در عهد حکومت شاه عبّاس اوّل صفوی، از شهرت و احترام خاصّ در میان عوامّ و خواصّ برخوردار بوده است. شعر وی با وجود برخورداری از ویژگیهای سبک چکیده کاملچکیده شرف الدّین حسن شفایی، معروف به حکیم شفایی، شاعر عرفانی و پزشک جسمانی و طبیب روحانی، از شاعران نامدار ایران عهد صفوی است که در عهد حکومت شاه عبّاس اوّل صفوی، از شهرت و احترام خاصّ در میان عوامّ و خواصّ برخوردار بوده است. شعر وی با وجود برخورداری از ویژگیهای سبک هندی تا حدّ قابل قبولی از افراط کاریهای شعری آن دوره، در خیال و زبان عاری است و پاره ای از اطّلاعات مهمّ اجتماعی و زبانی از آن مستفاد می شود. با این همه، تا امروز تحقیقات شایان توجّهی در بارۀ این شاعر بزرگ بویژه قصایدش صورت نگرفته است. با توجّه به این که شفایی اصفهانی از قصیده سرایان بزرگ دورۀ صفویّه به حساب می آید و تحوّلاتی در این قالب شعری به وجود آورده است؛ بنابراین در این مقاله برآنیم تا ویژگیهای سبک شناسی و نوآوری هایی را که شاعر در اشعارش بدانها توجّه داشته، در سه سطح زبانی، فکری و ادبی بررسی نماییم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - بررسی تأثّر سبکی تقی دانش از حافظ شیرازی
رجب توحیدیانچکیده تقی دانش یکی از شعرا و فضلا و ارباب قلم اواخر دورة قاجاریّه و اوایل دورة پهلوی است که با تأسّی از سبک شعری شعرای پیشین، بخصوص شعرای اواخر قرن هشتم و اوایل نهم هجری، تحت تأثیر اشعار و عقاید حافظ شیرازی قرار گرفته است. تأثیر پذیری تقی دانش از حافظ را می توان از سه چکیده کاملچکیده تقی دانش یکی از شعرا و فضلا و ارباب قلم اواخر دورة قاجاریّه و اوایل دورة پهلوی است که با تأسّی از سبک شعری شعرای پیشین، بخصوص شعرای اواخر قرن هشتم و اوایل نهم هجری، تحت تأثیر اشعار و عقاید حافظ شیرازی قرار گرفته است. تأثیر پذیری تقی دانش از حافظ را می توان از سه جنبۀ مهمّ سبک شناختی مورد بحث و بررسی قرار داد: 1- اشعاری که شاعر، با تأسّی از سبک شعری شعرای اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم هجری، اشعار حافظ را از حیث موسیقی بیرونی شعر( وزن و عروض) و موسیقی کناری( قافیه و ردیف) یا سطح آوایی، مورد استقبال قرار داده و به جوابگویی از غزلیات حافظ پرداخته است. 2- اشعاری که شاعر با تأسّی از سبک شعری شعرای اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم، با وزن و قافیه و ردیفی دیگر و یا در همان وزن و قافیه و ردیف شعر حافظ، به بیان معانی و مضامین و دورن مایه های فکری اشعار حافظ پرداخته است. 3- اشعاری که شاعر با تأسّی از سبک شعری شعرای اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم، از حیث زبانی و لغوی، از ترکیبات و عبارات و اصطلاحات دیوان حافظ در تقویت افکار و عقاید خود سود برده است. این مقاله به بحث و تحقیق در سه زمینة مورد نظر در دیوان اشعار تقی دانش، همراه با ذکر شواهدی از دیگر شعرا پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - قافیه در خسرو و شیرین نظامی
عزیزه نجفی خداویردی عباس زادهچکیده قافیه بخش مهمّی از موسیقی شعر را تشکیل میدهد که بخشی از هنر شاعری را میتوان با بررسی آن دریافت. شاعران برجسته همواره سعی کردهاند، بهترین قافیه را با توجّه به وزن و اندیشة خود انتخاب کنند، در این مقاله قافیه در منظومة خسرو و شیرین نظامی بررسی شده است؛ این بررس چکیده کاملچکیده قافیه بخش مهمّی از موسیقی شعر را تشکیل میدهد که بخشی از هنر شاعری را میتوان با بررسی آن دریافت. شاعران برجسته همواره سعی کردهاند، بهترین قافیه را با توجّه به وزن و اندیشة خود انتخاب کنند، در این مقاله قافیه در منظومة خسرو و شیرین نظامی بررسی شده است؛ این بررسی نشان میدهد: نظامی به درستی از اصول قافیه پردازی آگاه بوده و با توجّه به دانستن ارزش قافیه در شعر، خسرو و شیرین را سروده است. قافیهها اغلب کوتاه، تک واژهای، ساده و نمایانگر اندیشة غنایی هستند؛ واژگان اسمی و فعلی با بسامد نزدیک به هم آمدهاند؛ در ساختار آن عیوب متداول قافیه دیده میشود که شاعر بر حسب سبک دوره و رایج ادبیّات به کار برده است؛ امّا خلاقیّت و هنر نمایی که در قافیه پردازی و آمیزش قافیه با ردیف داشته عیوب قافیه را کمرنگ کرده است. پرونده مقاله