فرم شهری

دسترسی آزاد مقاله

1 - تبیین شاخص های فرم شهری در مقیاس میانی براساس تئوری و رهیافت تغییر تدریجی
مهران علی الحسابی مصطفی بهزادفر الناز امیرهدائی

در این مقاله با تأکید بر ضرورت ارزیابی هنجاری فرم، هدف اصلی پژوهش، استخراج و تبیین شاخص‌های فرم منطبق با اصول تغییر تدریجی تعریف شده است. در این پژوهش که شاخص‌ها با استفاده از روش سه سطحی «بعد»، «مؤلفه» و «شاخص» استخراج شدند، اکولوژی به عنوان نظام پایه و مفسر مؤلفه‌های چکیده کامل

در این مقاله با تأکید بر ضرورت ارزیابی هنجاری فرم، هدف اصلی پژوهش، استخراج و تبیین شاخص‌های فرم منطبق با اصول تغییر تدریجی تعریف شده است. در این پژوهش که شاخص‌ها با استفاده از روش سه سطحی «بعد»، «مؤلفه» و «شاخص» استخراج شدند، اکولوژی به عنوان نظام پایه و مفسر مؤلفه‌های تغییر تدریجی انتخاب گردید. با بررسی عمیق مفاهیم اکولوژی به عنوان مؤلفه‌های تغییر تدریجی و با استفاده از روش تحلیل مقایسه‌ای تطبیقی و با استناد به یک معیار معتبر (نظام پایه)، نقاط لنگرگاهی آنها استخراج و مفاهیم پایه به منظور تعمیم به محیط‌های شهری بازتعریف شدند. در نهایت «همجواری»، «تسلسل مکانی»، «سازواری گونه عناصر با محیط برحسب تعداد گونه»، «سازواری گونه عناصر با محیط برحسب جمعیت عناصر»، «سازواری گونه عناصر با یکدیگر»، «تنوع گونه پهنه»، «تنوع گونه عنصر»، «کلیماکس»، «گذار» و «دگردیسی عناصر» به‌عنوان شاخص‌های ارزیابی هنجاری فرم مبتنی بر تغییر تدریجی و براساس معیار «کاراکتر شهری» تبیین گردیدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تبیین پراکنده رویی شهری بر اساس شاخص تراکم ساختمانی
محمدمهدی عزیزی مجتبی آراسته

توسعه شهر یزد در گذشته در تعامل با اقلیم بوده است، اما الگوی گسترش آن طی دوران معاصر به رشدی پراکنده تبدیل شده است که گونه های متفاوتی از فرم شهری در نواحی مختلف شهر را ایجاد نموده است. هدف مقاله، تحقیق در مورد ارتباط متغیر تراکم ساختمانی با سایر متغیرهای تعریف شده است چکیده کامل

توسعه شهر یزد در گذشته در تعامل با اقلیم بوده است، اما الگوی گسترش آن طی دوران معاصر به رشدی پراکنده تبدیل شده است که گونه های متفاوتی از فرم شهری در نواحی مختلف شهر را ایجاد نموده است. هدف مقاله، تحقیق در مورد ارتباط متغیر تراکم ساختمانی با سایر متغیرهای تعریف شده است تا بر این اساس، روند پراکنده رویی و توسعه ناپایدار شهر یزد را تحلیل نمود. روش تحقیق بر مبنای رگرسیون چندمتغیره است. یافته های تحقیق نشان می دهد در شهر یزد تراکم ساختمانی ارتباط مستقیم با تراکم جمعیتی دارد، در حالی که ارتباطی معکوس با متغیرهای فاصله از مرکز اقتصادی شهر، فاصله از مراکز ناحیه ای، قیمت زمین و مساحت بلوک های شهری دارد. این موضوع نشان دهنده رشد تقاضای زمین در مناطق حاشیه ای است. در واقع، ساکنان شهر یزد، امروزه تمایل بیشتری به زندگی در خانه های ویلایی دارند که این موضوع، حاکی از رشد پدیده پراکنده رویی در شهر یزد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - تبیین شاخص‌های فرم شهری در مقیاس میانی براساس تئوری و رهیافت تغییر تدریجی
مهران علی‌الحسابی مصطفی بهزادفر الناز امیرهدائی

در این مقاله با تأکید بر ضرورت ارزیابی هنجاری فرم، هدف اصلی پژوهش، استخراج و تبیین شاخصهای فرم منطبق با اصول تغییر تدریجی تعریف شده است. در این پژوهش که شاخصها با استفاده از روش سه سطحی بعد ،مؤلفه و شاخص استخراج شدند، اکولوژی بهعنوان نظام پایه و مفسر مؤلفههای تغییر تدر چکیده کامل

در این مقاله با تأکید بر ضرورت ارزیابی هنجاری فرم، هدف اصلی پژوهش، استخراج و تبیین شاخصهای فرم منطبق با اصول تغییر تدریجی تعریف شده است. در این پژوهش که شاخصها با استفاده از روش سه سطحی بعد ،مؤلفه و شاخص استخراج شدند، اکولوژی بهعنوان نظام پایه و مفسر مؤلفههای تغییر تدریجی انتخاب گردید. با بررسی عمیق مفاهیم اکولوژی بهعنوان مؤلفههای تغییر تدریجی و با استفاده از روش تحلیل مقایسهای تطبیقی و با استناد به یک معیار معتبر )نظام پایه(، نقاط لنگرگاهی آنها استخراج و مفاهیم پایه بهمنظور تعمیم به محیطهای شهری بازتعریف شدند. درنهایت همجواری ،تسلسل مکانی ،سازواری گونه عناصر با محیط برحسب تعداد گونه ،سازواری گونه عناصر با محیط برحسب جمعیت عناصر ، سازواری گونه عناصر با یکدیگر ،تنوع گونه پهنه ،تنوع گونه عنصر ،کلیماکس ،گذار و دگردیسی عناصر بهعنوان شاخصهای ارزیابی هنجاری فرم مبتنی بر تغییر تدریجی و براساس معیار کاراکتر شهری تبیین گردیدند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - کاهش تأثیرات جزایر حرارتی شهری بر سلامت انسان‌ها از طریق تغییرات فرم شهری در اقلیم گرم و خشک شهر مشهد (نمونه موردی الگوی بافت شطرنجی محله شاهد و بافت ارگانیک محله پاچنار)
الهام ثناگر دربانی مجتبی رفیعیان تکتم حنایی دانیال منصفی پراپری

10.22034/jest.2020.33354.4134

زمینه و هدف: افزایش موج گرما در شهرها سبب گردیده تا مشکلات عدیده‌ای برای سلامت انسان‌ها به وجود آید. کاهش مشکلات زیست‌محیطی از طریق تقلیل دمای محیط و درنتیجه ارتقا سلامت انسان‌ها از مهم‌ترین دغدغه‌ها در عصر حاضر است که می‌توان به‌وسیله تغییرات فرم‌های شهری و عناصر محیطی چکیده کامل

زمینه و هدف: افزایش موج گرما در شهرها سبب گردیده تا مشکلات عدیده‌ای برای سلامت انسان‌ها به وجود آید. کاهش مشکلات زیست‌محیطی از طریق تقلیل دمای محیط و درنتیجه ارتقا سلامت انسان‌ها از مهم‌ترین دغدغه‌ها در عصر حاضر است که می‌توان به‌وسیله تغییرات فرم‌های شهری و عناصر محیطی به آن دست‌یافت. روش بررسی: در این پژوهش از روش شبیه‌سازی مجموعه نرم‌افزار Envi-Met و Leonardo استفاده‌شده است. یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از آن است که هرچقدر نسبت ارتفاع به عرض بیشتر شود، دسترسی نور خورشید به محیط کمتر می‌شود و درنتیجه دمای محیط کاهش می‌یابد. همچنین سایه‌اندازی ناشی از نسبت (H/w)، وجود گیاهان و باد در دره‌های شهری می‌تواند دمای محیط را کاهش دهد. علاوه بر آن کاهش سطوح نفوذناپذیر پوشش‌های شهری و وجود مصالح با آلبدوی بالا، باعث افزایش در تبخیر و تعرق می‌شود که شرایط خنک‌تر شدن محیط‌های شهری را مهیا می‌کند و سبب کاهش تأثیرات نامطلوب گرمای شهری بر سلامت انسان می‌شود. بحث و نتیجه‌گیری: می‌توان نتیجه گرفت که ایجاد سایه‌اندازی از طریق ترکیب پوشش گیاهی و همچنین ایجاد تغییرات متنوع در ساختارهای ارتفاع به عرض (H/w) که هم سایه‌اندازی را افزایش دهد و هم در بخش‌هایی راه را برای انتشار گرمای محیط بازنماید، می‌تواند در کاهش دمای محیط و سطوح، تأثیرگذار باشد. همچنین استفاده از سطوح شهری نفوذپذیر و انتخاب مصالح جداره‌های ساختمان‌ها با بازتابش کم در جذب کمتر نور خورشید تأثیرگذار است و می‌تواند شدت جزایر حرارتی شهری را کاهش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - تببین شرایط آسایش اقلیمی در الگوهای فضایی – کالبدی بافت محلات سنتی (مطالعه موردی: محلات سنتی شهر همدان)
محمد معتقد حسن سجادزاده

10.30495/jest.2021.56136.5190

زمینه و هدف: گسترش شهرها طی دهه های اخیر، موجب افت میزان آسایش اقلیمی در آنها شده است. یکی از اهداف این پژوهش تحلیل هندسه فضایی و الگوهای ساختاری فضایی محلات سنتی اقلیم سرد و خشک در راستای بهره گیری از این الگو در توسعه بافت های مسکونی جدید و همچنین بررسی نقش و الگوی ک چکیده کامل

زمینه و هدف: گسترش شهرها طی دهه های اخیر، موجب افت میزان آسایش اقلیمی در آنها شده است. یکی از اهداف این پژوهش تحلیل هندسه فضایی و الگوهای ساختاری فضایی محلات سنتی اقلیم سرد و خشک در راستای بهره گیری از این الگو در توسعه بافت های مسکونی جدید و همچنین بررسی نقش و الگوی کاشت و گونه های فضاهای سبز در محلات گذشته می باشد.روش بررسی: در ابتدا مولفه های موثر بر آسایش اقلیمی با مطالعه و بررسی دیدگاه صاحب نظران به دست آمده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش شبیه سازی و نرم افزار Ecotect Autodesk در سه محله سنتی شهر همدان مورد تحقیق قرار گرفت. تحلیل ها در ساعات صبح و عصر روزهای 1 تیر و 1 دی ماه سال 98 ، انجام شده است.یافته ها: الگوی محله های مرکزگرا نسبت به محله های خطی در فصول سرد سال از شرایط بهره گیری بیشتر از آفتاب در ساعات صبح و عصر برخوردار است ، اما در الگوی محلات خطی در فصول سرد باید تمهیدات بیشتر را برای بهره گیری از میزان نور خورشید به کار گرفت. با توجه به آن که میزان سایه اندازی در الگوی محلات خطی در فصل سرما به میزان بیشتری از محله های مرکزگرا می باشد ، برای ایجاد شرایط آسایش اقلیمی نیازمند تمهیدات ویژه ای هستند.بحث و نتیجه گیری: استفاده از الگوهای مرکز گرا در ایجاد محلات می تواند باعث بالا رفتن میزان آسایش اقلیمی در محلات گردد. همچنین با توجه به نوع اقلیم سرد و خشک محلات یاد شده، وجود درختان کهنسال در مراکز محله ضمن فراهم کردن موجبات عدم نفوذ بادهای سرد غالب در محیط پیرامون، بستری برای ایجاد خنکی و آسایش اقلیمی به خصوص در فصول گرم در این مناطق شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی تطبیقی شاخص‌های پایداری اجتماعی در انواع بافت‌های شهری (مطالعه موردی سه محله در بافت‌های جدید، میانی و قدیم در شیراز)
مریم روستا مهسا چیزفهم دانشمندیان

این پژوهش در پی آن است که ضمن تدوین چارچوبی از شاخص‌های پایداری اجتماعی در بستر مطالعات شهری، وضعیت این شاخص‌ها را در سه پهنه فرمی با ویژگی‌های ریخت‌شناسی متفاوت، بررسی نماید.سه محله اسحاق‌بیگ، قاآنی و کوی پزشکان در سه بافت قدیم، میانی و جدید شهر شیراز انتخاب شده و با ر چکیده کامل

این پژوهش در پی آن است که ضمن تدوین چارچوبی از شاخص‌های پایداری اجتماعی در بستر مطالعات شهری، وضعیت این شاخص‌ها را در سه پهنه فرمی با ویژگی‌های ریخت‌شناسی متفاوت، بررسی نماید.سه محله اسحاق‌بیگ، قاآنی و کوی پزشکان در سه بافت قدیم، میانی و جدید شهر شیراز انتخاب شده و با روش پیمایش کمّی و به کمک پرسشنامه (450 نمونه) به ارزیابی ابعاد و شاخص‌های پایداری اجتماعی در این سه محله پرداخته شده است. در این پرسشنامه 6 عامل از عوامل پایداری اجتماعی در قالب 19 شاخص مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. داده‌های حاصل با آزمون تی تک نمونه و آزمون واریانس و آزمون توکی در محیط نرم افزار SPSS تحلیل شده اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد سطح دو عامل تعاملات اجتماعی و مشارکت اجتماعی در محله تاریخی و ارگانیک اسحاق بیگ بیشتر از دو محله دیگر است. اما چهار عامل حس امنیت، عدالت اجتماعی، روح اجتماعی محله و سکونت خوب، در بافت جدید و مرتفع محله پزشکان بیشتر از دو محله دیگر بوده است. نتایج حاصل از برآیند عوامل نشان می‌دهد که در بافت‌های فشرده، ارگانیک و تاریخی، فرصت‌های تعامل و مشارکت اجتماعی فراهم‌تر است اما در بافت‌های جدید شهری، رضایت از سکونت، امنیت و عدالت اجتماعی وضعیت بهتری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بازشناسی مفهوم فرم شهری با استفاده از روش فراترکیب
فرید بشیان تکتم حنائی

2204-1434

بیان مسأله: مفهوم فرم شهری بعنوان یکی از مهمترین موضوعات شهرسازی، همواره محل اختلاف صاحبنظران بوده است. بسیاری از آن ها با رویکردی کالبدی-عملکردی به فرم شهری نگریسته اند. در حالیکه برای شناخت آن باید مجموعه ای از نیروهای اثر گذار بر توسعه شهر را مورد بررسی قرار داد.هدف: چکیده کامل

بیان مسأله: مفهوم فرم شهری بعنوان یکی از مهمترین موضوعات شهرسازی، همواره محل اختلاف صاحبنظران بوده است. بسیاری از آن ها با رویکردی کالبدی-عملکردی به فرم شهری نگریسته اند. در حالیکه برای شناخت آن باید مجموعه ای از نیروهای اثر گذار بر توسعه شهر را مورد بررسی قرار داد.هدف: هدف این پژوهش بررسی ابعاد، معیارها و شاخص های فرم شهری و نحوه ارتباط آن ها با نظریات پشتیبان در جهت دستیابی به درک جامع از مفهوم فرم شهری می باشد.روش: برای دستیابی به هدف مذکور، از روش فراترکیب استفاده شده است. در مرحله اول از میان 69 منبع مرتبط یافته شده، تعداد31 منبع با استفاده روش ارزیابی کسپ، غربال و انتخاب گردید. در مرحله بعد، منابع مذکور با محوریت سوال پژوهش در نرم افزار Maxqda2020 کدگذاری شده و مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: در نوشتار حاضر طی فرآیند استخراج اطلاعات، مجموعا72 کد شناسائی گردید. این تعداد در قالب 4 مقوله "انواع فرم شهری معاصر"، "ابعاد فرم"، "وضوح" و "نظریات پشتیبان" طبقه بندی و مورد بررسی قرار گرفت.نتیجه گیری: در این پژوهش تلاش شده است که با بررسی منابع 40 سال اخیر، دیدگاه نسبتا کاملی در مورد فرم شهری ارائه شود. بنابر تحلیل های صورت گرفته، مفهوم فرم شهری مشتمل بر دو بعد نهان و آشکار می باشد. بعد آشکار ناظر بر ویژگی های بیرونی و قابل رویت بوده و بعد نهان بر ویژگی های درونی و غیر ملموس تکیه دارد. در طی سالیان اخیر، نظریه پردازان تلاش کرده اند ویژگی های بیشتری از بعد نهان فرم شهری را مورد توجه قرار دهند. برای دستیابی به فرم شهری مطلوب، باید توجه بیشتری به این بعد داشت، چراکه ابعاد و شاخص های نهان، پیشران های توسعه شهر بوده و اثرگذاری بلند مدت بر سیستم های شهری می گذارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی تاثیر سیاست های رشد هوشمند شهری بر کاهش پراکنده رویی(نمونه موردی استان خراسان شمالی)
رستم صابری فر اسماعیل علی اکبری مسلم نوری

نگرانی در ارتباط با پیامدهای پراکنده رویی در نواحی شهری، برنامه ریزان و مسئولین را بر آن داشته است که به طور جدی به دنبال الگوی توسعه فشرده و شیوه جدید زیست پذیر کردن محلات باشند. به همین منظور، موسسات و نهادهای متعددی سعی دارند روش ها و ابزارهایی را تولید و معرفی نماین چکیده کامل

نگرانی در ارتباط با پیامدهای پراکنده رویی در نواحی شهری، برنامه ریزان و مسئولین را بر آن داشته است که به طور جدی به دنبال الگوی توسعه فشرده و شیوه جدید زیست پذیر کردن محلات باشند. به همین منظور، موسسات و نهادهای متعددی سعی دارند روش ها و ابزارهایی را تولید و معرفی نمایند تا شیوه های کنونی کاربری اراضی را به نحوی تغییر دهند که در نهایت به پراکنده رویی بیشتر منجر نگردد. مطابق ادعای مسئولین، برای کنترل پراکنده رویی در استان خراسان شمالی، سیاستهای رشد هوشمند در این استان به طور جدی مورد توجه قرار گرفته است. به منظور بررسی این ادعا، این مطالعه به شیوه توصیفی و تحلیلی در 5 شهرستان، به انجام رسید. به این منظور، ابتدا مجموعه ای از شاخص های کمی یعنی ارتباط شبکه خبایانی، تراکم، اختلاط کاربری ها، دسترسی و قابلیت پیاده روی برای تعیین 5 بعد اصلی توسعه شهری فشرده و محلات زیست پذیر در این محدوده، مورد استفاده قرارگرفت. داده های مورد نیاز از شهرداریها، طرح های جامع و برداشتهای میدانی به دست آمد. داده های گردآوری شده با توجه به شاخصهای ابعاد پنجگانه ارزیابی و بر اساس آزمون ANOVA فضایی و آزمون F مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمام مناطق مورد بررسی، دارای الگوهای توسعه مشابهی بوده و ابزارهای رشد هوشمند تا حدودی زیر بخش طراحی را متحول نموده است. به این معنا که این تاثیر تنها در ابعاد فیزیکی برنامه ریزی شهری بوده و سایر ابعاد به خصوص ابعاد غیر سنتی برنامه ریزی که می تواند به اختلاط کاربری ها و تسهیل دسترسی های منطقه ای منجر شود را تحت تاثیر قرار نداده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - تحلیل فرم شهر بر سلامتی شهروندان( مطالعه موردی؛ شهر ارومیه)
محسن احدنژاد روشتی محمد رسولی خضر شیخ محمد حسن آباد شراره سعید پور

سلامت و بهداشت در روند تکامل تاریخی بشر از زمان باستان تاکنون به عنوان موضوعی مطرح بوده که جوامع همواره با آن در تعامل بوده اند، به طوری که سلامت و رفاه مردم یک شهر، شاخص مهمی برای نشان دادن میزان موفقیت سیاست های توسعه پایدار آن شهر است. و تشدید روزافزون معضل سلامتی در چکیده کامل

سلامت و بهداشت در روند تکامل تاریخی بشر از زمان باستان تاکنون به عنوان موضوعی مطرح بوده که جوامع همواره با آن در تعامل بوده اند، به طوری که سلامت و رفاه مردم یک شهر، شاخص مهمی برای نشان دادن میزان موفقیت سیاست های توسعه پایدار آن شهر است. و تشدید روزافزون معضل سلامتی در جامعه شهری موجب گردیده است تا در محافل علمی نظراتی در خصوص ارتباط "فرم شهر" با سلامت عمومی" ارائه شود. تحقیق حاضر به بررسی و تبیین شکل (فرم) شهر بر سلامت عمومی شهروندان شهر ارومیه پرداخته است که بر همین اساس دو فرم شهر فشرده و پراکنده به عنوان فرم اصلی مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر از نظر روش پژوهش در زمرۀ پژوهش های توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف مطالعه، پژوهشی کاربردی است .روش جمع آوری اطلاعات از طریق منابع و اسناد و روش میدانی اخذ شده از سازمان های مربوط به مسائل شهری (همچون شهرداری و ارگان های وابسته به آن) بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل تحلیل شبکه ایبرای بررسی اهمیت هر یک از شاخص ها و از مدل ویکور برای سطح بندی نواحی استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که تراکم، روند توسعه را هرچه بیشتر به توسعه پایدار نزدیک تر می کند، همچنان که در یافته های تحقیق نیز نشان داده شد نواحی که از لحاظ تراکم سطح بالایی دارند ( بیشتر بافت های داخلی شهری) از لحاظ سلامتی نیز وضعیت بهتری را داشته و برعکس نواحی پیرامونی شهر که از لحاظ کالبدی پراکنده بوده وضعیت سلامتی آنها در وضعیت بدی قرار داشته اند. چرا که تراکم باعث اختلاط بیشتر کاربری ها، پیاده روی، کاهش انواع آلودگی ها ، دسترسی آسان و غیره شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - تاثیر مولفه های فرم کالبدی شهری بر آسایش حرارتی فضاهای باز شهری (نمونه موردی: اراضی پشت سیلو شهر یزد)
مرجان منتظری لعلا جهانشاهلو حمید ماجدی

با مطرح شدن نظریه‌های شهر پایدار، شهر اکولوژیکی، بوم شهر، شهر هوشمند و شهر سبز در دهه‌های اخیر، توجه ویژه به طراحی سازگار با طبیعت، پایداری اکولوژیکی و مسائل اقلیمی مد نظر طراحان و برنامه‌ریزان شهری قرار گرفته است؛ تحقیق حاضر با هدف تبیین معیارهای کالبدی موثر بر آسایش ح چکیده کامل

با مطرح شدن نظریه‌های شهر پایدار، شهر اکولوژیکی، بوم شهر، شهر هوشمند و شهر سبز در دهه‌های اخیر، توجه ویژه به طراحی سازگار با طبیعت، پایداری اکولوژیکی و مسائل اقلیمی مد نظر طراحان و برنامه‌ریزان شهری قرار گرفته است؛ تحقیق حاضر با هدف تبیین معیارهای کالبدی موثر بر آسایش حرارتی فضاهای باز شهری و خرد اقلیم تدوین گردیده و بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، به استخراج مولفه‌های فرم شهری تاثیرگذار بر آسایش حرارتی فضاهای باز شهری در سلسله مراتبی از بنا تا بافت، بپردازد. این تحقیق در بخشی از اراضی 17.5 هکتاری سیلو شهر یزد انجام گرفته است. در مرحله اول با روش شبیه‌سازی با استفاده از نرم افزار انوی‌مت میزان دمای متوسط تابشی در نقاط منتخب سایت محاسبه گردیده و سپس آسایش حرارتی بر اساس شاخص PMV برای گروه مشخص در گرم‌ترین روز سال 2015 برآورد شده است. در قسمت دوم با مقایسه آسایش حرارتی و عوامل فیزیکی محیط شامل ارتفاع، محصوریت، پوشش گیاهی و .... معیارهای فرم کالبدی موثر در تحقق آسایش حرارتی شناسایی گردیده اند. نتایج نشان می‌دهد ابعاد فضایی، کالبدی و محیطی عناصر تشکیل دهنده فرم شهری چون محصوریت (نسبت ارتفاع به عرضH/W)، ضریب دید به آسمان و الگوی شبکه معابر، مصالح (جنس، رنگ) بام، بدنه و کف، پوشش گیاهی (گونه و تراکم آن)، کاربری و ... از جمله عوامل موثر بر آسایش حرارتی فضاهای باز شهری هستند که توجه به آنها در فرایند برنامه‌ریزی و طراحی شهری، می‌تواند سبب خلق فضاهایی شود که آسایش حرارتی را برای کاربران فراهم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - ارزیابی نقش فرم شهری در مصرف انرژی توده‌های ساختمانی و آسایش حرارتی فضاهای باز شهری در اقلیم گرم و خشک
مریم فرخی شهاب کریمی نیا

در گذشته شهرها از نظر توجه به محدودیت‌های اکولوژیک نمونه‌های خوبی از طراحی شهری انرژی کارا بوده‌اند. با نگاهی به شهرهای سنتی و مقایسه آن‌ها با شهرسازی مدرن امروزی، شاهد پیامدهای نامطلوب زیست محیطی در مقیاس طراحی واحدهای ساختمانی و نیز ساختار فضایی شهرها می‌باشیم. لذا به چکیده کامل

در گذشته شهرها از نظر توجه به محدودیت‌های اکولوژیک نمونه‌های خوبی از طراحی شهری انرژی کارا بوده‌اند. با نگاهی به شهرهای سنتی و مقایسه آن‌ها با شهرسازی مدرن امروزی، شاهد پیامدهای نامطلوب زیست محیطی در مقیاس طراحی واحدهای ساختمانی و نیز ساختار فضایی شهرها می‌باشیم. لذا به نظر می‌رسد ضروریست ضمن شناسایی عوامل موثر در در طراحی شهرهای پایدار سنتی، با بهره‌گیری از نرم افزارهای شبیه‌سازی بتوان پیش از اجرای طرح و یا در مرحله ارائه گزینه‌های پیشنهادی، به فرم‌های بهینه در اجزا (ساختمان‌های منفرد) و ترکیب‌های شهری (بافت‌های شهری) دست یافت. پژوهش پیش رو با ترکیب روش‌های توصیفی – تحلیلی، مطالعات گونه‌شناختی، ترسیم و شبیه‌سازی مدل‌ها، به دنبال تحلیل مصرف انرژی و آسایش حرارتی در گونه‌های مختلف فرم ساختمانی، بلوک‌های شهری و ساختار فضایی شهر اصفهان در 4 دوره تاریخی می‌باشد. لذا با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای شبیه‌سازی انرژی (دیزاین بیلدر) و آسایش حرارتی(انوی- مت) و تحلیل چیدمان فضاییارتباط مابین متغیرهای مستقل (مشخصه‌های کالبدی و فضایی بافت شهری) و متغیرهای وابسته، میزان مصرف انرژی (جهت تامین گرمایش، سرمایش و روشنایی) و آسایش حرارتی، در هر یک از سناریوهای پیشنهادی، مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج، می‌توان دستورالعمل طراحی اقلیمی بافت‌های شهری را در قالب سه مولفه؛ نظام و الگوی قطعه‌بندی و تفکیک زمین شهری، شکل و مشخصات توده/فضا در بافت‌های شهری و الگوی شبکه معابر بافت، تنظیم و عملیاتی ساخت. فرم‌های غالب دوره قاجار به لحاظ عملکرد انرژی و نیز همسازی با اقلیم، فرم‌های پایدارتری نسبت به سایر دوره‌های تاریخی می‌باشند. همچنین ساختارهای فضایی با بیشترین میزان همپیوندی و اتصال فضایی می‌توانند درصد بالاتری از شرایط آسایش حرارتی را در فضاهای باز شهری ایجاد نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - بررسی تطبیقی شاخص‌های پایداری اجتماعی در انواع بافت‌های شهری (مطالعه موردی سه محله در بافت‌های جدید، میانی و قدیم در شیراز)
مریم روستا مهسا چیزفهم دانشمندیان

این پژوهش در پی آن است که ضمن تدوین چارچوبی از شاخص‌های پایداری اجتماعی در بستر مطالعات شهری، وضعیت این شاخص‌ها را در سه پهنه فرمی با ویژگی‌های ریخت‌شناسی متفاوت، بررسی نماید.سه محله اسحاق‌بیگ، قاآنی و کوی پزشکان در سه بافت قدیم، میانی و جدید شهر شیراز انتخاب شده و با ر چکیده کامل

این پژوهش در پی آن است که ضمن تدوین چارچوبی از شاخص‌های پایداری اجتماعی در بستر مطالعات شهری، وضعیت این شاخص‌ها را در سه پهنه فرمی با ویژگی‌های ریخت‌شناسی متفاوت، بررسی نماید.سه محله اسحاق‌بیگ، قاآنی و کوی پزشکان در سه بافت قدیم، میانی و جدید شهر شیراز انتخاب شده و با روش پیمایش کمّی و به کمک پرسشنامه (450 نمونه) به ارزیابی ابعاد و شاخص‌های پایداری اجتماعی در این سه محله پرداخته شده است. در این پرسشنامه 6 عامل از عوامل پایداری اجتماعی در قالب 19 شاخص مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. داده‌های حاصل با آزمون تی تک نمونه و آزمون واریانس و آزمون توکی در محیط نرم افزار SPSS تحلیل شده اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد سطح دو عامل تعاملات اجتماعی و مشارکت اجتماعی در محله تاریخی و ارگانیک اسحاق بیگ بیشتر از دو محله دیگر است. اما چهار عامل حس امنیت، عدالت اجتماعی، روح اجتماعی محله و سکونت خوب، در بافت جدید و مرتفع محله پزشکان بیشتر از دو محله دیگر بوده است. نتایج حاصل از برآیند عوامل نشان می‌دهد که در بافت‌های فشرده، ارگانیک و تاریخی، فرصت‌های تعامل و مشارکت اجتماعی فراهم‌تر است اما در بافت‌های جدید شهری، رضایت از سکونت، امنیت و عدالت اجتماعی وضعیت بهتری دارد. پرونده مقاله

فهرست مقالات فرم شهری

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی