• فهرست مقالات شکاف دیجیتال

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی و الویت‌بندی عوامل موثر برکاهش شکاف دیجیتالی درایران با تاکید برنقش دفاتر ICT روستائی (مورد مطالعه: روستاهای استان قم)
        هادی عباسی کسبی ایرج سلطانی
        مقاله حاضر با هدف بررسی و الویت بندی عوامل موثر برکاهش شکاف دیجیتالی در ایران با تاکید بر نقش دفاتر ICTروستائی با مقایسه روستاهای استان قم تنظیم شده است. روش این پژوهش پیمایشی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات مبتنی بر پرسش نامه از طریق کسب نظر از خبرگان موضوع می‌باشد. نمونه چکیده کامل
        مقاله حاضر با هدف بررسی و الویت بندی عوامل موثر برکاهش شکاف دیجیتالی در ایران با تاکید بر نقش دفاتر ICTروستائی با مقایسه روستاهای استان قم تنظیم شده است. روش این پژوهش پیمایشی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات مبتنی بر پرسش نامه از طریق کسب نظر از خبرگان موضوع می‌باشد. نمونه آماری شامل 200 نفر از کاربران دفاتر ICT روستایی بوده که با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. یافته های توصیفی نشان دهنده آن است که میزان شکاف دیجیتالی درحد متوسط (5/59) می باشد. مطابق یافته های تبینی بین شکاف دیجیتالی و متغیرهای آموزش (446/0- r = )، عملکرد دفاتر ICT روستایی (440/0-r =)، آگاهی (651/0-r = )، میزان استفاده روستاییان از خدمات ارتباطی (553/0- r = )، از خدمات بانکی (269/0 -r =)، از خدمات پستی (236/0-r = ) و میزان تبلیغات دفاترICT روستایی (420/0-r = ) رابطه معنادار و معکوسی وجود دارد. به عبارتی با افزایش میزان آگاهی، آموزش، تبلیغات، عملکرد دفاتر ICT روستایی و انواع خدمات آن میزان شکاف دیجیتالی کاهش می‌یابد و بالعکس. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - جامعه اطلاعاتی: فرصت‌ها وچالش‌های فراروی ایران
        دکتر محمدمهدی مظاهری داود احمدزاده
        رشد و توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات و بررسی زمینه‌های اجتماعی و بنیان‌های فرهنگی آن به طورکلی و بررسی تحلیل موانع ساختاری آن به طور خاص و ارائه راهکارهایی برای بهبود شرایط برنامه ریزی آینده در ایران، موضوع این مقاله را تشکیل می‌دهد. جامعه اطلاعاتی مبتنی بر فعالیت‌های چکیده کامل
        رشد و توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات و بررسی زمینه‌های اجتماعی و بنیان‌های فرهنگی آن به طورکلی و بررسی تحلیل موانع ساختاری آن به طور خاص و ارائه راهکارهایی برای بهبود شرایط برنامه ریزی آینده در ایران، موضوع این مقاله را تشکیل می‌دهد. جامعه اطلاعاتی مبتنی بر فعالیت‌های متنوعی است که به نحو مستقیم با تولید و گردش اطلاعات مرتبط می‌شود. دانیل بل‌مارتین وصاحب نظران دیگر تعاریفی گوناگون از جامعه اطلاعاتی ارائه کرده‌اند که در این مقاله ذکر گردیده است. در بخش نخست به اجمال پویه شناسی تحول فناوری اطلاعات و دیدگاههای بنیادی جامعه اطلاعاتی توضیح داده شده است. و سابقه موضوع ومحورهای اصلی توسعه و کاربرد فناوری ارتباطات و اطلاعات در دنیا مورد تحلیل قرار گرفته است. در بخش دوم مسایل فناوری درجهان سوم و شکاف دیجیتالی میان جنوب وشمال وشاخص‌های مهم رشد وتوسعه جامعه اطلاعاتی بیان گردیده است. در بخش سوم، ضمن بیان سابقه مطرح شدن مفهوم جامعه اطلاعاتی در ایران به موانع و مشکلات فراروی آن در حوزه فناوری اطلاعات اشاره شده است در این بخش دیوانسالاری و عدم مدیریت واحد به عنوان موانع اصلی در گسترش فناوری ارتباطات واطلاعات لحاظ و مورد بحث واقع شده است در بخش پایانی، ضمن جمع بندی ومروری اجمالی برموضوع، راهبردها و راهکاریی برای عبور از موانع موجود و به کارگیری روش‌های علمی‌ و رویه‌های کارشناسی در رشد فناوری ارتباطات و اطلاعات برای ایران معرفی و توصیه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (دوره دهم و یازدهم) در توسعه اقتصادی و اجتماعی در جهت کاهش شکاف دیجیتال
        سارا محمد پور بابک گلدوزیان
        شکاف دیجیتال به نابرابری های موجود میان کشورهای مخـتلف جهان در زمینه دسترسـی به فناوری های اطلاعات و ارتباطـات اطـلاق می شود. تحقیقات نشان داده است که علی رغم این که تلاش در جهت از میان برداشتن این شکاف از وظایف دولت هاست ولی به دلایل سیاسی و اقتصادی برخی دولت ها (خصوصا چکیده کامل
        شکاف دیجیتال به نابرابری های موجود میان کشورهای مخـتلف جهان در زمینه دسترسـی به فناوری های اطلاعات و ارتباطـات اطـلاق می شود. تحقیقات نشان داده است که علی رغم این که تلاش در جهت از میان برداشتن این شکاف از وظایف دولت هاست ولی به دلایل سیاسی و اقتصادی برخی دولت ها (خصوصا در کشورهای جهان سوم) در این زمینه عملکرد مناسبی نداشته اند. در تحقیق حاضر مطابق نظـر ویلسون در تحقیق حاضر شـکاف دیجیتال بر اساس شاخص های دسترسـی فیزیکی (دسترسی به تجهیزات ICT)، دسترسی مالـی (هزینه خدمات ICT) نسبت به درآمد سرانه سنجیده شده است. جامعه آماری تحقیق متخصصان حوزه مخابرات و ارتباطات بوده و تحقیق با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که تفاوت معناداری بین عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت های دهم و یازدهم در زمینه دسترسی فیزیکی و دسترسی مالی وجود داشته است. یافته های تحقیق مبین این امر است که در مجموع دولت یازدهم در توسعه ملی و بین المللی زیرساخت های ارتباطی و کاهش هزینه ها موفق تر عمل کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - سنجش میزان شکاف دیجیتال در دسترسی و استفاده از ابزارها و قابلیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در دوره متوسطه
        طالب زندی علی نوری
        پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان شکاف دیجیتال در دسترسی و استفاده از ابزارها و قابلیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در میان دانش‌آموزان دوره متوسطه بر حسب جنسیت، نوع مدرسه، پایه تحصیلی و وضعیت اجتماعی – اقتصادی آنها انجام شد. در این مطالعه، از روش پژوهش علی - مقایسه‌ا چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان شکاف دیجیتال در دسترسی و استفاده از ابزارها و قابلیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در میان دانش‌آموزان دوره متوسطه بر حسب جنسیت، نوع مدرسه، پایه تحصیلی و وضعیت اجتماعی – اقتصادی آنها انجام شد. در این مطالعه، از روش پژوهش علی - مقایسه‌ای استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر شاغل به تحصیل در مدارس متوسطه اول شهر سنندج در سال تحصیلی 98-97 بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای تعداد 300 نفر دانش‌آموز به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از مقیاس آشنایی با فناوری، و پرسشنامه جایگاه اجتماعی – اقتصادی استفاده شد. تحلیل داده‌ها توسط آزمون‌های توصیفی و نیز تحلیل واریانس انجام شد. نتایج نشان دهنده تفاوت معنادار در سطح دسترسی به فناوری در منزل بر حسب پایه تحصیلی و وضعیت اجتماعی – اقتصادی دانش‌آموزان بود. در سطح دسترسی به فناوری در مدرسه، نتایج حاکی از تفاوت معنادار بین سطح دسترسی بر حسب نوع مدرسه و وضعیت اجتماعی- اقتصادی دانش‌آموزان بود، اما بین سطح دسترسی و پایه تحصیلی تفاوتی مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان دهنده تفاوت معنادار در میزان استفاده از فناوری بر حسب نوع مدرسه، پایه تحصیلی و وضعیت اجتماعی – اقتصادی هم در منزل و هم در مدرسه بود. بین سطح دسترسی و میزان استفاده از فناوری بر حسب جنسیت هم در مدرسه و هم در منزل تفاوت معناداری مشاهده نشد. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان دهنده شکاف دیجیتال در زمینه دسترسی و استفاده دانش‌آموزان از فناوری بود که بینش‌هایی را برای دست‌اندرکاران و برنامه‌ریزان آموزشی در راستای برقراری عدالت آموزشی فراهم می‌کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - ارزیابی و رتبه ندی شهرستان های استان فارس از لحاظ دسترسی به شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه
        کیوان باقری سودابه پاپی
        در دهه های گذشته اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه در سطوح بین المللی، ملی و محلی به طور فزاینده ای افزایش یافته است و از کلیدی ترین مفاهیم در رشد و توسعه کشورهای جهان بشمار می آید. علاوه بر اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان ابزار توسعه، توزیع عادلانه ای چکیده کامل
        در دهه های گذشته اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه در سطوح بین المللی، ملی و محلی به طور فزاینده ای افزایش یافته است و از کلیدی ترین مفاهیم در رشد و توسعه کشورهای جهان بشمار می آید. علاوه بر اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان ابزار توسعه، توزیع عادلانه این ابزار جهت رفع شکاف دیجیتال و توسعه متوازن و متعادل مناطق مختلف حائز اهمیت می باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی و رتبه بندی شهرستان های استان فارس از لحاظ دسترسی به شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات می-باشد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی است.جامعه آماری پژوهش 29 شهرستان های استان فارس در سال 1390 و شاخص های مورد استفاده 23 شاخص بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات است. از روش آنتروپی شانون به منظور وزن دهی شاخص ها و روش های VIKOR، TOPSIS، SAW، MORRIS به منظور رتبه بندی شهرستانهای استان فارس به لحاظ برخورداری از شاخصهای فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای EXCEL، SPSS و GIS انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات در استان فارس به صورت متوازن توزیع نشده وتفاوتآ شکاریبین شهرستان ها انظردسترسی های شاخص ها ملاحظه می شود. نتیجه حاصل از رتبه بندی نهایی با استفاده از روش میانگین رتبه ها نشان می دهد که از لحاظ دسترسی به شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرستان ارسنجان در رتبه اول و شهرستان خرامه در رتبه بیست و نهم قرار گرفته اند. همچنین یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات متناسب با جمعیت در سطح استان توزیع نشده است. نهایتاً جهت توزیع متعادل شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات یک اولویت بندی میان شهرستان های استان جهت برنامه ریزی و تخصیص بودجه ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - رابطه شکاف دیجیتالی بین نسلی با سلامت اجتماعی و سبک زندگی (مورد مطالعه :دانش آموزان مدارس متوسطه شهر کرمان در سال تحصیلی 97-1396)
        محمد صادقی‌نژاد شاپور بهیان منصور حقیقتیان
        هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه شکاف دیجیتالی بین نسلی با سلامت اجتماعی و سبک زندگی دانش‌آموزان بود. روش پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی، توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری شامل والدین و فرزندان آنان که در متوسطه دوره دوم شهر کرمان در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند ب چکیده کامل
        هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه شکاف دیجیتالی بین نسلی با سلامت اجتماعی و سبک زندگی دانش‌آموزان بود. روش پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی، توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری شامل والدین و فرزندان آنان که در متوسطه دوره دوم شهر کرمان در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند به تعداد 5000 نفر می باشد. روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده که تعداد 357 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. در این پژوهش از پرسشنامه شکاف دیجیتالی هوآنگ (2003)، پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز(2004 ) و پرسشنامه سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت والکر(1997) استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیات از نرم افزار SPSS استفاده شد. در بررسی رابطه بین شکاف دیجیتالی بین نسلی و سلامت اجتماعی با توجه به منفی بودن ضریب همبستگی (مقدار 724/0-) مشخص می‌شود که رابطه بین این دو شاخص معکوس و معنادار است یعنی با افزایش میزان شکاف دیجیتالی بین نسلی، سلامت اجتماعی دانش‌آموزان نیز کاهش می‌یابد. در بررسی رابطه بین بین شکاف دیجیتالی بین نسلی و سبک زندگی غیر معمول نیز با توجه به علامت ضریب همبستگی (مقدار 598/0) ملاحظه می‌شود که رابطه بین این دو مولفه نیز مثبت و معنادار است یعنی با افزایش میزان شکاف دیجیتالی بین نسلی، سبک زندگی نیز از حالت سنتی به مدرن تغییر خواهد کرد که برای دانش آموزان سبکب غیر معمول کل جامعه خواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - تحلیلی بر شکاف دیجیتالی در میان گروه‌های اجتماعی و اقتصادی مطالعه موردی: محلات کیانپارس، گلستان و عامری شهر اهواز
        مرتضی نعمتی صفیه دامن باغ ناهید سجادیان
        پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل شکاف دیجیتالی در میان گروه‌های اجتماعی و اقتصادی و همچنین نمایان ساختن نقش(ICT) در کیفیت زندگی شهروندان محلات کیانپارس، گلستان و عامری شهر اهواز انجام گرفته است. این پژوهش از لحاظ روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی می‌باشد. داده‌ها و اطلاعات مورد چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل شکاف دیجیتالی در میان گروه‌های اجتماعی و اقتصادی و همچنین نمایان ساختن نقش(ICT) در کیفیت زندگی شهروندان محلات کیانپارس، گلستان و عامری شهر اهواز انجام گرفته است. این پژوهش از لحاظ روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی می‌باشد. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز برای انجام این پژوهش به دو روش کتابخانه‌ای و پیمایشی جمع-آوری گردید. جامعه آماری نیز شامل شهروندان سه محله کیانپارس، گلستان و عامری می‌باشد. روش نمونه-گیری تصادفی طبقه‌ای و حجم نمونه نیز بر اساس فرمول کوکران، 340 نفر بوده است. با استفاده از نرم افزارSPSS ، داده‌ها و اطلاعات، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین از نرم افزار EXCEL نیز بهره گرفته شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که گروه‌های خاصی از شهروندان یا همان کاربران ICT در محلات مورد مطالعه، متناسب با پایگاه شغلی، درآمدی، سنی و تحصیلی بیشتر از سایر گروه‌ها در استفاده از ICT مهارت دارند و دارای تفاوت میانگین معناداری از نظر میزان استفاده از ICT هستند، اما از نظر وضعیت جنسی و تأهل، بین گروه مردان و زنان از نظر شاخص سطح مهارت ICT و همچنین میانگین استفاده از ICT تفاوت میانگین معناداری وجود ندارد. علاوه بر این شاخص ICTنیز دارای رابطه مثبت و معنی‌دار با سطح کیفیت زندگی در محلات مورد مطالعه می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تبیین راهبردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه پایدار نواحی روستایی،مطالعه موردی: استان زنجان
        مهدی فخربین سبحانی نصرالله مولائی هشجین عیسی پوررمضان یوسف زین العابدین
        مقدمه: امروزه تغییرات سریع محیطی، سازمانی و فناوری، محیط رقابتی پیچیده ای را برای سازمان ها ایجاد کرده است و از سویی با تحقق بهره وری در راستای توسعه پایدار، زندگی افراد جامعه از جهت کمی و کیفی ارتقا پیدا می کند.هدف پژوهش: بررسی و ارائه راهبردهای فناوری اطلاعات در توسعه چکیده کامل
        مقدمه: امروزه تغییرات سریع محیطی، سازمانی و فناوری، محیط رقابتی پیچیده ای را برای سازمان ها ایجاد کرده است و از سویی با تحقق بهره وری در راستای توسعه پایدار، زندگی افراد جامعه از جهت کمی و کیفی ارتقا پیدا می کند.هدف پژوهش: بررسی و ارائه راهبردهای فناوری اطلاعات در توسعه پایدار نواحی روستایی استان زنجان.روش شناسی تحقیق: تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش شناسی توصیفی- تحلیلی می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و میدانی است. با توجه به تعداد بالای خانوارها در روستاها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 360 خانوار به عنوان حجم نمونه تحقیق انتخاب شدند. جهت تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است.قلمروجغرافیایی پژوهش: جامعه آماری تحقیق حاضر خانوارهای روستاهای دارای دفاتر ICT هفت شهرستان استان زنجان می‌باشد. براین اساس استان زنجان در سال 1394 دارای 226 روستای دارای دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات بوده است. به منظور مطالعه دقیق، 10 درصد روستاها که شامل 22 روستا می‌شود به عنوان روستاهای مورد مطالعه تحقیق انتخاب شدند.یافته ها و بحث: مجموعه فرصتها و تهدیدهای موجود و موثر در این ناحیه از لحاظ فناوری اطلاعات و ارتباطات در غالب ابعاد توسعه روستایی(اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، اکولوژیکی و نهادی) مورد توجه و بررسی قرار گرفته اند.نتایج: در مجموع تعداد 20 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیت ها و تعداد 20 نقطه ضعف و تهدید به عنوان محدودیت های پیش روی قابل شناسایی است. شاخص مسئولیت پذیری روستائیان در نوجوانی و جوانی دارای بالاترین نمره می باشد. شاخص عدم حضور مروجان جهت آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات و پائین بودن استفاده اهالی روستا از فناوری های نوین دارای بالاترین نمره می باشد. شاخص تمایل خریداران جهت آشنایی با محصولات روستا دارای بالاترین نمره می باشد. ضعف جایگاه بخشداری ها جهت حمایت از فعالیت های شورای اسلامی و دهیاری ها مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات بالاترین نمره نهایی تهدید را دارا می باشد. با توجه به اینکه نمره نهایی نقاط قوت و ضعف و نمره نهایی فرصت ها و تهدیدات معادل، جهت استراتژیک توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات بیانگر انتخاب استراتژی رقابتی می باشد. پرونده مقاله