سیاق در تفسیر قرآن کریم نقش بسیار مهمی دارد. با توجه به پیوستگی آیات در معنا، توجه به این نقش بسیار ضروری می نماید.سیاق می تواند تمامی فعالیت های تفسیری و فعلیت بخشی به مضمون نص را تحت پوشش قرار دهد. در همین زمینه در تحلیل موارد گوناگونی که از کتاب متشابه القرآن و مختلف چکیده کامل
سیاق در تفسیر قرآن کریم نقش بسیار مهمی دارد. با توجه به پیوستگی آیات در معنا، توجه به این نقش بسیار ضروری می نماید.سیاق می تواند تمامی فعالیت های تفسیری و فعلیت بخشی به مضمون نص را تحت پوشش قرار دهد. در همین زمینه در تحلیل موارد گوناگونی که از کتاب متشابه القرآن و مختلفه به وجود آمد می توان به این نکته توجه کرد که در این تفسیر به تحلیل رابطه آیات به صورت گسترده توجه کرده است. این پژوهش به نقشهای سیاق و انواع آن، با توجه به کتاب متشابه القرآن ومختلفه ابن شهرآشوب میپردازد که این روش توانایی بیشتری در رابطه با سیاق دارد از جمله نقشها: تبیین مجمل، تخصیص عام، تقیید مطلق، تعیین محتمل، کشف ارتباط معنایی، تعیین معنا، کشف دلالتهای پنهان، تعیین نحوه قرائت، تعیین مصادیق، نقش سیاق در شرح لغت، ذکر شأن نزول، بیان احادیث تفسیری، بیان معانی حروف، بیان محذوفات به وسیله سیاق و همچنین انواع سیاق از جمله سیاق آیات، کلمات و جملهها در متشابه القرآن ومختلفه میباشد.
پرونده مقاله
شهرآشوب شعری است که در هجو یک شهر، نکوهش مردم آن شهر و یا در مورد پیشهها و صاحبان آن پیشهها و سرگرمیهای اجتماع سروده شده است و مسعودسعد سلمان را مبتکر این نوع ادبی دانستهاند. مسعودسعد از شاعران قرن پنجم وششم هجری قمری و نام بردار به بزرگترین حبسیه سرای شعر فارسی است چکیده کامل
شهرآشوب شعری است که در هجو یک شهر، نکوهش مردم آن شهر و یا در مورد پیشهها و صاحبان آن پیشهها و سرگرمیهای اجتماع سروده شده است و مسعودسعد سلمان را مبتکر این نوع ادبی دانستهاند. مسعودسعد از شاعران قرن پنجم وششم هجری قمری و نام بردار به بزرگترین حبسیه سرای شعر فارسی است. شعر مسعودسعد در قالب های: قصیده، غزل، قطعه، مثنوی، ترجیع بند، مسمط، مستزاد و رباعی است و او را مبتکر قالب مستزاد نیز دانسته اند. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا، پس از بررسی سبک شهرآشوب های مسعودسعد خواهیم دید که زبان و ادبیات شاعر آمیخته به طنز و هزل است و این اثر بازتابی از اجتماع و زندگی مردمی است که دور از دربارها هستند. روش ما در سبک شناسی، بررسی ویژگی های زبانی (لایه های: آوایی، واژگانی، دستوری)، ویژگی های ادبی (لایۀ بلاغی که شامل بررسیهای بدیع معنوی و بیان است) و ویژگیهای فکری اثر است. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است.
پرونده مقاله
در بین شاعران ایرانی بهویژه بعد از دورة صفوی، گروهی از پیشهوران به تدریج حضور یافته و عدّهای خوش درخشیدهاند. کاربرد ابزار و مشاغل در شعر شاعران، قدمتی دیرینه دارد. این کاربرد ضمن اطّلاعات مفیدی که از مشاغل مختلف روزگار میدهد، در شناخت بهتر روزگار قدیم ایران در دوره چکیده کامل
در بین شاعران ایرانی بهویژه بعد از دورة صفوی، گروهی از پیشهوران به تدریج حضور یافته و عدّهای خوش درخشیدهاند. کاربرد ابزار و مشاغل در شعر شاعران، قدمتی دیرینه دارد. این کاربرد ضمن اطّلاعات مفیدی که از مشاغل مختلف روزگار میدهد، در شناخت بهتر روزگار قدیم ایران در دورههای متفاوت که چه نگرشی در ارتباط با حرفههای گوناگون وجود داشته است، هدایتگری مینماید. رویکرد ادبی این مشاغل در نوع ادبی شعر، که تنوّع و تعداد آنها هم قابل توجّه است در شهر آشوبها دیده میشود. از مهمترین خصوصیّات شهرآشوبها علاوه بر وصف معشوق، بیان پیشههایی است که در زمان و مکان شاعر و اجتماع آن رواج داشته است. در این تحقیق از میان شاعران صاحبپیشه به قصّاب کاشانی پرداختهایم. قصّاب از شاعران نیمة دوم قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم هجری است که توانسته است با توجّه به سطح آگاهی و دانش خود اشعاری قابل تحسین علاوه بر مضامین عرفانی و غنایی در مضمون آفرینی پیشة خود، ابتکاری داشته باشد و ابزار و واژههای صنفی را در سخن خود بیاورد. این پژوهش که به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و روش کتابخانهای تنظیم شده است بر آن است، به بررسی چگونگی کاربرد ابزار و اصطلاحات شغلی ذیربط در دیوان قصّاب کاشانی بپردازد و با تحلیل یافتهها، کاربرد ابزار در شعر قصّاب بیان نماید و توانایی شاعر در تلفیق پیشۀ خود با قریحة شاعری و ویژگیهای اجتماعی روزگارش را نشان دهد و به این پرسش پاسخ دهد که بازتاب ابزار و واژههای مربوط به پیشۀ قصّابی در سخنان قصّاب کاشانی چگونه است؟
پرونده مقاله
بسیارند شاعرانی که در تذکرهها از آنها نامی به میان نیامده و به مرور زمان نسخههای خطی دیوان آنان در گوشه و کنار جهان شناخته شده و مورد بررسی و مداقّة محققان قرار گرفته است. بدیهی است که نسخههای خطی به دست آمده و بویژه شهرآشوبها به عنوان تاریخ محلی منظوم، فرهنگ لغتی چکیده کامل
بسیارند شاعرانی که در تذکرهها از آنها نامی به میان نیامده و به مرور زمان نسخههای خطی دیوان آنان در گوشه و کنار جهان شناخته شده و مورد بررسی و مداقّة محققان قرار گرفته است. بدیهی است که نسخههای خطی به دست آمده و بویژه شهرآشوبها به عنوان تاریخ محلی منظوم، فرهنگ لغتی به جای مانده از واژهها و اصطلاحات و همچنین منبع موثقی از اطلاعات تاریخی، اجتماعی و فرهنگیِ زمان خود محسوب شده، از اهمیت ویژهای برخوردارند و پژوهش دربارة آنها ضروری است. گلکشتی یکی از آثار میرنجات اصفهانی از شاگردان صائب تبریزی و متعلق به دورة صفویه است. روش تحقیق به صورت کیفی، توصیف و تحلیل 270 بیت از نسخۀ خطی گلکشتی است. استخراج و بازیابی کلمات و اصطلاحات خاص و متداول دورة صفوی، بازیابی آداب و رسوم اجتماعی، معرفی طبقات اجتماعی، طرح دیدگاه مردم به کُشتی در جایگاه حرفهای پرطرفدار با بیان بیش از 170 فن و معرفی شهرآشوب گلکشتی، تنها سند موثقی که ثابت میکند در قدیم به جای زورخانه از ورزشخانه استفاده میشد، همگی از نتایج به دست آمدة این پژوهش است.
پرونده مقاله
از دیرباز شرح و نقدنگاری بر آثار عالمان در میان فرق، خاصّه در مسائل کلامی، امری رایج بوده است. بااینحال، برخی از این کتب در طول تاریخ اسلام ازمیان رفته، یا چندان مورد توجه قرار نگرفتهاند. کتاب تصحیح الاعتقادات شیخ مفید هم که حاشیهای بر الاعتقادات ابن بابویه است، در س چکیده کامل
از دیرباز شرح و نقدنگاری بر آثار عالمان در میان فرق، خاصّه در مسائل کلامی، امری رایج بوده است. بااینحال، برخی از این کتب در طول تاریخ اسلام ازمیان رفته، یا چندان مورد توجه قرار نگرفتهاند. کتاب تصحیح الاعتقادات شیخ مفید هم که حاشیهای بر الاعتقادات ابن بابویه است، در سدههای میانی کمتر مورد توجه بوده، و این امر به همراه برخی آراء مندرج در این کتاب موجب شده است بعضی از معاصران در اصالت کتاب تردید کنند و حتی آن را غیراصیل و برساختۀ دوران متأخر بدانند. در این مطالعه با نقد مستندات منکرانِ نسبتِ اثر، در جستجوی قرائنی برآمدهایم که نسبت کتاب را به شیخ مفید تأیید میکنند. از آن جمله، گزارشهای مکرر ابن شهرآشوب از نسخهای از شیخ مفید است؛ نسخهای که مطالبش بهسان حاشیهای بر الاعتقادات ابن بابویه ذکر میشود. شواهدی مؤید آن است که جوابات ابیجعفر القمی و الرد علی ابن بابویه که نجاشی و ابن شهرآشوب از جملۀ آثار شیخ مفید ذکر کردهاند، احتمالاً همین کتاب است. این کتاب از نظر منابع، مبانی و ادبیات همخوانی بالایی با آثار شیخ مفید دارد.
پرونده مقاله
از دیرباز، مناقشاتی پیرامون هویت تاریخی و شخصیت سلیم بن قیس و نیز اعتبار کتاب سلیم در منابع شیعی وجود داشته است. جدای از بررسی محتوایی کتاب کنونی سلیم، بررسی اسناد نسخههای خطی این کتاب نیز، میتواند برای اعتبارسنجی اثر حائز اهمیت باشد. بیشتر نسخههای خطی کتاب کنونی سلی چکیده کامل
از دیرباز، مناقشاتی پیرامون هویت تاریخی و شخصیت سلیم بن قیس و نیز اعتبار کتاب سلیم در منابع شیعی وجود داشته است. جدای از بررسی محتوایی کتاب کنونی سلیم، بررسی اسناد نسخههای خطی این کتاب نیز، میتواند برای اعتبارسنجی اثر حائز اهمیت باشد. بیشتر نسخههای خطی کتاب کنونی سلیم، بدون سند هستند و اغلب نسخههایی که دارای سند میباشند، سندشان به ابان عن معمر بن راشد ختم میشود. اما در این میان، چند نسخه خطی محدود، اسناد شیخ طوسی و ابنشهرآشوب بر ابتدای خود دارند، که سندشان به ابان عن عمر بن اذینه ختم میگردد. با توجه به وجود ابهاماتی در اصالت کتاب سلیم و تفاوت نسخه های خطی کنونی آن، این سوال مطرح میشود که آیا اسناد منسوب به ابنشهرآشوب برای این نسخهها، اصیل و غیرمخدوش هستند یا خیر؟ در این نوشتار، با ارائه دلایل و قرائنی که از آثار ابنشهرآشوب و منابع پیشینیان او وجود دارد، توضیح داده خواهد شد که اسناد موجود در یک مدل نسخۀ خطی کتاب سلیم منسوب به ابنشهرآشوب، نونویس و غیراصیل است؛ یعنی برخی افراد، آن را به صورت جعلی در نسخهبرداریهای خود به کتاب منسوب به سلیم، افزودهاند
پرونده مقاله
سده ی ششم هجری دوران شکوفائی علوم ادبی واسلامی بود. دانشمندان بزرگی دراین دوران زیستند و آثاری گرانسنگ از خود برجای نهادند: طبرسی، ابوالفتوح رازی، زمخشری، بیهقی، ابن جوزی، ابن فتال نیشابوری وابن اثیر از شمار این عالمانند. یکی از این دانشمندان ذوالفنون ابن شهرآشوب مازندر چکیده کامل
سده ی ششم هجری دوران شکوفائی علوم ادبی واسلامی بود. دانشمندان بزرگی دراین دوران زیستند و آثاری گرانسنگ از خود برجای نهادند: طبرسی، ابوالفتوح رازی، زمخشری، بیهقی، ابن جوزی، ابن فتال نیشابوری وابن اثیر از شمار این عالمانند. یکی از این دانشمندان ذوالفنون ابن شهرآشوب مازندرانی بودکه پس از بهره گیری از استادان نامی به تالیف آثاری ارزشمند دست یازید. تسلط ابن شهرآشوب برادبیات و شعر عربی در آثار او نمایان است . ازاو چند قطعه شعر نیز بر جای مانده است. وی در آثار قرآنی خود نیز از قواعد عربی و نحوی و صنایع ادبی و بلاغی فراوان بهره برده است. در این نوشتار جایگاه ادبی این عالم جامع واکاوی و سروده های وی ، تحلیل و بررسی شده است.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد