سعادت

دسترسی آزاد مقاله

1 - مفهوم جامعه از دیدگاه کنفوسیوس
یوسف جعفر زاده

جامعه دوران کنفوسیوس مشحون از درگیریها وجنگهای ایالات چین باستان با یکدیگر، آشفتگی و نابسامانی روابط خانوادگی، ناامنی، رقابت، ستمکاری، ضعف حکومت و فساد اخلاقی بود. کنفوسیوس برای اصلاح این وضع، جامعة سر مشقی را مطرح کرد که خاقانهای باستانی (واسطوره‌ای) یائو، شون و یو دره چکیده کامل

جامعه دوران کنفوسیوس مشحون از درگیریها وجنگهای ایالات چین باستان با یکدیگر، آشفتگی و نابسامانی روابط خانوادگی، ناامنی، رقابت، ستمکاری، ضعف حکومت و فساد اخلاقی بود. کنفوسیوس برای اصلاح این وضع، جامعة سر مشقی را مطرح کرد که خاقانهای باستانی (واسطوره‌ای) یائو، شون و یو درهزاره سوم قبل از میلاد ایجاد کرده بودند و یکبار دیگر در اوایل سلسله چو توسط شاه ون و فرزندش وو در تاریخ چین باستان محقق شده بود. جامعة مورد نظر او در واقع خانواده‌ای بزرگ است که بر ساختاری سلسله مراتبی، مشتمل بر روابط پنجگانة پدر با فرزند، شوهر با زن، برادر بزرگتر با برادر کوچکتر، دوست با دوست و شاه با وزیر مبتنی است. در این جامعه انسانها به یکدیگر احترام می‌گذارند و نسبت به همدیگر عشق می ورزند. ریشة چنین جامعه‌ای از خانوادة آسمانی و کیهانی- آسمان به منزلة پدر، زمین مادر و حاکم فرزند - شروع می‌شود و سپس در سایة تقوای فرزندیِ حاکم، به مراتب پایین‌تر جامعه و حتی به حوزة ارواح نیاکان در آسمان نیز گسترش می‌یابد. از دیدگاه کنفوسیوس، جامعه از آن حیث که بستر و مرکز ظهور ارادة آسمان (tien ) و به تعبیر دقیق‌تر خانوادة آسمان است، مقدس و رمز حیات می‌باشد؛ به طوری که درجامعه با انجام آداب و مناسک اجتماعی (li )، انسانیت (jen) به وجود می‌آید و آن نیز به نوبة خود باعث هماهنگی و رشد آسمان، زمین و انسان می‌گردد و از نزول هر گونه بلایای آسمانی بر جامعه جلوگیری می‌کند و درنتیجه، آرامش، سعادت و خوشبختی را نصیب انسانها می‌سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - نظریه انقطاع عذاب در آخر تشناسی عرفانی ابن عربی
هاتف سیاه کوهیان

جاودانگی عذاب اخروی به عنوان یکی از مباحث اصلی آخر ت شناسی اسلامی به دلیل ارتباط با بحثجایگاه مهمی در اغلب مکاتب کلامی با رویکردها و تفاسیر مختلف داشته است . ظاهر اً مرتکب کبیره محی الدین بن عربی در عالم اسلام نخستین کسی است که بر خلاف مشهور، اعتقادی به سرمدیت عذابنداش چکیده کامل

جاودانگی عذاب اخروی به عنوان یکی از مباحث اصلی آخر ت شناسی اسلامی به دلیل ارتباط با بحثجایگاه مهمی در اغلب مکاتب کلامی با رویکردها و تفاسیر مختلف داشته است . ظاهر اً مرتکب کبیره محی الدین بن عربی در عالم اسلام نخستین کسی است که بر خلاف مشهور، اعتقادی به سرمدیت عذابنداشته، جهنم را پدیده ای دگرگون شونده و امری نسبی م ی داند. بنابر تلقی وی، عذاب - از ریشه عذب -نسبت به گروه های مختلف از دوزخیان، متناسب با استعدادها و قابلیت های متفا وت آنها و در اشکال وعذاب دوزخیان را به تمثیل رویا کیفیات متنوع تبدیل به امری گوارا و عذب می گردد. ابن عربی با بیانخواب شیرینی تشبیه می کند که ماهیت حقیقی آن چیزی جز گرفتاری در غفلت از واقعیت تاریک و رنج آورخود آنها نیست . از جمله دلایل اب ن عربی برای توجیه نظریه خود جواز خلف وعید از سوی خدا، رحمتبیکران الهی، تناسب کیفر با عمل و عرضیت اعمال در برابر جوهریت فطرت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - ارایه چارچوبی با در نظر گرفتن ملاحظات بهداشت، ایمنی و محیط ‌زیست در تخریب ساختمان‌ها با استفاده از FAHP (مطالعه موردی: سعادت‌آباد تهران)
محمد حسین شاه آبادی محمد رضا فتحی محمد حسن ملکی

پژوهش حاضر به ارایه چارچوبی به منظور بررسی مسایل بهداشت، ایمنی و محیط زیست در ارتباط با تخریب ساختمان ها می پردازد. برای این منظور ابتدا مشکلات موجود در زمینه تخریب ساختمان در شهر تهران و کمبودهای موجود در قوانین کشوری و شهری شناسایی شد. بررسی مشکلات موجود در کنار مطالع چکیده کامل

پژوهش حاضر به ارایه چارچوبی به منظور بررسی مسایل بهداشت، ایمنی و محیط زیست در ارتباط با تخریب ساختمان ها می پردازد. برای این منظور ابتدا مشکلات موجود در زمینه تخریب ساختمان در شهر تهران و کمبودهای موجود در قوانین کشوری و شهری شناسایی شد. بررسی مشکلات موجود در کنار مطالعه حادثه سعادت آباد نشان داد که مبحث تخریب نیاز به چاره اندیشی و اقدامات موثر و سریع دارد. در کنار استخراج نقایص موجود، فاکتورهای موثر در تخریب ساختمان با توجه به مقالات موجود و نتایج تلاش محققان گذشته بدست آمد و این فاکتورها با توجه به نظرات کارشناسان مربوطه اعم از اعضای هیآت علمی دانشگاه و پیمانکاران تخریب با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی اولویت بندی شده و فاکتورهای مهم شناسایی شدند. در نهایت با استفاده از نتایج حاصل شده و با توجه به اهمیت فاکتورهای موجود راهکارهای اصلاحی و یک الگوی عملکردی برای بهبود شرایط کنونی ارایه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - موتی فهاى مشترک راست نمایى در اشعار سعدى و والت ویتمن
منیره احمدسلطانى

راست نمایى نوعى نظریة ادبى است، که در آن، به اشعارى که شاعران آنها واقعیت هاىاجتماعى را عنوان م ىکنند، اطلاق می شود. سعدى و والت ویتمن ازنظر هدف شاعرى باتوجه به فاصلة زمانى ازنظر قدمت کاملاً متفاوت اند، اما هر دو شاعر، در پرداخت مضامینمشترک اجتماعى و بازگوکردن این مسائل چکیده کامل

راست نمایى نوعى نظریة ادبى است، که در آن، به اشعارى که شاعران آنها واقعیت هاىاجتماعى را عنوان م ىکنند، اطلاق می شود. سعدى و والت ویتمن ازنظر هدف شاعرى باتوجه به فاصلة زمانى ازنظر قدمت کاملاً متفاوت اند، اما هر دو شاعر، در پرداخت مضامینمشترک اجتماعى و بازگوکردن این مسائل بسیار موفق بوده اند؛ مسائلى مانند همدلى ، ترویج عدالت، ترسیم کردن سعادت ، گذر عمر و غنیمت شمردن آ ن، توجیه زندگى ومسائل آن که کاملاً شبیه هم اند و در این پژوهش به آنها اشاره مى شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - اغتنام فرصت در گلستان و بوستان سعدی و مطابقت آن با نهج البلاغه
حسینعلی موسی‌زاده سیدمحمود سیدصادقی سیدجعفر حمیدی

این جستار ادبی موضوع اغتنام فرصت را مورد کنکاش قرار داده است، موضوعی که امروزه با نام مدیریت زمان در نزد نظریه پردازان روان‌شناسی موفقیت و صاحبنظران علم مدیریت اهمیت ویژه‌ای دارد. سعدی که در زمینه پیام‌های اخلاقی، برجسته‌ترین شاعر ادبیات فارسی شناخته شده. با توجّه به آن چکیده کامل

این جستار ادبی موضوع اغتنام فرصت را مورد کنکاش قرار داده است، موضوعی که امروزه با نام مدیریت زمان در نزد نظریه پردازان روان‌شناسی موفقیت و صاحبنظران علم مدیریت اهمیت ویژه‌ای دارد. سعدی که در زمینه پیام‌های اخلاقی، برجسته‌ترین شاعر ادبیات فارسی شناخته شده. با توجّه به آنچه در این پژوهش آمده در کتاب‌های گلستان و بوستان عنایت خاصی به اغتنام فرصت داشته است و آن را لازمه بهره‌مندی بیش‌تر از زندگی دنیوی و اخروی می‌دانست. در این تحقیق کوشش شده است تا دیدگاه شیخ شیراز با عقیده امام نخستین شیعیان مقایسه گردد و با منطق روان‌شناسان موفقیت امروزی شرح داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - شاخصه‌های وصول به فلاح در قرآن کریم
کریم پارچه‌باف دولتی فرشته معتمد لنگرودی

واژه "فلاح" جایگاهی اساسی در فرهنگ تعالیم اخلاقی اسلام و قرآن کریم دارد؛ زیرا اکثر انسان‌ها اعمال صالح و افعال اخلاقی خود را به امید نائل‌شدن به فلاح انجام می‌دهند. در کاربرد قرآنی، واژه فلاح به معنای پیروزی، ظفر، رستگاری و نجات است و دستیابی به سعادت نیز فلاح خوانده شد چکیده کامل

واژه "فلاح" جایگاهی اساسی در فرهنگ تعالیم اخلاقی اسلام و قرآن کریم دارد؛ زیرا اکثر انسان‌ها اعمال صالح و افعال اخلاقی خود را به امید نائل‌شدن به فلاح انجام می‌دهند. در کاربرد قرآنی، واژه فلاح به معنای پیروزی، ظفر، رستگاری و نجات است و دستیابی به سعادت نیز فلاح خوانده شده است. با این توجه که فرد، موانع را شکافته و رخسار مطلوب را مشاهده می‌کند. انسان با توجه به ظرفیت سرشته در او، می‌تواند با تمسک به عواملی چون ایمان و عمل صالح، تقوا، تزکیه نفس، توبه، امر به معروف و نهی از منکر، و ذکر نعمت‌های الهی به سعادت و رستگاری نائل شود. در میان این عامل‌ها تقوا به عنوان اصل مسلم در رسیدن به سعادت و رستگاری است. در این مقاله برجسته‌ترین شاخصه‌های رسیدن به فلاح از دیدگاه قرآن بررسی شده است. یافته‌های بدست‌آمده از تحقیق گویای آن است که قرآن کریم هدف اصلی از رسیدن به فلاح را قرب الهی و تزکیه نفس می‌داند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - تأثیر ظرافت‌های حیات دنیوی بر زندگی اخروی از منظر قرآن
بهروز آهنگری سیده فاطمه حسینی میرصفی

این پژوهش با هدف بیان تأثیر ظرافت‌های حیات دنیوی بر زندگی اخروی انسان بر اساس تحلیل مبانی و استناد به آیات قرآن کریم انجام شده است. نوع تحقیق مقاله حاضر، بنیادی- کاربردی و روش مورد استفاده تحلیلی- توصیفی است که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای(واقعی و مجازی) اطلاعات جمع چکیده کامل

این پژوهش با هدف بیان تأثیر ظرافت‌های حیات دنیوی بر زندگی اخروی انسان بر اساس تحلیل مبانی و استناد به آیات قرآن کریم انجام شده است. نوع تحقیق مقاله حاضر، بنیادی- کاربردی و روش مورد استفاده تحلیلی- توصیفی است که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای(واقعی و مجازی) اطلاعات جمع آوری شده و ابزار گردآوری اطلاعات نیز به صورت فیش برداری می‌باشد. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که روش و منش حیات دنیوی انسان، تأثیر مستقیم بر سعادت و شقاوت زندگی اخروی او دارد؛ و بیان می‌دارد انسان‌ها در حیات پس مرگ، بدون استثنا بر سر سفره اعمال و کردار دنیوی خود می‌نشینند و روزی می‌خورند. بنابراین کسانی که عاقلانه و از روی آگاهی راه حق پیموده و در دنیا زندگی مؤمنانه در سایه احکام قرآن کریم داشته‌اند بدون تردید زندگی اخروی آنان سرشار از رحمت و نعمات الهی است، و به عکس، کسانی که آگاهانه و به اختیار خود زندگی ظالمانه تحت امر شیاطین انس و جن داشته‌اند، زندگی اخروی آنان نیز با رنج و سختی بلا وصف همراه خواهد بود، مگر کسانی که در شرایطی خاص به اذن الهی مورد شفاعت شافعین قرار بگیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی و تبیین سعادت انسانی و نمودهای آن در قرآن کریم
مسعود باوان پوری نرگس لرستانی

با بررسی واژگان مرتبط با سعادت در قرآن کریم می‌توان دریافت که استعمال آن‌ها در سوره‌های مکی بیش‌تر از سوره‌های مدنی است، و شاید دلیل این باشد که این مفهوم در قلب‌های اهل مکه جای گیرد که فقط با روی آوردن به دین الهی و شریعت واقعی می‌توان به سعادت حقیقی دست یافت. این مفهو چکیده کامل

با بررسی واژگان مرتبط با سعادت در قرآن کریم می‌توان دریافت که استعمال آن‌ها در سوره‌های مکی بیش‌تر از سوره‌های مدنی است، و شاید دلیل این باشد که این مفهوم در قلب‌های اهل مکه جای گیرد که فقط با روی آوردن به دین الهی و شریعت واقعی می‌توان به سعادت حقیقی دست یافت. این مفهوم در قرآن کریم، نمودها و نظائر و در واقع زیرمجموعه‌هایی دارد که به نوعی با مفهوم سعادت در ارتباط‌اند مانند الرضا، الفرح، السرور، و قرة عین؛ که البته هریک از آن‌ها به نوعی زیرمجموعه‌ای از سعادت واقعی است و نمی‌توان سعادت را کاملاً معنا کرد. مقاله حاضر می‌کوشد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به ریشه‌یابی الفاظ و معانی مرتبط با سعادت پرداخته و با استفاده از تفاسیر مختلف به شرح و تبیین آن‌ها بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - روش شناسی تفسیر عرفانی بیان السعادة فی مقامات العبادة
قدرت ا... خیاطیان سمیه خادمی

یکی از روش‌های تفسیر قرآن، روش تفسیر عرفانی است. عرفا اغلب بر تفسیر انفسی آیات بیش‌تر از جنبه آفاقی توجه نموده و بر باطن و معنای درونی قرآن بسیار تأکید کرده‌اند. یکی از تفسیرهای عرفانی مهم قرن چهاردهم، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة متعلق به سلطان محمّد گنابادی(سل چکیده کامل

یکی از روش‌های تفسیر قرآن، روش تفسیر عرفانی است. عرفا اغلب بر تفسیر انفسی آیات بیش‌تر از جنبه آفاقی توجه نموده و بر باطن و معنای درونی قرآن بسیار تأکید کرده‌اند. یکی از تفسیرهای عرفانی مهم قرن چهاردهم، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة متعلق به سلطان محمّد گنابادی(سلطان علیشاه) است. این تفسیر، دارای جنبه‌های فقهی، کلامی، فلسفی و عرفانی است. با توجه به اینکه بیش‌تر تفاسیر عرفانی، متعلق به عرفای اهل تسنن‌اند و از این جهت که تفسیر بیان السعادة تفسیری عرفانی با عقاید شیعی است، مناسب می‌نماید که ویژگی‌ها، روش‌شناسی و مطالب مهم عرفانی مطرح‌شده در آن مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - علل انحطاط فرهنگی از دیدگاه قرآن
مهدی ممتحن اختر سلطانی مهرداد علی مرادیان

قرآن معجزه پیامبر (ص) و کتاب آسمانی مسلمانان، برای هدایت بشر نازل شده است. هدف از این نزول به تعبیر قرآن هدایت انسان ها از تاریکی به سوی نور است. بنابراین هدایت و سعادت بشردر پرتو شناخت و عمل به قرآن میسر است. قرآن کتابی است که از تمام شئون بشر، مبداء و معاد، خلق و ایجا چکیده کامل

قرآن معجزه پیامبر (ص) و کتاب آسمانی مسلمانان، برای هدایت بشر نازل شده است. هدف از این نزول به تعبیر قرآن هدایت انسان ها از تاریکی به سوی نور است. بنابراین هدایت و سعادت بشردر پرتو شناخت و عمل به قرآن میسر است. قرآن کتابی است که از تمام شئون بشر، مبداء و معاد، خلق و ایجاد، فرهنگ و موضوعات فرهنگی سخن می گوید. رجوع به این کتاب بزرگ الهی و این معجزه بزرگ در هر زمینه، به ویژه در زمینه موضوعات فرهنگی و عوامل اعتلا و انحطاط فرهنگی یک ضرورت است. این سند نبوت و معجزه جاوید حضرت رسول (ص) در صورتی می تواند در زندگی انسان، از جهت اخلاق فردی و اجتماعی، تأثیرگذار باشد که هر مسلمان با تأسی به آن، درس اعتلای فرهنگ ها و عوامل سقوط و تنزل فرهنگی را فرا می گیرد و در جهت تعالی و تکامل امت واحده اسلام به کار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - جایگاه سعادت در سبک زندگی قرآنی
مریم سلگی زهره السادات نبوی

این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی از نوع اسنادی انجام گرفته است؛ به بررسی رابطه مفهوم سعادت با حیات طیبه در قرآن کریم می‌پردازد. در منابع روایی و تفسیری بارها از حیات طیبه به سعادت تعبیر شده است. اما مفهوم دینی- فلسفی سعادت دارای ابهام است و مکاتب دینی و فلسفی گوناگون، چکیده کامل

این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی از نوع اسنادی انجام گرفته است؛ به بررسی رابطه مفهوم سعادت با حیات طیبه در قرآن کریم می‌پردازد. در منابع روایی و تفسیری بارها از حیات طیبه به سعادت تعبیر شده است. اما مفهوم دینی- فلسفی سعادت دارای ابهام است و مکاتب دینی و فلسفی گوناگون، تعاریف متفاوتی از آن را به دست داده‌اند و لذا هرگونه داوری راجع به ارتباط سعادت با حیات طیبه مستلزم تبیین روشنی از مفهوم سعادت است. از سوی دیگر وجه اشتراک تمام تعاریف سعادت با حیات طیبه در طریقیت و غایت محور بودن آن‌هاست. یعنی هم حیات طیبه و هم تمامی تعاریف ارائه شده از سعادت، از یک سو بر نحوه زندگی خوب و از سوی دیگر بر غایت زندگی انسانی تکیه دارند. از آنجایی که طبق جهان‌بینی قرآن انسان موجودی مرکب از جسم و روح است و زندگی دنیوی مقدمه‌ای برای زندگی اخروی است؛ لذا از منظر قرآن سعادت حقیقی، دربردارنده تمام اموری است که هدف اصلی خلقت، یعنی قرب خداوند و کمالات معنوی انسان را تأمین کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - الگوی تهذیب نفس در قرآن با تکیه بر تفسیر المیزان
سید جعفر موسوی گیلانی سیدمجتبی موسوی گیلانی

تزکیه نفس و خودسازی، پیراستن روح از رذایل و هواهای نفسانی و خواطر شیطانی می‌باشد. در آموزه‌های دینی تهذیب نفس به عنوان کلید سعادت و کمال انسان معرفی شده و غفلت از آن مایه خسران و شقاوت او دانسته شده است. هدف از ترک رذایل و کسب فضایل اخلاقی، در مسلک اخلاق قرآنی قرب و رسی چکیده کامل

تزکیه نفس و خودسازی، پیراستن روح از رذایل و هواهای نفسانی و خواطر شیطانی می‌باشد. در آموزه‌های دینی تهذیب نفس به عنوان کلید سعادت و کمال انسان معرفی شده و غفلت از آن مایه خسران و شقاوت او دانسته شده است. هدف از ترک رذایل و کسب فضایل اخلاقی، در مسلک اخلاق قرآنی قرب و رسیدن به وجه الله است. هدف از این پژوهش، ارائه الگوی عملی و کاربردی از قرآن، برای تهذیب نفس می‌باشد و با توجه به جامعیت تفسیر المیزان این اثر مورد تأکید قرار گرفته و به روش تحلیلی و توصیفی به تفسیر موضوعی تهذیب نفس پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - أثر أنطون سعادة فی تیار الحداثة الشعریة
سیدحسین هاشمی

مع أنطون سعادة ازدهر الأدب ذو النزعة السیاسیة الواضحة، فتحوّل من الحماسة الفارغة، ومن النداء الخطابی الوطنی العام، الغامض، إلی رسالة أدبیة ملتزمة تدافع عن قضیة الأمة، قال أنطون کَرَم: انسری فی أدب الحاملین لواءها (قضایا النّضال) روح استقلالی، ظلّت شعلته مستمرّة اللهَّب، چکیده کامل

مع أنطون سعادة ازدهر الأدب ذو النزعة السیاسیة الواضحة، فتحوّل من الحماسة الفارغة، ومن النداء الخطابی الوطنی العام، الغامض، إلی رسالة أدبیة ملتزمة تدافع عن قضیة الأمة، قال أنطون کَرَم: انسری فی أدب الحاملین لواءها (قضایا النّضال) روح استقلالی، ظلّت شعلته مستمرّة اللهَّب، ینطلق من الحزب السوری القومی بزعامة أنطون سعادة(کرم، 1980م: 27). وکان أنطون سعادة مَن شرع یسهم فی الکفاح الأدبی ولاسیمّا فی حزبه أی الحزب السوری القومی، مؤکداً بأنَّ النهضة، فی سوریا تستمدّ روحها من مواهب الأمة. وفی زعامته، انخرطوا کثیراً من الشعراء أمثال أدونیس، ویوسف الخال، خلیل الحاوی أی الحداثیون فی حزبه، موالیاً لحرکة الحزب وأهدافه خاصة فی ما یتعلق بالأدب. ومن هذا المنطلق، نعالج أثر أنطون سعادة فی ادباء عصره. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - فاکتورهای تحقق غایت‌ وجودی ‌انسان از منظر ملاصدرا
طیبه توکلی حامد هادی واسعی محمدحسین ایراندوست

هدف پژوهش حاضر بررسی فاکتورهای تحقق غایت وجودی انسان از منظر ملاصدرا است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد ملاصدرا غایت را همان حکمت‌ حقیقی معرفت‌ وجود، صفات و فعل خداوند و معرفت ‌نفس و چگونگی معاد آن دانسته و این حکمت ‌حقیقی را با سعادت ‌عقلی یکی می‌دان چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی فاکتورهای تحقق غایت وجودی انسان از منظر ملاصدرا است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد ملاصدرا غایت را همان حکمت‌ حقیقی معرفت‌ وجود، صفات و فعل خداوند و معرفت ‌نفس و چگونگی معاد آن دانسته و این حکمت ‌حقیقی را با سعادت ‌عقلی یکی می‌داند و معتقد است موجودی‌ که سعادت‌‌ حقیقی دارد، به ‌کمال نهایی خود رسیده‌ و او همان انسان ‌کامل است. از آن جا که حکمت از دیدگاه ملاصدرا، همان معرفت بوده و معرفت همان ایمان است و ایمان از ضعیف‌ترین مرتبه تا عالی‌ترین مرتبه آن با عمل همراه می‌باشد و در واقع اندک و بسیار بودن عمل و کیفیت آن نشان دهندة ضعف ایمان یا قوت آن است، در نتیجه نه تنها عمل نیست که در پیدایش حکمت نقش مؤثری ایفا می‌کند، بلکه حکمت نیز همواره خود را در عمل حکیم آشکار می‌سازد و حکیم بی‌عمل تنها مدعی حکمت است و همانند کسی است که مدعی ایمان بوده و اثری از آن در رفتارش مشاهده نمی‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - واکاوی جایگاه سعادت در مکتب اخلاقی و سیاسی افلاطون
حمیدرضا معمری خدایار مرتضوی

10.22034/sej.2021.1923542.1301

هدف پژوهش حاضر تبیین نوع نگاه افلاطون به جهان زندگی و حیات است، آنجا که این فیلسوف با اتکاء به اصولی ثابت، صحبت از غایت حیات می‌‌کند و به زبان استادش سقراط، سخن می‌‌گوید و سعادت را به عنوان غایت‌‌الغایات مطرح می‌‌کند. سوال اصلی پژوهش این است که آیا میان اندیشه سیاسی و ا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تبیین نوع نگاه افلاطون به جهان زندگی و حیات است، آنجا که این فیلسوف با اتکاء به اصولی ثابت، صحبت از غایت حیات می‌‌کند و به زبان استادش سقراط، سخن می‌‌گوید و سعادت را به عنوان غایت‌‌الغایات مطرح می‌‌کند. سوال اصلی پژوهش این است که آیا میان اندیشه سیاسی و اندیشه اخلاقی افلاطون ارتباطی وجود دارد؟ نقطه‌‌ی اشتراک این ارتباط چیست؟ روش پژوهش تفسیری ـ انتقادی بوده و نتایج نشان داد همانطور که اخلاق و سیاست در فلسفه سیاسی کلاسیک، پیوندی عمیق دارند، مفهوم سعادت به خصوص در اخلاق غایت‌‌محور کلاسیک، نیز حلقه وصل اخلاق و سیاست است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - تطبیق کهن‌الگوهای صورمثالی در سعادت‌نامۀ استرآبادی و ساقی‌نامۀ ترشیزی براساس نظریۀ یونگ
زینب نوروزعلی احمد خطیبی خیالی علی اصغر حلبی

10.30495/dk.2021.1905635.2025

نوشتار حاضر تلاشی برای یافتن کهن‌الگوی صورمثالی در‌ سعادت‌نامۀ استرآبادی و ساقی‌نامۀ ترشیزی است. کهن‌الگوها، روان و اندیشۀ جمعی هستند که در هر مکان و زمان، پدید می‌آیند و به دلیل فراوانی تجربیات انسانی، تعداد کهن‌الگوها دقیقا مشخص نیست. کهن‌الگوها بیانگر حالات روانی خاص چکیده کامل

نوشتار حاضر تلاشی برای یافتن کهن‌الگوی صورمثالی در‌ سعادت‌نامۀ استرآبادی و ساقی‌نامۀ ترشیزی است. کهن‌الگوها، روان و اندیشۀ جمعی هستند که در هر مکان و زمان، پدید می‌آیند و به دلیل فراوانی تجربیات انسانی، تعداد کهن‌الگوها دقیقا مشخص نیست. کهن‌الگوها بیانگر حالات روانی خاصی از انسان هستند، می‌توان با تأویل و تفسیر آنها در اشعار، به ویژگی‌های خاص روانی و جهان‌بینی شاعران دست یافت. از نمونه‌های صور‌مثالیِ فردیت&lrm;یابی یونگی، می‌توان مادرمثالی، آنیما- آنیموس، سایه، پرسونا و خود را نام برد. یونگ‌ این‌ مفاهیم‌ را اجزای ساختاری موروثی روان بشر می‌داند. حرکت از‌ من‌ به سوی خود مستلزم انکشاف لایه های مختلف ناخودآگاهی است که به آن می‌پردازیم. ساقی‌نامه و سعادت‌نامه از جمله آثاری هستند که تحقیقات کافی درمورد آنها صورت نگرفته و بسیاری از موضوعات آنها پنهان مانده است. با استخراج کهن الگوی صورمثالی این دو اثر، می‌توان کمک شایانی به تفسیر ابیات نمود. ما صورمثالی در دو دیوان شعری را مورد ارزیابی قرار داده و بر آنیم تا به سوال‌های مطرح شده پاسخ دهیم: استرآبادی و ترشیزی از تمام مفاهیم کهن‌الگوی صورمثالی در آثار مورد بحث، استفاده کرده‌اند؟ و کدام یک از مفاهیم صورمثالی دراشعار استرآبادی و ترشیزی بیشترین و کمترین بسامد را دارد. نهایتا این نتیجه به‌دست آمد که هر دو شاعر از تمام مفاهیم کهن‌الگوی مثالی در اثر خود استفاده کرده‌اند. سایه و آنیما در سعادت‌نامه و ساقی‌نامه بیشترین بسامد و آنیموس در هر دو اثر کمترین بسامد را دارد. این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و به شیوۀ تحلیلی‌توصیفی انجام می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - تجلّی قرآن و حدیث در سعادت نامۀ شیخ محمود شبستری
حمید عدالت فر سید محسن ساجدی راد محمدعلی آتش سودا

10.30495/dk.2021.1919832.2181

قرآن، نوری است از نور النوّر به پیامبر گرامی اسلام به واسطۀ جبرییل امین نازل شده است. این کتاب آسمانی چارچوب و اساس دین اسلام را تشکیل می دهد، لذا نخستین کتاب و راهنمای اصلی مسلمین است. قرآن و حدیث پیامبر و ائمۀ اطهار، فرقان و جان مایۀ فرهنگ مسلمانان بوده و در زندگی آنا چکیده کامل

قرآن، نوری است از نور النوّر به پیامبر گرامی اسلام به واسطۀ جبرییل امین نازل شده است. این کتاب آسمانی چارچوب و اساس دین اسلام را تشکیل می دهد، لذا نخستین کتاب و راهنمای اصلی مسلمین است. قرآن و حدیث پیامبر و ائمۀ اطهار، فرقان و جان مایۀ فرهنگ مسلمانان بوده و در زندگی آنان راه جُسته است. آثار ادبی و هنری و عرفانی مسلمانان با استناد به قرآن و احادیث نبوی، سندیت پیدا می کند. ادبیات و زبان فارسی نیز از آن بهره مند گردیده است. از جمله آثار ادبی و عرفانی، کتاب سعادت نامه شیخ الاسلام شیخ محمود شبستری، فقیه و عارف برجستۀ سدۀ هشتم هجری را می توان نام برد. این منظومه دارای سه هزار بیت و هشت باب در قالب مثنوی و در وزن خفیف حدیقه الحقیقه سنائی سروده شده است که هر باب دارای فصل ها و حکایات و تمثیلات می باشد. این منظومه دربارۀ معرفت ذات واجب الوجود و صفات و اسما و افعال خداوند است. این مقاله به روش (توصیفی- تحلیلی) می کوشد تا تاثیر بلاغی از شگرهای ادبی و اثرپذیری واژگانی را در بهره مندی از آیات قرآن و احادیث نشان دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - مقایسۀ مراحل سلوک در کیمیای سعادت و مکاتیب عبدالله قطب
مهدی محمدی نجف جوکار

10.30495/dk.2021.1903684.1997

کیمیای سعادت اثر امام محمد غزالی ( 505 م) و مکاتیب از عبدالله قطب (909م) در شمار آثار ارزشمند تصوف قرار دارند. در این مقاله برای دستیابی به نظرات این دو عارف محقق دربارۀ مراحل سلوک، مجموعه‌ای از دیدگاه‌های آنها در باب این موضوع از دو اثر مورد نظر استخراج و سپس نظرات آنه چکیده کامل

کیمیای سعادت اثر امام محمد غزالی ( 505 م) و مکاتیب از عبدالله قطب (909م) در شمار آثار ارزشمند تصوف قرار دارند. در این مقاله برای دستیابی به نظرات این دو عارف محقق دربارۀ مراحل سلوک، مجموعه‌ای از دیدگاه‌های آنها در باب این موضوع از دو اثر مورد نظر استخراج و سپس نظرات آنها با هم مقابله شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که غزالی و عبدالله قطب، هنگام توضیح منازل و مراحل سلوک، بین حال و مقام تفکیک انجام نداده و به شیوۀ برخی آثار اهل تصوف احوال و مقامات را تقسیم بندی نکرده اند. همچنین عبدالله قطب در مباحثی نظیر ارکان سلوک، خلوت و عزلت، توکل، زهد و فقر تحت تأثیر غزالی بوده است. در مجموع می توان گفت که غزالی در کیمیای سعادت دیدگاه های خود را در این زمینه نظام مند و منسجم تر بیان کرده است و نظم و ترتیبی که در آن دیده می شود در مکاتیب وجود ندارد. روش این تحقیق این نوشتار، توصیفی-تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - تأثیر پذیری شیخ شبستر از کلام، تعابیر و اندیشه های شیخ نشابور
مجید نوری

در فایل اصل مقاله موجود است.

در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - اندیشه‌های آرمان‏شهری در نخستین نمایشنامه‌های اکبر رادی با رویکرد به آرمان‏شهر فلسفی فارابی
سمیرا عباسی عطاالله کوپال

10.30495/dk.2020.679785

مقالۀ حاضر به بررسی سه نمایشنامۀ برگزیده از آثار دهۀ 1340 اکبر رادی، نمایشنامه نویس معاصر، با رویکرد به اندیشه های آرمان شهریِ ابونصر محمدبن فارابی، می پردازد. در این پژوهش، با رویکرد به نگرش های آرمان شهریِ فارابی، به آثار دراماتیک معاصر، نگریسته شده است. اکبر رادی، چکیده کامل

مقالۀ حاضر به بررسی سه نمایشنامۀ برگزیده از آثار دهۀ 1340 اکبر رادی، نمایشنامه نویس معاصر، با رویکرد به اندیشه های آرمان شهریِ ابونصر محمدبن فارابی، می پردازد. در این پژوهش، با رویکرد به نگرش های آرمان شهریِ فارابی، به آثار دراماتیک معاصر، نگریسته شده است. اکبر رادی، نمایشنامه نویسی ایران را برای بیش از چهار دهه، تحت تأثیر آثار خود قرار داد و الگوهای نوینی در نمایشنامه نویسی کشورمان، از حیث انتخاب موضوع و به ویژه زبان نمایشی پدید آورد. مقالۀ حاضر با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی یافته هایی که به روش کتابخانه ای به دست آمده است می پردازد و قصد دارد که اندیشه های آرمان شهریِ شخصیت های آثار رادی را در پرتو دیدگاه های آرمان شهریِ محمد فارابی بسنجد و با استفاده از رویکردی ایرانی – اسلامی در فلسفه، به نقد آثار رادی بپردازد. هدف از این پژوهش، نگرش به آثار نمایشیِ معاصر از منظر اُتوپیایی است. اُتوپیا یکی از بُن مایه های مشترک و بنیادین، در بسیاری از آثار ادبی جهان بوده است و معمولاً در پژوهش های ادبی در این خصوص، به آرای افلاطون و توماس مور و دیگر نظریه پردازان غربی مراجعه می شود. اکبر رادی، در نمایشنامه هایش شخصیت هایی خلق کرده که همگی از طریق راه های گوناگون به دنبال مدینۀ فاضل ه ای برای رهایی از وضع موجود و سعادت خود یا جامعه بوده اند. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، در همۀ نمایشنامه‌هایی که اکبر رادی که در دهۀ چهل نوشته است، شخصیت‌های گوناگونی با اندیشه‌های آرمان شهری وجود دارند. نکتۀ حائز اهمیت در آثار دهۀ40 رادی این است که همۀ شخصیت‌های آرمان شهریِ رادیِ در راه دستیابی به آرمان شهرهای خود ناکام می‌مانند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - أشعار حافظ وعلم النفس الإیجابی
منصور پیرانی

علم النفس الإیجابی هو الدراسة العلمیة للأداء النفسی الوظیفی الإنسانی المثالی وهو علم یرکّز على مکامن القوة والقدرات بدلاً من نقاط الضعف والاضطرابات النفسیة، والتوقف عند المعوقات. یدرس مارتن سلیجمان العواطف البشریة فی ثلاث مراحل، وهی: الحاضر (السعادة، والمرح، والتلهّف، و چکیده کامل

علم النفس الإیجابی هو الدراسة العلمیة للأداء النفسی الوظیفی الإنسانی المثالی وهو علم یرکّز على مکامن القوة والقدرات بدلاً من نقاط الضعف والاضطرابات النفسیة، والتوقف عند المعوقات. یدرس مارتن سلیجمان العواطف البشریة فی ثلاث مراحل، وهی: الحاضر (السعادة، والمرح، والتلهّف، والاشتیاق والانسیاب)، والماضی (الرضا، والسرور، والفخر والاعتزاز) والمستقبل (التفاؤل، والثقة، والأمل والإیمان). یعتقد سلیجمان أنه عندما یقوم المرء بمراجعة عواطفه وتجاربه واضطراباته فی فترته الراهنة ویقارنها مع الماضی والمستقبل، فهو فی الوقت الذی یشعر بالهدوء والأمان والسعادة والرفاهیة فی وقته الحاضر، فعلیه أن یشعر بالرضا والارتیاح والفخر والاعتزاز مقارنةً بالماضی، وأن یشعر بالأمل والتفاؤل والإیمان بالنسبة للمستقبل. إن هذه الورقة البحثیة تهدف إلی أن قراءة النصوص الأدبیة فی ظلّ اتّجاه علم النّفس الإیجابی، یجعل من الممکن تطبیق الاستنتاجات؛ ومن هذا المنطلق تناول البحث هذه التجربة فی أشعار حافظ التی تُعتبر تجسیداً شاملاً للتجربة البیولوجیة والروحیة للمجتمع الإیرانی. أما الفضائل الأخلاقیة التی أخضعت للدراسة فی هذا البحث، فیمکن الإشارة إلى الحکمة والمعرفة والسمو، کما أن البهجة (السرور) والأمل والرضا والسعادة فهی من القدرات التی تمت دراستها فی هذه العجالة وکل ذلک تم تطبیقها بناءً على أدلةٍ وشواهدَ من دیوان حافظ الشیرازی. وتظهر نتائج هذه الدراسة أن قراءة الأعمال الأدبیة من خلال منهج العلوم المعرفیة تجعل النصوص أکثر عرضة للفهم والاستیعاب کما تجعلها أکثر أداء فی حیاتنا الیومیة. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - نگاهی به تمثیلات مشترک در کیمیای سعادت امام محمد غزالی و مثنوی مولانا
حسین آریان ناصر کاظم خانلو نسرین بیرانوند

بررسی سرچشمة افکار و اندیشه‌های متفکران و شاعران بزرگ و تعیین میزان چگونگی اقتباس ایشان از نوشته‌های پیشینیان، ما را در شناخت هرچه بیشتر بنمایه‌های افکار آنان کمک می‌کند. کیمیای سعادت از معروف‌ترین کتب امام محمد غزالی است در علم اخلاق که چکیده‌ای است از کتاب بزرگ احیاء چکیده کامل

بررسی سرچشمة افکار و اندیشه‌های متفکران و شاعران بزرگ و تعیین میزان چگونگی اقتباس ایشان از نوشته‌های پیشینیان، ما را در شناخت هرچه بیشتر بنمایه‌های افکار آنان کمک می‌کند. کیمیای سعادت از معروف‌ترین کتب امام محمد غزالی است در علم اخلاق که چکیده‌ای است از کتاب بزرگ احیاء علوم الدّین با افزون و کاستی، و می‌توان گفت که غزّالی آن را با همان نظم و ترتیب، با نثری زیبا و روان نوشته است. وی در این کتاب مطالب اخلاقی و دینی را با کمک تشبیه و تمثیل بیان می‌کند. کتاب مثنوی معنوی نیز یکی از مهمترین کتب ادب عرفانی است. مولانا در این کتاب به صورت عمده از داستان پی در پی به شیوة تمثیل، به بیان مطالب عرفانی می‌پردازد. همسانی و همسویی اندیشه و روح و شیوة معنی‌پردازی بین امام محمد غزالی و مولانا، نکته‌ای است که محققان مکرر از آن سخن رانده‌اند؛ در مقالة حاضر نیز با تکیه بر کیمیای سعادت و مثنوی معنوی؛ به نمونه‌ای از پیوستگی‌ها و اقتباس‌هایی مولانا از اندیشه‌ها‌ی امام محمد غزالی در حوزة تمثیل اشاره شده است. مولانا نه تنها در اندیشه، بلکه در شیوة بیان مطالب نیز از امام محمد غزالی الهام گرفته است؛ در خصوص تمثیلات مشترک؛ فضل تقدم از آن امام محمد غزالی و فضل بیان از آن مولاناست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - انسان کامل و نمود آن در مدایح نبوی ابن جابر اندلسی
سیدمهدی مسبوق مهری قادری بیباک

انسان کامل از جمله موضوعاتی است که اهل عرفان مطرح نموده‌اند و مفاد آن تجلی صفات کمالی خداوند در انسان است. برترین نمونهای که برای این موضوع معرفی می‌شود وجود مقدس نبیّ اکرم(ص) است که آینۀ صفات خدایی است؛ این مفهوم نزد عرفا، به حقیقت محمدیّه معروف است. ابن جابر اندلسی ا چکیده کامل

انسان کامل از جمله موضوعاتی است که اهل عرفان مطرح نموده‌اند و مفاد آن تجلی صفات کمالی خداوند در انسان است. برترین نمونهای که برای این موضوع معرفی می‌شود وجود مقدس نبیّ اکرم(ص) است که آینۀ صفات خدایی است؛ این مفهوم نزد عرفا، به حقیقت محمدیّه معروف است. ابن جابر اندلسی از جمله شاعرانی است که دیوان خود را با مدایح نبوی آراسته و در آن دیدگاههای عرفانیخود را بیان داشته که از جملۀ این مضامین و معانی عرفانی مقولۀ انسان کامل و حقیقت محمدیّه است که نمود بارزی در اشعار او یافته است. پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا به بررسی سرودههای عرفانی ابن جابر پرداخته و محورهای مختلف مرتبط با انسان کامل و حقیقت محمدیّه را در اشعار او بررسی و تحلیل نموده است. برآیند پژوهش نشان میدهد که پیامبر از منظر ابن جابر حقیقتی است ورای صورت خود در زمان و مکان خاص، و به نوعی دارای هستی جهانی، ازلی و ابدی است و با ذات مقدّس حق نسبتی خاص دارد. او نبی اکرم(ص) را اولین مخلوق خداوند و سرچشمۀ نور و هدایت معرفی میکند و به تبیین اختصاصات و برتری ایشان بر سایر انبیا میپردازد و قضیۀ معراج یا راه رفتن پیامبر در هوا را از جمله مقامات منحصر به فرد ایشان معرفیمیکند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - الگویی از روش‌ اجتهاد در عرفان مأثور (مطالعۀ موردی: روش کتاب سرالاسراء)
مصطفی همدانی

ارتباط معنوی عارفانه و عاشقانه با حضرت پروردگار که عرفان به آن توصیه میکند، نیاز بنیادی انسان در تمام زمانها بوده و هست؛ اما متاسفانه در روزگار ما شورابه هایی ناگوار به جای عرفان حقیقی و خوشگوار به کام انسان معنویت خواه ریخته میشود و احیاناً آموزههای وحیانی نیز چکیده کامل

ارتباط معنوی عارفانه و عاشقانه با حضرت پروردگار که عرفان به آن توصیه میکند، نیاز بنیادی انسان در تمام زمانها بوده و هست؛ اما متاسفانه در روزگار ما شورابه هایی ناگوار به جای عرفان حقیقی و خوشگوار به کام انسان معنویت خواه ریخته میشود و احیاناً آموزههای وحیانی نیز با روشهایی نادرست و غیراجتهادی به اسم عرفان اسلامی فرآوری میشود. استاد عرفان عصر حاضر، آیت الاهی مرحوم استاد سعادتپرور از عارفان مجتهدی است که همواره سعی کرده است روش تفقه اجتهادی را در استنباط آموزههای عرفانی به کار گیرد؛ و از اینرو پژوهۀ فرارو با شیوۀ اسنادی- کتابخانهای به استخراج الگوی روش اجتهاد در عرفان مأثور بر اساس شیوۀ اجتهاد فقاهتی و طبق روش های موجود در پس زمینۀ تبیین های استاد سعادت پرور در کتاب سرالاسراء دست یازیده است. نتیجۀ تحقیق، ارائۀ الگویی کثیرالاضلاع شامل تحلیل سندشناختی، تحلیل تفسیری و فقه الحدیثی با محوریت قواعد عام، قواعد ادبی و اصولی و روشهای حل اختلاف روایات متعارض و تفسیر روایات مشکل و نیز تحلیل عقلانی آیات و روایات عرفانی با ابتکار در تاکید بر آیات قرآنی و بهرۀ وافر از ادعیه در منابع و بهره بردن از قواعد بلاغی در استنباط است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - بررسی عناصر موسیقیایی در کیمیای سعادت
حسین اتحادی مریم شعبان زاده

نثر صوفیه یکی از انواع نثر است که به دلیل برخورداری از انواع جلوه‌های موسیقی درونی به ویژه تکرار و سجع و جناس، زبانی آهنگین دارد. افزون بر این در برخی از متون صوفیه، عبارات موزون عروضی هم به کار رفته که، سبب نزدیکی هر چه بیشتر آن به زبان شعر شده است. این عناصر یعنی پا چکیده کامل

نثر صوفیه یکی از انواع نثر است که به دلیل برخورداری از انواع جلوه‌های موسیقی درونی به ویژه تکرار و سجع و جناس، زبانی آهنگین دارد. افزون بر این در برخی از متون صوفیه، عبارات موزون عروضی هم به کار رفته که، سبب نزدیکی هر چه بیشتر آن به زبان شعر شده است. این عناصر یعنی پاره‌های موزون عروضی و موسیقی درونی، افزون بر این‌که سبب زیبایی موسیقیایی نثر می‌شوند، از عوامل تمایز زبان کلیشه‌ای است که موجب برجستگی و غرابت کلمات می‌شوند. در این پژوهش کتاب کیمیای سعادت اثر محمد غزالی، که یکی از متون مهم نثر صوفیه است از این دیدگاه، یعنی میزان برخورداری از عناصر موسیقی‌ساز مطالعه و بررسی شده است. این پژوهش نشان می‌دهد، غزالی از همة عناصری که در ساخت موسیقی کلام تأثیر‌گذارند، در کیمیای سعادت بهره برده است. وی با استفاده از هماهنگی‌های آوایی و واژگانی و فراوانی جمله‌ها و عبارت‌های موزون، نثری موسیقیایی و آهنگین خلق کرده است. غزالی از این طریق در موارد زیادی، در انتقال مؤثرتر مفاهیم و القای احساس مورد نظرش، تأثیر گذاشته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - تجلی ایمان وعشق (در شانتال، شخصیت زن رمان لذت)
ام کلثوم مشتاقیان مجید یوسفی بهزادی

ژرژ برنانوس نویسنده قرن بیستم فرانسه، در آثار خود نقش چشمگیری به زنان داده است. در این میان، مضامین معنوی که درونمایة نوشته های اوست،دستمایة پرداختن به هویت انسانی، برخورد میان نیروهای خدایی و اهریمنی، و مسایل پدید آمده از این دو واقعیت ماورایی می شود. هر چه بیشتر در آث چکیده کامل

ژرژ برنانوس نویسنده قرن بیستم فرانسه، در آثار خود نقش چشمگیری به زنان داده است. در این میان، مضامین معنوی که درونمایة نوشته های اوست،دستمایة پرداختن به هویت انسانی، برخورد میان نیروهای خدایی و اهریمنی، و مسایل پدید آمده از این دو واقعیت ماورایی می شود. هر چه بیشتر در آثار او پیش می رویم،شاهد تحول شخصیت های مختلف ایم. به نحوی که در بسیاری از رمان های برنانوس،در انتهای داستان، شاهد مرگ توأم با آرامش گنهکارانی هستیم که تابش نور ایمان و حرارت عشق شخصیت های روحانی، موجب دگرگونی دلهای سرد و ظلمت زده شان گشته و بازگشت به سرچشمة پاکی ها را به ارمغان می آورد. در این نوشتار به بررسی نقش قهرمان زن (شانتال) در رمان لذت پرداخته شد. سیر زندگی روحانی و سراسر نور این دختر جوان در پرتو عشق و ایمانو هدایت گنهکاران به سوی جایگاه متعالی از اهداف این پژوهش بود. در جدال میان ظلمت و نور، این زن است که موجب پویایی و حرکت قصه شده و واسطه پیدایش ارتباط معنوی میان شخصیت های مختلف می شود.ونقش کلیدی رمان لذت به شانتال داده شده است. این زن با انگیزه دستیابی به قلة معنویت، تفاوت فاحشی با دیگر شخصیت های زن آثار برنانوس دارد. توجه خاص برنانوس به موقعیت های مختلف وظرافت رفتار قهرمان زن، بیانگر شناخت نویسنده از پیچیدگیهای حیات معنوی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - بررسی مفهوم موفقیت‌شناسی در ادبیات اسلامی با محوریت رفاه شهروندان
محمدعلی نژادیان

هدف: یکی از مشکلات جهان امروز این است که هر نسل با توجه به شرایط فعلی خود و پیشرفت علم و فناوری ادبیات جدیدی را برای موفقیت تعریف می‌نماید. همچنین به‌دلیل این‌که انسان موجود پیچیده‌ای است پس نمی‌توان صرفا با علم روان‌شناسی به شناخت و بررسی انسان و موفقیت او پرداخت. ازای چکیده کامل

هدف: یکی از مشکلات جهان امروز این است که هر نسل با توجه به شرایط فعلی خود و پیشرفت علم و فناوری ادبیات جدیدی را برای موفقیت تعریف می‌نماید. همچنین به‌دلیل این‌که انسان موجود پیچیده‌ای است پس نمی‌توان صرفا با علم روان‌شناسی به شناخت و بررسی انسان و موفقیت او پرداخت. ازاین‌رو، برای موفقیت‌شناسی نیاز است، معارف مختلفی از جمله معرفت‌های دینی و فلسفی بررسی شوند. بنابراین، هدف از این مقاله این است که با در نظر گرفتن فطرت مشترک انسان از موفقیت تعریفی صحیح، کامل و مطلق شود تا تمامی نسل‌ها بتوانند آن را ملاک عمل و تشخیص خود قرار دهند.روش: مقاله مروری تحلیلی حاضر، از روش کتابخانه‌ای برای گردآوری داده‌های کیفی و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای متون، انجام گرفته است.یافته‌ها:با استفاده از منابع مکتوب، اطلاعات مورد نیاز برای بررسی مفهوم موفقیت‌شناسی در ادبیات اسلامی جمع‌آوری شدند و به‌منظور تعریف و تعیین ابعاد آن، تحلیل محتوا انجام شد و در نهایت موفقیت‌شناسی بر اساس ادبیات اسلامی به‌صورت جامع و دقیق شناسایی و تعریف شد. همچنین بخش‌های موفقیت شناسی از لحاظ هدف، موضوع و روش مشخص شدند.نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر با درنظر گرفتن نکات مطرح شده در دین اسلام، موضوع موفقیت‌شناسی را در سه سطح مبانی، نظریه و فلسفه آن مطرح کرده تا شناخت درستی از موفقیت حاصل شود. در نهایت با ارائه یک پیشنهاد باعنوان پرونده اجتماعی شهروندان بر اساس حسن‌پیشینه و سوءپیشینه توسط سامانه فدا (فعالیت‌های داوطلبانه اجتماعی) راهکاری را برای رفاه و سعادتمندی مردم ارائه می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - آموزه‌های تعلیمی طب‌القلوب و کیمیای سعادت بر اساس روی‌کرد بینامتنیت
دکتر غلامرضا هاتفی مجومرد دکتر منصور دهقان منشادی دکتر عبداله مرادی

تحلیل با رویکرد بینامتنیت ارتباط یک متن با سایر متون را بررسی می‌کند. هدف اصلی این پژوهش، مقایسة تعالیم اخلاقی کیمیای سعادت و طب القلوب است. اخلاق، بخش مهمی از ادب تعلیمی را در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است. به‌گونه‌ای که در زبان فارسی آثاری همچون کیمیای سعادت و ط چکیده کامل

تحلیل با رویکرد بینامتنیت ارتباط یک متن با سایر متون را بررسی می‌کند. هدف اصلی این پژوهش، مقایسة تعالیم اخلاقی کیمیای سعادت و طب القلوب است. اخلاق، بخش مهمی از ادب تعلیمی را در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است. به‌گونه‌ای که در زبان فارسی آثاری همچون کیمیای سعادت و طب القلوب، با موضوع ادب تعلیمی و سرشار از آموزه‌های اخلاقی به وجود آمده‌اند. در بررسی پاره‌ای از فضایل و رذایل اخلاقی این دو کتاب، درمی‌یابیم تعالیم اخلاقی در این دو اثر به‌خوبی نمایان و چشمگیر است. غزالی و نقشبندی در آثار خود به‌صراحت پیام های اخلاقی خود را به نوع بشر عرضه می کنند. انسان عصر حاضر، به عامل کنترل‌کننده و بازدارنده از سقوط در منجلاب فساد، بیشتر از روزگاران گذشته نیازمند است. درنتیجه نیاز جهان معاصر به اخلاقیات، برای برون‌رفت از فسادهای اخلاقی موجود، حیاتی است. بر این اساس با شناخت فضیلت ها و رذیلت‌های اخلاقی از نگاه این دو نویسنده، می توان به جهان‌بینی آن‌ها پی برد و با تعمّق در اندیشه هایشان، درراه معرفت اخلاقیات و نیز معرفی پیام‌های اخلاقی آن‌ها در راستای اِعمال آن‌ها در زندگی فردی و اجتماعی برای نجات نوع بشر از تباهی و فسادهای دنیای کنونی، گام برداشت، نگارنده با رهیافتی توصیفی – تحلیلی با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای موضوع حاضر را در قالب مقاله‌ای علمی -پژوهشی بررسی و تحلیل کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - بررسی مقایسه‌ای پیوند دین و سیاست در کتاب علم سعادت و سیرالملوک
طیبه رحمانی سهیلا موسوی سیرجانی عبدالحسین فرزاد

کتاب علم سعادت‌ در سال 1070میلادی درست یک سال پس از باز شدن دروازه‌های آناتولی به روی ترک ها در جنگ ملازگرد به وسیلۀ یوسف خاص حاجب به رشتۀ تحریر درآمد. این اثر که در زبان ترکی باستانی به معنای علم ادارۀ دولت به کار می‌رود، طی قرون متمادی، مهم‌ترین کتاب راهنمای بسیاری از چکیده کامل

کتاب علم سعادت‌ در سال 1070میلادی درست یک سال پس از باز شدن دروازه‌های آناتولی به روی ترک ها در جنگ ملازگرد به وسیلۀ یوسف خاص حاجب به رشتۀ تحریر درآمد. این اثر که در زبان ترکی باستانی به معنای علم ادارۀ دولت به کار می‌رود، طی قرون متمادی، مهم‌ترین کتاب راهنمای بسیاری از دولتمردان و سلاطین بوده است. این کتاب، از نظر عنوان، شباهت‌های نزدیک با سیاست‌نامه یا سیرالملوک خواجه ‌نظامّالملک طوسی دارد. سیاست‌نامه یکی از ارزشمندترین آثار سدۀ پنجم زبان و ادبیّات ‌فارسی است که علاوه بر آنکه در ادبیّات فارسی حائز اهمیّت است، در متون تاریخی و حقوق ‌عمومی نیز اهمیّت فراوانی دارد. بخش‌هایی از این اثر، مرتبط با اصول و آیین ملک‌داری براساس شریعت است. در این پژوهش، تلاش شده است تا با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوا و روش توصیفی- تطبیقی و با ابزار کتابخانه‌ای، وجوه افتراق و تشابه مطالب دو کتاب در رابطه با موضوع پیوند دین و سیاست، بازنمایاند و از این‌ راه، تفاوت اندیشۀ سیاسی دو نویسنده را تا حدّ امکان مشخص نماید. با بررسی این دو اثر این نتیجه حاصل گردید که سلاطین ترک در طول تاریخ از شاه آرمانی به سلطنت متغلبانه و از دین یاری به دین‌پژوهی، تغییر ماهیّت دادند و با توجّه به روحیۀ جنگ سالارانۀ آن‌ها و در جهت تجدید نظم کهن ایرانی، با نفوذ وزرا سعی شد که اقتدار پادشاهان قراخانی و سلجوقی در مجرایی قانونی و نظام مند محدود شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - فرد، اجتماع و شهر مطلوب از منظر علامه طباطبائی
روح الله عشریه حسن ستاری ساربانقلی محمدرضا پاکدل فرد عزیز جوانپور هروی

10.30495/jisaud.2022.694844

بی‌تردید علامه طباطبائی یکی از بزرگترین حکمای مکتب حکمت متعالیه در عصر حاضر می‌باشند که از جهتی در تبیین چهارچوب نظری و تفسیر این حکمت، بسیار کوشیده اند و از وجه دیگر، بسیار بر جنبه‌های اجتماعی و رابطه‌ی جامعه با فرد تفکر و تعمق کرده اند که در نوع خود کم نظیر و قابل توج چکیده کامل

بی‌تردید علامه طباطبائی یکی از بزرگترین حکمای مکتب حکمت متعالیه در عصر حاضر می‌باشند که از جهتی در تبیین چهارچوب نظری و تفسیر این حکمت، بسیار کوشیده اند و از وجه دیگر، بسیار بر جنبه‌های اجتماعی و رابطه‌ی جامعه با فرد تفکر و تعمق کرده اند که در نوع خود کم نظیر و قابل توجه است. وی در اکثر آثار خود به بیان چیستی و چگونگی رابطه‌ی فرد و اجتماع پرداخته که نشانگر اهمیت موضوع برای ایشان دارد. علامه معتقد است افراد و اجتماع انسانی قابل‌تفکیک نیستند و لازمه‌ی انسان بودن، اجتماعی بودن اوست و فرد زمانی به سعادت، تعالی و کمال میرسد که در جامعه و اجتماع باشد و حضور فعال در آن داشته باشد. این مهم برای تک تک افراد جامعه فارغ از زن و مرد بودن لازم و حیاتیست. این پژوهش با رویکردی کیفی، با استفاده از راهبرد مفهوم‌سازی داده بنیاد به بررسی فرد، اجتماع و شهر مطلوب از منظر علاوه طباطبائی در قالب بررسی کتب تألیفی او پرداخته است. روش تحقیق به‌صورت کیفی و مبتنی بر استراتژی تحلیلی- توصیفی بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای استوار بوده است. توجه به اجتماع در عین توجه به فرد، اجتماعی بالطبع بودن انسان، توجه به عقل فردی و اجتماعی، تعاون و همکاری جامعه، نقش و جایگاه زن در جامعه و حرکت جمعی در جهت رسیدن به کمال در میان شهروندان از موارد خاص مورد توجه این فیلسوف شهیر در باب فرد، اجتماع و شهر مطلوب بوده است. تأکید عمده اجتماع و شهر مطلوب در تفکر این اندیشمند، ناظر بر سیر ارتقای توجه به زندگانی مادی و معنوی شهروندان و توجه کافی به امور روحانی و معنوی در فضاهای شهری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - جهانی‌شدن، فضا و تغییرات در فرهنگ مصرف با تأکید بر تغییر کاربری ها (مورد پژوهی: محله سعادت‌آباد، منطقه 2 شهرداری تهران)
ژیلا سجادی پرویز آقایی کبری مرادی

جهانی‌شدن تأثیرات مختلفی را بر کلان‌شهرها بر جای نهاده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تغییر در شیوه مصرف اشاره کرد. تغییرات در شیوه مصرف موجب تغییر در کاربری اراضی (از شکل سنتی به مدرن) و بروز مشکلات فراوانی می‌شود. در همین راستا، پژوهش حاضر، محله سعادت‌آباد در منط چکیده کامل

جهانی‌شدن تأثیرات مختلفی را بر کلان‌شهرها بر جای نهاده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تغییر در شیوه مصرف اشاره کرد. تغییرات در شیوه مصرف موجب تغییر در کاربری اراضی (از شکل سنتی به مدرن) و بروز مشکلات فراوانی می‌شود. در همین راستا، پژوهش حاضر، محله سعادت‌آباد در منطقه 2 شهرداری تهران را به‌عنوان نمونه موردی برگزیده است تا عوامل تأثیرگذار بر تغییر در شیوه مصرف ساکنان را مورد بررسی قرار دهند. حجم جامعه آماری 30 هزار نفر است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 380 نمونه به‌صورت غیراحتمالی انتخاب شده‌اند. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی- عملی می‌باشد. داده‌ها و اطلاعات به دو صورت کتابخانه‌ای و میدانی جمع‌آوری شده است. در تحلیل داده‌ها علاوه بر مباحث کیفی و توصیفی از آزمون‌های استنباطی پیرسون و رگرسیون نیز استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که کاربری‌های با اولویت اول و ضروری (خرده‌فروشی‌ها، نانوایی‌ها، سوپری‌ها و...) کمترین سهم را در سال 1393 با مقدار 9.16 درصد به خود اختصاص داده‌اند درحالی‌که کاربری‌های با اولویت چهارم و کاربری‌های غیرضروری (پیتزافروشی، کافی‌شاپ و ...) سهم خود را با 48 درصد، نسبت به سال 1385 و ماقبل افزایش داده‌اند. متغیرهای جهانی‌شدن، شیوه مصرف را تحت تأثیر قرار داده است؛ بطوریکه بیشترین ضریب همبستگی میان رفت‌وآمد به خارج از کشور و استفاده از کاربری‌های جدید با مقدار 0.527 مشاهده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - ارتباط معادباوری و معنای زندگی در سنت پیامبر اسلام(ص)
اکرم خلیلی نوش آبادی

مسئله‌ی معنای زندگی اگر چه مسئله‌‌ی جدید بشر نیست، اما در عصر حاضر در محافل علمی از آن رونمایی شده و به موضوع پرجاذبه‌ای برای کتابها و مقالات تبدیل شده است؛ موضوعی که هرچند منحصر به نحله‌ی خاصی نیست و همه اندیشمندان بدان بذل توجه دارند، اما در این بین، فیلسوفان دین و مت چکیده کامل

مسئله‌ی معنای زندگی اگر چه مسئله‌‌ی جدید بشر نیست، اما در عصر حاضر در محافل علمی از آن رونمایی شده و به موضوع پرجاذبه‌ای برای کتابها و مقالات تبدیل شده است؛ موضوعی که هرچند منحصر به نحله‌ی خاصی نیست و همه اندیشمندان بدان بذل توجه دارند، اما در این بین، فیلسوفان دین و متلکمان جدید به نحو پیگیرانه و مجدانه‌ای آن را می-کاوند. علاوه بر دو رویکرد مذکور، روان‌شناسان، متألهین، شعرا، عرفا، قرآن‌پژوهان، محدثین و ... نیز بر اساس تخصص خود و به جهت وجود سلایق و علایق مختلف پاسخ‌های متنوعی را برای مسئله حاضر تدارک دیده‌اند. در پژوهش حاضر رویکرد دینی لحاظ شده و پژوهش‌گر از زاویه روایات پیامبر اسلام(ص) به عنوان اسوه‌ی حسنه و مورد تأکید قرآن، به این مسئله ورود کرده‌است. اینکه در بیانات رسول گرامی اسلام(ص)چه عناصری زندگی را معنادار ساخته و از سویی عنصر معادباوری چه ارتباطی با معناداری زندگی دارد دو سوال مهم این پژوهش است. در همین راستا به شیوه کتابخانه‌ای عناصر معنابخش به زندگی جمع‌آوری و بررسی شده و در ادامه به نحو خاص نقش معادباوری در معنادار ساختن زندگی انسان مورد تحلیل قرار می‌گیرد. بررسی و تحلیل روایات مرتبط نشان می‌دهد، اساسا زندگی دنیا مستقل از حیات اخروی معنا و ارزش ذاتی ندارد، بلکه زندگی‌ای معنادار است که ایمان حقیقی و وفادارانه به معاد بر آن سایه انداخته‌است و به تعبیری، جهت‌گیری اخروی است که حیات دنیا را واجد ارزش زیستن نموده و سعادتمندی جاودانه را نوید می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - دین سیاسی یا سیاست دینی از نگاه امام محمد غزالی
مجتبی عطارزاده

با پیدایش خلافت و سلطنت از درون مجموعه ای از نیروهای محلی و معارض، به عنوان مهمترین نهادهای قدرت سده های میانه، آمیزه ای از دین توجیه گر سیاست شکل گرفته بود. این آمیختگی، اندیشمندان مسلمان را بر آن می داشت تا با هدف باز تفسیر وضعیت موجود، از منظری التفاتی به موضوع بنگرن چکیده کامل

با پیدایش خلافت و سلطنت از درون مجموعه ای از نیروهای محلی و معارض، به عنوان مهمترین نهادهای قدرت سده های میانه، آمیزه ای از دین توجیه گر سیاست شکل گرفته بود. این آمیختگی، اندیشمندان مسلمان را بر آن می داشت تا با هدف باز تفسیر وضعیت موجود، از منظری التفاتی به موضوع بنگرند. غزالی برخلاف نظریه پردازان یا فلاسفه سیاسی که در صدد طرح و پیگیری مواضع آرمانی خود هستند، در مقام یک اندیشه ورز سیاسی برآن بود تا با ارزشیابی و شناخت کافی شرایط پیرامون خویش، طرحی درافکند تا در پرتو آن امکان کاربردی ساختن دین در عرصه سیاست فراهم آید. تحولات سیاسی معاصر وی و شکل گیری نظام سیاسی با زیرساخت ایرانی (سلجوقیان) که از امکان اِعمال حاکمیت مستقل از دستگاه خلافت اسلامی (عباسیان) برخوردار گشته بود، ضرورت برخورداری از چارچوبی مشروع و مقبول، به منظور حکمرانی جدای از آموزه های نهادینه شده پیشین در فضای حاکمیت اسلامی را اقتضا می کرد. به طور قطع، این مهم از عهده آن دسته از فقیهانی که به دلیل تشتت های بی شمار ناشی از رقابت های فرقه ای از یک سو و رواج و غلبه برداشت نقلی صرف از دین متاثر از روند تقلیدگونه حاکم از سوی دیگر، از واقع بینی فاصله گرفته بودند، خارج بود. غزالی به عنوان اندیشمندی که نظام فکری منسجم و قاعده مندی دارد، از سعادت به عنوان هدف غایی آفرینش نام می برد و همه اندیشه های خود را با هدف تامین سعادت برای انسان منسجم می کند و با جمع میان اصول و مبانی اندیشه سیاسی خود از یک طرف و واقعیتهای اجتماعی و ساختار قدرت سیاسی زمانه از طرف دیگر، طرحی نو در می افکند. در این راستا وی ازآرمان خواهی، به واقع سیاسی گذار کرده و اندیشه سیاسی خود را بر مبنای تحلیل سلطنت و قدرت و مشروعیت آن بر پایه دین مداری سامان می دهد. براساس آنچه در مرور تحلیلی اندیشه سیاسی غزالی حاصل می آید، او نه در پی سیاسی کردن دین، بلکه خواهان دینی کردن سیاست بوده است؛ چه آنکه زمانی که دین سیاسی می شود، ناخواسته مورد استفاده دنیاداران سیاستمدار قرار می گیرد و زیرکانه ازآن برای تثبیت موقعیت خویش بهره می برند، اما آنگاه که سیاست رنگ دین به خود می گیرد، روح معنویت و انسانیت در آن دمیده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - جستاری در مفهوم سعادت (مطالعة موردی؛ بوستان سعدی و اندیشة ارسطو)
مهدی نیک‌منش لیلا آقایانی چاوشی

سعادت، آرمانی است که انسا‌ن‌ها همواره در جستجوی آنند. نه‌تنها فیلسوفان و اندیش‌مندان، آشکارا نظریات و راه‌کارهایی در این زمینه ارائه کرده‌اند، جستجو در آثار برخی شاعران نیز مؤید توجه و دقت و رویکرد آنان در این‌باره است. این نوشتار، در پی شناخت مفهوم سعادت از منظر سعدی و چکیده کامل

سعادت، آرمانی است که انسا‌ن‌ها همواره در جستجوی آنند. نه‌تنها فیلسوفان و اندیش‌مندان، آشکارا نظریات و راه‌کارهایی در این زمینه ارائه کرده‌اند، جستجو در آثار برخی شاعران نیز مؤید توجه و دقت و رویکرد آنان در این‌باره است. این نوشتار، در پی شناخت مفهوم سعادت از منظر سعدی و سنجش و مقایسة آن با تلقی ارسطو از سعادت است. در این راستا ابتدا سعادت از منظر ارسطو به اجمال بررسی شده و در ادامه، مفهوم سعادت از نگاه سعدی با جستجو در آموزه‌هایی که شاعر در بوستان ارائه کرده، مورد توجه قرار گرفته است. در گام بعد، با توجه به بررسی انجام‌شده دربارة تلقی سعدی و ارسطو از سعادت، تحلیلی از میزان سازگاری این دو رویکرد ارائه شده است. به نظر می‌رسد تشابهی قابل‌تأمل ـ از منظری خاص ـ میان دو دیدگاه وجود دارد؛ سعادتِ غایی از منظر ارسطو و نیز سعادت در نگاه سعدی، امری متعالی است و در ساحتی فراتر از امور مادی و جسمانی تحقق می‌یابد. البته وجوه افتراق مهمی نیز در این میان وجود دارد؛ برای مثال ارسطو، نسبت مستقیم و محکمی میان میزان تلاش و فعالیت فرد و دستیابی به سعادت برقرار دانسته است، امّا در باور کلامی سعدی، رسیدن به سعادت، موهبتی الهی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - تطبیق دو مفهوم «تعلیم» و «تربیت» بر اساس آراء غزالی و عنصرالمعالی
صدیقه سلیمانی یوسف عالی عباس آباد حسین آریان

تحلیل تطبیقی دو مفهوم تعلیم و تربیت بر اساس آراء ابوحامد محمد غزالی توسی و عنصرالمعالی، رویکردهای خاصی را در شیوه‌ها و روش تعلیم و تربیت نشان می‌دهد. با اینکه موضوع فکر و روش خِردورزی غزالی، در ظاهر بر اساس مبانی تعلیمی و تربیتی انسان نیست، تأمل در متن نوشته‌هایش، وجود چکیده کامل

تحلیل تطبیقی دو مفهوم تعلیم و تربیت بر اساس آراء ابوحامد محمد غزالی توسی و عنصرالمعالی، رویکردهای خاصی را در شیوه‌ها و روش تعلیم و تربیت نشان می‌دهد. با اینکه موضوع فکر و روش خِردورزی غزالی، در ظاهر بر اساس مبانی تعلیمی و تربیتی انسان نیست، تأمل در متن نوشته‌هایش، وجود و ظهور چنین ‌پدیدۀ تربیتی‌‌تعلیمی را نشان می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که حجم بیشتر کتاب کیمیای سعادت را همین ‌مباحث تشکیل می‌دهد. عنصرالمعالی به‌عنوان امیرزادۀ آل زیار، نیز چنین‌ رویکردی به مبانی تربیتی انسان دارد. تلاش پژوهشگر عمدتاً متمرکز بر یافته‌های دو متن کیمیای سعادت و قابوسنامه و تطبیق آن با ایده‌های مفاهیم تعلیم و تربیت از دیدگاه جامعه‌شناسی بوده است. یافته‌های پژوهش حاضر که به روش تحلیلی‌‌توصیفی انجام یافته، نشان می‌دهد که کتاب‌هایی مانند کیمیای سعادت و قابوسنامه، بستر مناسبی برای طرح تفکرات و راهکارهای جامعه‌شناسیِ تعلیم و تربیت و بروز آن در جامعه است. متفکر دانشمندی همانند غزالی توسی و عنصرالمعالی سعی کرده‌اند تا با استفاده از ابزار داستان، تمثیل یا حکایت، به مبانی شناخت نفس انسان، تربیت نفس و تربیت خِرَد و راهکارهای پیشرفت و رشد انسان در قالب نظام تعلیمی و تربیتی اشاره کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - انسان آرمانی چند شاعر عارف
احمدعلی جعفری

انسان همیشه در تاریخ زندگی و حیات خویش به دنبال یافتن راه نجات و رستگاری از این دنیا بوده است و فکر او به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش که چگونه می‌توان زندگی ایده‌آلی در این دنیا داشت تا به رستگاری رسید. شاعران و عارفان ادب فارسی نیز برای پاسخ‌گویی به این سؤال، اندیشه‌ها چکیده کامل

انسان همیشه در تاریخ زندگی و حیات خویش به دنبال یافتن راه نجات و رستگاری از این دنیا بوده است و فکر او به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش که چگونه می‌توان زندگی ایده‌آلی در این دنیا داشت تا به رستگاری رسید. شاعران و عارفان ادب فارسی نیز برای پاسخ‌گویی به این سؤال، اندیشه‌ها و نظریات خودشان را به شکل‌های گوناگون در اشعار و نوشته‌هایشان بیان کرده‌اند. آنها به تبعیت از قرآن کریم، حضرت رسول اکرم(ص) و جانشینان بحقّ او را دارای ویژگی‌های انسان ایده‌آل می‌دانند و با معرفی آنان، به انسان‌ها گوشزد می‌کنند تا با داشتن همان ویژگی‌ها زندگی سعادتمندانه‌ای را که به رستگاری منجر شود، بشناسند و راه آن بزرگان را پیش گیرند. حافظ شیرازی در معرفی حالات روحی و اخلاقی چنین انسانی، بهتر از دیگران توفیق یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - نگاهی به اخلاق ارسطو و تأثیرات آن
احمد بهشتی گیتی داودی

در مقاله حاضر، نظریه اخلاقی ارسطو با توجه به کتاب اخلاق نیکوماخس مورد بررسی قرار گرفته است،‌ از جمله آثار مهمی که از ارسطو به یادگار مانده و همواره مورد توجه و محل تأمل ارباب اندیشه بوده همین کتاب اوست، مفهوم محوری اخلاق ارسطو، مفهوم سعادت است. سیر او در اخلاق بسوی مطل چکیده کامل

در مقاله حاضر، نظریه اخلاقی ارسطو با توجه به کتاب اخلاق نیکوماخس مورد بررسی قرار گرفته است،‌ از جمله آثار مهمی که از ارسطو به یادگار مانده و همواره مورد توجه و محل تأمل ارباب اندیشه بوده همین کتاب اوست، مفهوم محوری اخلاق ارسطو، مفهوم سعادت است. سیر او در اخلاق بسوی مطلوبی است که فی نفسه مطلوب باشد نه آنکه به دلیل چیزی دیگر. به بیان بهتر، ارسطو در پی خیر برین بود. استناد عمده ارسطو از اخلاق نیکوماخس بر معیارهایی است که نزد عامه مردم به سائقه‌های فطری انسانی پذیرفته شده است. وی اغلب موارد در تشخیص درستی و نادرستی آنها به ذوق سلیم و مدح و ذمّ عامه مردم تکیه می‌کند. ارسطو انسان سعادتمند را انسان فضیلت‌مند می‌داند و تحلیل وی از فضیلت تأثیری چنان شگرف داشته که آخرین نمود این تأثیر را می‌توان در نظریه اخلاقی موسوم به اخلاق فضیلت مدار که در فلسفه اخلاق جدید رواج دارد، یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - تأثیر عقل نظری بر عقل عملی در صدور رفتارهای اخلاقی از منظر ملاصدرا
غلامرضا افشون عزیزالله افشار کرمانی

از نظر ملاصدرا میان عقل و اخلاق داد وستد مؤثری وجود دارد و هردو کارکردهای گوناگونی دارند. منشاء رفتارهای آدمی، عقل عملی است که نفس را برمی انگیزد تا قوای عملی خود را برای صدور افعال جزئی به کار گیرد و این کار به واسطه آراء و عقایدی است که در حوزه عقل نظری پدید می آید و چکیده کامل

از نظر ملاصدرا میان عقل و اخلاق داد وستد مؤثری وجود دارد و هردو کارکردهای گوناگونی دارند. منشاء رفتارهای آدمی، عقل عملی است که نفس را برمی انگیزد تا قوای عملی خود را برای صدور افعال جزئی به کار گیرد و این کار به واسطه آراء و عقایدی است که در حوزه عقل نظری پدید می آید و بادرک خیر و شر جزئی در حوزه عقل عملی، افعال انتخاب شده و به عنوان فضائل صادر می شوند. متناسب با هر مرتبه ای از ادراک ، افعال خاصی از نفس صادر می شود و صدور آن افعال با ارزش ها و فضائل خاصی ارتباط دارد. همانگونه که نفس دارای ادراکات حسی، خیالی و عقلی است، بر اساس آنها افعالی نیز پدید می آید و ارزش ها و فضائل خاصی هم متناسب با آن افعال در نفس حاصل می شود. ملاصدرا اعتقاد دارد با رشد و احاطه عقل دو وصف عدالت و حریت در نفس پدید می آید و موجب تعالی قوای نفس می شود و با مدیریت خواهش ها و تمایلات جسمانی، نفس به مقام آزادی از تمام اسارتها می رسد و این حکمت و حریت، سرچشمه صدور فضائل انسانی است. در پژوهش حاضر رابطه عقل نظری و عملی با فضائل اخلاقی بررسی وتحلیل شده ونشان داده می شود که میان درجات تجرد ادراکات و تعالی ارزشهای اخلاقی رابطه متقابلی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - استعاره ابزاری برای ترسیم انگاره دشمن
تژا میر فخرایی

رسانه ها برای بازنمایی دشمن از متون اقناعی سنگین و بسته ای برای کوبیدن بر طبل نبرد گفتمانی استفاده می کنند. این نوع متون که از غلظت ایدئولوژیک بالایی برخوردار هستند به طور مستمر از استعاره هایی بهره می برند که ترسیم کننده انگاره های اسطوره ای مخوفی از دشمن می باشند؛ ضحا چکیده کامل

رسانه ها برای بازنمایی دشمن از متون اقناعی سنگین و بسته ای برای کوبیدن بر طبل نبرد گفتمانی استفاده می کنند. این نوع متون که از غلظت ایدئولوژیک بالایی برخوردار هستند به طور مستمر از استعاره هایی بهره می برند که ترسیم کننده انگاره های اسطوره ای مخوفی از دشمن می باشند؛ ضحاک زمان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - تحلیل نشانه‌شناختی موانع تحقق اقتصاد مقاومتی و ارائه راهکارها
سروناز تربتی

تحقیق حاضر به ضرورت گفتمان‌سازی در عرصه‌ی اقتصاد مقاومتی می‌پردازد و ابعاد فرهنگی آن را به‌عنوان زیرساخت‌ تقویت بنیان‌های فرهنگ مقاومت برای نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل، در نظر می‌گیرد. برای اجرای این طرح نیاز به آشنایی با اصطلاحات و مبانی نظری نشانه‌شناسی و چکیده کامل

تحقیق حاضر به ضرورت گفتمان‌سازی در عرصه‌ی اقتصاد مقاومتی می‌پردازد و ابعاد فرهنگی آن را به‌عنوان زیرساخت‌ تقویت بنیان‌های فرهنگ مقاومت برای نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل، در نظر می‌گیرد. برای اجرای این طرح نیاز به آشنایی با اصطلاحات و مبانی نظری نشانه‌شناسی و تعریف و تبیین اصطلاح گفتمان است. در علم نشانه‌شناسی تمامی پدیده‌های فرهنگی و اجتماعی به‌عنوان نشانه در نظر گرفته می‌شوند و سوال آن چگونگی شکل‌گیری معنا و هدف آن تحلیل، فهم و تفسیر نشانه‌هاست. نظام‌های گفتمانی نیز از نشانه‌هایی شکل گرفته‌اند که به معنا و کردارهای گفتمانی شکل می‌دهند. این تحقیق با بهره‌گیری از رویکرد و روش کیفی نشانه‌شناسی ساختارگرا به مشخص کردن چگونگی پیوند و نظم پایگانی دال‌ها برای معنادار ساختن نشانه‌ها در یک نظام گفتمانی، تبیین محورهای همنشینی، جانشینی و تفسیر نشانه‌ها و معین نمودن دال مرکزی که نشانه‌های دیگر حول آن نظم می‌گیرند، می‌پردازد. با این پرسش که چه موانعِ فرهنگی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی وجود دارد و این فرضیه که رفع این موانع و گفتمان‌سازی می‌تواند به تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی یاری ببخشد، سه هدف اصلی دنبال می‌شود: ۱- تحلیل نشانه‌شناختی موانع فرهنگی اقتصاد مقاومتی، ۲- تبیین نشانه‌شناختی گفتمان اسلامی-ایرانی برای عبور از موانع و رفع نشانه‌های رسوب‌یافته‌ی گفتمان مصرف‌گرایی، ۳- بازگشت به گفتمان اسلامی- ایرانی و بازاحیای مدلول‌ها با محوریت دال سعادت با ارائه راه‌کارها برای گفتمان‌سازی در رسانه‌ها. نتایج حاصل ارائه راه‌کارهایی برای گفتمان‌سازی در رسانه‌ها جهت تقویت فرهنگ مقاومت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - استخراج ویژگی‌های توسعه مطلوب از دیدگاه امام خمینی (ره) بر مبنای تعریف عدالت نزد ایشان
حسن شفیعی بهرام زاهدی

امروزه در ادبیات علوم اجتماعی، واژه توسعه دارای بار معنایی ویژه ای است که در تلازم با پاره ای از پیش فرضهای فلسفی و فرهنگی بوده و حاکی از نگاه خاصی به حیات فردی و اجتماعی انسان می باشد.معمار نظام جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی (ره) منادی پیمودن مسیر دیگری غیر از نسخه ه چکیده کامل

امروزه در ادبیات علوم اجتماعی، واژه توسعه دارای بار معنایی ویژه ای است که در تلازم با پاره ای از پیش فرضهای فلسفی و فرهنگی بوده و حاکی از نگاه خاصی به حیات فردی و اجتماعی انسان می باشد.معمار نظام جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی (ره) منادی پیمودن مسیر دیگری غیر از نسخه های شناخته شده شرقی و غربی جهان معاصر، در عرصه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است و بنای کار ایشان بر پاسخ گویی همه جانبه دین اسلام به تمام نیاز های فرد و جامعه استوار است و لذا توسعه مطلوب از دیدگاه ایشان دارای ویژگی هایی خواهد بود که با تعریف توسعه در نگرش های دیگر متفاوت است.فرضیه ما این است که با توجه به نقش تعیین کننده مبانی فلسفی بر نظریه پردازی های سیاسی،اقتصادی و اجتماعی، تعریف مفهوم عدالت نزد امام خمینی (ره)، تعیین کننده ویژگی های توسعه مطلوب در اندیشه ایشان می‌باشد.در واقع درصدد پاسخ گویی به این سوال هستیم که تعریف مفهوم عدالت چه تاثیری بر تعیین ویژگی های توسعه مطلوب در اندیشه امام خمینی (ره) داشته است؟روش این پژوهش مبتنی بر رهیافت تفسیرگرایی و روش تحلیل کیفی است.داده ها به صورت کتابخانه ای گردآوری شده اند و با تکنیک دور هرمنوتیکی (ضمن پیش فرضی متفاوت) مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته های این تحقیق که با مراجعه به کلام و نوشته های امام خمینی (ره) گردآوری شده است نشان می‌دهد که توسعه مطلوب از منظر امام خمینی (ره) دارای ویژگی های خاصی خواهد بود که در ذیل دیدگاه اسلامی ایشان از هستی، انسان و سعادت او شکل گرفته است. پنج ویژگی اصلی: جهت گیری کلی به سمت سعادت نهایی، استقلال و خودکفایی، توانمندی، قانونگرایی و تحقق عدالت اجتماعی در نگاه امام خمینی (ره) لازمه یک توسعه مطلوب می‌باشد. عنصر کلیدی در تعیین ویژگی های توسعه مطلوب در اندیشه امام (ره) مفهوم عدالت است که هم ناظر به قرار گرفتن انسان در مسیر تعالی روحانی است و هم تضمین کننده عدالت اجتماعی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - کمال انسان در تطبیق نظریات سعادت فارابی و خودشکوفایی آبراهام مزلو
ریحانه داودی کهکی

شناخت انسان در هر مکتبی بر غایت انگاری او تاثیر دارد که نوع زیست و نحوه حل تعارضات را تحت الشعاع قرار می‌دهد. مزلو در باب کمال انسانی نظریه خودشکوفایی خویش را بر مبنای مکتب انسان گرایی بنا نهاده و بیان می‌دارد که با گذر از نیازهای اولیه مبتنی بر کمبود می‌توان ابعاد استع چکیده کامل

شناخت انسان در هر مکتبی بر غایت انگاری او تاثیر دارد که نوع زیست و نحوه حل تعارضات را تحت الشعاع قرار می‌دهد. مزلو در باب کمال انسانی نظریه خودشکوفایی خویش را بر مبنای مکتب انسان گرایی بنا نهاده و بیان می‌دارد که با گذر از نیازهای اولیه مبتنی بر کمبود می‌توان ابعاد استعدادی را که موروثی هستند، به حد اعلی به منصه ظهور رساند. فارابی فیلسوف سعادت با اهتمام ویژه به کارکرد ذهن، تفکر و استعداد، کمال انسان را در زندگی مادی به کمال در زندگی دیگر پیوند می‌زند و نظریه جامعی را در باب کمال و سعادت در ساحت ذهن، با شکوفایی استعدادهای فطری که تابع اعطای عقول هستند، بیان می‌دارد. هر دو اندیشمند با زیست جهانی متفاوت در نگاه به انسان انضمامی، در نهایت کمال و سعادت او را در راستای شکوفایی و بهره‌مندی از استعدادهای فطری می‌دانند که بر این اساس موضوعات اصلی زندگی آدمی چون رنج و لذت معنای دیگری می‌یابد و مفاهیم رضایتمندی و شادی جایگزین آن می‌گردد. در این نوشتار با مطالعه‌ای تحلیلی_تطبیقی در آراء این دو اندیشمند از جهت نوع تعریفشان از کمال و سعادت، به نحوه حل تعارضات و مشکلات انسان در دنیای واقعی پرداخته‌ایم و راه حل آنها را در در پنج مفهوم کمال جسمانی، ارتباطی، هیجانی، عقلانی و معنایی مورد بررسی قرار داده‌ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - نقش «کیمیای سعادت» در اخلاق، شیوةزندگی و رفتار آدمیان و نیل به سعادت دو جهان
مهدی ماحوزی

کتاب کیمیای سعادت خلاصه و ترجمه گونه ایست از احیاء علوم‌الدین به زبان فارسی اثر ارج‌مند ابوحامد امام محمد غزالی. این کتاب چهار رکن دارد که هر یک در برگیرندة 10 اصل است. این چهار رکن عبارتند از: عبادات، معاملات، مهلکات و مُنجیات. غزالی، این اثر را با نثری قابل فهم برای ه چکیده کامل

کتاب کیمیای سعادت خلاصه و ترجمه گونه ایست از احیاء علوم‌الدین به زبان فارسی اثر ارج‌مند ابوحامد امام محمد غزالی. این کتاب چهار رکن دارد که هر یک در برگیرندة 10 اصل است. این چهار رکن عبارتند از: عبادات، معاملات، مهلکات و مُنجیات. غزالی، این اثر را با نثری قابل فهم برای همگان فراهم آورده است، تا بدان وسیله راه و رسم زندگی آموزند و از مهالک برهند و به سعادت دوجهان نایل آیند. پرونده مقاله

فهرست مقالات سعادت

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی