زهکشی

دسترسی آزاد مقاله

1 - بررسی رابطه بین تراکم زهکشی ومقدارفرسایش (مطالعه موردی: پنج حوزه‌ آبخیز در استان اردبیل)
ابوالفضل معینی نازآفرین کرمی زرندی ابراهیم پذیرا

فرسایش خاک توسط آب یکی ازمسائل مهم و اصلی تخریب منابع زیست ‌محیطی است .پیشگیری و مهارآن درگستره حوزه‌های‌ آبخیز یک نیاز اساسی است. یکی از پارامترهایی که می‌تواند به عنوان شاخصی از فرسایش مطرح باشد، تراکم‌زهکشی است که طول کلی آبراهه در هر واحد سطح حوزه‌آبخیز می‌باشد. هدف چکیده کامل

فرسایش خاک توسط آب یکی ازمسائل مهم و اصلی تخریب منابع زیست ‌محیطی است .پیشگیری و مهارآن درگستره حوزه‌های‌ آبخیز یک نیاز اساسی است. یکی از پارامترهایی که می‌تواند به عنوان شاخصی از فرسایش مطرح باشد، تراکم‌زهکشی است که طول کلی آبراهه در هر واحد سطح حوزه‌آبخیز می‌باشد. هدف از این تحقیق اندازه‌گیری تراکم‌ زهکشی و بررسی رابطه آن با فرسایش خاک درحوزه‌های ‌‌آبخیز نرقشلاقی درشهرستان بیله‌سوار، برگچای در شمال شهر رضی، سیاهپوش در جنوب شهرکورائیم، سقزچی‌چای در شرق اردبیل، آلوچه‌‌فولادلو درجنوب‌شرقی شهرستان اردبیل همگی واقع در استان اردبیل می‌باشند. در این تحقیق با دریافت تصاویرماهواره‌ای و عکس‌هوایی از سازمان‌های مربوطه و با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی و نرم‌افزارArcGIS، تراکم‌ زهکشی درحوضه‌های مورد مطالعه محاسبه و تدقیق گردید و پس از تهیه نقشه‌های پایه از روش Mpsiac برای تعیین مقدارفرسایش مورد استفاده قرار‌گرفت و سپس همبستگی بین تراکم‌ زهکشی ومقدار فرسایش محاسبه شد. نتایج نشان‌داد که با درنظرنگرفتن تیپ‌های فرسایشی سطحی، مکانیکی، توده‌ای درحوضه‌های مربوطه و ترسیم نمودار مربوط به تراکم ‌زهکشی و فرسایش، رابطه بین این دوعامل بهتر شده و دراکثرحوضهها بین تراکم زهکشی و فرسایش همبستگی بالایی وجود ‌دارد. در نهایت رابطه معنی‌داری بین تراکم‌ زهکشی و مقدار فرسایش درتمام حوضه‌ها ملاحظه‌ گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - بررسی عوامل مؤثر بر رضایت آب‌بران از عملکرد شبکه آبیاری و زهکشی دشت ورامین
معصومه افشانی مهدی سرائی تبریزی مصطفی تیموری

10.30495/jaeer.2022.64074.10905

جلب رضایت بهره‌برداران در تعامل با شبکه آبیاری و زهکشی از دغدغه های مهم مدیران اجرایی و مسئولان حوزه کشاورزی و آب است. پژوهش حاضر با هدف شناسائی عوامل مؤثر بر رضایت آب‌بران در محدوده شبکه آبیاری و زهکشی ورامین با استفاده از پرسشنامه به روش میدانی- اسنادی و نمونهگیری تصا چکیده کامل

جلب رضایت بهره‌برداران در تعامل با شبکه آبیاری و زهکشی از دغدغه های مهم مدیران اجرایی و مسئولان حوزه کشاورزی و آب است. پژوهش حاضر با هدف شناسائی عوامل مؤثر بر رضایت آب‌بران در محدوده شبکه آبیاری و زهکشی ورامین با استفاده از پرسشنامه به روش میدانی- اسنادی و نمونهگیری تصادفی انجام‌ شد. جامعه آماری بهره-برداران و آب‌بران تحت پوشش شبکه و حجم نمونه (رابطه کوکران) 98 نفر تعیین شد. پرسشنامه‌ای بود که روایی ابزار پژوهش با تکمیل 30 نمونه اولیه، بررسی پایایی با نظر اساتید دانشگاه و صاحبنظران متخصص صورت پذیرفت. تحصیلات، میزان مالکیت‌آب، نظام‌بهره‌برداری مثبت و معنی‌دار، سن، سابقه کشاورزی و نوع کشت اثر منفی و معنی‌دار دارند. وصول آب‌بها، جلوگیری از مراجعات مکرر، کاهش هزینه‌ و توزیع بهینه آب در اراضی تحت پوشش، فقدان همکاری موثر بین سازمانی درخصوص یکپارچه‌سازی اراضی و اخذ مجوز، عدم کفایت اطلاعات آبیاری و خشکسالی، نشاندهنده سطح تأثیر بر رضایتمندی بهره‌برداران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - رابطه‌ بُعدهای فرکتالی آبراهه با خصوصیات مورفومتری حوضه
سپیده مفیدی ابوالفضل معینی علی محمدی ترکاشوند ابراهیم پذیرا حسن احمدی

10.30495/wsrcj.2022.19235

زمینه و هدف: رفتار رودخانه، از دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسانی تأثیر می‌پذیرد. عوامل طبیعی مانند وقوع سیل، فرسایش خاک، حرکت توده‌ای و عوامل انسانی مانند ساخت‌و‌ساز تأسیسات، تغییر کاربری اراضی و برداشت شن و ماسه از بستر، نقش اساسی در رفتار و تشدید تغییرات رودخانه دارد چکیده کامل

زمینه و هدف: رفتار رودخانه، از دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسانی تأثیر می‌پذیرد. عوامل طبیعی مانند وقوع سیل، فرسایش خاک، حرکت توده‌ای و عوامل انسانی مانند ساخت‌و‌ساز تأسیسات، تغییر کاربری اراضی و برداشت شن و ماسه از بستر، نقش اساسی در رفتار و تشدید تغییرات رودخانه دارد. خطرات جدی و جبران‌ناپذیری که جابه‌جایی‌ها و تغییرات رودخانه‌ها ممکن است به دنبال داشته باشد، ضرورت بررسی مورفولوژی آن را در مرحله مطالعات، قبل از هر گونه اقدامی نمایان می‌سازد. شبکه آبراهه‌ها پیوسته مکان خود را براساس زمان، عوامل محیطی و دخالت بشر تغییر می‌دهند. مطالعه تغییرات آبراهه‌ها به‌منظور ارائه راه‌کارهای مدیریتی برای حفاظت خاک از اهمیت بسزائی برخوردار است. یکی از روش‌های نوین در این رابطه، استفاده از هندسه فرکتال می‌باشد. هدف از این پژوهش، محاسبه بُعدهای فرکتالی آبراهه و بررسی رابطه آن با خصوصیات مورفومتری حوضه بود.روش پژوهش:بدین منظور نقشه توپوگرافی حوضه مزداران شهرستان فیروزکوه استان تهران تهیه و با استفاده از نرم‌افزار ARC GIS 10.3 نقشه آبراهه‌ها تهیه و خصوصیات مورفومتری حوضه تعیین گردید. سپس سه بُعد فرکتالی شبکه زهکشی (انشعاب آبراهه)، تراکم زهکشی و مساحت حوضه محاسبه شد. در نهایت با وارد کردن داده&lrm; های به‌دست آمده از محاسبات در نرم&lrm;افزارهای SPSS 18 و Curve Expert روابط خصوصیات مورفومتری حوضه با ابعاد فرکتالی بررسی گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد کم ترین و بیش‌ترین بُعد فرکتالی نسبت انشعاب 25/0 و 99/2، بُعد فرکتالی تراکم زهکشی 19/0 و 34/2 و بُعد فرکتالی مساحت 76/0 و 60/2 می‌باشد. میزان بُعد فرکتالی نسبت انشعاب، بُعد فرکتالی تراکم زهکشی و بُعد فرکتالی مساحت کل حوضه به ترتیب برابر 84/1، 71/0 و 46/1 به دست آمد. رابطه بین بُعد فرکتالی نسبت انشعاب با مساحت زیرحوضه‌ها با ضریب تببین‌ 90/0، معکوس و رابطه بین بُعد فرکتالی تراکم زهکشی با مساحت و بُعد فرکتالی مساحت با مساحت زیرحوضه‌ها به ترتیب با ضریب تببین 88/0 و 87/0، مستقیم می‌باشد. هرچه حوضه کشیده‌تر و ضریب شکل، گردی و کشیدگی کوچک تری داشته باشد، بُعد انشعاب کوچک تری خواهد داشت. بُعد فرکتالی مساحت با ضریب فشردگی، ضریب کشیدگی، ضریب شکل، نسبت انشعاب، عرض مستطیل معادل و طول مستطیل معادل رابطه مستقیم و با سایر متغیرها رابطه معکوس دارد. براین اساس هرچه حوضه کشیده‌تر باشد و ضریب شکل و کشیدگی کوچکتری داشته باشد، بُعد مساحت کوچکتری خواهد داشت. بُعد فرکتالی تراکم زهکشی با ضریب گردی، ضریب فشردگی، ضریب کشیدگی، ضریب شکل، نسبت مساحت، نسبت انشعاب، عرض مستطیل معادل و طول مستطیل معادل رابطه مستقیم و با سایر متغیرها رابطه معکوس دارد. بنابراین با گردتر شدن حوضه، بُعد فرکتالی تراکم زهکشی افزایش می‌یابد.نتایج: باتوجه به ضریب تبیین مدل‌های به‌دست آمده برای رابطه ابعاد فرکتالی و خصوصیات مورفومتری، می‌توان ابعاد فرکتالی مورد بررسی را با استفاده از خصوصیات مورفومتری به راحتی محاسبه و به تحلیل آن‌ها پرداخت . با توجه به اهمیت خصوصیات آبراهه در مدیریت حوزه‌های آبخیز از نظر سیل، فرسایش و حفاظت خاک، می‌توان از مدل‌های فرکتالی جهت تصمیم‌گیری سریع‌ و دقیق‌تر برای مدیریت آبراهه‌ها استفاده کرد. در آخر با توجه به اینکه استفاده از هندسه فرکتالی روشی نوین در بررسی خصوصیات شبکه آبراهه‌ها می‌باشد پیشنهاد می‌شود در مناطق مختلف با شرایط مورفومتری متفاوت‌تر، حوضه‌ها مورد تحلیل فرکتالی قرار گیرند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - تأثیر سیستم‌های مختلف زهکشی زیرزمینی بر دفع نیترات از اراضی کلزای دیم
فرزاد حق نظری فاطمه کاراندیش عبداله درزی نفت چالی ایریکا سیمیونک

در پژوهش حاضر، که طی دو فصل زراعی 1395-1394 و 1396-1395 در اراضی شالیزاری تجهیز و نوسازی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با وسعت 5/4 هکتار صورت گرفت، تاثیر سیستم‌های مختلف زهکشی بر روند دفع نیترات به منابع آب سطحی بررسی شد. این سیستم‌ها شامل سه نوع سیستم زهکشی ز چکیده کامل

در پژوهش حاضر، که طی دو فصل زراعی 1395-1394 و 1396-1395 در اراضی شالیزاری تجهیز و نوسازی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با وسعت 5/4 هکتار صورت گرفت، تاثیر سیستم‌های مختلف زهکشی بر روند دفع نیترات به منابع آب سطحی بررسی شد. این سیستم‌ها شامل سه نوع سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی متشکل از عمق و فواصل مختلف زهکش به ترتیب 9/0 متر و 30 متر (D0.90L30)، و 65/0 متر و 30 متر (D0.65L30)، 65/0 متر و 15 متر (D0.65L15) و یک سیستم زهکشی زیرزمینی دو عمقی (Bilevel) متشکل از چهار خط زهکش به فاصله 15 متر با اعماق 9/0 و 65/0 متر به صورت یک در میان بودند. علاوه بر اندازه‌گیری روزانه‌ی دبی خروجی از زهکش‌ها، غلظت نیترات زه‌آب نیز با تناوب دو هفته یکبار در طول فصل‌های کشت تعیین شد. تغییرات روزانه‌ی دبی زهکش‌ها در سیستم‌های Bilevel، D0.65L15، D0.65L30 و D0.90L30 به ترتیب بین 231-0، 220-0، 227-0 و 250-0 سانتی‌مترمکعب بر ثانیه در نوسان بود. بررسی رابطه‌ی دبی-بارش نشان داد که شدت بارش 10 میلی‌متر در روز، حد آستانه‌ی کاهش توان زهکش بوده و بارش‌های فراتر از این حد می‌تواند مشکلات ماندابی در محدوده‌ی پژوهش ایجاد نماید. احداث سیستم‌های زهکشی منتخب می‌تواند سالانه 7/34-2/2 کیلوگرم در هکتار نیترات را به منابع آب سطحی دفع نماید؛ لکن احداث سیستم زهکشی D0.65L30 کم‌ترین مخاطره زیست‌محیطی را از این حیث خواهد داشت به این ترتیب، بهره‌بردای زیست‌محیطیِ پایدار از این سیستم‌ها برای توسعه‌ی کشت دیم، نیازمند بررسی‌های دقیق در هنگام انتخاب عمق و فواصل نصب زهکش خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - کاربرد مدل‌سازی سری زمانی در پیش‌بینی شدت تخلیه زهکشی زیرزمینی و نوسانات سطح ایستابی
شفیعه وزیرپور فرهاد میرزایی اصل شیرکوهی حامد ابراهیمیان حامد رفیعی

ویژگی‌های تصادفی بودن پدیده‌های زهکشی سبب شده تا بتوان از مفاهیم متغیرهای تصادفی و سری‌های زمانی در مدل‌سازی و پیش‌بینی عملکرد آنها استفاده شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی قابلیت مدل‌های سری زمانی در پیش‌بینی عملکرد سامانه زهکشی زیرزمینی شبکه ران بهشهر (که زهکش‌های آن به و چکیده کامل

ویژگی‌های تصادفی بودن پدیده‌های زهکشی سبب شده تا بتوان از مفاهیم متغیرهای تصادفی و سری‌های زمانی در مدل‌سازی و پیش‌بینی عملکرد آنها استفاده شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی قابلیت مدل‌های سری زمانی در پیش‌بینی عملکرد سامانه زهکشی زیرزمینی شبکه ران بهشهر (که زهکش‌های آن به وسیله باران فعال می‌شوند) بود. در این مطالعه در ابتدا مدل Drainmod واسنجی و سپس متغیرهای شدت تخلیه زهاب و عمق سطح ایستابی توسط مدل واسنجی شده شبیه‌سازی شد. سپس این اطلاعات برای توسعه و ارزیابی مدل‌های مختلف سری زمانی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل ARMAXبا متغیرهای برونزای ارزش روزانه، بارش روزهای قبل و متوسط متغیر مورد نظر در دو روز قبل در برآورد شدت تخلیه زهاب و عمق سطح ایستابی کارآمدتر می باشد به طوری که درصد میانگین مطلق خطا برای هر دو متغیر حدوداً هشت درصد بود. مقایسه نتایج پیش‌بینی مدل‌های برگزیده سری زمانی با نتایج شبیه‌سازی مدل واسنجی شده Drainmod نشان داد کاربرد مدل‌های سری زمانی در پیش‌بینی عملکرد سامانه زهکشی مطلوب و ضریب تعیین برای شدت تخلیه زهاب و عمق سطح ایستابی به ترتیب 51/0 و 74/0 و ریشه میانگین مربعات خطا نیز برای این متغیرها به ترتیب 01/0 سانتی‌متر بر روز و 6/8 سانتی‌متر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - ارزیابی نرم افزار های هیدرولوژیکی در استخراج پارامترهای فیزیوگرافی حوضه آبخیز
سمیه سلطانی گردفرامرزی مرتضی قیصوری عارف صابری محسن قاسمی

10.22034/jest.2018.19697.2856

زمینه و هدف: امروزه بسیاری از تحلیل های مطالعات هیدرولوژیکی به کمک نرم افزارهای تحت ArcGIS به عنوان یک ابزار با ارزش برای تحلیل های مهندسی، قابل اجرا می باشد. تعیین هندسه حوضه آبخیز و استخراج شبکه جریان و پارامترهای فیزیوگرافی برای تجزیه ‌و تحلیل‌های مورفومتری، از مهم‌ت چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه بسیاری از تحلیل های مطالعات هیدرولوژیکی به کمک نرم افزارهای تحت ArcGIS به عنوان یک ابزار با ارزش برای تحلیل های مهندسی، قابل اجرا می باشد. تعیین هندسه حوضه آبخیز و استخراج شبکه جریان و پارامترهای فیزیوگرافی برای تجزیه ‌و تحلیل‌های مورفومتری، از مهم‌ترین گام های محاسباتی در نرم‌افزارهای هیدرولوژیکی می‌باشد. روش بررسی: با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی با پیکسل سایز 10 متری در دو حوضه سرباز (حوضه نسبتاً بزرگ) و گچان (حوضه کوچک) پارامترهای فیزیوگرافی حوضه شامل محیط، مساحت، نسبت انشعاب و تراکم زهکشی با استفاده از نرم افزارهای WMS ,HEC-GEO HMS ,ARC SWAT وARC HYDRO استخراج و با مرز واقعی حوضه (روش دستی) مقایسه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که پارامترهای خروجی حاصل از نرم افزارها از لحاظ عددی به هم نزدیک بود و بسته به دید کارشناسی و سهولت کار می توان از هرکدام از نرم افزارها جهت استخراج پارامترهای فیزیکی حوزه استفاده نمود. نتایج تحلیل های آماری نیز همه نرم افزارها را در یک گروه قرارداد به این معنی که از لحاظ آماری اختلاف معنی دار بین عملکرد نرم افزارها وجود ندارد. علاوه بر این، در حوضه نسبتاً بزرگ تر دامنه تغییرات پارامترها نسبت به روش دستی بیش تر است. در نتیجه در حوضه های بزرگ پارامترهای فیزیکی حوضه باید با دقت بیش تری برآورد و محاسبه گردد. همچنین در هر دو حوضه، هر سه نرم افزار,ARC HYDRO HEC-GEO HMS وARC SWAT عملکرد بهتری از نرم افزار WMS داشتند و نتایج آن ها به واقعیت نزدیک تر بود. بحث و نتیجه گیری: هر چند در بیش تر موارد خروجی نرم افزارهای ARC HYDRO و HEC-GEO HMS در هر دو حوضه مورد مطالعه به هم نزدیک تر بود. از طرفی به دلیل پیش پردازش های مورد نیاز جهت آماده سازی DEM برای استفاده در نرم افزار WMS و دشواری و زمان بر بودن کار با این نرم افزار نسبت به سه نرم افزار دیگر، در مطالعات هیدرولوژی این نرم افزار کم تر مورد استفاده قرار می گیرد، ولی در مطالعات هیدرولوژیکی مانند کنترل سیلاب و فرسایش و رسوب نتایج حاصل از نرم افزار WMS به دلیل در نظر گرفتن رتبه بالاتر آبراهه ها می تواند مناسب تر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - مقایسه عملکرد دو مدل DRAINMOD و شبکه عصبی مصنوعی در پیش‌بینی سطح ایستابی (مطالعه موردی: مزارع کشت و صنعت نیشکر دعبل خزاعی)
عاطفه صیادی شهرکی عبدعلی ناصری امیر سلطانی محمدی

آزمایش های مزرعه ای به منظور شناخت شرایط موجود سامانه‌های زهکشی مفید هستند، اما محدودیت های قابل توجهی نیز دارند. از جمله این که، این آزمایش‌ها را نمی‌توان برای پیش بینی استفاده کرد. کاربرد مدل‌های شبیه‌سازی این محدودیت‌ها را تا حدود زیادی برطرف می‌کند. اما قبل از کاربر چکیده کامل

آزمایش های مزرعه ای به منظور شناخت شرایط موجود سامانه‌های زهکشی مفید هستند، اما محدودیت های قابل توجهی نیز دارند. از جمله این که، این آزمایش‌ها را نمی‌توان برای پیش بینی استفاده کرد. کاربرد مدل‌های شبیه‌سازی این محدودیت‌ها را تا حدود زیادی برطرف می‌کند. اما قبل از کاربرد چنین مدل‌هایی، درستی نتایج بدست آمده از آن‌ها باید با نتایج آزمایش های مزرعه ای مقایسه گردد. در این پژوهش از مدل شبکه عصبی مصنوعی (ANN) و مدل DRAINMOD برای پیش‌بینی سطح ایستابی استفاده شد. بدین منظور مزرعه 11-9Rاز مزارع نیشکر دعبل خزاعی انتخاب و پارامترهای ورودی مدل‌ها شامل نوسانات سطح ایستابی، حجم آب آبیاری، دبی زهکش‌ها، داده‌های اقلیمی منطقه، خصوصیات فیزیکی خاک و پارامترهای سیستم زهکشی از تاریخ 2/8/92 تا 2/7/93 برداشت گردید. نتایج نشان داد که بالاترین دقت در پیش بینی سطح ایستابی مربوط به مدل شبکه عصبی مصنوعی می‌باشد. به طوری‌که مقدار RMSE بین مقادیر اندازه گیری شده و شبیه سازی شده با مدل‌ شبکه عصبی مصنوعی و مدل DRAINMOD به ترتیب برابر 02/0 و 8/16 بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - Survey of Virtual Water Trade and its Impact on Water Productivity in the Shoshtar MianAb irrigation and Drainage Network
افشان فارغ زاده اصلان اگدرنژاد

Water is the first and foremost limiting factor for agricultural production, and undoubtedly, water crisis is considered as one of the international challenges for governments and human societies. Given that virtual water was first used as a way to tackle water scarcity چکیده کامل

Water is the first and foremost limiting factor for agricultural production, and undoubtedly, water crisis is considered as one of the international challenges for governments and human societies. Given that virtual water was first used as a way to tackle water scarcity in countries with limited water resources, so that countries with low water should import food from abundant countries to save on limited resources. Therefore, virtual water can nevertheless be used in low water countries such as Iran, so that it can be considered as a way to reduce pressure on water resources. Therefore, considering the above mentioned issues, considering virtual water as a way to manage water consumption in critical depressions may be necessary. The purpose of this study is to calculate the virtual water consumption of agricultural products. After identification of the virtual water and its estimation, export, import and net exports of virtual water exchange, productivity, intensity of water consumption in the region and dependence or self-sufficiency of the region to Water requirements have been investigated. The products studied in this study were vegetables containing cucumber and tomatoes, which required information from 2012 to 2017. The results showed that vegetable products are low-energy products with high water productivity and virtual water exports are higher than virtual water imports and the net flow of water for the exchange of water is -7838.32 cubic meters per hectare. Also, the intensity of water dependency in the research area is increasing during the growing season and is generally self-sufficient in terms of supplying the water needed for agricultural production (cucumber and tomato). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - تحلیل فعّالیّت نئوتکتونیکی در حوضه آبریز قلعه‌چای
معصومه رجبی فریبا کرمی مریم انصاری

زمین سیستمی پویاست که تغییر و تحول از جمله ویژگی های آن است. نیروهای درونی زمین در قالب فرآیندهای نئوتکتونیک موجب تشکیل ناهمواری می شوند و لندفرم های اصلی را فراهم می آورند، به همین جهت ارزیابی و بررسی فرآیندهای تکتونیکی فعّال و اثرات ناشی از آ ن ها از اهمیت بالایی برخو چکیده کامل

زمین سیستمی پویاست که تغییر و تحول از جمله ویژگی های آن است. نیروهای درونی زمین در قالب فرآیندهای نئوتکتونیک موجب تشکیل ناهمواری می شوند و لندفرم های اصلی را فراهم می آورند، به همین جهت ارزیابی و بررسی فرآیندهای تکتونیکی فعّال و اثرات ناشی از آ ن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. پدیده هایی که درنئوتکتونیک مطالعه می شود شامل تمام عوامل، فرایندها و عملکردهای ناشی از فعّالیّت های جدید زمین و اشکال ایجاد شده توسط این فعّالیّت ها است. پژوهش حاضر، بررسی فعّالیّت نئوتکتونیکی در حوضه آبریز قلعه چای است که شامل بخشی از ارتفاعات غربی کوه سهند می باشد. برای دستیابی به اهداف تحقیق، از شاخص های مورفومتری استفاده شده است که شامل: نسبت شکل حوضه زهکشی(BS) ، شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی(Af)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf) و تراکم زهکشی(D)، می باشد که بر اساس محاسبات صورت گرفته BS 20/3 ، AF 27/39، D میزان بالای تراکم وVF فعّالیّت زمین ساختی از نوع فعال را نشان می دهند که می توان حوضه ی قلعه چای را با فعالیت های تکتونیکی نسبتا فعال در نظر گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - ارزیابی اثرات زهکشی اراضی کشاورزی استان گلستان مبتنی بر استفاده مجدد از زه‌آب کشاورزی
مهدی مردانی فر محمود انصار مرضیه پروار علیرضا دنیائی سیدعرفان حسینی

حفظ منابع آب و خاک در کشور ایران از مهم ترین مسایل در بخش آب و کشاورزی و امنیت غذایی محسوب می گردد. در این پژوهش نتایج حاصل از اجرای آزمایشی طرح زهکشی زیرزمینی در اراضی روستای کریم آباد شهرستان گرگان (ایران) مورد بررسی قرار گرفته است. این پروژه به مساحت 100 هکتار به صور چکیده کامل

حفظ منابع آب و خاک در کشور ایران از مهم ترین مسایل در بخش آب و کشاورزی و امنیت غذایی محسوب می گردد. در این پژوهش نتایج حاصل از اجرای آزمایشی طرح زهکشی زیرزمینی در اراضی روستای کریم آباد شهرستان گرگان (ایران) مورد بررسی قرار گرفته است. این پروژه به مساحت 100 هکتار به صورت زهکشی زیرزمینی با لوله های PVC به قطر 100 میلی متر و با فواصل 50 متر برای زهکش های فرعی و قطر 200 میلی متر برای زهکش های جمع کننده با اتصال از طریق منهول های بتنی به قطر داخلی 800 میلی متر در اراضی مذکور اجرا شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که عملکرد محصول گندم، شالی، پنبه و کلزا پس از اجرای طرح به ترتیب 12%، 36%، 28% و 39% رشد داشته اند. علاوه بر آن، با اجرای این طرح با از بین رفتن شرایط مانداب در اراضی کشاورزی، امکان کشت دوم برای کشاورزان فراهم می شود. هم چنین اجرای زهکشی زیرزمینی منجر به افزایش کیفیت زه آب خروجی شده است که متعاقباً امکان استفاده مجدد از زه آب های آبیاری و کاهش استفاده از منابع آب های زیرزمینی و چاه های موجود را فراهم می کند، که این مهم در کاهش تنش آبی نیز بسیار موثر خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - بررسی تغییرات کمی و کیفی آبخوان میان آب شوشتر بعد از احداث شبکه آبیاری و زهکشی
مهرداد کاکولکی حسین اسلامی

احداث شبکه های آبیاری و زهکشی بر کیفیت و کمیت آبهای زیرزمینی تاثیر گذار هستند. در این تحقیق تغییرات کمی و کیفی آبخوان دشت میان آب شوشتر بعد از احداث شبکه آبیاری و زهکشی بررسی گردید. ابتدا با بررسی هیدروگراف سالانه دشت، تغییرات حجم ذخیره ای مخزن آب زیرزمینی طی سال های آب چکیده کامل

احداث شبکه های آبیاری و زهکشی بر کیفیت و کمیت آبهای زیرزمینی تاثیر گذار هستند. در این تحقیق تغییرات کمی و کیفی آبخوان دشت میان آب شوشتر بعد از احداث شبکه آبیاری و زهکشی بررسی گردید. ابتدا با بررسی هیدروگراف سالانه دشت، تغییرات حجم ذخیره ای مخزن آب زیرزمینی طی سال های آبی قبل و بعد از اجرا شبکه آبیاری و زهکشی ارزیابی شد. طی 3 سال آبی 85-84 تا 88-87، 4/6 میلیون متر مکعب از حجم ذخیره مخزن آب زیرزمینی کاسته شده و از 88-87 تا 93-92، 07/9 میلیون متر مکعب به حجم ذخیره آب زیرزمینی افزوده شد که با مقایسه با وضعیت بارندگی در دوره مشابه، مشخص شده که تغییرات در مخزن تا حدود زیادی از میزان بارندگی سالانه متاثر می باشد. سپس با محاسبه بیلان آب زیرزمینی عوامل موثر در تغییرات حجم مخزن بررسی شد. نتایج نشان داد که در سال 88-87 بیلان 59/3- و سال 89-88 بیلان 44/5 بوده و مهمترین عامل تغییرات مخزن آب زیرزمینی، میزان بارندگی سالانه بوده و بهره برداری از شبکه تاثیر چندانی در افزایش سطح آب زیرزمینی نداشته است. برای بررسی تغییرات کیفی، از نمودار ویلکوکس برای دو سال آبی قبل و بعد از احداث شبکه آبیاری و زهکشی استفاده شد. نتایج نشان داد که با توجه به بالا بودن سطح آب زیرزمینی قبل از بهره برداری از شبکه، بیشتر نقاط نمونه برداری در کلاس خیلی شور و غیرقابل استفاده برای کشاورزی قرار داشته که با بهره برداری از شبکه تغییرات چشمگیری در کیفیت منابع آب زیرزمینی رخ نداده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - ارزیابی بهره برداری از واحدهای اول و دوم شبکه آبیاری و زهکشی داریون شوشتر به روش کلاسیک
محمدرضا گوهری بهبهانی محمدحسین پورمحمدی

به منظور مشخص شدن نقاط قوت و ضعف مدیریت بهره‌برداری و نگهداری شبکه‌های آبیاری و زهکشی داریون 1 و 2 ، شبکه مذکور با استفاده از روش ارزیابی کلاسیک بررسی گردید. جهت ارزیابی در مدل شاخص‌ها در پنج پنجره فنی، خدماتی- مدیریتی، زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی تقسیم‌بندی گردید. 66 چکیده کامل

به منظور مشخص شدن نقاط قوت و ضعف مدیریت بهره‌برداری و نگهداری شبکه‌های آبیاری و زهکشی داریون 1 و 2 ، شبکه مذکور با استفاده از روش ارزیابی کلاسیک بررسی گردید. جهت ارزیابی در مدل شاخص‌ها در پنج پنجره فنی، خدماتی- مدیریتی، زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی تقسیم‌بندی گردید. 66 شاخص موردنیاز مدل مشخص گردید. برای وزن دهی به شاخص ها، پرسشنامه تخصصی مقایسات زوجی شاخص طراحی و در اختیار متخصصان قرارگرفت.با توجه به نتایج پرسشنامه ها، برای هر بخش 11 ماتریس تهیه گردید وسپس برای هرگروه یک ماتریس تهیه گردید که اعداد داخلی ماتریس مذکور از میانگین هندسی وزنی هر11 ماتریس بدست آمد.در نهایت با روش محاسبه بردار ویژه توسط نرم افزار Maple وزن شاخص های معرف پنجره ها محاسبه گردید سپس با استفاده از مدل SAW ارزش عددی شاخص های پنجره‌های مختلف محاسبه گردید.بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از محاسبات مدل صورت گرفته پنجره زیست‌محیطی با نمره 0.956 در رتبه اول قرارگرفته و ارزیابی آن خوب است ، ارزیابی شبکه در زمینه های اجتماعی ، خدماتی- مدیریتی, فنی به ترتیب با نمرات، 0.864، 0.853 ، 0.827 در رده های بعدی قرار گرفته و متوسط ارزیابی می گردد و شبکه در زمینه های اقتصادی با نمره 0.768کمترین رتبه دارد. درمجموع می‌توان گفت عملکرد شبکه آبیاری و زهکشی داریون با نمره 0.853 در حالت کلی متوسط می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - ارزیابی اثرات کالبدی طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری در روستاهای بخش مرکزی شهرستان صومعه سرا- استان گیلان
وحید عادلی نصرالله مولائی هشجین عبدالحمید نظری

بخش کشاورزی ایران علی‌رغم میل به تجاری شدن و افزایش مکانیزاسیون در قیاس با دیگر بخش&zwj;های اقتصادی (صنعت،خدمات) از شیوه تولید سنتی رنج می‌برد. کوچک بودن و پراکندگی قطعات، تعدد کرت ها، نبود جاده‌های بین مزراع، نبود کانال های آبیاری و زهکشی مناسب و... موجب افزایش هزینه‌ه چکیده کامل

بخش کشاورزی ایران علی‌رغم میل به تجاری شدن و افزایش مکانیزاسیون در قیاس با دیگر بخش&zwj;های اقتصادی (صنعت،خدمات) از شیوه تولید سنتی رنج می‌برد. کوچک بودن و پراکندگی قطعات، تعدد کرت ها، نبود جاده‌های بین مزراع، نبود کانال های آبیاری و زهکشی مناسب و... موجب افزایش هزینه‌های تولید و در نتیجه رویگردانی قشر جوان برای فعالیت و سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی شده است. سختی کار نیروی انسانی و استفاده نادرست از منابع از مشخصات اراضی سنتی شالیزاری است و دگرگونی و تغییر اساسی این عرصه در گرو اجرای طرحی تحت عنوان "تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری" است. روش تحقیق، توصیفی– تحلیلی است و از روش میدانی بصورت مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسش نامه برای ارزیابی اثرات کالبدی، اثرات مکانیزاسیون و آزاد سازی نیروی انسانی و تنوع بخشی به فعالیت ها در طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری در بخش مرکزی شهرستان صومعه‌سرا استفاده شده است. با استفاده از جدول مورگان 376 پرسش نامه در بین کشاورزان تکمیل و جمع‌آوری شد. پرسش نامه‌ها بعد از کُدگذاری و وارد کردن در محیط SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، که مهمترین نتایج آن عبارتند از: اجرای طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری در روستاهای دارای طرح موجب تغییرات کالبدی،در تعداد قطعات اراضی، تعداد کرت ها، کاهش سطح کانال های آبیاری و زهکشی و کاهش سطح مرزها در هکتار و افزایش دسترسی زارعین به جاده‌های بین مزارع شده است. در نتیجه تغییرات کالبدی در اراضی دارای طرح، بستری مناسب برای مکانیزه کردن کشت فراهم شده است بطوری که کشاورزان در اراضی دارای طرح از ماشین&zwj;آلات کشاورزی بیشتری نسبت به کشاورزان در اراضی فاقد طرح استفاده می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - بررسی مسایل ومشکلات بهره برداری از شبکه های آبیاری و زهکشی واهمیت مشارکت مردمی (نمونه موردی حوزه آبریز سد ارداک)
علیرضا بنی واهب عصمت مظلوم

تأمین نیازهای غذایی کشور از اولویت های اساسی برنامه دولت در طی دهه های اخیر بوده و در همین ارتباط توسعه کشاورزی به منظور تولید بیشتر و تأمین احتیاجات غذایی به عنوان محور قلمداد شده است.محدودیت منابع آب کشور و تشدید این محدودیت که ناشی از تداوم افزایش میزان تقاضا - در بخ چکیده کامل

تأمین نیازهای غذایی کشور از اولویت های اساسی برنامه دولت در طی دهه های اخیر بوده و در همین ارتباط توسعه کشاورزی به منظور تولید بیشتر و تأمین احتیاجات غذایی به عنوان محور قلمداد شده است.محدودیت منابع آب کشور و تشدید این محدودیت که ناشی از تداوم افزایش میزان تقاضا - در بخشهای مختلف کشاورزی، صنعت، شرب و زیست محیطی که خود متاثر از روند رو به رشد جمعیت می باشد- سبب گردیده تا حداکثر استفاده از منابع آب موجود و افزایش بهره وری و بالطبع افزایش تولید در واحد سطح مطرح گردد.در شرایط کشور ایران که آب دارای پتانسیل محدودی است، و توسعه کشاورزی تابع آن می باشد. در این ارتباط بدیهی است که آبهای استحصال شده فعلی و آب قابل استحصال پاسخگوی روند توسعه کشاورزی و تأمین مواد غذایی جمعیت رو به رشد جامعه نخواهد بود، لذا آن چه که در این زمینه اهمیت می یابد مدیریت مصرف بهینه آب همراه با مدیریت تقاضا در بخشهای مختلف صنعت، کشاورزی، شرب و محیط زیست می باشد تا توسعه پایدار در کلیه بخش های اقتصادی به ویژه بخش کشاورزی را امکان پذیر سازد. این امر در مقطع کنونی از طریق اتخاذ سیاستهای کاری مناسبی میسر می باشد که از اهم این راهکارها می توان به انتقال مدیریت شبکه ها به بخش خصوصی یا بهره برداران و یا مشارکت آنان در امر بهره برداری و نگهداری اشاره نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - بررسی نقش شکستگی ها در آبدهی چشمه چم آسیاب در شمال شرق استان خوزستان
نصرالله کلانتری علی خوبیاری محمدصادق درانی نژاد

حوضه آبریز چمآسیاب با مساحتی در حدود 17 کیلومتر مربع، در شمال شرق استان خوزستان واقع شده است. پوشش واحدهای ماسه سنگی آغاجاری، سبب تشکیل آبخوان ماسه سنگی در منطقه شده است که توسط چشمه چمآسیاب به سطح زمین زهکشی میشود. هدف از انجام این تحقیق، مطالعه اهمیت شکستگیها در آبدهی چکیده کامل

حوضه آبریز چمآسیاب با مساحتی در حدود 17 کیلومتر مربع، در شمال شرق استان خوزستان واقع شده است. پوشش واحدهای ماسه سنگی آغاجاری، سبب تشکیل آبخوان ماسه سنگی در منطقه شده است که توسط چشمه چمآسیاب به سطح زمین زهکشی میشود. هدف از انجام این تحقیق، مطالعه اهمیت شکستگیها در آبدهی چشمه چم آسیاب و شناخت وضعیت آب زیرزمینی آن میباشد. در این پژوهش از بخشهای مختلف حوضه آبگیر چشمه برداشت درزه و شکستگی انجام شد و با استفاده از سنجش از دور (Geographic Information System, GIS) شکستگیهای منطقه بررسی شدند. نتایج نشان داد که تراکم شکستگیها با ایجاد تخلخل ثانویه، باعث افزایش تراوایی سازند شده و نقش مهمی را در آبدهی چشمه ایفا مینماید. همچنین غالب شکستگیها از نوع عرضی میباشند و به موازات محور تنش بیشینه در منطقه ایجاد شدهاند. آبدهی چشمه در فصل خشک در حدود 20 لیتر بر ثانیه (L/Sec) و در فصل تر به بیش از 60 لیتر بر ثانیه (L/Sec) میرسد. این مسأله نشان دهنده ی تراوایی ماسه سنگ در منطقه مورد مطالعه می باشد، همچنین بیانگر آن است که چشمه در فصل تر نسبت به بارش پاسخ مناسبی نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - اولویت بندی بهره برداری از مناطق مستعد زهکشی گاز متان در حوضه زغالی البرز شرقی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
حسن محمدی حمید آقاجانی* مهدی نجفی

کلیه ی لایههای زغالسنگ حاوی گاز هستند. گاز زغال سنگ حاوی مقدار قابل توجهی متان (CH4) و مقدار کمی هیدروکربنهای سنگین تر از متان مانند دی اکسیدکربن (CO2)، مونواکسیدکربن (CO)، سولفید هیدروژن (H2S) و غیره است. زهکشی گاز متان از لایه زغال سنگ (Coal Bed Methane, CBM) که گاززد چکیده کامل

کلیه ی لایههای زغالسنگ حاوی گاز هستند. گاز زغال سنگ حاوی مقدار قابل توجهی متان (CH4) و مقدار کمی هیدروکربنهای سنگین تر از متان مانند دی اکسیدکربن (CO2)، مونواکسیدکربن (CO)، سولفید هیدروژن (H2S) و غیره است. زهکشی گاز متان از لایه زغال سنگ (Coal Bed Methane, CBM) که گاززدایی زغال سنگ نیز نامیده می شود به عمل انتقال و بیرون کشیدن گاز موجود در لایه های زغال سنگی و لایه های متصل به آن از طریق چاه، گمانه و خطوط لوله گفته می شود. از آنجا که پارامترهای زیادی از جمله پارامترهای زمین شناسی، بر انتخاب محل و اجرای یک پروژه موثر هستند، بنابراین هدف اصلی این تحقیق اولویت بندی بهره برداری مناطق مستعد زهکشی گاز متان در حوضه زغالی البرز شرقی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (Analytic Hierarchy Process, AHP) بر اساس این پارامترها است. از این رو با توجه به بررس یهای صورت گرفته در حوضه زغالی البرز شرقی، 5 منطقه زغالی انتخاب شد. سپس به منظور اولویت بندی بهره برداری با روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، معیارهای توان گازدهی لایه، میزان ذخیره، فاصله تا خط لوله سراسری گاز، متوسط درصد مواد مضر، متوسط درصد مواد فرار و متان محتوی انتخاب گردید. به این ترتیب، منطقه پشکلات، به عنوان گزین های مناسب از نظر قابلیت بهر هبرداری انتخاب شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز چرداول ایلام با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
حاجی کریمی فتح الله نادری ابراهیم مرشدی مهدی نیک سرشت

در این تحقیق با استفاده از منابع و تحقیقات مختلف ابتدا کلیه عوامل مؤثر بر زمین لغزش استخراج و سپس با کنترل این عوامل در منطقه عوامل نُه گانه شامل شیب، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دریا، بارندگی، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از شبکه زهکشی، کاربری اراضی و سنگ شناسی به ع چکیده کامل

در این تحقیق با استفاده از منابع و تحقیقات مختلف ابتدا کلیه عوامل مؤثر بر زمین لغزش استخراج و سپس با کنترل این عوامل در منطقه عوامل نُه گانه شامل شیب، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دریا، بارندگی، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از شبکه زهکشی، کاربری اراضی و سنگ شناسی به عنوان عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش های منطقه تشخیص داده شدند. بعد از تهیه این عوامل در سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از عکس های هوایی، تصاویر ماهوار های و مطالعات میدانی نقشه پراکنش زمین لغزش حوضه تهیه گردید. سپس پهنه بندی با چهار روش ارزش اطلاعاتی، تراکم سطح، تحلیل سلسله مراتبی سیستم ها و روش پیشنهادی گوپتا و جوشی (Gupta & Joshi) انجام گرفت. در پایان برای ارزیابی صحت نقش ههای پهنه بندی، وزن های به دست آمده برای حوضه آبخیز مجاور (حوضه آبخیز زنگوان) که از بسیاری لحاظ مشابه حوضه آبخیز چرداول می باشد، به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که روش ارزش اطلاعاتی نسبت به سایر روش ها در تفکیک کلاسه های خطر نتایج بهتری دارد. بنابراین این روش به عنوان روش نهایی پهن ه بندی خطر زمین لغزش برای منطقه مورد مطالعه پیشنهاد گردید. پرونده مقاله

فهرست مقالات زهکشی

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی