• فهرست مقالات درون‏مایه

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی تطبیقی درونمایه ستم‌ستیزی در اشعار پروین اعتصامی و احمد عبدالمعطی حجازی
        مهدی شاهرخ علی بابایی دم‌طسوج سید سلیمان سادات اشکور
        پروین اعتصامی یکی از شاعران پرآوازه شعر معاصر فارسی است که مخالفت با ستم و ستمگران و همدردی با محرومان و ستم‌دیدگان از درونمایه‌های مهم شعر اوست. احمد عبدالمعطی حجازی نیز یکی از پیشگامان شعر معاصر عربی و از شاعران متعهد مصری است که شعرهایش تصویری از درد و اندوه مردم جام چکیده کامل
        پروین اعتصامی یکی از شاعران پرآوازه شعر معاصر فارسی است که مخالفت با ستم و ستمگران و همدردی با محرومان و ستم‌دیدگان از درونمایه‌های مهم شعر اوست. احمد عبدالمعطی حجازی نیز یکی از پیشگامان شعر معاصر عربی و از شاعران متعهد مصری است که شعرهایش تصویری از درد و اندوه مردم جامعه خود از جمله مبارزه آن‌ها با ظلم است. این پژوهش در تلاش است با تکیه ‌بر شیوه توصیفی- تحلیلی، نمودهای مشترک درونمایۀ ظلم‌ستیزی را میان این دو شاعر مورد پژوهش و واکاوی قرار دهد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد مواردی چون جست‌وجوی اتوپیای تهی از ظلم و بیداد، اعتراض به بی‌عدالتی‌ در توزیع درآمدها و وضع مالیات‌های سنگین، و انتقاد از بی‌مهری در تعامل با یتیمان و کودکان بی‌سرپرست، از جمله نمودهای مشترک ستم‌ستیزی در اشعار دو شاعر است. اما با این ‌وجود، پروین برای بیان انتقادات خود از زبان تمثیل، فابل و بیانی کنایه وار بهره می گیرد، اما در شعر حجازی، خبری از تمثیل های دور از ذهن نیست و او جسورانه و با صراحت کامل به انتقاد از شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه می‌پردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - شخصیت‌شناسی و مضمون‌شناسی در داستان «امیرارسلان نامدار» و نمایشنامه «اسکریکر»
        زهرا خزاعی راوری
        مطالعه حاضر به بررسی تطبیقی مفاهیم شخصیت‌شناسی و مضمون‌شناسی در داستان امیرارسلان نامدار اثر محمدعلی نقیب الممالک، نویسنده ایرانی قرن نوزدهم و اسکریکر اثر کریل چرچیل، نمایشنامه‌نویس انگلیسی قرن بیستم اختصاص یافته است. پژوهشگران با استفاده از روش کیفی و تحلیل محتوا، ابتد چکیده کامل
        مطالعه حاضر به بررسی تطبیقی مفاهیم شخصیت‌شناسی و مضمون‌شناسی در داستان امیرارسلان نامدار اثر محمدعلی نقیب الممالک، نویسنده ایرانی قرن نوزدهم و اسکریکر اثر کریل چرچیل، نمایشنامه‌نویس انگلیسی قرن بیستم اختصاص یافته است. پژوهشگران با استفاده از روش کیفی و تحلیل محتوا، ابتدا به بررسی نوع ادبی هر کدام از آثار ادبی پرداخته و سپس شخصیت‌های اسطوره‌ای، مضمون‌شناسی ادبی و در نهایت مفاهیم فرهنگ عامه را در دو اثر مورد بررسی تطبیقی قرار داده است. نتیجه این تحلیل‌ها نشان می‌دهدکه شخصیت‌های دو اثر از لحاظ تبدیل‌شوندگی، خردمندی و زودباوری در دو فرهنگ عامه مجزا قابل تطبیق هستند. بن‌مایه‌ها، درونمایه‌ها و تصاویر نیز از دیگر موارد قابل انطباق محسوب می‌شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی برخی وجوه اشتراک و افتراق داستان های کوتاه صادق چوبک و ادگار آلن­پو
        افسانه صحتی شادمان شکروی مهدی فرهودی­نیا
        صادق چوبک از جمله بنیانگذارانِ داستان کوتاه در ایران است. نقش ادگار آلن‌پو نیز به عنوان بنیانگذار اصول و مبانی ساختاری داستان کوتاه در جهان انکارناپذیر است. چوبک نخستین کسی بود که شعر مشهور غراب از آلن‌پو را ترجمه کرد.در مقالۀ حاضر، برخی وجوه شباهت و تفاوت درونمایه و سا چکیده کامل
        صادق چوبک از جمله بنیانگذارانِ داستان کوتاه در ایران است. نقش ادگار آلن‌پو نیز به عنوان بنیانگذار اصول و مبانی ساختاری داستان کوتاه در جهان انکارناپذیر است. چوبک نخستین کسی بود که شعر مشهور غراب از آلن‌پو را ترجمه کرد.در مقالۀ حاضر، برخی وجوه شباهت و تفاوت درونمایه و ساختار داستان های کوتاه دو نویسنده بررسی شده است. نتایج نشان داده است که صادق چوبک، همانند صادق هدایت، از آلن‌پو تأثیر گرفته است.اما تفاوت هایی نیز میان دو نویسنده وجود دارد. عمده‌ترین این تفاوت‌ها، به مضامین و زمینۀ داستان های دو نویسنده بر می گردد. بر خلاف آلن‌پو، صادق چوبک نویسنده ای با حال و هوای عمیق اعتراضی است.ویژگی مهمّ ساختاری پو، بدعت های او در به کارگیری حوادث فرعی و تصویرسازی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسى تطبیقى آثار صمد بهرنگى و شل سیلورستاین
        نسترن نصرت زادگان
        ادبیات تطبیقى نوعى فعالیت در حوزه نقد نقد ادبى محسوب م ىشود که در آن، ادبیاتدر مفهوم کلى آن مقایسه و درباره تلاقى ادبیات در دو یا چند فرهنگ و زبان مختلف پژوهش می شود. در بررسى تطبیقى آثار، مى توان به چگونگى تأثیر و تأثر دیدگاه هاىفکرى و نقاط وحدت اندیشه بشرى در زمینه ها چکیده کامل
        ادبیات تطبیقى نوعى فعالیت در حوزه نقد نقد ادبى محسوب م ىشود که در آن، ادبیاتدر مفهوم کلى آن مقایسه و درباره تلاقى ادبیات در دو یا چند فرهنگ و زبان مختلف پژوهش می شود. در بررسى تطبیقى آثار، مى توان به چگونگى تأثیر و تأثر دیدگاه هاىفکرى و نقاط وحدت اندیشه بشرى در زمینه هاى مختلف پى برد. در مقاله حاضر نخست مفاهیم و تعاریف کلى ادبیات تطبیقى و مبانى آن بیان شده است.سپس از دیدگاه محتوایى و ساختارى، درون مایه هاى آثار صمد بهرنگى، منتقد و نویسنده ادبیات کودک در ایران و شل سیلورستاین، شاعر و نویسنده ادبیات کودک در امریکا رابررسى کرده ایم. نقاط اشتراک و افتراق این دو نویسنده از لحاظ فضاى زمانى و مکانى، نگرش قالب، تطابق ساختارى، شخصیت پردازى و دیگر عوامل به اجمال بررسى و تحلیلشده است. گرچه ممکن است این دو نویسنده اثر مستقیم بر یکدیگر نداشته باشند، از نظر توارد مى توان وجوهى مشترک در بین آنها یافت و این امر سبب می شود تا ما دو نویسندهرا دریابیم و تلاقى افکار آن دو را در حوزه هاى خاص بررسى کنیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - خوانش تطبیقی مضامین زنانه در شعر نبیله الخطیب و فروغ فرخزاد
        طیبه سادات جوانیان صادق ابراهیمی کاوری سهاد جادری
        ادبیات زنانه، علی رغم قدمت ادبیات عربی و فارسی، به دلیل موانع اجتماعی و فرهنگی به عنوان بستری برای نمود تفکرات زنانه و بیان مشکلات آن؛ از تبلور چندانی در سرزمین‌های عربی و ایران برخوردار نبوده است. پس از تحولات اجتماعی و سیاسی در کشورهای عربی و انقلاب مشروطیت در ایران ش چکیده کامل
        ادبیات زنانه، علی رغم قدمت ادبیات عربی و فارسی، به دلیل موانع اجتماعی و فرهنگی به عنوان بستری برای نمود تفکرات زنانه و بیان مشکلات آن؛ از تبلور چندانی در سرزمین‌های عربی و ایران برخوردار نبوده است. پس از تحولات اجتماعی و سیاسی در کشورهای عربی و انقلاب مشروطیت در ایران شعر زنان به تبلور قابل توجهی دست یافت و به نحوی معرف اندیشه زنان شاعر و جهان بینی آنان گشت. این پژوهش کوشیده است مضامین شعری دو شاعر فارسی و عربی، فروغ فرخزاد و نبیله الخطیب شاعر اردنی را از لحاظ محتوای شعری و نمود اندیشه‌های زنانه تحلیل و بررسی کند. شعر این دو شاعر دربردارنده مسائل زنان می‌باشد. در نگاهی اجمالی به آثار این دو شاعر نمود اندیشه‌های زنانه در رد کردن محدودیّت‌ها و سنّت‌های دست و پا گیر شخصی و اجتماعی زندگی زنان به ویژه در شرق مربوط می‌شود و همچنین مسائلی چون عشق، حس مادرانه و غیره را نیز شامل می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - ساختار و شگردهای روایی رمان «پاییز فصل آخر سال است»
        تیمور مالمیر زینت ناطق‌پور
        رمان پاییز فصل آخر سال است نوشتۀ نسیم مرعشی، روایت‌هایی است از زندگی سه دختر. ساختار روایت رمان را تحلیل کرده‌ایم. رمان شامل دو بخش با عنوان‌های تابستان و پاییز است که هر کدام از این دو بخش نیز دارای سه فصل است که هر فصل از نگاه یکی از سه شخصیت اصلی روایت می‌شود. طرح اص چکیده کامل
        رمان پاییز فصل آخر سال است نوشتۀ نسیم مرعشی، روایت‌هایی است از زندگی سه دختر. ساختار روایت رمان را تحلیل کرده‌ایم. رمان شامل دو بخش با عنوان‌های تابستان و پاییز است که هر کدام از این دو بخش نیز دارای سه فصل است که هر فصل از نگاه یکی از سه شخصیت اصلی روایت می‌شود. طرح اصلی رمان، مبتنی بر روایت تناوبی هر یک از این سه شخصیت‌ است که با دیگری نیز پیوند دارد. روایت غالب هر کدام اما مبتنی بر وضعیت خاص خود آنان است. هر سه زن دو گونه روایت دارند. نحوۀ روایت آنان نیز یکسان است؛ از شیوۀ تناوبی استفاده می‌کنند. درونمایه و اندیشۀ اصلی رمان، بیان نسبیّت است. شیوۀ روایت، دوگانگی و تضادهای رمان، نام‌گذاری کتاب و شخصیت‌ها و شیوۀ بخش‌بندی رمان را براساس نسبیت تحلیل کرده‌ایم. براساس دانش ساختاری به تناسب شیوه و شگردهای مختلف نویسنده متناسب با اندیشه و درون مایۀ رمان پرداخته‌ایم. وجود و حضور مرد برای هر سه زن اهمیت دارد اما نوع و میزان این اهمیت در هر مورد متفاوت است. روایت چندمحور رمان می‌خواهد درد مشترک نسل جوان بخصوص جوانان دهۀ شصت را در مناطق و موقعیت‌های مختلف بازنمایی کند. داده‌های پژوهش به شیوۀ کتابخانه‌ای گرد آمده و با روش توصیفی- تحلیلی پردازش شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - ریخت‌شناسی و عناصر زینتی عرفانی اشعار امیر خسرو دهلوی
        نرگس یدی عباسعلی وفایی
        امیر خسرو دهلوی به دلیل محل جغرافیایی زندگیش که در خارج از ایران و در هندوستان بوده، آثارش آن سان که باید و شاید مورد توجه و بررسی قرار نگرفته و محققان در نقد های خود به ندرت به آن ها اشاره کرده اند و در هند نیز محققان، اکثراً آثار هندی زبان شاعر را بررسیده اند؛ درحالی چکیده کامل
        امیر خسرو دهلوی به دلیل محل جغرافیایی زندگیش که در خارج از ایران و در هندوستان بوده، آثارش آن سان که باید و شاید مورد توجه و بررسی قرار نگرفته و محققان در نقد های خود به ندرت به آن ها اشاره کرده اند و در هند نیز محققان، اکثراً آثار هندی زبان شاعر را بررسیده اند؛ درحالی که امیر خسرو دهلوی یکی از شاخص های مهم دو ادبیات عظیم مشرق زمین، یعنی فارسی و هندی محسوب می شود و آثارش مفاهیم کلیدی ادبیات کلاسیک فارسی را در بر دارد. با توجه به نقش امیر خسرو و اشعار او در گسترش ادبیات فارسی، بررسی آثارش بسیار مهم به نظر می رسد. در این پژوهش آثار امیر خسرو از نظر شکل و ظاهر و همچنین از نظر درونمایه و محتوی مورد بررسی دقیق قرار گرفته اند و ویژگی اشعار او با نگاهی به آرایه های ادبی (که بیشتر از تشبیه و کنایه استفاده کرده است)، بدیع و بیان و سیستم متریکی(عروض) و قافیه و ردیف، در ترازوی نقد قرار گرفته و شیوه خاص او به نمایش گذاشته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - مقایسه تطبیقی شخصیت پردازی و درونمایه در دو رمان جای خالی سلوچ و خوشه های خشم
        سیدرضا ابراهیمی
        چالش های اقتصادی همیشه بستر مناسب برای ایجاد تغییر و تحولات اجتماعی بوده است. در این میان نویسندگانی که خود را جزیی از مردم و حرکت های اجتماعی می دانند، با ثبت و گاهی اوقات نقد این تحولات، رسالت و هویت اجتماعی خود را حفظ می کنند. نکته قابل توجه در بررسی رابطه بین ادبیات چکیده کامل
        چالش های اقتصادی همیشه بستر مناسب برای ایجاد تغییر و تحولات اجتماعی بوده است. در این میان نویسندگانی که خود را جزیی از مردم و حرکت های اجتماعی می دانند، با ثبت و گاهی اوقات نقد این تحولات، رسالت و هویت اجتماعی خود را حفظ می کنند. نکته قابل توجه در بررسی رابطه بین ادبیات و جامعه وجود تشابهاتی است که در آن نویسندگان مختلف با ملیتهای متفاوت نگرش ادبی مشابهی به بعضی از این تحولات اجتماعی نشان داده اند. برای مثال انقلاب سفید و اصلاحات اراضی در ایران و پیامدهای نافرجام آن از چشم تیز بین محمود دولت آبادی رمان نویس معاصر ایرانی پنهان نمانده و در رمان جای خالی سلوچ تصویری واقع گرایانه از پیامدهای پنهان از چشم این تحول سیاسی- اقتصادی ارائه نموده است. در سوی دیگر جان اشتاین بک نویسنده شهیر آمریکایی و برنده جایزه نوبل ادبی در دوره ای حساس از تاریخ آمریکا به نام دوره رکود بزرگ رمانی به نام خوشه های خشم را به نگارش درآورده که جاودانه ترین ثبت ادبی از این واقعه سیاسی - اجتماعی به شمار می رود. تشابهات سیاسی، اجتماعی و بیشتر از همه اقتصادی این دو واقعه، دوره رکود بزرگ و انقلاب سفید، بر وجود ناخودآگاه جمعی برای نگارش رمانهای اجتماعی نزد بزرگان ادبیات کشورهای مختلف صحه می گذارد. در این مقاله سعی شده با بررسی اجمالی وجوه مشترک اجتماعی و سیاسی این دو واقعه تشابهات سبکی و درونمایه ای در دو رمان جای خالی سلوچ و خوشه های خشم با استفاده از شیوه نقد مارکسیستی مورد کنکاش و برسی قرار گیرد. در این تحقیق همچنین، درونمایه های مشترک، شباهت شخصیتها در سطوح مختلف اجتماعی و تأثیر تحولات بر تغییر ساختار اجتماعی حاکم بر جامعه مورد نقد و بررسی قرار گرفته تا رویکرد یکسان نویسندگان به یک واقعه اجتماعی و نقش ادبیات در بستر این رخدادها در دو فرهنگ متفاوت نشان داده شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - بررسی نقش رویدادهای اجتماعی در انتخاب درونمایه‌های شعر قیصر امین پور
        ارمغان بهداروند سید احمد حسینی کازرونی سیدجعفر حمیدی
        شعر امروز با زمان شناسی نیما یوشیج، دگرگونی در شکل و درون مایه را آزمود. نیما شاعر امروز را با جامعه آشنا ساخت و خود جامعه گراترین شاعر روزگار خود شد. پس از نیما، نوآوری های شاگردان او در دهه های 30 و 40 جلا و جلوه ای تازه به این شعر بخشید. اوج گیری خیزش همـگانی ایرانیا چکیده کامل
        شعر امروز با زمان شناسی نیما یوشیج، دگرگونی در شکل و درون مایه را آزمود. نیما شاعر امروز را با جامعه آشنا ساخت و خود جامعه گراترین شاعر روزگار خود شد. پس از نیما، نوآوری های شاگردان او در دهه های 30 و 40 جلا و جلوه ای تازه به این شعر بخشید. اوج گیری خیزش همـگانی ایرانیان در دهه ی پنجاه، پدیدآمدن ادبیات تازه ای را در پی داشت. انقلاب بزرگترین تحول اجتماعی ممکن هر ملتی است و انقلاب اسلامی ایران با توجه به پشتوانه ی عظیم مردمی خود، چشم اندازی روشن برای پدیدآوردندگانش را نوید می داد. شاعران به عنوان پیشروترین اعضای نهاد اجتماعی همواره در فراز و فرودهای اجتماعی نقشی ویژه بر عهده دارند. از این روی می توان در متن آفرینش های هنری شاعران، سلسله رویدادهای اجتماعی عصر شاعر را کشف، استخراج و تحلیل نمود. در این پژوهش تحلیلی – توصیفی، سه دوره ی انقلاب، جنگ، ادوار پس از جنگ را در پنج دفتر شعر در کوچه ی آفتاب، تنفس صبح، آینه های ناگهان، گل ها همه آفتابگردانند و دستور زبان عشق مورد ارزیابی قرار داده ایم. مهمترین دستاورد و نتیجه ی این پژوهش، توجه تمام شاعر به رویدادهای اجتماعی روزگار خویش بوده است که همین موضوع زمینه های تحول و تغییر اندیشه ی شاعر را ممکن می سازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - بررسی و تطبیق درونمایه‌های داستانی بهرام و گلندام امین‌الدین صافی و بیت(منظومۀ ملحون) عامیانۀ کُردی
        مهری پاکزاد منیره مسگری
        داستان بهرام و گلندام از آن دسته داستان هایی است که روایت های گوناگونی دارد؛ در این میان روایتی که امین‌الدین صافی، شاعر کلاسیک قرن نهم، در 3049 بیت سروده است و روایتی دیگر که از ادب عامیانۀ کُردی به شیوۀ بیت‌خوانی سینه به سینه نقل شده است؛ دو نوع ادبی در دو زبان(فار چکیده کامل
        داستان بهرام و گلندام از آن دسته داستان هایی است که روایت های گوناگونی دارد؛ در این میان روایتی که امین‌الدین صافی، شاعر کلاسیک قرن نهم، در 3049 بیت سروده است و روایتی دیگر که از ادب عامیانۀ کُردی به شیوۀ بیت‌خوانی سینه به سینه نقل شده است؛ دو نوع ادبی در دو زبان(فارسی و کردی) و با درونمایه های متنوع از حیث داستان‌سرایی موضوع کار پژوهش قرار گرفته است. منشأ این داستان مانند بسیاری از داستان های کهن هنوز به خوبی معلوم نیست. در قرن نهم هجری، نظیره گویی از خمسۀ نظامی به اوج خود رسید و یکی از علل رونق بازار داستان سرایان، علاقۀ حکام محلی و فرمانروایان به شنیدن داستان های غنایی، حماسی، افسانه ها و... در اوقات فراغت بود. همین امر باعث می شد شعرا با بهره گیری از اسامی شخصیت‌های داستان ها ی کهن با پردازش و خلاقیتی نو، داستانی دیگر با سلیقۀ خویش و بعضاً با ساختاری ضعیف، بی هیچ منشأ خاصی، صرفاً جهت رفع تکلیف و پرکردن اوقات فراغت حکام و اربابان بسرایند؛ مانند داستان امیرارسلان که ترکیبی از فضای داستان های هزار و یک شب، شاهنامه و دیو و... را در ذهن شنونده تداعی می کند. درونمایه‌های گوناگون به علت وجود راویان و روایت های متفاوت یا متشابه به وجود می آید. در این مقاله با بررسی و مقایسۀ درونمایه در داستان بهرام و گلندام، فکر اصلی یا همان مضمون و در نهایت پیام داستان و دیدگاه نویسنده نسبت به موضوع داستان روشن می شود. چگونگی درونمایه ها در دو روایت فارسی و کُردی، میدان را برای مقایسه و بررسی تأثیر و تأثر دو روایت مورد بحث فراخ می‌کند و دریچه ای نو در شناخت سختگی و پرداختگی یا ضعف داستان می‌گشاید. روش میدانی و کتابخانه ای مبتنی بر تحلیل محتوا، ساختار پژوهش حاضر را تشکیل داده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - درونمایه‌های عرفانی مشترک در سبک فکری محقق ترمذی و شمس تبریزی
        داوود واثقی خوندابی محمد کاظم کهدویی مهدی ملک ثابت
        محقق ترمذی و شمس تبریزی هر دو از مشایخ سلسلۀ مولویه محسوب می شوند که مهمترین اقدام عملی آن ها تربیت اندیشمندی وارسته به نام مولانا جلال الدیّن است. غور و تأمل در کتاب معارف محقق ترمذی و مقالات شمس تبریزی نشان می دهد که این دو عارف وارسته علی رغم اختلاف در روش سلوک و بعض چکیده کامل
        محقق ترمذی و شمس تبریزی هر دو از مشایخ سلسلۀ مولویه محسوب می شوند که مهمترین اقدام عملی آن ها تربیت اندیشمندی وارسته به نام مولانا جلال الدیّن است. غور و تأمل در کتاب معارف محقق ترمذی و مقالات شمس تبریزی نشان می دهد که این دو عارف وارسته علی رغم اختلاف در روش سلوک و بعضی از تعالیم، در بسیاری از اصول عرفانی مانند وحدت وجود، ولایت، ریاضت و چله نشینی نظرات مشابهی دارند. محقق ترمذی در مرتبۀ اولیای عاشق حرم خداوندی بوده و از نظرمرتبۀ عرفانی مقامی کمتر از شاه معشوقان(شمس تبریزی) داشته، لیکن بسیاری از مسائل عرفانی بازتاب یافته در مقالات شمس را درک کرده و این مسأله موجب به وجود آمدن شباهت هایی در سبک فکری هر دو شده است. در این جستار پس از گفتاری مختصر در خصوص مقام عرفانی محقق ترمذی و شمس تبریزی، درونمایه های فکری مشترک موجود در سبک فکری آن ها بررسی خواهد شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - درونمایه‌های تعلیمی- اخلاقی در انیمیشن قصه‌های شاهنامه
        اعظم برامکی غلامعلی فلاح
        درونمایه‌های تعلیمی- اخلاقی چنان با ادبیات پارسی و انواع آن درآمیخته است که کمتر اثر ادبی را می‌توان یافت که از آموزه‌های اخلاقی و تعلیمی بی‌بهره باشد. شاهنامه فردوسی اثری حماسی است اما آکنده از آموزه‌های اخلاقی چون دعوت به نیکی، تاکید بر خردورزی، دفاع از مظلوم، نکوهش ظ چکیده کامل
        درونمایه‌های تعلیمی- اخلاقی چنان با ادبیات پارسی و انواع آن درآمیخته است که کمتر اثر ادبی را می‌توان یافت که از آموزه‌های اخلاقی و تعلیمی بی‌بهره باشد. شاهنامه فردوسی اثری حماسی است اما آکنده از آموزه‌های اخلاقی چون دعوت به نیکی، تاکید بر خردورزی، دفاع از مظلوم، نکوهش ظلم، آز، دروغ، پیمان‌شکنی، تجاوز به حقوق دیگران و به طور کلی هر آنچه با بدی و زشتی پیوند دارد. این مقاله سعی دارد درونمایه‌های تعلیمی- اخلاقی اقتباس شده از شاهنامه فردوسی و شیوه‌های اقتباس آن ها را در انیمیشن قصه‌های شاهنامه (به کارگردانی امیرمحمد یمینی و نویسندگی احمد نیک‌کار، تهیه شده در شبکه آموزش، 1389- 1388) مورد بررسی قرار دهد و از این گذر به چند پرسش اساسی پاسخ دهد: آموزه‌های تعلیمی و اخلاقی و تکنیک‌های سینمایی به کارگرفته شده برای تبدیل این آموزه به تصویر و انتقال آن ها به مخاطب در انیمیشن به چه صورت است؟ آیا کارگردان در استفاده از مفاهیم تعلیمی به متن اصلی وفادار است یا بخش‌هایی را به فیلم افزوده است؟ استفاده از نظام تصویری تا چه اندازه در القای این مفاهیم و تاثیر آن‌ها بر مخاطب موثر بوده است؟ پژوهش در پایان به این نتیجه دست می‌یابد که آموزه‌های تعلیمی و اخلاقی از اندیشه های محوری انیمیشن است و با وجود وفادار بودن انیمیشن به متن اصلی، در بخش اقتباس آموزه‌های اخلاقی و تعلیمی، بخش‌هایی به فیلم افزوده شده و بخش‌هایی با تاکید بیشتر پررنگ‌تر شده است. همچنین استفاده از نظام نشانه‌ای تصویری به جای نظام نشانه‌ای کلامی با توجه به نوع مخاطب انیمیشن که کودکان و نوجوانان هستند در القای اهداف آموزشی فیلم‌ساز بسیار موثر است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - بررسی عناصر داستانی در رمان نیمه غایب حسین سناپور
        ابراهیم ابراهیم تبار رقیه رضایی فروغ شعبانپور
        تحقیق حاضر تحت عنوان بررسی عناصر داستانی در رمان نیمه غایب حسین سناپور به بررسی پنج عنصرداستانی(شخصیت، زاویه دید، درون مایه، موضوع و گفت وگو) در اثر معروف نیمه غایب پرداخته است، در این پژوهش، علاوه بر معرفی این داستان، هر یک از عناصر داستان به همراه شواهد مثال مورد تح چکیده کامل
        تحقیق حاضر تحت عنوان بررسی عناصر داستانی در رمان نیمه غایب حسین سناپور به بررسی پنج عنصرداستانی(شخصیت، زاویه دید، درون مایه، موضوع و گفت وگو) در اثر معروف نیمه غایب پرداخته است، در این پژوهش، علاوه بر معرفی این داستان، هر یک از عناصر داستان به همراه شواهد مثال مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. از آن جایی که درون مایة این رمان، بیشتر شامل؛ پیدا کردن نیمه گمشده، عشق و ازدواج، ترس ودلهره و سایر مسائل و مشکلات اجتماعی از جمله؛ طلاق و جدایی، تنهایی، کشمکش های اجتماعی و درونی افراد و ... است؛ رمان او را می توان در حیطه ی رمان های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی قرار داد. می‌توان، بیان کرد که عنصر گفت وگو، بخش بسیار مهمی از رمان او را تشکیل می دهد. این گفت وگوها به دو صورت دوطرفه و رویارو، و به صورت تک گویی و مونولوگ درونی وجود دارد. در داستان های سناپور، گفت وگوها، می توانند بیان گر طبقات اجتماعی؛ میزان تحصیلات، سن و سایر ویژگی های جسمی و روحی شخصیت ها باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - درآمدی بر درونمایه‌های مطلوب آئینه اسکندری برای اقتباس سینمایی
        مریم اسمعلی پور محسن هاشمی علیرضا پورشبانان
        آئینه اسکندری امیرخسرو دهلوی یکی از متون ادبیات کلاسیک فارسی است که در ترکیبی از خیال و تاریخ و خلاقیت شاعر، وجوهی از شخصیت اسکندر را در قالب ماجراهای مختلف و با تمرکز بر درونمایه‎های گوناگون برای مخاطب قابل لمس نموده است. با توجه به آنکه این اثر با بهره گیری از پشت چکیده کامل
        آئینه اسکندری امیرخسرو دهلوی یکی از متون ادبیات کلاسیک فارسی است که در ترکیبی از خیال و تاریخ و خلاقیت شاعر، وجوهی از شخصیت اسکندر را در قالب ماجراهای مختلف و با تمرکز بر درونمایه‎های گوناگون برای مخاطب قابل لمس نموده است. با توجه به آنکه این اثر با بهره گیری از پشتوانۀ هنری و ادبی متون پیش از خود منظوم شده، از ظرفیت های بیانی مطلوبی برخوردار است و می توان با تمرکز بر تنوع درونمایه ها و ساختار ارائۀ تصویری آنها، از این قابلیت برای تولید نسخۀ سینمایی استفادۀ مناسب نمود. این مهم زمانی اهمیت پیدا می‌کند که شاهد هستیم در دو فیلم مهم اقتباسی اسکندر (2004) و الکساندر کبیر(1956) هیچ‌یک از این درونمایه‌ها دیده نمی‌شود. بر این اساس در مقالۀ پیش رو هدف این است تا به روش توصیفی-تحلیلی به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که با تأکید بر کدام درونمایه ها در این اثر می توان قابلیت های اقتباسی این متن را مطلوب ارزیابی نمود به گونه‌ای که بسیار متفاوت از فیلم-های اقتباسی باشد. از این منظر، باید گفت درونمایه هایی چون نقش فعال زنان در عشق و حماسه، ارتباط با ماورا و علوم جدید با توجه به تکرار در تاریخ سینما از موارد مطلوب برای تصویرسازی در این متن است و درونمایۀجست وجو در ظرف بیانی سفر در کنار نقش منجی نمای اسکندر و قدرت برتری و استیلاجویی نظامی و فرهنگی ارائه شده از این شخصیت در خلال ماجراهای گوناگون، آئینه اسکندری را به اثری با درونمایه های پرمخاطب و مناسب برای اقتباس تبدیل کرده است. پرونده مقاله