حجر

دسترسی آزاد مقاله

1 - بازجستی در ادله ی حق تقدم در اموال مدیون
فرزانه احمدی علیرضا امینی

اگر حاکم، مدیون را از تصرف در اموالش محجور کند و حکم تفلیس او را صادر نماید، طلبکاران نسبت به اعیان اموال او حق پیدا می کنند و می توانند طلب خود را از آن استیفا کنند. نکته ی اساسی آن است که آیا تمام طلبکاران در این حق مساوی هستند و میان آن ها و مطالباتشان اولویتی وجود چکیده کامل

اگر حاکم، مدیون را از تصرف در اموالش محجور کند و حکم تفلیس او را صادر نماید، طلبکاران نسبت به اعیان اموال او حق پیدا می کنند و می توانند طلب خود را از آن استیفا کنند. نکته ی اساسی آن است که آیا تمام طلبکاران در این حق مساوی هستند و میان آن ها و مطالباتشان اولویتی وجود دارد یا خیر؟ با واکاوی در متون فقهی، مواردی احصا می شود که براساس آن برخی از دیّان و طلبکاران به برخی دیگر ترجیح داده شده و از حق تقدم برخوردارند. حق تقدم در وصول طلب بر مبنای ملاکاتی است که در فقه اسلامی مطرح گردیده است: اقواییت حق، اسبقیت حق، تقدم حق ثابت بالذات بر حق ثابت بالعرض، تقدم حق ناشی از اراده بر حق غیر ارادی، روزانه بودن طلب. با مبنا قرار دادن اصل تساوی حقوق طلبکاران و عدالت و انصاف در کنار سایر موارد مطرح شده در فقه، ادله ی حق تقدم برخی طلبکاران نسبت به سایر طلبکاران مورد بررسی قرار گرفته و ضمن انتقاد نسبت به حق تقدم در بعضی موارد، برخی دیگر نیز رد شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - روش‌شناسی تربیت در جهت بازداری از دخالت با تأکید بر آیه دوازده سوره حجرات
هادی رزاقی هریکنده ئی رقیه صادقی آهنگری

از مسائل بسیار مهمی که دین اسلام به آن شدیداً اهتمام دارد، نگه داری حرمت و آبروی مسلمین و پرهیز از جست‌وجوی عقاید و دخالت کردن در زندگی دیگران است. دخالت و خبرجویی از اندرون زندگی شخصی مردم جایز نبوده و کسی اجازه ندارد که اسرار و لغزش‌های مردم را افشا کند؛ در حقیقت جست‌ چکیده کامل

از مسائل بسیار مهمی که دین اسلام به آن شدیداً اهتمام دارد، نگه داری حرمت و آبروی مسلمین و پرهیز از جست‌وجوی عقاید و دخالت کردن در زندگی دیگران است. دخالت و خبرجویی از اندرون زندگی شخصی مردم جایز نبوده و کسی اجازه ندارد که اسرار و لغزش‌های مردم را افشا کند؛ در حقیقت جست‌وجوگری عاملی است برای کشف اسرار و رازها و احیاناً عیوب نهانی مردم،‌ و اسلام هرگز اجازه نمی‌دهد که رازهای خصوصی افراد فاش شود. لذا پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی در صدد است با توجه به آیه 12 سوره حجرات عوامل بروز تجسس و دخالت همچون عدم تقوا، حسادت و عداوت را از منظر آیات مورد بررسی قرار داده و بیان نماید که در صورت عدم ترک، این رذیله اخلاقی می تواند پیامد های سوئی را از جمله افشاء زندگی شخصی و ایجاد تنفر در بین افراد ایجاد نماید. در پایان نیز با اشاره به راهکار درمانی این بیماری اخلاقی؛ بیان می دارد که عمل به دستورات قرآن در انتخاب روش تربیتی صحیح می‌تواند آسایش خاطر و امنیت بر زندگی شخصی افراد را حاصل نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - تحلیلی بر قانون حجر و موارد آن از دیدگاه صاحب جواهر با تکیه بر آیات و روایات
علی قربان غفاری ذبیح الله مطهری خواه

در این مقاله موارد محجورین و مدت حجر آن‌ها و مسئولیت فقهی، حقوقی محجورین از دیدگاه صاحب جواهر و آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته و از آنجا که علت منع تصرف توسط محجورین و عدم رشد کافی آن‌ها و همچنین برای رفع حجر و علم به رشد آن‌ها ضروری می باشد؛ لذا عنوان رشد و در مقا چکیده کامل

در این مقاله موارد محجورین و مدت حجر آن‌ها و مسئولیت فقهی، حقوقی محجورین از دیدگاه صاحب جواهر و آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته و از آنجا که علت منع تصرف توسط محجورین و عدم رشد کافی آن‌ها و همچنین برای رفع حجر و علم به رشد آن‌ها ضروری می باشد؛ لذا عنوان رشد و در مقابل آن سفه و سفاهت و صغیر مورد بررسی قرار گرفته است اصل قاعده بر مبنای آیاتی از قرآن کریم از قبیل آیه شریفه: ﴿لا تأکلوا اموالکم بالباطل ﴾(بقره/188)، و همینطور احادیث متعددی از معصومین است. احادیث تسلط بر اموال خود را برای همه مردم به عنوان یک حق مطرح کرده‌اند و دلیل قاعده، اجماع فقها نیز می‌باشد. دلیل اجماع بر قاعده، از ظاهر کلمات فقها استفاده می‌شود به جهت اینکه در هر بحثی این قاعده را از قواعد مسلم فرض کرد‌ه‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - تکالیف بیماران روانی ازدیدگاه فقه فریقین و عرفان اسلامی
راضیه فتحعلی‌زاده سید محمد مهدی احمدی

امروزه وجود بیماران روانی و افزایش روز افزون آن بخصوص در شهرهای بزرگ یکی از معضلات جدی جامعة جهانی به حساب می‌آید که مورد توجه روان‌شناسان و جامعه‌شناسان قرارگرفته است. اگرچه در فقه امامیه، عامه و نیز حقوق موضوعه ایران از بخش از جامعه به عنوان محجورین یاد شده و حقوق و ت چکیده کامل

امروزه وجود بیماران روانی و افزایش روز افزون آن بخصوص در شهرهای بزرگ یکی از معضلات جدی جامعة جهانی به حساب می‌آید که مورد توجه روان‌شناسان و جامعه‌شناسان قرارگرفته است. اگرچه در فقه امامیه، عامه و نیز حقوق موضوعه ایران از بخش از جامعه به عنوان محجورین یاد شده و حقوق و تکالیف آنان بطور کامل بیان شده است اما وضع بیماران روانی که معمولا چنین طیف از جامعه در شرایط غیرطبیعی به سر می‌برند و با مشکلات گوناگون دست و پنجه نرم می‌کنند، از لحاظ حقوقی مبهم است و هیچ حکم فقهی و قانونی در این زمینه وجود ندارد. و اما در حوزه معارف اسلام با توجه به ملاک‌های اخلاقی- عرفانی و دغدغه حرمت انسانی که در اسلام وجود دارد، به حقوق بیماران روانی وکسانی که دچار نقایص روحی هستند، بذل عنایت گردیده است. برخی از این بیماران دارای ناهنجاری‌های شدیدی روانی هستند به گونه‌ای که مانند دیگر افراد جامعه قادر به زندگی عادی نبوده وبا پدیده‌های پیرامون خود واکنش غیر عادی نشان می‌دهند واز این رو ممکن است خود و اطرافیان خود را مورد تهدید قرار دهند و بر هر انسان متعهد به با ور‌های اخلاقی و انسانی لازم است تا با توجه به وضعیت روحی وشأنیت اینگونه افراد رفتار کنند. پژوهش حاضر سعی کرده است تعریف روشنی از بیماران روانی ارائه دهد و نیز به برخی آن‌ها از لحاظ میزان تشخیص ودرک که دارند اشاره کند در این نوشتار نیز ضرورت محجوریت آنان با استناد به دلایل فقهی و حقوقی مورد کنکاش قرار گرفته و به میزان محجوریت آنان اشاره شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - تأملی در قاعده‌انگاری بطلان معاملات سفیهانه با تأکید برآیه ممنوعیت اکل مال به باطل
مریم صباغی ندوشن محمدحسن حائری

مشهور از فقیهان بطلان معامله سفهی را مفروغ عنه دانسته حتی آن را به صورت یک قاعده فقهی قلمداد کرده و در بسیاری از موارد با استناد به این قاعده حکم به بطلان نموده اند. مراد این است که هرگاه از سوی شخصی که سفیه نیست، معامله ای صادر شود که غیرعاقلانه و بدون غرض عقلایی نوعی چکیده کامل

مشهور از فقیهان بطلان معامله سفهی را مفروغ عنه دانسته حتی آن را به صورت یک قاعده فقهی قلمداد کرده و در بسیاری از موارد با استناد به این قاعده حکم به بطلان نموده اند. مراد این است که هرگاه از سوی شخصی که سفیه نیست، معامله ای صادر شود که غیرعاقلانه و بدون غرض عقلایی نوعی باشد، چنین معامله ای به منزله ی معدوم بوده و قابل تصحیح نخواهد بود. به گونه ای که سفاهت معامله به عنوان وجهی مستقل برای اتصاف آن به بطلان انگاشته شده است. در حالی که ملاک بطلان، سفاهت معامل است نه سفهی بودن معامله. با فقدان دلیل بر بطلان معاملات سفهی مطابق اصل صحت، حکم به صحت چنین معاملاتی می شود، مگر اینکه سفاهت فاعل آن احراز گردد. افزون بر آنکه صدق موضوعی عنوان سفاهت نیز در غایت صعوبت است در جایی که اغراض شخصی نیز علاوه بر اغراض نوعی، در خروج معامله از عنوان سفاهت دخیل باشند. بنابراین علاوه بر اشکالی که در برخی از مصادیق در اتصاف آنان به سفاهت وجود دارد، کبرای کلی باطل بودن معاملات سفیهانه به طور کلی و به عنوان وجهی مستقل جهت اتصاف معاملات کذایی به بطلان نیز محل تأمل است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - راهبردهای حمایتی فقه و حقوق در ورشکستگی کیفری اشخاص حقوقی
محمود صالحی محمد روحانی مقدم سید ابراهیم قدسی

10.22034/ijrj.2023.708079

مبحث ورشکستگی در فقه اسلامی در باب راجع به اعسار و افلاس در منابع فقهی انعکاس یافته که با پیشرفته‌ترین راه‌ حل‌های بشری و آخرین تحولات حقوق ورشکستگی همخوانی دارد و قواعد و راه‌حل‌هایی را که جوامع بشری در یک پروسه طولانی به روش آزمون و خطا بدان دست یافته‌اند، از دیرباز د چکیده کامل

مبحث ورشکستگی در فقه اسلامی در باب راجع به اعسار و افلاس در منابع فقهی انعکاس یافته که با پیشرفته‌ترین راه‌ حل‌های بشری و آخرین تحولات حقوق ورشکستگی همخوانی دارد و قواعد و راه‌حل‌هایی را که جوامع بشری در یک پروسه طولانی به روش آزمون و خطا بدان دست یافته‌اند، از دیرباز در حقوق اسلامی ارائه شده و مورد عمل بوده است درمتون فقهی ورشکستگی در بحث حجرمورد بررسی قرار گرفته است .در قوانین موضوعه هم مقرراتی وضع شده که گاهی‌ موافق‌ با دستورات‌ فقهی و در بعضی موارد برگرفته از قانون فرانسه می‌باشد . اما در مقررات کیفری کشور علیرغم پیش بینی مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی توسط قانونگذار ، عدم صدور احکام ورشکستگی کیفری از سوی محاکم در رابطه با اشخاص حقوقی ، معضلات عدیده ای را به وجود آورده بگونه ای که به راهکاری جدید جهت گریز بدهکاران کلان مبدل گردیده است . هدف این مقاله بررسی راهبرد های حمایتی فقه و حقوق در ورشکستگی کیفری اشخاص حقوقی است یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد افراد سود جو با تمسک به خلاء های تقنینی و ورشکستگی نمایی به قصد بهره مندی از معافیت هایی موجود به مقاصد نامشروع از جمله فرار از دین ، دست می یابند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - شناخت اصول و مبانی مدیریت در سوره حجرات بر اساس روش و تحلیل محتوا
حسین مهدی رکن آبادی محسن عامری شهرابی حمید رضا خادمی مقدم

این تحقیق در راستای شناخت اصول و مبانی مدیریت در سوره حجرات بر اساس روش و تحلیل محتوا به انجام رسیده است. قرآن کریم در طول تاریخ اسلام همواره منبع مهم تحقیق و پژوهش برای اندیشمندان اسلامی بوده است.وظیفه مسلمانی اقتضا می کند که در برابر فرمان الهی مطیع باشیم. پس با توجه چکیده کامل

این تحقیق در راستای شناخت اصول و مبانی مدیریت در سوره حجرات بر اساس روش و تحلیل محتوا به انجام رسیده است. قرآن کریم در طول تاریخ اسلام همواره منبع مهم تحقیق و پژوهش برای اندیشمندان اسلامی بوده است.وظیفه مسلمانی اقتضا می کند که در برابر فرمان الهی مطیع باشیم. پس با توجه به دستورالعمل مدیریتی که از سوی مدیران معصوم جامعه اسلامی صادر شده، ضرورت دارد تا با عمل به آن دستورها و الگوها قراردادن معصومان، مدیریتی را به کار گیریم که مورد رضایت و خشنودی پرودگار باشد. نگارنده در این مقاله در صدد است به تفسیر نکات اصول و مبانی مدیریتی از سوره حجرات با رویکرد مدیریت در اسلام بپردازد. در این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل محتوا نشان داد که در سوره حجرات به چهار مقوله رهبری، سازماندهی، برنامه ریزی، و کنترل اشاره شده است. در این میان به دو مقوله رهبری(صفات و ویژگی های مدیر) و سازماندهی (اصول اخلاقی و ارتباطات بین فردی) بیشتر پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - تحلیل فرهنگی قیم سالاری در اداره اموال محجورین از دیدگاه فقها امامیه و حقوق موضوعه
زهرا پروانه زیور جلیلیان

دیدگاه اسلام بر مبنای اصول و قواعدی است که در هیچ کدام از ادیان الهی، این دید با چنین وسعت و عظمتی وجود نداشته است. کیان خانواده، جزو محورهای اساسی در جامعه بوده و اصول ۱۰ تا ۲۱ قانون اساسی نیز مبین این قاعده‌ی کلی است. اسباب حجر از نظر امامیه، شش مورد است: صغر، جنون، ب چکیده کامل

دیدگاه اسلام بر مبنای اصول و قواعدی است که در هیچ کدام از ادیان الهی، این دید با چنین وسعت و عظمتی وجود نداشته است. کیان خانواده، جزو محورهای اساسی در جامعه بوده و اصول ۱۰ تا ۲۱ قانون اساسی نیز مبین این قاعده‌ی کلی است. اسباب حجر از نظر امامیه، شش مورد است: صغر، جنون، بندگی، مرض، فلس و سفه و فقهای اهل سنت در مورد زوجه و رده را هم بر آن می‌افزایند ولی قانون مدنی ایران فقط جنون، سفّه و صغر را موجب محجوریت می‌داند. فقهای شیعه رشد و بلوغ را به عنوان لازمه‌ی خروج صغیر از حجر معرفی می‌کنند. سن مورد قبول برای احراز بلوغ در قانون مدنی به تبعیت از فقه شیعه، ۹ سال تمام قمری برای دختر و ۱۵ سال تمام قمری برای پسر دانسته شده است. در حقوق ایران، قیم باید دارای اهلیت کامل و شایستگی اخلاقی و قابل اعتماد باشد، به علاوه، با استناد به ملاک ماده 1192 قانون مدنی که مربوط به وصایت است، می‌توان گفت که اگر محجور مسلمان باشد، نمی‌توان برای او قیم غیر مسلمان تعیین کرد،همچنین با استناد به ماده 1231 قانون مدنی اشخاص ذیل نباید به سمت قیمومت تعیین شوند. یک حقوقدان با اشاره به ماده 1235 قانون مدنی مقرر می‌کند: مواظبت شخص مولی‌علیه و نمایندگی قانونی او در همه امور مربوطه به اموال و حقوق مالی او با قیم است. قیم باید حتما در اداره امور قیم مورد توجه داشته باشد رعایت غبطه و مصلحت محجور است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - اثرحجر بر مسئولیت امضا کنندگان اسناد تجاری با مطالعه تطبیقی درکنوانسیون های
حیدر حسن زاه محمد شجاعیان سید امین عسگری

محجورین شامل صغار، مجانین، سفهاء بوده و محجوریت امضا کنندگان سند تجاری در مسئولیت آنها و سایرامضا کنندگان سند تجاری تاثیر بسزایی دارد. اصولاً امضاء سند تجاری توسط صغیر غیرممیز و مجنون دائمی و مجنون ادواری در زمان جنون با هر عنوانی اعم از مدیون اصلی سند یا ضامن به معنای چکیده کامل

محجورین شامل صغار، مجانین، سفهاء بوده و محجوریت امضا کنندگان سند تجاری در مسئولیت آنها و سایرامضا کنندگان سند تجاری تاثیر بسزایی دارد. اصولاً امضاء سند تجاری توسط صغیر غیرممیز و مجنون دائمی و مجنون ادواری در زمان جنون با هر عنوانی اعم از مدیون اصلی سند یا ضامن به معنای عام کلمه بعلت فقدان قصد و رضا در اشخاص مزبور طی مواد 195 و 212 و1207 و 1212 و 1213 قانون مدنی باطل بوده و این ایراد بطلان ازآنجا که مربوط به خود امضاء سند می باشد در مقابل هر دارنده ای حتی ثالث با حسن نیت قابل استناد است ولی سایر امضاءکنندگان سند که تعهدخود آنها صحیح باشد طبق اصل استقلال امضائات در برابر دارنده با حسن نیت مسئولیت تضامنی دارند و در صورت امضاء سند تجاری توسط صغیر ممیز و سفیه نیز از آنجا که نامبردگان صرفاً دارای قصد بوده و فاقد رضای معاملاتی می باشند لذا معاملات آنها در صورت تأیید صحیح و در صورت رد نمایندگان قانونی آنها باطل خواهد بود (مواد 1212 و 1214 ق.م). لذا دراین حالت نامبردگان نیز در برابر دارنده مسئولیت تضامنی ندارند.چون ایراد مزبور، ایراد مربوط به خود امضا است نه رابطه مبنایی لذا در برابر هردارنده ای حتی با حسن نیت قابل استناد است و لذا امضا کننده محجورتعهدی ندارد ولی سایر امضا کنندگان که تعهد خود آنها صحیح باشد طبق اصل استقلال امضائات در برابر دارنده مسئولیت تضامنی دارند . وضعیت در کنوانسیون های ژنو در خصوص برات و سفته طبق ماده 7 و 32 و کنوانسیونهای ژنودرخصوص چک طبق ماده 10 تقریباً شبیه حقوق ایران است چون طبق مواد فوق اولاً : ایراد مربوط به حجر موجب بی اعتباری تعهد امضا کننده محجور است ثانیاً : سایر امضا کنندگان طبق اصل استقلال امضائات دربرابر دارنده مسئولیت همچنان مسئولیت تضامنی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - تاثیر اعتیاد به مواد مخدر در حدوث حجر از منظر فقه و حقوق
حسین حسنی ساطحی قاسم خادم رضوی

10.30495/alr.2021.690715

ماده 1207 قانون مدنی محجورین را به سه گروه صغار، اشخاص غیر رشید و مجانین تقسیم بندی نموده است. نویسندگان این مقاله با تبیین صفات و ویژگی‌های افراد معتاد و همچنین بررسی آثار سوء مصرف مواد مخدر بر شخصیت، قصد و اراده آنان، قرار گرفتن معتادین در زمره محجورین را مورد مطالعه چکیده کامل

ماده 1207 قانون مدنی محجورین را به سه گروه صغار، اشخاص غیر رشید و مجانین تقسیم بندی نموده است. نویسندگان این مقاله با تبیین صفات و ویژگی‌های افراد معتاد و همچنین بررسی آثار سوء مصرف مواد مخدر بر شخصیت، قصد و اراده آنان، قرار گرفتن معتادین در زمره محجورین را مورد مطالعه و امکان سنجی قرار داده اند. با قبول این واقعیت که فرد معتاد در حالت نشئگی یا خماری و تحت تاثیر استعمال مواد مخدر، همچون شخص سفیه یا مجنون، اقدام به معاملات سفهی می نماید، قراردادن این افراد در گروه محجورین موضوع ماده 1207 قانون مدنی قابل تامل به نظر می رسد.با توجه به مبنای حجر افراد سفیه یا مجنون که به جهت حفظ اموال آنان و افراد واجب النفقه ایشان و همچنین صیانت از اموال جامعه اسلامی می باشد، قرارگرفتن فرد معتاد در زمره ی محجورین (سفها و مجانین) در خور توجه می نماید. اگرچه این تفکر با نظریه سازمان پزشکی قانونی کشور که معتقد به سفیه بودن افراد معتاد است انطباق دارد، لکن، قانون و رویه قضایی با قراردادن افراد معتاد در دسته محجورین فاصله زیادی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - نقدِ یک طبع¬آزمایی شاعرانه (التزام شتر حجره)
محمدهادی خالق زاده

التزام یکی از شگردهای ادبی است که به اعتقاد منتقدان هم می¬تواند زیبایی بیافریند و هم باعث تفنّن و تصنّع افراطی گردد. التزام مورد نظر در این پژوهش تکرار یک یا دو کلمه در هر بیت یا مصراع است که شاعر از آغاز تا پایان غزل، قصیده یا قطعه، خود را ملزم به ذکر آن کند. محقّقین پ چکیده کامل

التزام یکی از شگردهای ادبی است که به اعتقاد منتقدان هم می¬تواند زیبایی بیافریند و هم باعث تفنّن و تصنّع افراطی گردد. التزام مورد نظر در این پژوهش تکرار یک یا دو کلمه در هر بیت یا مصراع است که شاعر از آغاز تا پایان غزل، قصیده یا قطعه، خود را ملزم به ذکر آن کند. محقّقین پیشین نوشته¬اند "شتر حجره"، نام قصیده¬ای از کاتبی ترشیزی که در هر بیت دو کلمۀ مستبعد "حجره" و "شتر" را التزام کرده است و بسیاری از شعرا او را تقلید و تتبع نموده¬اند، امّا واقعیت آن است که پیش از کاتبی نیز این نوع طبع¬آزمایی شاعرانه، با دو واژۀ ناسازگار با یکدیگر مانند "شتر" و "حجره" سابقه داشته و شعرای بسیاری تا عهد قاجار و پهلوی ذوق خود را تحت شکنجۀ التزام-های دشواری مانند این قرار داده¬اند. در پژوهش حاضر که به صورت کتابخانه¬ای انجام شده، این پژوهشگر با این پرسش روبرو شد که در این التزام¬های دشوار کدامین شعرا تتبّع کرده¬اند و چه کلمات دیگری تا عهد قاجار و پهلوی به آن افزوده شده است؟ پرونده مقاله

فهرست مقالات حجر

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی