هدف:این پژوهش با هدف بررسی چالشهای مشارکت شهروندان در اجرای خطمشی با تمرکز بر حفاظت و بهرهبرداری از جنگلهای شمال کشور صورت گرفت.روش:استراتژی اصلی پژوهش، بهرهگیری همزمان از روش کیفی تحلیل مضمون و روش کمّی مدلسازی ساختاری ـ تفسیری بهصورت آمیخته متوالی بوده است.در چکیده کامل
هدف:این پژوهش با هدف بررسی چالشهای مشارکت شهروندان در اجرای خطمشی با تمرکز بر حفاظت و بهرهبرداری از جنگلهای شمال کشور صورت گرفت.روش:استراتژی اصلی پژوهش، بهرهگیری همزمان از روش کیفی تحلیل مضمون و روش کمّی مدلسازی ساختاری ـ تفسیری بهصورت آمیخته متوالی بوده است.در زمینه نمونهگیری تحلیل مضمون و مدلسازی ساختاری ـ تفسیری رویکرد نمونهگیری هدفمند و نظری استفاده شد. از ابزار مصاحبه برای تحلیل مضمون و از ابزار پرسشنامه برای اجرای رویکرد مدلسازی ساختاری ـ تفسیری استفادهشده است. در بخش کمی 11 پرسشنامه در اختیار خبرگان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استانهای مازندران، گیلان و گلستان قرار گرفت. یافتهها: در بخش کیفی در این پژوهش 171 مضمون پایه، 17 مضمون سازمان دهنده و6 مضمون فراگیر شامل چالشهای سیاسی، فرهنگی، ارتباطی، اقتصادی، حقوقی و فنی شناسایی شده است. مدل نهایی حاصل از رویکرد مدلسازی تفسیر ساختاری در 5 سطح تشکیلشده است که فقدان حکمرانی جنگل در سطح پنجم تأثیرگذارترین سطح میباشد و چالشهای سیاسی، فقدان ارتباطات و نشر دانش حوزه جنگل برای ذینفعان، ضعف نزدیکی بین دولت و دستگاههای اجرایی ـ شهروندان و فقدان انگیزش در جوامع محلی برای مشارکت تأثیرپذیرترین سطح در مدل طراحیشده میباشد. تحلیل شدت نفوذ و وابستگی با استفاده از MICMAC نشان میدهد که فقدان حکمرانی جنگل و چالشهای سیاسی از نوع متغیرهای مستقل هستند؛
پرونده مقاله
تحقیق حاضر به منظور سنجش میزان آگاهی و تعیین سطح حساسیت مردم جنگل نشین در مورد مسائل جنگلهای شمال در حوضه آبخیز 53 واقع در شهرستان آمل (جنگلهای بلیران) صورت گرفت. روش مطالعه در این پژوهش، روش توصیفی- تحلیلی از طریق مطالعه اسنادی و پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل چکیده کامل
تحقیق حاضر به منظور سنجش میزان آگاهی و تعیین سطح حساسیت مردم جنگل نشین در مورد مسائل جنگلهای شمال در حوضه آبخیز 53 واقع در شهرستان آمل (جنگلهای بلیران) صورت گرفت. روش مطالعه در این پژوهش، روش توصیفی- تحلیلی از طریق مطالعه اسنادی و پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل 100 نفر از خانوارهای روستایی جنگل نشین حوضه و همچنین افراد عبوری (گردشگر) بودند که جهت جمع آوری داده ها از روش نمونه گیری تصادفی با ابزار پرسشنامه استفاده گردید. میزان پایایی ابزار اندازه گیری با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (78/0) تائید شد. نتایج اصلی پژوهش حاکی از آن بود که در مورد فواید و نقش زیستمحیطی جنگلهای شمال، میزان آگاهی 89/9 درصد و در زمینه فواید اقتصادی آن، میزان آگاهی 77/7 درصد و در حد زیاد بوده است. همچنین این مطالعه نشان داد تعامل مردم با جنگلهای منطقه چندان مطلوب و رضایتبخش نیست.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: گونه اوری در ارتفاعات فوقانی مناطق جنگلی در شمال ایران گسترش دارد و در حفظ خاک و نفوذ آب نقش مؤثری را ایفا می کند. بزرگ ترین مشکل در این مناطق چرای دام و حضور جنگل نشینان است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش حفاظت بر ویژگی های کمی و کیفی گونه اوری در جنگل های ر چکیده کامل
زمینه و هدف: گونه اوری در ارتفاعات فوقانی مناطق جنگلی در شمال ایران گسترش دارد و در حفظ خاک و نفوذ آب نقش مؤثری را ایفا می کند. بزرگ ترین مشکل در این مناطق چرای دام و حضور جنگل نشینان است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش حفاظت بر ویژگی های کمی و کیفی گونه اوری در جنگل های رودبار استان گیلان بود.
روش بررسی: در مجموع 40 قطعه نمونه 1000 متر مربعی (20 قطعه نمونه در منطقه حفاظت شده و 20 قطعه نمونه در منطقه حفاظت نشده) به روش تصادفی- سیستماتیک و با استفاده از شبکه آماربرداری 100 × 100 متر در خرداد 1394 برداشت شدند. در هر قطعه تعداد و نوع گونه های درختی و درختچه ای و همچنین قطر برابر سینه، ارتفاع گیاه، وضعیت تاج و کیفیت تنه پایه های اوری اندازه گیری شدند. همچنین، به منظور بررسی وضعیت زادآوری از یک میکروپلات 100 متر مربعی در مرکز هر قطعه نمونه استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که تعداد درختان در هکتار، میانگین قطر برابر سینه، مجموع سطح مقطع برابر سینه، ارتفاع درختان، حجم و زادآوری گونه اوری در منطقه حفاظت شده به صورت معنی داری بیش تر از منطقه حفاظت نشده است. سایر گونه های درختی اختلافی بین دو منطقه نداشتند. تراکم گونه های درختچه ای آلوچه (Pronus spinosa)، ولیک (Crataeogus microphylla) و زرشک (Berberis integgerima) در منطقه حفاظت نشده به طور معنی داری بیشتر از منطقه حفاظت شده بود. همچنین، کیفیت تاج و تنه پایه های اوری نیز در منطقه حفاظت شده بهتر از منطقه تخریب شده بود. بررسی طبقات قطری در مثلث ساختار نشان داد که منطقه حفاظت شده در بخش جنگل نامنظم و منطقه تخریب یافته در بخش منظم شده در کم قطر-میان قطر قرار دارد.
بحث و نتیجه گیری: با توجه به اینکه درختان اوری نقش مهمی در بخش های فوقانی جنگل دارند، حفظ این گونه ارزش مند و تداوم برنامه های خروج دام و جنگل نشینان از رویشگاه های طبیعی آن ضروری به نظر می رسد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: جنگلهای راش ایران یکی از مهمترین جوامع گیاهی در کشور می باشد که به دلیل داشتن ترکیب گیاهی پویا و متنوع و خاکهای حاصلخیر و با توجه به مساحت بسیار بزرگ مناطق خشک و نیمه خشک در کشور به لحاظ اکولوژیکی بسیار حائز اهمیت می باشند. اما اطلاعات کمی پیرامون ذخایر کر چکیده کامل
زمینه و هدف: جنگلهای راش ایران یکی از مهمترین جوامع گیاهی در کشور می باشد که به دلیل داشتن ترکیب گیاهی پویا و متنوع و خاکهای حاصلخیر و با توجه به مساحت بسیار بزرگ مناطق خشک و نیمه خشک در کشور به لحاظ اکولوژیکی بسیار حائز اهمیت می باشند. اما اطلاعات کمی پیرامون ذخایر کربن این جنگلها وجود دارد.روش بررسی: در پژوهش حاضر مقادیر کربن روزمینی درختان و ذخیرۀ کربن آلی خاک در سه منطقه در طرحهای جنگلداری منتخب (در سه استان شمالی گیلان، مازندران و گلستان)، انتخاب و نمونه برداری از درختان در پلاتهای تصادفی و از خاک در دو عمق 0 تا 30 و 30 تا 60 سانتیمتری انجام شد. در برآورد کربن روزمینی درختان از روش Ponce-Hernanadez و در ترسیب کربن خاک از روش والکی بلاک استفاده و کلیه محاسبات بر حسب تن در هکتار برآورد گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که به طور کلی هم میزان ذخایر کربن درختان سرپا و هم ترسیب کربن خاک در هر دو عمق از شرق به غرب در حال افزایش بوده اما مقادیر ذخایر کربن خاک با افزایش عمق، روند کاهشی داشته است. برآوردها حاکی از آن بود که قابلیت ذخیره کربن جنگلهای راش کشور به طور متوسط 475/227 تن در هکتار در بخش روزمینی درختی و 190/205 تن در هکتار در بخش زیرزمینی (خاک) می باشد.نتیجه گیری: این نتایج با تأکید بر جلوگیری از تخریب بیشتر، لزوم اقدامات حفاظتی سریعتر را در مورد این میراث ارزشمند کشورمان بیشتر از پیش آشکار می سازد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: جنگلهای شمال ایران با تنوع گونهای منحصر به فرد یکی از ارزشمندترین اکوسیستمهای جنگلی دنیا میباشند و یک میراث کهن تاریخی متعلق به دوران سوم زمینشناسی هستند.روش بررسی: این پژوهش از نوع مروری بوده و با هدف مقایسه ویژگیها و تنوع گونهای جنگلهای شمال ایران چکیده کامل
زمینه و هدف: جنگلهای شمال ایران با تنوع گونهای منحصر به فرد یکی از ارزشمندترین اکوسیستمهای جنگلی دنیا میباشند و یک میراث کهن تاریخی متعلق به دوران سوم زمینشناسی هستند.روش بررسی: این پژوهش از نوع مروری بوده و با هدف مقایسه ویژگیها و تنوع گونهای جنگلهای شمال ایران و جنگلهای معتدله پهنبرگ اروپای مرکزی انجام شده است که هر دو جزء جنگلهای سبز تابستانه (پهنبرگ خزان کننده مناطق معتدله) میباشند. همچنین در این پژوهش جنگلهای راش اروپا مورد بررسی قرار گرفته و نیز انواع طبقهبندی این جنگلها معرفی شده است.یافتهها: طول دوره رویش گیاهی در جنگلهای شمال ایران 6 الی 8 ماه است، اما در جنگلهای اروپای مرکزی 4 الی 6 ماه میباشد. جنگلهای شمال ایران در مقایسه با جنگلهای معتدله پهنبرگ اروپای مرکزی دارای تنوع گونهای بسیار بالاتر میباشد و تعداد گونههای درختی این جنگلهای حدود 80 گونه است. این در حالی است که تعداد گونههای درختی جنگلهای اروپای مرکزی 20 گونه میباشد.بحث و نتیجهگیری: با توجه به نتایج این تحقیق 54 گونه درختی و درختچهای در جنگلهای شمال ایران وجود دارند که در جنگلهای اروپای مرکزی وجود ندارند و از طرف دیگر 8 گونه درختی و درختچهای در جنگلهای اروپای مرکزی رویش دارند که در جنگلهای شمال ایران وجود ندارند. همچنین 20 گونه درختی و درختچهای در هر دو این جنگلها به صورت مشترک رشد میکنند. در این پژوهش به طور واضح نشان داده شد که غنای گیاهان چوبی جنگلهای شمال ایران بسیار بیشتر از جنگلهای معتدله پهنبرگ اروپای مرکزی میباشد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد