-
دسترسی آزاد مقاله
1 - شناخت مناطق همگن برنامهریزی فضایی در منطقه کلانشهری تهران با استفاده از روش خوشهبندی k-mean
کرامت ا.. زیاری رامین قربانی ابراهیم فرهادی بهنام الماسیبرنامهریزی فضایی عبارتست از، نحوه توزیع و سازمانیابی انسان و فعالیتها در پهنه سرزمین. در اصل برنامه فضایی، برنامهریزی ساختار کالبدی و فعالیتی سطح مورد برنامهریزی است.نخستین کار در فرآیند برنامهریزی در سطوح کلان،تعیین مناطقی به عنوان واحدهای همگن برنامهریزی میباش چکیده کاملبرنامهریزی فضایی عبارتست از، نحوه توزیع و سازمانیابی انسان و فعالیتها در پهنه سرزمین. در اصل برنامه فضایی، برنامهریزی ساختار کالبدی و فعالیتی سطح مورد برنامهریزی است.نخستین کار در فرآیند برنامهریزی در سطوح کلان،تعیین مناطقی به عنوان واحدهای همگن برنامهریزی میباشد.از این رو هدف این پژوهش تعیین مناطق همگن برنامهریزی در سطح استان تهران با تأکید بر نظام برنامهریزی شهری و روستایی در این منطقه کلانشهری است.نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی است. در این مقاله برای تعیین مناطق همگن از3 شاخص پایه:محیط انسانساخت، محیط اجتماعی ـاقتصادی و محیط طبیعی با زیرمجموع 22 شاخص استفاده شده است. برای تعیین مناطق همگن برنامهریزی از روش خوشهبندی k-mean استفاده شده است.خوشهبندی روشهایی را شامل میشود که با استفاده از آنها دادههای چند متغیری را در میان گروهها یا خوشهها سازمان میدهد، البته بر اساس همگنی میان اشیاء بطوریکه مواردی که در گروه یکسان قرار میگیرند از شباهت بسیار زیادی برخوردار هستند. برای انجام خوشهبندی، لایهها پس از طی فرآیند پردازش، تغییر و انجام محاسبات در محیطهای نرمافزاری Arc gis و Matlab،به صورت 4 منطقه پایه و همگن برنامهریزی در قالب نقشه نمایش و محدودههای هریک از پهنهها مشخص و برای هرکدام راهبردهایی ارائه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - کارکرد شهرهای نیریز، استهبان و گراش در توسعه اقتصادی فارس
رحیمه شیروان زهرا سادات (سعیده) زرآبادیمقدمه و هدف پژوهش: امروزه بیشتر سرمایهگذاریها، مخصوصاً در بعد اقتصادی، در کلانشهرها صورت میگیرد از آن جهت که عقیده عمومی بر آن است که سرمایهگذاری در کلانشهرها مقرون به صرفه است. این امر باعث توسعه تک بعدی در منطقه و فقط در یک شهر خاص میگردد که نتیجه آن افزایش ناب چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: امروزه بیشتر سرمایهگذاریها، مخصوصاً در بعد اقتصادی، در کلانشهرها صورت میگیرد از آن جهت که عقیده عمومی بر آن است که سرمایهگذاری در کلانشهرها مقرون به صرفه است. این امر باعث توسعه تک بعدی در منطقه و فقط در یک شهر خاص میگردد که نتیجه آن افزایش نابرابری منطقهای است و دیگر شهرهای منطقه از توسعه باز میمانند درحالیکه شهرهای دیگر ممکن است دارای توانها و پتانسیلهای خوبی جهت توسعه اقتصادی باشند. یکی از مهمترین اهداف در برنامهریزی منطقهای، کاهش نابرابریها و توسعه منطقه با استفاده از توانهای هر منطقه است. لازمه رسیدن به این امر توجه به شهرهای کوچک به عنوان راهبردی که باعث توسعه اقتصادی این شهرها و منطقه میگردد حائز اهمیت است. این تحقیق با هدف مطالعه نقش شهرهای کوچک در توازن و توسعه منطقهای، به مطالعه شهرهای کوچک استان فارس که بین 25-50 هزار نفر جمعیت دارند، میپردازد. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی-تحلیلیاست که بر مبنای مؤلفه جمعیتی و بهکارگیری مدلهای کمی انجام شده است در پژوهش حاضر جهت بررسی نقشی که شهرهای کوچک در توسعه اقتصادی منطقه میتوانند ایفا کنند از دو روش اقتصادی، ضریب مکانی و تغییر سهمی بهره گرفته شده است. نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان میدهد که شهرهای کوچک استان فارس با توجه به پتانسیلها و روشهای انجام شده میتوانند با ارائه کارکردهای صنعتی، خدماتی و کشاورزی در بهبود شرایط اقتصادی خود و کل منطقه تأثیر گذار باشند. بر طبق هر دو روش این شهرها در بخشهای مختلف توسعه دارای ضرایب رشد مثبتی در مقایسه با استان بودهاند. لازمه وارد شدن این شهرها در توسعه اقتصادی منطقه، دادن نقش اقتصادی به هر یک از این شهرها متناسب با پتانسیلهای آنهاست؛ که این امر نیز به نوبه خود راهبردهای ویژهای را میطلبد که باید با برنامهریزی منظم و دقیق و با حمایت دولت در این شهرها صورت پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - رویکرد نو ظهور روستا – شهرها و نقش آنها درسازمان یابی و تعادل نظام فضایی سکونتگاهها (مطالعه موردی: استان ایلام)
نادر شوهانی نورالدین کاکایییکی از راهبردهای مهمی که در نیم قرن اخیر برای مقابله با عدم تعادل منطقهای ناشی از رشد فزاینده ی شهرهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته است، تقویت شهرهای کوچک و میانی و روستا شهرها در نظام شبکه شهری است. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی و تحلیل اثرات کارکردی شکل گیری رو چکیده کاملیکی از راهبردهای مهمی که در نیم قرن اخیر برای مقابله با عدم تعادل منطقهای ناشی از رشد فزاینده ی شهرهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته است، تقویت شهرهای کوچک و میانی و روستا شهرها در نظام شبکه شهری است. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی و تحلیل اثرات کارکردی شکل گیری روستا - شهرها و نقش آن در توسعه و تعادل نظام شبکه ی شهری در استان ایلام در طی نیم قرن اخیر (دوره 1355 تا 1395) است. پژوهش حاضر براساس ماهیت و روش انجام تحقیق جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شیوه ی تجزیه و تحلیل کمی با تکیه بر مدل ها و تکنیک های برنامه ریزی شهری و منطقه ای استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که سهم فرآیند تبدیل روستا به شهر در افزایش خالص جمعیت شهری استان ایلام؛ رقمی کمتر از20 درصد میزان افزایش کل بوده است. با وجود این روستاهای تبدیل شده به شهر توانسته اند در جذب و نگهداشت جمعیت موفق عمل نموده و در کل تاثیر مثبتی در بسامان سازی فضایی جمعیت و تعدیل نظام سکونتگاهی منطقه داشته باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - برآورد مدل تاثیرگذاری ابعاد اعتماد اجتماعی بر توسعه محلی و منطقهای از نگاه ساکنین مناطق 22 گانه شهر تهران
سروش فتحی مهدی مختارپورچکیده در جوامع جدید که زندگی مدرن گستردهتر گردیده است و هویتهای محلی و قومی جای خود را به هویتهای ملی و حتی فراتر از آن یعنی هویت منطقهای دادهاند. در این حالت افراد نیازمندند که دامنه اعتماد خود را گسترش دهند و اعتماد خود را از سطح پیوندهای خانوادگی و خویشاوندی و چکیده کاملچکیده در جوامع جدید که زندگی مدرن گستردهتر گردیده است و هویتهای محلی و قومی جای خود را به هویتهای ملی و حتی فراتر از آن یعنی هویت منطقهای دادهاند. در این حالت افراد نیازمندند که دامنه اعتماد خود را گسترش دهند و اعتماد خود را از سطح پیوندهای خانوادگی و خویشاوندی و گروههای محلی نزدیک به کلیه شهروندان و حتی بیگانگان وسعت بخشند و در نهایت در حوزه توسعه محلی و منطقهای گام بردارند. هدف از این پژوهش برآورد مدل تاثیرگذاری ابعاد اعتماد اجتماعی بر توسعه محلی و منطقهای از نگاه ساکنین مناطق 22 گانه شهر تهران است. روش تحقیق پیمایش و روش نمونه گیری تصادفی ساده است. از مجموع ساکنین مناطق تهران که مطابق نتایج سرشماری سال 1390 برابر 2597731 نفر بودهاند تعداد 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. یافتههای پژوهش نشان میدهند که برخوردار بودن یک کشور از مفاهیمی نظیر توسعه محلی و منطقهای موقعیت ممتازی در اقتصاد جهانی ایجاد میکند و بر ظرفیتها و بخشهای واقعی به ویژه بخش خدمات که برای رشد دراز مدت مناسب بوده استوار است. از این رو رواج و گسترش فعالیتهای بهبودبخش و تقویت کننده ابعاد اعتماد اجتماعی نظیر اعتماد بنیادی، اعتماد بین شخصی، اعتماد تعمیم یافته و اعتماد نهادی سهم عمدهای در توسعه کشور خواهد داشت. لذا با توجه به نتایج پژوهش ابعاد اعتماد اجتماعی به ترتیب تأثیر بر توسعه محلی و منطقهای عبارتند از اعتماد تعمیم یافته (528/0)، اعتماد نهادی (431/0)، اعتماد بین شخصی (407/0) و اعتماد بنیادی (149/0). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - منطقهبندی توسعه کشاورزی در استان فارس
غلامحسین عبداللهزاده خلیل کلانتری علی اسدی علیرضا خواجه شاهکوهی ابوالقاسم شریفزادهچکیده هدف اصلی این تحقیق منطقه بندی توسعه کشاورزی در استان فارس به منظور شناسایی الگو های فضایی توسعه و تبیین عوامل ایجادکننده تفاوت های منطقه ای توسعه کشاورزی است. بر این اساس مجموعه ای از 87 شاخص توسعه کشاورزی مبتنی بر پنج بعد؛ 1) اجتماعی- فرهنگی، 2) ساختاری- اجرای چکیده کاملچکیده هدف اصلی این تحقیق منطقه بندی توسعه کشاورزی در استان فارس به منظور شناسایی الگو های فضایی توسعه و تبیین عوامل ایجادکننده تفاوت های منطقه ای توسعه کشاورزی است. بر این اساس مجموعه ای از 87 شاخص توسعه کشاورزی مبتنی بر پنج بعد؛ 1) اجتماعی- فرهنگی، 2) ساختاری- اجرایی، 3) فنی- مدیریتی، 4) اقتصادی- مالی و 5) زیرساختی- خدماتی، در سطح شهرستان تدوین و انتخاب شد. دادههای تحقیق از منابع آماری استان از قبیل؛ سرشماری عمومی کشاورزی 1382 و همچنین نتایج سالنامه های آماری استان در سال های 1383 تا 1386، گردآوری شد. سپس با بکارگیری رهیافت شاخص ترکیبی، و تکنیک های منطقه بندی GIS الگوهای فضایی توسعه کشاورزی شهرستان ها به تفکیک ابعاد پنجگانه و همچنین بر اساس شاخص ترکیبی کل ترسیم شد. نتایج کلی نشان داد که کل استان به سه منطقه کلان قابل تقسیم می باشند که با توجه به ویژگی های کلیدی و مشترک شهرستان های آن و عوامل ایجاد کننده توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی آنها به این شرح نامگذاری شدند؛ سطح اول منطقه توسعه یافته شامل دو شهرستان است به عنوان ناحیه توسعه کشاورزی مبتنی بر بازارها، خدمات و صنایع شهری، سطح دوم منطقه متوسط شامل پنج شهرستان به عنوان ناحیه پیرامونی کشاورزی و سطح سوم نیز شامل 15 شهرستان است و به عنوان ناحیه پیرامونی غیرکشاورزی نامگذاری شده است که هر منطقه می تواند راهنمایی برای دستیابی به سطح بالاتر توسعه برای مناطق سطح پایین تر از خود باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - ارزیابی استراتژیهای توسعه گردشگری پیرامون نواحی کلانشهری: (شهرستان شمیرانات، بخش لواسانات)
الهام افتخاری مسعود مهدوی حاجیلویی پرویز کردوانیچکیده برقراری ارتباط متوازن و استراتژیک بین تقاضای روزافزون جمعیت شهری برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح در سکونتگاههای روستایی و ضرورت توسعه این سکونتگاه ها با استفاده از منابع و پتانسیل های گردشگری موجود در این مناطق راهبرد مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی عصر حاضر به شم چکیده کاملچکیده برقراری ارتباط متوازن و استراتژیک بین تقاضای روزافزون جمعیت شهری برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح در سکونتگاههای روستایی و ضرورت توسعه این سکونتگاه ها با استفاده از منابع و پتانسیل های گردشگری موجود در این مناطق راهبرد مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی عصر حاضر به شمار می رود. هدف این مقاله تحلیل و بررسی راهبردهای توسعه گردشگری بخش لواسانات در شهرستان شمیرانات به منظور پاسخگویی به دو نیاز توسعه منطقه و تقاضا برای گردشگری است. با توجه به موقعیت پیرامونی بخش لواسانات در شهرستان شمیرانات نسبت به کلانشهر تهران از یک طرف و پتانسیلهای گردشگری آن از طرف دیگر سؤال اصلی مقاله این است که بهینه ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در این منطقه کدام استراتژی است؟ فرضیه ای را که در این مقاله برای پاسخ گویی به سؤال اصلی در صدد آزمون آن هستیم این است که به نظر می رسد مناسب ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در ناحیه مورد مطالعه استراتژیهای تهاجمی (SO) یعنی توجه به نقاط قوت داخلی این منطقه (پتانسیل های گردشگری) و بهره گیری از فرصت های موجود در پیرامون آن (تقاضا برای گذران اوقات فراغت در کلانشهر تهران) است. روش تحقیق مقاله تلفیقی از روش های تحلیل شبکه ای (ANP) و سوآت (SWOT) است و برای سنجش وزن سنجه ها از آزمونt تک نمونه استفاده شده که جامعه آماری مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 389 نفر متشکل از 2 گروه (مردم و مسئولان) تعیین شد و میزان پایایی و روایی پرسش نامه به روش آلفای کرونباخ (89. برای مردم و 91. برای مسئولین) به دست آمده است. نتایج مقاله نشان می دهد که مناسب ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در محدوده مورد مطالعه استراتژی تهاجمی و در اولویت بعد رقابتی (SO)(توسعهای) است و نیز از میان سنجه های 66 گانه مدل سوآت سنجه های S1، W15،O1و T1 بیشترین امتیاز را کسب کرده اند. Abstract Establishing a balanced and strategic relationship between the growing demand for urban population to spend leisure time and have fun in rural settlements (this dimension is more likely to be found in the countryside and neighboring villages with larger cities) and the need to develop rural settlements using the resources and potential of tourism in these areas is current economic management and planning strategy. The purpose of this paper is to analyze and evaluate the tourism development strategies of the Lavasanat section in the city of Shemiranat. The main question of this article is that considering the peripheral location of the Lavasanat section in the city of Shemiranat compared to Tehran metropolis from one side and its potential for tourism on the other, which strategy is the most effective strategy for tourism development in this region? The hypothesis we are trying to test in this article is to answer the main question seems that the most appropriate strategy for developing tourism in the studied area is aggressive strategies (SO), namely, the attention to the internal strengths of this region (tourism potential) and the exploitation of the opportunities available around it. The demand for leisure in the metropolis of Tehran). Method of research paper is a compilation of Network Analysis (ANP) and Swot(SWOT) to measure the weight of the measurements, a single sample t test was used. The population of the study was determined using the Cochran formula consisting of 389 people, composed of 2 groups (people and authorities)the reliability and validity of the questionnaire were obtained by Cronbach's alpha (89 for people and 91 for officials). The results of the paper show that the most appropriate strategy for tourism development in the studied area is aggressive and in the next stage is competitive (SO) (development) and from the 66th model of Swat model also the scores of S1, W15, O1 and T1 have earned the most points. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تحلیل عملکرد شهرهای میانهاندام در توسعه اقتصادی استان اذربایجان شرقی
مجید اکبری نوبخت سبحانی مریم بیرانوندزاده فاطمه سورینقش شهرهای میانه اندام در توسعه یکپارچه ناحیه ای چشمگیر است. این شهرها به عنوان مراکز ارایه خدمات به نقاط سکونتگاهی کوچک تر و مراکز توزیع کالاها و خدمات ، نقش مهمی در روندهای اقتصادی بازی می کنند. هدف از این مقاله، بررسی نقش و کارکرد شهرهای میانی در نظام شهری و توسعه من چکیده کاملنقش شهرهای میانه اندام در توسعه یکپارچه ناحیه ای چشمگیر است. این شهرها به عنوان مراکز ارایه خدمات به نقاط سکونتگاهی کوچک تر و مراکز توزیع کالاها و خدمات ، نقش مهمی در روندهای اقتصادی بازی می کنند. هدف از این مقاله، بررسی نقش و کارکرد شهرهای میانی در نظام شهری و توسعه منطقه ای استان آذریجان شرقی است. روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی است که در آن از مدل های کمی و نرم افزار رایانه ای Excel استفاده شده است. استان آذربایجان شرقی دارای پنج شهر میانی(50- 200 هزار نفر جمعیت) به نام های مراغه، مرند، میانه، اهر و بناب است که 46/21 درصد از جمعیت شهری استان را شامل می شوند. نتایج مدل های جمعیتی نشان می دهد که شهرهای میانی از انعطاف پذیری، جذب جمعیت و مهاجرپذیری برخوردار بوده است، و بدون در نظر گرفتن کارکرد جمعیتی آن در نظام شهری استان عدم تعادل بیشتر می شود. به لحاظ اقتصادی بخش کشاورزی در اکثرا شهرهای میانی به عنوان بخش پایه ای و بخش های صنعت و خدمات به عنوان بخش غیرپایه ای است. این شهرها در نظام شهری استان به لحاظ جمعیتی و اقتصادی تاثیرات مثبتی داشته اند. آنچه که عملکرد این شهرها را در نظام شهری و توسعه منطقه ای کم رنگ نموده است، وجود خلاء سکونتگاهی در نظام سلسله مراتبی شهری استان در گروههای جمعیت( 250-500 هزار نفر) و ( 500 هزار الی 1میلیون نفر) در سلسله مراتبی شهری و تمرکز شدید امکانات در کلانشهر تبریز بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تعیین اولویتهای سرمایهگذاری صنعتی با استفاده از روشهای تاپسیس و تاکسونومی (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)
محمد نقیبی سید فخرالدین فخرحسینیاز آنجایکه کشور ما دارای شرایط غیر همگن و امکانات طبیعی متنوع، نیازمند برنامهریزی منطقهای بویژه برای مناطق همگن میباشد. سیاستگذاری صنعتی منطقهای، موضوعی است که با وجود تغییر و تحول در نظام اجرایی آن، طی دهههای گذشته، هنوز هم به عنوان مبنای شناخت توانمندیها و اتخ چکیده کاملاز آنجایکه کشور ما دارای شرایط غیر همگن و امکانات طبیعی متنوع، نیازمند برنامهریزی منطقهای بویژه برای مناطق همگن میباشد. سیاستگذاری صنعتی منطقهای، موضوعی است که با وجود تغییر و تحول در نظام اجرایی آن، طی دهههای گذشته، هنوز هم به عنوان مبنای شناخت توانمندیها و اتخاذ استراتژی توسعه هماهنگ با آن، امری ضروری است. تحقیق حاضر به تعیین اولویتهای سرمایهگذاری در بخش صنعت استان آذربایجان غربی برای دوره زمانی 1386-1389 پرداخته است. این اولویتبندی به وسیله روشهای تحلیل عاملی، تاپسیس و تاکسونومی عددی و با استفاده از کدهای دورقمیISIC و براساس توانمندی صنایع جهت تحقق مجموعه اهداف و خواستهای سیاستگزاران و صاحبان صنایع (از جمله، توان تولید بالا، اشتغال زایی، توانمندی در زمینه صادرات و ... )صورت گرفته است. روشهای یاد شده صنایع استان را به ترتیب زیر اولویتبندی مینماید(پنج صنعت برتر): کدهای 15، 20، 26، 25، 31 یا 33. طبقهبندی JEL: C13, L19, R11 پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی نقش شهر های کوچک در توسعه فضایی منطقه ای (نمونه موردی شهر دهگلان)
محسن قادرمرزی محمد رحمانیشهرهای کوچک با پذیرش بخشی از سرمایهها و عوامل تولید میتوانند عامل جذب جمعیت و نهایتاً کمک به برقراری تعادلی در منطقه خود شوند تا معضلات شهری را که ریشه در روستاها دارند کاهش دهند. برای دستیابی به توزیع متوازن و عادلانه، جمعیت، سرمایه، امکانات، تسهیلات و همچنین فعالیت چکیده کاملشهرهای کوچک با پذیرش بخشی از سرمایهها و عوامل تولید میتوانند عامل جذب جمعیت و نهایتاً کمک به برقراری تعادلی در منطقه خود شوند تا معضلات شهری را که ریشه در روستاها دارند کاهش دهند. برای دستیابی به توزیع متوازن و عادلانه، جمعیت، سرمایه، امکانات، تسهیلات و همچنین فعالیتهای اقتصادی در سطح ملی و منطقهای شهرهای کوچک بویژه شهرهایی که موقعیت استقرار آنها در شبکه سکونتگاهها به عنوان عامل واسط میان کانونهای شهری و روستایی عمل مینمایند مورد توجه قرار گرفت. در واقع هدف پژوهش بررسی نقش شهرهای کوچک در توسعه فضایی منطقهای است رویکرد حاکم بر این تحقیق روش توصیفی- تحلیلی میباشد. برای جمع آوری آمار و اطلاعات مورد نیاز از روشهای کتابخانهای و بررسی متون و آمارنامهها و نتایج تفصیلی سرشماریهای استفاده گردیده است. برای تجزیه و تحلیل تحولات جمعیت شهرستانها، نقاط شهری و روستایی از نرم افزارهای Spss و Excel بهره برده شده است تا تحولات جمعیت طی سالهای فوق مشخص شود. سپس تحولات شبکه شهری و نظام سلسله مراتبی آن، طی سه دوره سرشماری بررسی شده است. در این مطالعه از روشها و مدلهایی مرتبط از قبیل رتبه اندازه، ضریب کشش پذیری، مدل ژرژشابو و بورژوگارنیه، شاخص مرکزیت، شاخص نخست شهری استفاده گردید. نتایح مدل فوق نشان داد که شهر دهگلان در بخشهای کشاورزی و صنعت به ترتیب با 1.67 و 1.17 دارای اقتصاد پایه و در بخش خدمات دارای اقتصاد غیر میباشد. این مسأله با توجه به نقش مرکزیت شهر دهگلان در سطح شهرستان نشان دهنده ضعف این بخش در اقتصاد پایه شهر دهگلان میباشد با توجه به تفسیر مدل ضریب مکان مشخص شد که شهر دهگلان در این تأمین خدمات و امکانات محدوده شهرستان در وضعیت مناسبی قرار ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - سطحبندی توسعهیافتگی شهرستانهای استان بوشهر با استفاده از مدل تاکسونومی عددی
غلامرضا مرادی مهسا دهقانیانارزیابی میزان توسعهیافتگی جوامع از دغدغههای برنامهریزان منطقهای در همه کشورها بوده است. بهکارگیری معیارهای کمّی جهت سطحبندی سکونتگاهها منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و معیاری جهت کاهش و رفع نابرابریهای میان آنها محسوب میگردد. برای رفع عدم تعاد چکیده کاملارزیابی میزان توسعهیافتگی جوامع از دغدغههای برنامهریزان منطقهای در همه کشورها بوده است. بهکارگیری معیارهای کمّی جهت سطحبندی سکونتگاهها منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و معیاری جهت کاهش و رفع نابرابریهای میان آنها محسوب میگردد. برای رفع عدم تعادل منطقهای، باید مناطق از نظر میزان برخورداری در زمینههای مختلف شناسایی و سطحبندی شود. هدف این پژوهش، شناسایی مناطق محروم و برنامهریزی برای کاهش شکافهای درون منطقهای جهت نیل به توسعه متوازن است. در این پژوهش 12 شاخص جهت بررسی توسعهیافتگی در چارچوب آنالیز تاکسونومی عددی اقدام به سطحبندی درجه توسعهیافتگی شهرستانهای استان بوشهر، انتخابشده است. روش کار این تحقیق توصیفی- تحلیلی است. در این سطحبندی، شهرستان بوشهر با ضریب توسعهیافتگی 0.01382 برخوردارترین و شهرستان جم با ضریب 0.724444 محرومترین شهرستان استان شناساییشده است. بر پایه این تحقیق الگوی مرکز-پیرامون بر ساختار فضایی استان بوشهر حاکم است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - ارزیابی رفاه اجتماعی و همگرایی رفاه استانهای ایران برای سنجش توسعه مناطق ایران
الهام وفائی پرویز محمدزاده حسین اصغرپور فیروز فلاحیچکیده هدف این مقاله بررسی رفاه اجتماعی و همگرایی رفاه اجتماعی استانهای کشور ایران برای ارزیابی توسعه متوازن در ایران طی دوره زمانی 1379-1392 میباشد.برای این منظور از همگرایی ناهار و ایندر استفاده شده است. نتایج نشان داد استانهای کرمانشاه، کهکیلویه و بویراحمد و مازن چکیده کاملچکیده هدف این مقاله بررسی رفاه اجتماعی و همگرایی رفاه اجتماعی استانهای کشور ایران برای ارزیابی توسعه متوازن در ایران طی دوره زمانی 1379-1392 میباشد.برای این منظور از همگرایی ناهار و ایندر استفاده شده است. نتایج نشان داد استانهای کرمانشاه، کهکیلویه و بویراحمد و مازندران به سمت متوسط رفاه استانها همگرا شده و استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، بوشهر، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سمنان، سیستان و بلوچستان، قم، گلستان، لرستان و هرمزگان از متوسط رفاه واگرا شدهاند. همچنین، اکثر استانهای ایران دارای رفاه پایینتری نسبت به میانگین جامعه میباشند. لذا عملکرد سیاستگذاران در این حوزه برای توسعه متوازن رفاه مناطق مناسب نبوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - رویکرد نو ظهور روستا – شهرها و نقش آنها درسازمان یابی و تعادل نظام فضایی سکونتگاهها (مطالعه موردی: استان ایلام)
نادر شوهانی نورالدین کاکایییکی از راهبردهای مهمی که در نیم قرن اخیر برای مقابله با عدم تعادل منطقهای ناشی از رشد فزاینده ی شهرهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته است، تقویت شهرهای کوچک و میانی و روستا شهرها در نظام شبکه شهری است. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی و تحلیل اثرات کارکردی شکل گیری رو چکیده کاملیکی از راهبردهای مهمی که در نیم قرن اخیر برای مقابله با عدم تعادل منطقهای ناشی از رشد فزاینده ی شهرهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته است، تقویت شهرهای کوچک و میانی و روستا شهرها در نظام شبکه شهری است. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی و تحلیل اثرات کارکردی شکل گیری روستا - شهرها و نقش آن در توسعه و تعادل نظام شبکه ی شهری در استان ایلام در طی نیم قرن اخیر (دوره 1355 تا 1395) است. پژوهش حاضر براساس ماهیت و روش انجام تحقیق جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شیوه ی تجزیه و تحلیل کمی با تکیه بر مدل ها و تکنیک های برنامه ریزی شهری و منطقه ای استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که سهم فرآیند تبدیل روستا به شهر در افزایش خالص جمعیت شهری استان ایلام؛ رقمی کمتر از20 درصد میزان افزایش کل بوده است. با وجود این روستاهای تبدیل شده به شهر توانسته اند در جذب و نگهداشت جمعیت موفق عمل نموده و در کل تاثیر مثبتی در بسامان سازی فضایی جمعیت و تعدیل نظام سکونتگاهی منطقه داشته باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - برآورد مدل تاثیرگذاری ابعاد اعتماد اجتماعی بر توسعه محلی و منطقهای از نگاه ساکنین مناطق 22 گانه شهر تهران
سروش فتحی مهدی مختارپورچکیده در جوامع جدید که زندگی مدرن گستردهتر گردیده است و هویتهای محلی و قومی جای خود را به هویتهای ملی و حتی فراتر از آن یعنی هویت منطقهای دادهاند. در این حالت افراد نیازمندند که دامنه اعتماد خود را گسترش دهند و اعتماد خود را از سطح پیوندهای خانوادگی و خویشاوندی و چکیده کاملچکیده در جوامع جدید که زندگی مدرن گستردهتر گردیده است و هویتهای محلی و قومی جای خود را به هویتهای ملی و حتی فراتر از آن یعنی هویت منطقهای دادهاند. در این حالت افراد نیازمندند که دامنه اعتماد خود را گسترش دهند و اعتماد خود را از سطح پیوندهای خانوادگی و خویشاوندی و گروههای محلی نزدیک به کلیه شهروندان و حتی بیگانگان وسعت بخشند و در نهایت در حوزه توسعه محلی و منطقهای گام بردارند. هدف از این پژوهش برآورد مدل تاثیرگذاری ابعاد اعتماد اجتماعی بر توسعه محلی و منطقهای از نگاه ساکنین مناطق 22 گانه شهر تهران است. روش تحقیق پیمایش و روش نمونه گیری تصادفی ساده است. از مجموع ساکنین مناطق تهران که مطابق نتایج سرشماری سال 1390 برابر 2597731 نفر بودهاند تعداد 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. یافتههای پژوهش نشان میدهند که برخوردار بودن یک کشور از مفاهیمی نظیر توسعه محلی و منطقهای موقعیت ممتازی در اقتصاد جهانی ایجاد میکند و بر ظرفیتها و بخشهای واقعی به ویژه بخش خدمات که برای رشد دراز مدت مناسب بوده استوار است. از این رو رواج و گسترش فعالیتهای بهبودبخش و تقویت کننده ابعاد اعتماد اجتماعی نظیر اعتماد بنیادی، اعتماد بین شخصی، اعتماد تعمیم یافته و اعتماد نهادی سهم عمدهای در توسعه کشور خواهد داشت. لذا با توجه به نتایج پژوهش ابعاد اعتماد اجتماعی به ترتیب تأثیر بر توسعه محلی و منطقهای عبارتند از اعتماد تعمیم یافته (528/0)، اعتماد نهادی (431/0)، اعتماد بین شخصی (407/0) و اعتماد بنیادی (149/0). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - منطقهبندی توسعه کشاورزی در استان فارس
غلامحسین عبداللهزاده خلیل کلانتری علی اسدی علیرضا خواجه شاهکوهی ابوالقاسم شریفزادهچکیده هدف اصلی این تحقیق منطقه بندی توسعه کشاورزی در استان فارس به منظور شناسایی الگو های فضایی توسعه و تبیین عوامل ایجادکننده تفاوت های منطقه ای توسعه کشاورزی است. بر این اساس مجموعه ای از 87 شاخص توسعه کشاورزی مبتنی بر پنج بعد؛ 1) اجتماعی- فرهنگی، 2) ساختاری- اجرای چکیده کاملچکیده هدف اصلی این تحقیق منطقه بندی توسعه کشاورزی در استان فارس به منظور شناسایی الگو های فضایی توسعه و تبیین عوامل ایجادکننده تفاوت های منطقه ای توسعه کشاورزی است. بر این اساس مجموعه ای از 87 شاخص توسعه کشاورزی مبتنی بر پنج بعد؛ 1) اجتماعی- فرهنگی، 2) ساختاری- اجرایی، 3) فنی- مدیریتی، 4) اقتصادی- مالی و 5) زیرساختی- خدماتی، در سطح شهرستان تدوین و انتخاب شد. دادههای تحقیق از منابع آماری استان از قبیل؛ سرشماری عمومی کشاورزی 1382 و همچنین نتایج سالنامه های آماری استان در سال های 1383 تا 1386، گردآوری شد. سپس با بکارگیری رهیافت شاخص ترکیبی، و تکنیک های منطقه بندی GIS الگوهای فضایی توسعه کشاورزی شهرستان ها به تفکیک ابعاد پنجگانه و همچنین بر اساس شاخص ترکیبی کل ترسیم شد. نتایج کلی نشان داد که کل استان به سه منطقه کلان قابل تقسیم می باشند که با توجه به ویژگی های کلیدی و مشترک شهرستان های آن و عوامل ایجاد کننده توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی آنها به این شرح نامگذاری شدند؛ سطح اول منطقه توسعه یافته شامل دو شهرستان است به عنوان ناحیه توسعه کشاورزی مبتنی بر بازارها، خدمات و صنایع شهری، سطح دوم منطقه متوسط شامل پنج شهرستان به عنوان ناحیه پیرامونی کشاورزی و سطح سوم نیز شامل 15 شهرستان است و به عنوان ناحیه پیرامونی غیرکشاورزی نامگذاری شده است که هر منطقه می تواند راهنمایی برای دستیابی به سطح بالاتر توسعه برای مناطق سطح پایین تر از خود باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - ارزیابی استراتژیهای توسعه گردشگری پیرامون نواحی کلانشهری: (شهرستان شمیرانات، بخش لواسانات)
الهام افتخاری مسعود مهدوی حاجیلویی پرویز کردوانیچکیده برقراری ارتباط متوازن و استراتژیک بین تقاضای روزافزون جمعیت شهری برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح در سکونتگاههای روستایی و ضرورت توسعه این سکونتگاه ها با استفاده از منابع و پتانسیل های گردشگری موجود در این مناطق راهبرد مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی عصر حاضر به شم چکیده کاملچکیده برقراری ارتباط متوازن و استراتژیک بین تقاضای روزافزون جمعیت شهری برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح در سکونتگاههای روستایی و ضرورت توسعه این سکونتگاه ها با استفاده از منابع و پتانسیل های گردشگری موجود در این مناطق راهبرد مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی عصر حاضر به شمار می رود. هدف این مقاله تحلیل و بررسی راهبردهای توسعه گردشگری بخش لواسانات در شهرستان شمیرانات به منظور پاسخگویی به دو نیاز توسعه منطقه و تقاضا برای گردشگری است. با توجه به موقعیت پیرامونی بخش لواسانات در شهرستان شمیرانات نسبت به کلانشهر تهران از یک طرف و پتانسیلهای گردشگری آن از طرف دیگر سؤال اصلی مقاله این است که بهینه ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در این منطقه کدام استراتژی است؟ فرضیه ای را که در این مقاله برای پاسخ گویی به سؤال اصلی در صدد آزمون آن هستیم این است که به نظر می رسد مناسب ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در ناحیه مورد مطالعه استراتژیهای تهاجمی (SO) یعنی توجه به نقاط قوت داخلی این منطقه (پتانسیل های گردشگری) و بهره گیری از فرصت های موجود در پیرامون آن (تقاضا برای گذران اوقات فراغت در کلانشهر تهران) است. روش تحقیق مقاله تلفیقی از روش های تحلیل شبکه ای (ANP) و سوآت (SWOT) است و برای سنجش وزن سنجه ها از آزمونt تک نمونه استفاده شده که جامعه آماری مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 389 نفر متشکل از 2 گروه (مردم و مسئولان) تعیین شد و میزان پایایی و روایی پرسش نامه به روش آلفای کرونباخ (89. برای مردم و 91. برای مسئولین) به دست آمده است. نتایج مقاله نشان می دهد که مناسب ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در محدوده مورد مطالعه استراتژی تهاجمی و در اولویت بعد رقابتی (SO)(توسعهای) است و نیز از میان سنجه های 66 گانه مدل سوآت سنجه های S1، W15،O1و T1 بیشترین امتیاز را کسب کرده اند. Abstract Establishing a balanced and strategic relationship between the growing demand for urban population to spend leisure time and have fun in rural settlements (this dimension is more likely to be found in the countryside and neighboring villages with larger cities) and the need to develop rural settlements using the resources and potential of tourism in these areas is current economic management and planning strategy. The purpose of this paper is to analyze and evaluate the tourism development strategies of the Lavasanat section in the city of Shemiranat. The main question of this article is that considering the peripheral location of the Lavasanat section in the city of Shemiranat compared to Tehran metropolis from one side and its potential for tourism on the other, which strategy is the most effective strategy for tourism development in this region? The hypothesis we are trying to test in this article is to answer the main question seems that the most appropriate strategy for developing tourism in the studied area is aggressive strategies (SO), namely, the attention to the internal strengths of this region (tourism potential) and the exploitation of the opportunities available around it. The demand for leisure in the metropolis of Tehran). Method of research paper is a compilation of Network Analysis (ANP) and Swot(SWOT) to measure the weight of the measurements, a single sample t test was used. The population of the study was determined using the Cochran formula consisting of 389 people, composed of 2 groups (people and authorities)the reliability and validity of the questionnaire were obtained by Cronbach's alpha (89 for people and 91 for officials). The results of the paper show that the most appropriate strategy for tourism development in the studied area is aggressive and in the next stage is competitive (SO) (development) and from the 66th model of Swat model also the scores of S1, W15, O1 and T1 have earned the most points. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - بررسی تاثیرعوامل نهادی و کالبدی بر سیاستگذاری توسعه منطقهای با رویکرد گردشگردی مذهبی (مطالعه موردی: شهرهای مهران و ایلام)
احمد کرمی آزیتا رجبی ناصر اقبالیپژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل نهادی و کالبدی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تدوین شده است. پژوهش حاضر از منظر نوع تحقیقات کاربردی محسوب میشود. روش تحقیق از نظر متدولوژی توصیفی-تحلیلی می باشد و جمع آوری داده ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل نهادی و کالبدی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تدوین شده است. پژوهش حاضر از منظر نوع تحقیقات کاربردی محسوب میشود. روش تحقیق از نظر متدولوژی توصیفی-تحلیلی می باشد و جمع آوری داده ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه ای-اسنادی و میدانی است. جامعه¬ی آماری این پژوهش را کارشناسان و مدیران ارشد استانی و شهرستانی تشکیل میدادند. خبرگان به روش گلوله برفی و از میان افراد کارشناس انتخاب شدند. حجم نمونه در نظر گرفتهشده برای تکمیل پرسشنامه 30 نفر بود. ابزار گردآوری داده¬ها پرسشنامه بود که پایایی و روایی آن به تایید رسید. یافته ها نشان داد که عوامل نهادی بر سیاست گذاری توسعه منطقه ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 223/0 بود که با توجه به مقدار ضریب، این تاثیر در حد متوسط ارزیابی می شود. همچنین عوامل کالبدی بر سیاست گذاری توسعه منطقه ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 565/0 بود و با توجه به آن مقدار تاثیر در حد متوسط ارزیابی می شود. از دیگر یافته های پژوهش این بود که عوامل نهادی بر عوامل کالبدی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 609/0 بود که نشان از تاثیر متوسط دارد. نتایج نشان داد عوامل نهادی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین عوامل کالبدی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. از طرفی عوامل نهادی بر عوامل کالبدی تاثیر مثبت و معناداری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - ارائه راهکارهای سازماندهی فضا در برنامهریزی و توسعه منطقهای (مطالعه موردی: شهرهای استان گیلان)
احمد قدیمی حسین نظم فر نادر زالی محمدتقی معصومیمقدمه: وضعیت استان گیلان حاکی از دوگانگی و عدم تعادل های منطقه ای است. به نظر می رسد باید نسبت به عواملی که در توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان نقش دارند، شناخت کامل و کافی ایجاد شود. هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر توسعه متعا چکیده کاملمقدمه: وضعیت استان گیلان حاکی از دوگانگی و عدم تعادل های منطقه ای است. به نظر می رسد باید نسبت به عواملی که در توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان نقش دارند، شناخت کامل و کافی ایجاد شود. هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان است. روششناسی تحقیق: در این پژوهش از تکنیک پرسشنامه و روش دلفی برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. در گام اول تعداد 60 عاملِ مؤثر بر توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان در سه بعد جمعیت، فعالیت و فضا شناسایی شد. سپس با استفاده از آزمون تیتک نمونهای میزان اهمیت این عوامل مورد ارزیابی قرار گرفت و 28 عامل با اهمیت خیلی زیاد شناسایی شد. سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی-اکتشافی، عوامل اصلی شناسایی شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهرهای استان گیلان می باشد. یافته ها: یافتههای پژوهش نشان داد که سه عامل اصلی در توسعه متعادل شهرهای استان گیلان نقش اساسی دارند. در حوزه حمل و نقل توانست 74/41 درصد از واریانسها تمامی متغیرهای پژوهش را تبیین کند. موقعیت جغرافیایی و گردشگری و خدمات نیز به ترتیب 18/26، 51/18 درصد از واریانس تمامی متغیرهای پژوهش را تبیین کردند. در مجموع این سه عامل 43/86 درصد کل واریانسها را تبیین کردند.. نتایج: این تحقیق نشان میدهد استان گیلان از انواع مختلف الگوهای حمل و نقلی برخوردار بوده و مجاورت با دریا و کشورهای حاشیه دریای خزر امکان توسعه فعالیتهای بازرگانی بندری و گردشگری را برای استان به ارمغان آوردهاست. لذا آینده مطلوب استان با تکیه بر سه عامل حمل و نقل، پتانسیلهای محیطی و جغرافیایی و تقویت زیرساختهای گردشگری حاصل خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - راهبردها و پیامدهای کسب کرسیهای ورزشی در مجامع بین المللی و اثرات آن بر توسعه مناطق پیرامونی
الهام گرجی لورا چپری زهرا هژبرنیاپژوهش حاضر با هدف بررسی راهبردها و پیامدهای کسب کرسیهای ورزشی در مجامع بینالمللی انجام شد. روش پژوهش حاضر ماهیت اکتشافی – بنیادی داشته و رویکرد کیفی با راهبرد داده بنیاد مورد استفاده قرار گرفته است. ابزار مورد استفاده نیز مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که از نظرها چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی راهبردها و پیامدهای کسب کرسیهای ورزشی در مجامع بینالمللی انجام شد. روش پژوهش حاضر ماهیت اکتشافی – بنیادی داشته و رویکرد کیفی با راهبرد داده بنیاد مورد استفاده قرار گرفته است. ابزار مورد استفاده نیز مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که از نظرهای 10 نفر از متخصصان و خبرگان کشور استفاده شد. جهت نمونهگیری از روش نمونهگیری هدفمند استفاده گردید. روش آماری تحقیق برای تحلیل دادهها، روش کدگذاری به کمک تحلیل فراوانی است و برای انجام تحلیلهای ذکر شده با کمک نرمافزار مکسکیودا 2020 که مخصوص کدگذاری در روش کیفی میباشد، کدها مقولهبندی گردید و مدل مفهومی نیز ارائه شد. نتایج نشان داد که شرایط راهبردی برابر با 6 مؤلفه (اختصاص بودجه و اعتبارات ارزی، انتصاب مدیران شایسته، استمرار و تداوم حفظ صاحبان کرسی با فدارسیونهای دیگر کشورها، نقش به جایگاه رسانه، کسب کرسیهای بینالمللی و افزایش توسعه تعامل و ارتباط با سازمانهای بینالمللی ورزش) و شرایط پیامدی برابر با 6 مؤلفه (توسعه دیپلماسی سیاسی با دیگر کشورها، نگهداشت صاحبان کرسی، توسعه مناسبات فرهنگی، ایجاد تفاهم نامه و مبادله، فراهم شدن حضور بانوان جهت کسب کرسی و شرکت و عضویت در مجامع بینالمللی) میباشد. ورزش ایران از کرسیهای بینالمللی و تصدی مهمترینهای آنها بینصیب هم نبوده اما بیتدبیریها، اقدامات خودخواهانه و غرضورزانه و حتی اشتباهات عجیب باعث از دست رفتن تدریجی آنها شده است. پرونده مقاله