• فهرست مقالات تصمیم‌گیری اخلاقی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - دامنه تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده و تمایل حسابرس به هشداردهی
        وحید بخردی نسب
        تمایل ‌هشداردهی‌ حسابرسان‌ مستقل یک حرکت از سوی حسابرسان مستقل است، که به‌منظور آشکارسازی تخلفات و گزارش آن به واحدهای نظارتی جهت رفع‌اعمال خلاف قانون انجام می‌شود. ولی نداشتن انگیزه و تمایل به افشای گزارش اشتباهات کشف شده از سوی حسابرسان مستقل و عدم‌ تمایل‌ هشداردهی در چکیده کامل
        تمایل ‌هشداردهی‌ حسابرسان‌ مستقل یک حرکت از سوی حسابرسان مستقل است، که به‌منظور آشکارسازی تخلفات و گزارش آن به واحدهای نظارتی جهت رفع‌اعمال خلاف قانون انجام می‌شود. ولی نداشتن انگیزه و تمایل به افشای گزارش اشتباهات کشف شده از سوی حسابرسان مستقل و عدم‌ تمایل‌ هشداردهی در بین آن‌ها، می‌طلبد تا به‌واسطه این امر در پژوهش حاضر بر فرآیند تصمیم‌گیری اخلاقی تمرکز نمود، تا حسابرسان مستقل ترغیب شده و سعی بر تمایل‌هشداردهی داشته باشند. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و تلفیقی از روش‌های پیمایشی مقطعی و همبستگی است. جامعه آماری موسسات حسابرسی معتمد بورس اوراق بهادار تهران و نمونه پژوهش شامل 56 موسسه در سال 1399 که بر اساس در دسترس بودن انتخاب شده، می‌باشد. ابزار پژوهش پرسش‌نامه و سناریو است و فرضیه‌های پژوهش با استفاده از الگوی حداقل مربعات آزمون شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که حسابرسان تا چه حد خود را نمایندگان اخلاقی صاحبکار می‌دانند. به‌عبارتی شواهد پژوهش گویای این است که نگرش فرد نسبت به هشداردهی، پذیرش اخلاقی توسط دیگران و خود، ادراک فرد نسبت به کنترل رفتاری، تعهد نسبت به استقلال و مسئولیت‌فردی در گزارش‌دهی اثر مثبتی بر تمایل‌هشداردهی در حسابرسان مستقل دارد. ولی پیامدهای گزارش‌دهی برای فرد اثر منفی بر تمایل‌هشداردهی در حسابرسان مستقل دارد. همچنین حمایت-سازمانی، همبستگی‌گروهی، هنجارهای‌گروهی و وضعیت‌مسئله‌اخلاقی ارتباط بین ویژگی‌های فردی حسابرسان (نگرش، پذیرش‌اخلاقی، ادراک‌فرد نسبت به کنترل‌رفتاری، تعهد فرد به استقلال حسابرسی، مسئولیت‌فردی در گزارش‌دهی و پیامدهای گزارش‌دهی برای فرد) و تمایل‌فرد به هشداردهی حسابرسان مستقل را تعدیل می‌کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - مقایسۀ اثربخشی روش آموزش معماهای فرضی کلبرگ، روش معماهای زندگی واقعی و روش القای هیجان مثبت بر تصمیم‌گیری اخلاقی
        توران علیزاده شعله امیری محمد طاهر نشاط دوست هوشنگ طالبی
        این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش روش معماهای فرضی کلبرگ، معماهای زندگی واقعی و القای هیجان مثبت بر تصمیم‌گیری اخلاقی دختران نوجوان انجام شد. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی (پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون) با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش را همۀ دانش‌آموزان دختر پایۀ اول دبیر چکیده کامل
        این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش روش معماهای فرضی کلبرگ، معماهای زندگی واقعی و القای هیجان مثبت بر تصمیم‌گیری اخلاقی دختران نوجوان انجام شد. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی (پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون) با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش را همۀ دانش‌آموزان دختر پایۀ اول دبیرستان شهر یاسوج در سال تحصیلی (93ـ1392) تشکیل می‌دادند. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای 120 دانش‌آموز دختر انتخاب و به‌طور تصادفی در چهار گروه 30نفری جایگزین شدند. مداخله در گروههای آزمایشی شامل 8جلسۀ 70 دقیقه‌ای، آموزش به کمک روش معماهای فرضی کلبرگ و معماهای زندگی واقعی بود، یک گروه هم تحت القای هیجان مثبت قرار گرفت. افرادگروه آزمایش و گواه تکلیف تصمیم‌گیری اخلاقی روزانه (استارکی و همکاران، 2011) را به‌عنوان پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری تکمیل کردند. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که تمامی روش‌های مداخله بر تصمیم‌گیری اخلاقی مؤثر بوده‌اند (05/0P =).  نتایج آزمون تعقیبی L.S.D. نشان داد که بین گروه مداخله با گروه گواه (001/P =)، تفاوت معنی‌دار وجود داشت. هر چند، بین گروههای مداخله‌ای با یکدیگر تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - فراترکیب عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان برای شناسایی جایگاه کاربرد اخلاق خلاق
        مصطفی رستگار آگاه جلیل یونسی علی دلاور پیمان حسنی ابهریان احمد برجعلی
        هدف: این پژوهش به‌منظور شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان و فهم جایگاه کاربرد اخلاق خلاق در آن به اجرا درآمد. روش: برای شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان فراترکیبی از پژوهش‌های علمی در حوزه‌ی تصمیم‌گیری اخلاقی انجام شد. مقالات مورد استفاد چکیده کامل
        هدف: این پژوهش به‌منظور شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان و فهم جایگاه کاربرد اخلاق خلاق در آن به اجرا درآمد. روش: برای شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان فراترکیبی از پژوهش‌های علمی در حوزه‌ی تصمیم‌گیری اخلاقی انجام شد. مقالات مورد استفاده در این فراترکیب در دهه‌ی نود (1390- 1399) و در ایران به چاپ رسیده بودند. تعداد مقالات مورد استفاده در این فراترکیب 54 عنوان بود و تمامی آن‌ها در نشریات علمی پژوهشی منتشر شده بودند. یافته‌ها: نتیجه‌ی این فراترکیب نشان داد که هفت عامل، شامل محیط بیرونی، نگرش، شرایط خاص مسئله‌ی اخلاقی، ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، ویژگی‌های شخصیتی، یادگیری و توانایی ذهنی و شناختی بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان مؤثر هستند. نتیجه‌گیری: از میان عوامل شناسایی شده چهار عامل شامل محیط بیرونی، نگرش، شرایط خاص مسئله‌ی اخلاقی و یادگیری جایگاه اصلی کاربرد خلاقیت در حوزه‌ی اخلاق به‌شمار می‌آیند که از طریق آن می‌توان راهبردی برای حل مسئله در دوراهی‌های اخلاقی یافت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - مروری بر تحقیقات در مطالعه مصرف کننده اخلاقی (مقاله مروری)
        مهدی نعیمی نظام آباد حسین وظیفه دوست
        در سالهای اخیر، شکلهای مختلف مصرف اخلاقی در رسانه های عمومی بسیار مورد توجه قرار گرفته و تحقیقات انجام شده از افزایش علاقه مصرف کنندگان به خرید محصولات اخلاقی خبر میدهند. نویسندگان مختلف مدلهای متفاوتی را در زمینه تصمیم گیری اخلاقی ارائه کرده اند. مدل هانت و ویتل یکی از چکیده کامل
        در سالهای اخیر، شکلهای مختلف مصرف اخلاقی در رسانه های عمومی بسیار مورد توجه قرار گرفته و تحقیقات انجام شده از افزایش علاقه مصرف کنندگان به خرید محصولات اخلاقی خبر میدهند. نویسندگان مختلف مدلهای متفاوتی را در زمینه تصمیم گیری اخلاقی ارائه کرده اند. مدل هانت و ویتل یکی از مدلهای مشهور و غالب است. در حالی که برخی مکاتب پژوهشی بدنبال مدل‌سازی تصمیم‌گیری اخلاقی مصرف‌کننده بوده اند، مکاتب دیگر در جستجوی درک مفهوم هویت مصرف‌کننده از طریق گفتمان‌های مصرف اخلاقی هستند. تعدادی از مطالعات نیز نظریه رفتار برنامه ریزی شده را به عنوان چارچوبی برای بررسی تصمیم گیری اخلاقی مصرف کننده بکار گرفته اند. بیشتر تحقیقات در مورد مصرف اخلاقی در کشورهای مرفه انجام شده است. بهرحال در شمال اروپا، جایی که نگرانی های زیست محیطی برجسته بوده است، جریانی از مطالعات در مورد مصرف حامی محیط زیست انجام شده است. بر طبق نظر محققان، مطالعه مصرف اخلاقی در زمینه کشورهای در حال توسعه از اهمیت و ضرورت زیادی برخوردار است، زیرا اکثر نظریه‌ها در این حوزه‌ها در جوامع توسعه‌یافته غربی تایید شده‌اند و بنابراین از قابلیت تعمیم‌پذیری کمی برای محیط‌های شرقی برخوردارند. تحقیقات آتی بایستی به چهار حوزه مهم بررسی بسترها و زمینه های خرد-فرهنگی، بررسی روایت‌های متنوع مصرف‌کنندگان اخلاقی و اصول اخلاقی مصرف‌کننده در سازه خود-اخلاقی، ردیابی و تعیین عوامل موثر بر پویایی گفتمان های مصرف اخلاقی در طول زمان و مقایسه گفتمان های مصرف اخلاقی متنوع مرتبط با فرهنگ های مختلف بپردازند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - تصمیم گیری مؤثر از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه
        مریم رحمتی امیر دانشور فریبا صلاحی مهدیه اخباری
        یکی از دغدغه‌های تمامی افراد به ویژه مدیران تصمیم‌گیری می‌باشد. این اهمیت با پیشرفت‌های اخیر در علوم انسانی و طرح موضوعات اخلاقی جدید در اخلاق مدیریت نوین دوچندان شده و تصمیم‌گیری اخلاقی را با پیچیدگی‌هایی خاص توأم کرده است. در این مقاله جهت نهادینه کردن تصمیم‌گیری اخلا چکیده کامل
        یکی از دغدغه‌های تمامی افراد به ویژه مدیران تصمیم‌گیری می‌باشد. این اهمیت با پیشرفت‌های اخیر در علوم انسانی و طرح موضوعات اخلاقی جدید در اخلاق مدیریت نوین دوچندان شده و تصمیم‌گیری اخلاقی را با پیچیدگی‌هایی خاص توأم کرده است. در این مقاله جهت نهادینه کردن تصمیم‌گیری اخلاقی در جامعه‌ی مدیران با ارائه‌ی الگویی اسلامی از دیدگاه امیرمؤمنان در نهج البلاغه، به بسط مؤلفه‌ی تصمیم‌گیری در مبحث اخلاق مدیران پرداخته شده است. بدین منظور موضوع تصمیم‌گیری اخلاقی مورد بررسی قرار گرفت و مؤلفه‌ها‌ی آن در نهج البلاغه بیان گردید. در کلام امام علی (ع)، مؤلفه‌های تصمیم‌گیری اخلاقی شامل دانش و بصیرت، توکل، مشورت، امانت‌داری، عدالت‌گرایی و ... هستند. همچنین آفات تصمیم‌گیری اخلاقی از منظر نهج البلاغه شامل ناتوانی در پیش‌بینی و ارزیابی پیامدهای احتمالی، شتاب‌زدگی، غلبه‌ی احساسات و منافع مادی‌ می‌باشد. درنهایت نیز مدلی برای تصمیم‌گیری بر اساس مبانی اسلامی تدوین گردیده است. درنهایت توصیه می‌شود افرادی که در رأس تصمیم‌گیری و تعیین سر نوشت افراد قرار دارند، با معارف ومتون اسلامی آشنایی داشته باشند و از مدل ارائه شده در این پژوهش به عنوان الگو و راهنما استفاده نمایند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - تأثیر رویکردهای اخلاقی حسابداران بر کیفیت اطلاعات حسابداری با نقش تعدیل‌کنندگی اندازه و اهرم مالی شرکت
        مهدی خلیل پور یحیی کامیابی سید علی نبوی چاشمی
        امروزه رعایت اخلاق در حسابداری، بحثی در خور مطالعه بوده چون حرفه حسابداری با بحران‌های اخلاقی بیگانه نیست. پژوهش حاضر به دنبال تأثیر رویکردهای اخلاقی حسابداران بر کیفیت اطلاعات حسابداری می‌باشد. متغیرهای تحقیق شامل اخلاق فردی با 7 بعد به عنوان متغیرهای مستقل و کیفیت اطل چکیده کامل
        امروزه رعایت اخلاق در حسابداری، بحثی در خور مطالعه بوده چون حرفه حسابداری با بحران‌های اخلاقی بیگانه نیست. پژوهش حاضر به دنبال تأثیر رویکردهای اخلاقی حسابداران بر کیفیت اطلاعات حسابداری می‌باشد. متغیرهای تحقیق شامل اخلاق فردی با 7 بعد به عنوان متغیرهای مستقل و کیفیت اطلاعات حسابداری به عنوان متغیر وابسته و دو متغیر اندازه شرکت و اهرم مالی به عنوان متغیرهای تعدیل‌کننده می‌باشد. در این تحقیق برای اندازه‌گیری متغیر مستقل رویکردهای اخلاقی حسابداران از پرسشنامه استاندارد مقیاس اخلاقی چند بعدی و برای اندازه‌گیری کیفیت اطلاعات حسابداری نیز از مدل تعدیل‌شده جونز استفاده شده است. جامعه آماری شامل 398 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار می‌باشد که 85 شرکت حائز شرایط به عنوان نمونه انتخاب شدند. در نهایت 198 پرسشنامه برای تحلیل قسمت اخلاق در نظر گرفته شد. ارزیابی مدل‌ها و آزمون فرضیات بر اساس مدل یابی معادلات ساختاری به روش کم‌ترین مجذورات جزئی صورت گرفته است. نتایج آزمون فرضیه‌ها در مورد اثر اخلاق فردی نشان می‌دهد که متغیر اخلاق به‌طور مستقیم بر کیفیت اطلاعات حسابداری اثر مستقیم دارد. با ورود متغیر تعدیل‌کننده اندازه شرکت، نتیجه کلی بدین صورت گردید که در شرکت‌های کوچکتر اثر رویکردهای اخلاقی بر کیفیت اطلاعات حسابداری مستقیم بوده و به موازات افزایش اندازه شرکت‌ها، این رابطه مثبت کمرنگ می‌شود. همچنین در مورد متغیر تعدیل‌کننده اهرم مالی شرکت نیز نتیجه بدین صورت گردید که در شرکت‌های با اهرم مالی پایین‌تر اثر رویکردهای اخلاقی بر کیفیت اطلاعات حسابداری مثبت بوده و به موازات افزایش اهرم مالی شرکت‌ها، این تأثیر مستقیم کمرنگ می‌شود. Today, ethics in accounting is a worthwhile study because the accounting profession is not alien to ethical crises. Research variables include individual ethics with 7 dimensions as independent variables and the quality of accounting information as a dependent variable, and the company's size and financial leverage as moderating variables. In this research, the modified Jones model has been used to measure the independent variable of accounting ethics approaches from the standard multi-dimensional ethics scale questionnaire and to measure the quality of accounting information. The statistical population consisted of 398 active companies in the stock exchange, of which 85 qualified companies were selected as samples. Finally, 198 questionnaires were considered for the analysis of the ethics section. The hypothesis test results show the effect of individual ethics The ethical variable directly affects the quality of accounting information. By entering the company size moderator variable, The overall result is that in smaller companies, ethical implications for the quality of accounting information are positive and as the company grows, this positive relationship is diminished. Also, in the case of the financial leverage modifier variable, the result was that in lower-margin companies, the effect of ethical implications on the quality of accounting information was positive, and this positive relationship diminished as corporate leverage increased. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - هوش مصنوعی و تصمیم‌گیری اخلاقی در حسابداری و حسابرسی: تحلیل چالش‌های مرتبط
        یاشار آذرسعید شعیب رستمی
        چکیدهمقاله حاضر، چالش های اخلاقی کاربرد سیستم های حسابداری مبتنی بر هوش مصنوعی برای تصمیم گیری را بررسی و در چارچوب مدل چهارمؤلفه ای رست در باب تصمیم گیری صحیح ارائه می نماید. مقاله پیش رو به ادبیات مربوط به حسابداری به عنوان یک عامل ذهنی همانند عملکرد یک واسطه در زمینه چکیده کامل
        چکیدهمقاله حاضر، چالش های اخلاقی کاربرد سیستم های حسابداری مبتنی بر هوش مصنوعی برای تصمیم گیری را بررسی و در چارچوب مدل چهارمؤلفه ای رست در باب تصمیم گیری صحیح ارائه می نماید. مقاله پیش رو به ادبیات مربوط به حسابداری به عنوان یک عامل ذهنی همانند عملکرد یک واسطه در زمینه اجتماعی - مادی کمک می کند. این کار با ارائه یک استدلال قوی صورت می پذیرد که هوش مصنوعی به تنهایی، علی‌رغم نقش توانمندکننده و واسطه‌ای که در حسابداری دارد، نمی‌تواند تصمیمات اخلاقی حسابداری بگیرد، زیرا از نظر مدل رست فاقد پیش‌شرط‌های لازم است. علاوه بر این، از آنجایی که هوش مصنوعی با وجود یادگیری مستقل و شیوه‌های انطباقی، مقید به اهداف از پیش تعیین‌شده توسط انسان ها بوده، فاقد بی‌طرفی واقعی است. موضوع مورد بحث در بین 138 مقاله از 43 مجله معتبر بین المللی حسابداری بررسی شده است. در کدگذاری موضوعی مقالات انتخاب شده، پنج چالش اخلاقی عمده تصمیم گیری مبتنی بر هوش مصنوعی در حسابداری شناسایی گردید که عبارتنداز: بی طرفی، حریم خصوصی، شفافیت، پاسخگویی و قابل اعتمادبودن. با استفاده از مؤلفه‌های مدل رست برای تصمیم‌گیری اخلاقی به‌عنوان چارچوبی پایدار برای ساختار مورد بحث، می توان چالش‌ها و ارتباط آنها را برای همکاری آینده انسان و ماشین در دفاتر مختلف بین انسان‌ها و هوش مصنوعی، مورد بحث قرار داد. از این رو علاوه بر درک فرآیند مناسب تصمیم گیری در حسابداری بر اساس هوش مصنوعی پیشنهاد می شود که فرآیندهای حسابرسی مستقل و داخلی نیز از نظر مهارت‌ها و آگاهی، تطبیق داده شوند تا از تصمیم‌گیری اخلاقی مبتنی بر هوش مصنوعی اطمینان حاصل شود. پرونده مقاله