شمسالدین محمّد کوسج از شاعران قرن هشتم، سرایندۀ برزونامۀ کهن است شاعر در این منظومه به شرح رویدادهای مربوط به برزو فرزند سهراب و اطرافیان او پرداخته است. در این مقاله به بررسی عناصر انسجام متن در منظومۀ برزونامۀ کهن بر اساس نظریۀ هالیدی و حسن پرداخته شده است. روش پژوهش چکیده کامل
شمسالدین محمّد کوسج از شاعران قرن هشتم، سرایندۀ برزونامۀ کهن است شاعر در این منظومه به شرح رویدادهای مربوط به برزو فرزند سهراب و اطرافیان او پرداخته است. در این مقاله به بررسی عناصر انسجام متن در منظومۀ برزونامۀ کهن بر اساس نظریۀ هالیدی و حسن پرداخته شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و دادههای تحقیق از طریق استفاده از منابع کتابخانه ای و یادداشتبرداری بهدستآمده است. محدوده و جامعۀ مورد مطالعه، بخش کهن برزونامه، اثرشمسالدین محمد کوسج با تصحیح و تحقیق اکبر نحوی است. بخش اول منظومه، داستانی به تمام معنا حماسی است که در گذشته بسیار مورد استقبال و توجه مردم قرار گرفته بود؛ اما در میان محققان ایرانی و خاورشناسان چنانکه باید و شاید، شناخته نشد و سخنان ضدّ و نقیض دربارۀ آن از دیگر منظومههای حماسی بیشتر گردید. بخش قدیمی کتاب برزونامه در بین دیگر منظومههایی که به تقلید از شاهنامه سروده شده، موفّقتر بوده است، بهگونهای که از زمان گذشته، بخشی از آن را وارد نسخهای از شاهنامه کردهاند. طرح داستانی ساده و عامهپسند، زبان روان و خـالی از آرایههای دشوار بیانی و بدیعی، زودیاب بودن موقعیتهای داستانی، بافت حماسی و سرگرمکننده و... سبب شده است، این داستان بیش از دیگر حماسههای ملی و تاریخی پس از شاهنامه در اندیشۀ مردم باقی بماند. با بررسی عناصر انسجام متن در برزونامه میتوان شمسالدین محمّد کوسج را بهعنوان یکی از سرایندگان خوشقریحۀ قرن هشتم در پیروی از شاعران حماسهسرای گذشته دانست و موفقیّت وی را در انعکاس ساختار فکری، زبانی و ادبی آنها در اشعار خود مورد تأیید قرار داد.
پرونده مقاله
یکی از آثار مهم حماسی به زبان فارسی، برزونامۀ شمس الدین محمد کوسج است. شاعر در این منظومه به شرح رویدادهای مربوط به برزو فرزند سهراب و اطرافیان او پرداخته است. اگرچه نگاه غالب در بروزنامه حماسی است، بازتاب ویژگی های عاطفی که با ادبیات غنایی گره خورده است، به روشنی دیده چکیده کامل
یکی از آثار مهم حماسی به زبان فارسی، برزونامۀ شمس الدین محمد کوسج است. شاعر در این منظومه به شرح رویدادهای مربوط به برزو فرزند سهراب و اطرافیان او پرداخته است. اگرچه نگاه غالب در بروزنامه حماسی است، بازتاب ویژگی های عاطفی که با ادبیات غنایی گره خورده است، به روشنی دیده می شود. از این رو، در مقالۀ حاضر، مهم ترین مؤلفه های غنایی برزونامه با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد کوسج با استفاده از مضامینی؛ همچون: مدح و ستایش، هجو و نکوهش، پیوندهای عاشقانه، توصیف، دنیاستیزی، گلایه و بث الشکوی، نیایش و مناجات، تقاضا و درخواست، بیان احوال شخصی، سوگند خوردن و مفاخره، ضمن خلق اثری حماسی- غنایی، به تشریح دقیق تر درونی های شخصیت های داستان پرداخته و به جریان روایت پویایی ویژه ای بخشیده است. همچنین، به نظر می رسد خشونت ماهوی متون حماسی با بهره گیری از مؤلفه های غنایی به نرمی و ملایمت گراییده و به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است.
پرونده مقاله
توجه به مضامین و آموزههای اخلاقی، مهمترین بخش ادبیات پهلوی را شکل میدهد و به این اعتبار، رسالههای فراوانی تحت عنوان اندرزنامه (پندنامه) در نخستین سدههای اسلامی پدید آمده است. محتوای این آثار، کلمات قصار، لطیفهها و قصههای اخلاقی است که بیشتر جنبۀ حکمی و تج چکیده کامل
توجه به مضامین و آموزههای اخلاقی، مهمترین بخش ادبیات پهلوی را شکل میدهد و به این اعتبار، رسالههای فراوانی تحت عنوان اندرزنامه (پندنامه) در نخستین سدههای اسلامی پدید آمده است. محتوای این آثار، کلمات قصار، لطیفهها و قصههای اخلاقی است که بیشتر جنبۀ حکمی و تجربی دارند و از زبان شاهان و حکیمان بیان شدهاند. ادبیات فارسی دری به نوعی دنبالۀ ادبیات پهلوی است؛ از این رو، بسیاری از آثاری که در حوزۀ ادبیات فارسی پدید آمده، تحت تأثیر مستقیم و غیرمستقیم محتوای رسالههایی بوده است که به زبان پهلوی خلق شدهاند. از جملۀ این آثار، برزونامۀ شمسالدین محمد کوسج است که اگرچه به عنوان اثری حماسی در ادبیات فارسی شناخته میشود، اما با نگاهی ژرف به ابیات آن، میتوان به بسیاری از نصایح و پندهای تعلیمی که همانندیهای بسیاری به اندرزنامههای پهلوی دارند، دست یافت. هدفی که در این جستار پیگیری میشود، بررسی و تحلیل تطبیقی این آموزهها در اندرزنامههای پهلوی و بخش کهن برزونامه در دو بخش ستایشها و نکوهشها است.
پرونده مقاله
برزونامه اثری حماسی است که شمس الدین محمد کوسج در قرن هشتم هجری، آن را به تقلید از شاهنامۀ فردوسی و در ادامۀ آن سرود. این منظومه به سرگذشت برزو، پسر سهراب و شرح دلاوری ها و پهلوانی های وی می پردازد. در این پژوهش ـ که به برزونامه اختصاص دارد ـ کوشیده شده است تا با روش تو چکیده کامل
برزونامه اثری حماسی است که شمس الدین محمد کوسج در قرن هشتم هجری، آن را به تقلید از شاهنامۀ فردوسی و در ادامۀ آن سرود. این منظومه به سرگذشت برزو، پسر سهراب و شرح دلاوری ها و پهلوانی های وی می پردازد. در این پژوهش ـ که به برزونامه اختصاص دارد ـ کوشیده شده است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای نشان داده شود که سرایندۀ برزونامه، علاوه بر تقلید شیوه و سبک فردوسی در حماسه سرایی، از برخی ریزه کاری های او تقلید کرده است؛ از آن جمله آوردن و نقل اندرز و پند در لابه لای مطالب مختلف است. از مهم ترین یافته های این پژوهش نیز می توان به تأثیرپذیری فراوان و توجه برانگیز برزونامه از اندرزها و پندهای شاهنامه، به ویژه بسامد بالای مضامینی مانند چگونگی رسم و آیین چرخ و اندرزهای مرتبط با آن اشاره کرد؛ اندرزهایی که خود تاحدّ بسیاری تحت تأثیر اندیشه های کهن و اندرزهای متون پهلوی قرار دارد؛ البته گاهی تأثیر اندرزهای شاعران و نویسندگانی مانند نظامی و عنصرالمعالی کیکاوس نیز دیده می شود.
پرونده مقاله
نیمة پایانی منظومة حماسی برزونامه، اثر عطاءبن یعقوب ناکوک رازی، برگرفته از ماجرای مبارزة سوسن رامشگر با پهلوانان ایرانی است که به سبب ساختار نسبتاً مستقل آن، داستانی مجزا و منفصل معرفی شده است. به نظر محققان این حماسه همانند سایر حماسههای ملی، در زیرساخت روایتگر اساطی چکیده کامل
نیمة پایانی منظومة حماسی برزونامه، اثر عطاءبن یعقوب ناکوک رازی، برگرفته از ماجرای مبارزة سوسن رامشگر با پهلوانان ایرانی است که به سبب ساختار نسبتاً مستقل آن، داستانی مجزا و منفصل معرفی شده است. به نظر محققان این حماسه همانند سایر حماسههای ملی، در زیرساخت روایتگر اساطیر کهن ایرانی قرار گرفته است. از نظر خوانش اسطورهای، اسطورة آفرینش در بندهش، از طریق دو عنصر کنش و شخصیت، در ساختار این اثر باز روایتشده، ساختاری مشابه با ساختار این اسطوره را در منظومة حماسی شکل داده است، به همین دلیل به نظر میرسد میتوان با مقایسه و بررسی ساختار اسطورة باز روایتشده با ساختار حماسه، دربارة الحاقی بودن یا نبودن ابیات و داستانهای این منظومه به داوری پرداخت؛ بدین شیوه که با مرجع قرار دادن متن اسطوره و ساختار آن، دربارة اصالت قسمتهای حذف شده یا افزوده شدة ساختار حماسه، اظهار نظر کرد. بر اساس این شیوه به نظر میرسد برخلاف نظر برخی از محققان، داستان سوسن رامشگر در حماسة برزونامه با توجه به بازتاب اسطورة آفرینش بندهش در ساختار آن نه تنها الحاقی نبوده بلکه جزو پیکرة اصلی داستان حماسی است. نیمة پایانی منظومة حماسی برزونامه، اثر عطاءبن یعقوب ناکوک رازی، برگرفته از ماجرای مبارزة سوسن رامشگر با پهلوانان ایرانی است که به سبب ساختار نسبتاً مستقل آن، داستانی مجزا و منفصل معرفی شده است. به نظر محققان این حماسه همانند سایر حماسههای ملی، در زیرساخت روایتگر اساطیر کهن ایرانی قرار گرفته است. از نظر خوانش اسطورهای، اسطورة آفرینش در بندهش، از طریق دو عنصر کنش و شخصیت، در ساختار این اثر باز روایتشده، ساختاری مشابه با ساختار این اسطوره را در منظومة حماسی شکل داده است، به همین دلیل به نظر میرسد میتوان با مقایسه و بررسی ساختار اسطورة باز روایتشده با ساختار حماسه، دربارة الحاقی بودن یا نبودن ابیات و داستانهای این منظومه به داوری پرداخت؛ بدین شیوه که با مرجع قرار دادن متن اسطوره و ساختار آن، دربارة اصالت قسمتهای حذف شده یا افزوده شدة ساختار حماسه، اظهار نظر کرد. بر اساس این شیوه به نظر میرسد برخلاف نظر برخی از محققان، داستان سوسن رامشگر در حماسة برزونامه با توجه به بازتاب اسطورة آفرینش بندهش در ساختار آن نه تنها الحاقی نبوده بلکه جزو پیکرة اصلی داستان حماسی است. کلیدواژهها: ساختار، داستان سوسن رامشگر، برزونامه، اسطورة آفرینش، بندهش.
پرونده مقاله
قهرمانان داستان های حماسی از نظام های فرهنگی گوناگون و حوزه های تمدنی مختلف، گذشته از آن که در برخی موارد تمایزاتی با یکدیگر دارند، خصوصیات، ارزش ها و آرمان های مشترک هم دارند. از این ویژگی ها می توان به عنوان ابزاری مفید جهت تعریف و توصیف آنها استفاده نمود. در حقیقت قه چکیده کامل
قهرمانان داستان های حماسی از نظام های فرهنگی گوناگون و حوزه های تمدنی مختلف، گذشته از آن که در برخی موارد تمایزاتی با یکدیگر دارند، خصوصیات، ارزش ها و آرمان های مشترک هم دارند. از این ویژگی ها می توان به عنوان ابزاری مفید جهت تعریف و توصیف آنها استفاده نمود. در حقیقت قهرمانان حماسی همچون واسطه های فرهنگی هستند که می توانند به عنوان عامل پیوند فرهنگ ها باشند. همین امر ضرورت پژوهش های تطبیقی را در متون ادبی حماسی ملل مختلف نمایان می سازد.
در این پژوهش ابتدا به معرفی برزونامه و بیوولف می پردازیم. سپس با روش تحلیلی ویژگی های مشترک قهرمانان حماسی برزونامه و بیوولف از قبیل: قدرت جسمانی،انتخاب گر بودن، نام جویی، آزادگی، مذهب گرایی و دانش وخرد را در این دو اثر با استفاده از مثال هایی که ازمتن آورده ایم، برمی شماریم. در نهایت به این نتیجه دست می یابیم که با توجه به مبانی فرهنگی متفاوت دو ملت، ویژگی های قهرمانی در این دو اثر اگرچه در کلیت شبیهند؛ اما در جزئیات و تطبیق دقیق این مفاهیم متفاوتند.
پرونده مقاله
چکیدهبخش کهن برزونامه از آثار شاخص ادب حماسی ایران است که دو روایت فارسی و گورانی از آن در دست است. از روایت فارسی 4 دستنویس اصلی در حدود 4200 بیت وجود دارد که عبارتند از: دستنویسهای کمبریج 829 ق، دهلی 831 ق، بایسنقری 833 ق و لنینگراد 849 ق. از روایت گورانی نیز دستنویسی چکیده کامل
چکیدهبخش کهن برزونامه از آثار شاخص ادب حماسی ایران است که دو روایت فارسی و گورانی از آن در دست است. از روایت فارسی 4 دستنویس اصلی در حدود 4200 بیت وجود دارد که عبارتند از: دستنویسهای کمبریج 829 ق، دهلی 831 ق، بایسنقری 833 ق و لنینگراد 849 ق. از روایت گورانی نیز دستنویسی به تاریخ 1345 ق در 2357 بیت موجود است. همسانیهای شگفت دو روایت فارسی و گورانی نگارنده را به سنجش دو روایت و بررسی 3 فرضیه دربارۀ سرچشمۀ شکلگیری روایتها واداشته است: 1) وجود یک منبع منثور مشترک برای هر دو روایت که به دلیل فاصلۀ 500 سالۀ کتابت امکان سنجش دو روایت منطقی و علمی به نظر نمیرسد. 2) ترجمۀ متن از فارسی به گورانی که با توجه به حذف ابیات شاهنامهای (حدود 2000 بیت) در ترجمۀ فارسی به گورانی امکانپذیر نیست. 3) ترجمۀ متن از گورانی به فارسی که باتوجه به بازتاب دقیق واژگان، عبارات و مصراعهای گورانی به فارسی، برابرسازیهای واژگانی و مصراعی برای واژگان و مصراعهای گورانی از شاهنامه و افزودن مصراعها و ابیات افزوده بر متن داستان اصلی از شاهنامه منطقی به نظر میرسد و از احتمال بیشتری برخوردار است.واژگان کلیدیبرزو، برزونامه، رستم و برزو، زبان گورانی، حماسه، ترجمه.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد