• فهرست مقالات امین‏ پور

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - جایگاه نمادین رنگ در ادبیات پایداری در اشعار قیصر امین پور و محمود درویش
        صابره سیاوشی محمد خسروی چیتگر
        در ادبیات امروز، نمادها نقش مهمی در تصویرآفرینی و انتقال معانی ایفا می‌کنند. یکی از این نمادها که به شکلی هوشمندانه از سوی شاعران مورد استفاده قرار می‌گیرد عنصر رنگ است. از همین روی شاعران مقاومت با بکارگیری رنگ‌های مختلف سعی در بیان آرمان‌ها و خواسته‌های خود دارند. به چکیده کامل
        در ادبیات امروز، نمادها نقش مهمی در تصویرآفرینی و انتقال معانی ایفا می‌کنند. یکی از این نمادها که به شکلی هوشمندانه از سوی شاعران مورد استفاده قرار می‌گیرد عنصر رنگ است. از همین روی شاعران مقاومت با بکارگیری رنگ‌های مختلف سعی در بیان آرمان‌ها و خواسته‌های خود دارند. به عنوان نمونه قیصر امین‌پور در ادبیات پارسی و محمود درویش در ادبیات عربی با بکارگیری نمادها در آثار خود، تداعی‌های پر رمز و رازی در حوزه‌های تمثیلی با زمینه‌های گوناگون فرهنگی، آیینی و تاریخی آفریده‌اند. عنصر رنگ یکی از اجزای مهم صور خیال و یکی از عناصر برجسته زبان نمادین این دو شاعر است که در خدمت بیان مفاهیم مورد نظر ایشان قرار گرفته است. این مقاله به بررسی رنگ‌های نمادین به عنوان سمبل ادبیات مقاومت در اشعار قیصر امین پور و محمود درویش پرداخته است. بررسی و تحلیل چهار رنگ سبز، سرخ، زرد و سیاه که بیش‌ترین بسامد کاربردی را در اشعار این دو شاعر داشته‌اند، موضوع اصلی این مقاله را تشکیل می‌دهد. روش کار به صورت توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان می‌دهد که هر دو شاعر از رنگ سیاه به عنوان نماد حزن و اندوه، رنگ سرخ نماد اعتراض و قیام، رنگ زرد نماد جدایی و نرسیدن به هدف؛ و رنگ سبز به عنوان نماد مقاومت و پایداری بهره برده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی و تطبیق مضامین پایداری در شعر بهاء الدین الأمیری و قیصر امین پور
        سیف اله ملایی پاشایی محمد مهدی روشن نعمان انق
        عمر بهاء الدین الأمیری از ادیبان معاصر کشور سوریه است که با نگاهی ویژه به مسأله فلسطین در آثار خود توانست خدمات ارزنده‌ای به جامعه فلسطین عرضه کند و روح مقاومت را در کالبد ملت فلسطین بدمد. در مقابل قیصر امین پور شاعر مقاومت فارسی از جمله ادیبانی است که تعهد نسبت به مسائ چکیده کامل
        عمر بهاء الدین الأمیری از ادیبان معاصر کشور سوریه است که با نگاهی ویژه به مسأله فلسطین در آثار خود توانست خدمات ارزنده‌ای به جامعه فلسطین عرضه کند و روح مقاومت را در کالبد ملت فلسطین بدمد. در مقابل قیصر امین پور شاعر مقاومت فارسی از جمله ادیبانی است که تعهد نسبت به مسائل اجتماعی از جمله مسأله فلسطین بخش بزرگی از دغدغه‌های ذهنی وی بوده است. امید به رهایی، ستایش انقلابیون و ستم ستیزان، کودکان و نوجوانان کشور، بر ملا ساختن چهره رژیم اشغالگر، دعوت به قیام و پایداری، و ایجاد حسّ ملی گرایانه، از برجسته ترین مضامین پایداری این دو شاعر است. در این پژوهش سعی شده با محوریت این شش موضوع در شعر این دو شاعر، به بررسی و کشف مصادیق هم‌نوایی و تبیین تفاوت های نگاه آن‌ها پرداخته شود تا معلوم شود چگونه اندیشه ای در نقطه ای از جهان ظهور می یابد و در نقطه ای دیگر همان اندیشه به گونه ای دیگر مجال بروز می یابد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - مضامین درد و رنج در اشعار عبدالوهاب البیاتی و قیصر امین پور
        ناصر جعفری بهرام دهقان
        عبدالوهاب البیاتی شاعری آزادی‌خواه و استبدادستیز است. اشعارش دارای مضامین سیاسی و اجتماعی است و نوستالژی دلتنگی بر گذشته و اسطوره پردازی و بیان غیر صریح‌اش، بیان‌گر خفقان زمانه اوست. رنج مردمان دیار خویش را با قصیده‌هایی بیان می‌کند چراکه خوف و بیم و خفقان حاکم بر جامعه چکیده کامل
        عبدالوهاب البیاتی شاعری آزادی‌خواه و استبدادستیز است. اشعارش دارای مضامین سیاسی و اجتماعی است و نوستالژی دلتنگی بر گذشته و اسطوره پردازی و بیان غیر صریح‌اش، بیان‌گر خفقان زمانه اوست. رنج مردمان دیار خویش را با قصیده‌هایی بیان می‌کند چراکه خوف و بیم و خفقان حاکم بر جامعه آن روز البیاتی را وادار به زدن نقابی به نام سندباد می‌نماید. اما قیصر ایران در شرایط پیچیده جنگ و محاصره، آلامی که بر ملت بسیار سنگین و گران بود را همراه با آنان چشید و هم‌نوا با آنان سرود. ما در این مقاله با هدف تبیین مضامین درد و رنج در صدد آن‌ایم که اشعار قیصر امین پور و عبدالوهاب البیاتی این دو شاعر که نظاره‌گر مقاومت دو ملت بودند را با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه‌ای و جمع آوری اطلاعات با مراجعه به سایت‌های اینترنتی بررسی کنیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - نگاهی به مکتب سور رئالیسم و جلوه‌هایی از آن در شعر قیصر امین‌پور
        عسگر بابازاده اقدم یعقوب نوروزی
        سور رئالیست‌ها معتقد به نگارش خودکاراند و بر این باورند که شاعر، باید حواس خود را مختل کرده و در حالت خلسه و ناخودآگاهی شعر بسراید. به رؤیا و خواب اهمیت می‌دهند و از دیدگاه آن‌ها اثر هنری باید رؤیاگونه باشد. آن‌ها ویژگی‌های فرا‌واقعی به اشیاء و پدیده‌ها نسبت می‌دهند. در چکیده کامل
        سور رئالیست‌ها معتقد به نگارش خودکاراند و بر این باورند که شاعر، باید حواس خود را مختل کرده و در حالت خلسه و ناخودآگاهی شعر بسراید. به رؤیا و خواب اهمیت می‌دهند و از دیدگاه آن‌ها اثر هنری باید رؤیاگونه باشد. آن‌ها ویژگی‌های فرا‌واقعی به اشیاء و پدیده‌ها نسبت می‌دهند. در دوره معاصر ادبیات فارسی نیز با تأثیر از ادبیات اروپا، از این مکتب تأثیر پذیرفته و شاعران جریان‌های شعری موج نو و حجم تحت تأثیر آراء شاعران این مکتب بودند. در کنار این دو جریان شعری، شاعران مستقلی نیز همچون سپهری از این مکتب تأثیر پذیرفته و شگردها و بوطیقای خاص این مکتب را در شعر خود وارد کرده و منطبق با تئوری‌های پذیرفته شده این مکتب شعر سروده‌اند. در شعر قیصر نیز بارقه‌هایی از تأثیر این مکتب دیده می‌شود که در مقاله حاضر نمونه‌هایی از این تأثیر ذکر شده و مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. اگرچه قیصر شاعری سور رئالیست نیست ولی تأثیر این مکتب در برخی از اشعار وی، انکار‌ناشدنی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی شعر اعتراض در سروده های منتقدترین شاعران مشهور انقلاب اسلامی
        رضا کریمی لاریمی رضا فرصتی جویباری حسین منصوریان
        در دورۀ انقلاب اسلامی، شاعران متعهد و ملتزم، برای دفاع از ارزش‌های انقلاب و ترویج افکار انقلابی، به بیان واقعیت‌ ها و انتقاد از مشکلات و بیان مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، مذهبی، اخلاقی، اقتصادی و... دوران خود پرداخته‌اند. که این اشعار به شعر اعتراض موسوم گشته‌اند. شعر چکیده کامل
        در دورۀ انقلاب اسلامی، شاعران متعهد و ملتزم، برای دفاع از ارزش‌های انقلاب و ترویج افکار انقلابی، به بیان واقعیت‌ ها و انتقاد از مشکلات و بیان مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، مذهبی، اخلاقی، اقتصادی و... دوران خود پرداخته‌اند. که این اشعار به شعر اعتراض موسوم گشته‌اند. شعر اعتراض به عنوان جریان ادبی نوپا، نوعی شعر اجتماعی و از بن مایه‌های شعر پایداری سرچشمه می‌گیرد. از میان شاعران، سلمان هراتی، سید حسن حسینی، قیصر امین پور و علیرضا قزوه از جمله شاعران منتقد به شمار می‌روند. این پژوهش سعی دارد به بررسی درونمایه‌ها، شیوه‌های بیان، لحن و قالب اعتراضی در اشعار شاعران مشهور بعد از انقلاب اسلامی در حیطه‌های گوناگون (سیاسی، اجتماعی، مذهبی، اخلاقی، اقتصادی، فرهنگی و...) بپردازد و وجه اشتراک و افتراق سروده‌های آن‌ها را در این زمینه بررسی نماید. این جستار به شیوه توصیفی، تحلیلی، آماری و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای انجام شده است. شاعران در انتقاد از معضلات کشور یا جامعه بشری از نگرشی واقع گرایانه و در عین حال فرامرزی برخوردارند، به طوری که، اشعار اعتراضی آنان بازتابی از شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه و زمان است و چنین اشعاری علاوه بر حضور فعال شاعران معترض در عرصه‌های سیاسی و ادبی جامعه، تأئیدی است بر نظریه جامعه شناختی ادبیات که هنر را همواره از بستر‌های اجتماعی و سیاسی متاثر می‌داند و در نهایت اینکه هدف شعر اعتراض، حفظ ارزش‌های اسلامی، اصلاح نمودن جامعه و مبارزه با بی عدالتی است. بنابرابن بیشترین بسامد بازتاب درون مایه‌های اعتراضی در اشعار سید حسن حسینی و کمترین نمود آن مربوط به قیصر امین پور است که به ترتیب در قالب‌های سپید، نیمایی، غزل، هایکو، رباعی و... در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی سروده شده است که گاهی این اعتراض‌ها جهانی و گاهی داخلی است که اعتراض‌های نوع اول حول اعتراض به سیاست‌های قدرت‌های جهانی می‌چرخد و اعتراض‌های درون کشوری مربوط به بی عدالتی‌های موجود در جامعه است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی و تحلیل هویت انسان در سروده های سپیده کاشانی و قیصر امین پور
        سمیرا دولتخواه محمد رضا شاد منامن خدابخش اسداللهی
        انسان با توجه به شرایط زیستی و تاثیرپذیری اش از محیط و روی داده‌های سخت زندگی اجتماعی، به هویت خود شکل می‌دهد. این هویت زادۀ فردیت یافتگی و تقابل درون و بیرون اوست. تقابلی که در ازل از ناسازی خاک وجود او و روح الهی، به وجود آمده و خود ایجادگر تقابل‌های دیگر شده است، بنا چکیده کامل
        انسان با توجه به شرایط زیستی و تاثیرپذیری اش از محیط و روی داده‌های سخت زندگی اجتماعی، به هویت خود شکل می‌دهد. این هویت زادۀ فردیت یافتگی و تقابل درون و بیرون اوست. تقابلی که در ازل از ناسازی خاک وجود او و روح الهی، به وجود آمده و خود ایجادگر تقابل‌های دیگر شده است، بنابراین انسان با گرایش به هر یک از این دو عنصر، سرنوشت خویش و سعادت و شقاوت خود را رقم می‌زند. او در مواجهه با بلایای سخت، بیش از شرایط عادی، ویژگی‌های ذاتی و اکتسابی را بروز می‌دهد. یکی از این رویدادهای تعیین کننده، جنگ است که بر انسان تحمیل می‌شود و او را بر سر دوراهی مقاومت یا تسلیم قرار می‌دهد تا فضیلت و یا رذیلت‌هایش را به نمایش بگذارد. در این مقاله برسر آنیم بدانیم که آدم‌ها، در جریان جنگ، از دید سپیده کاشانی و قیصر امین‌پور، چه ویژگی‌هایی دارند و چگونه می‌توانند با این خصوصیات، ذات الهی و پنهان خویش را آشکار کنند. داده های این مقاله با بهره گیری از شیوۀ کتابخانه ای فراهم آمده و با روشی کیفی، توصیف و تحلیل شده است. مهم‌ترین دستاورد این پژوهش این است که در آغاز جنگ ذات الوهی انسان‌ها همواره شیطان را محروم می‌کند ولی با پایان یافتن جنگ، به تدریج شیطان راه نفوذ در آنان را می‌یابد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - خوانش رمزگان های دفتر «دستور زبان عشق» از قیصر امین پور بر اساس نظریۀ رمزگان های پنج گانۀ بارت
        ندیم اصغری قاجاری حسنعلی عباسپور اسفدن محمدعلی خالدیان
        نشانه شناسی تأثیر برجسته ای در تحلیل ابعاد پرداخته نشدۀ متون ادبی دارد. در نظام نشانه ها، رمزگان ها اهمیت ویژه ای دارند. در این زمینه، آراء رولان بارت از اعتبار بیشتری برخوردار است. او رمزگان ها را به پنج نوع کنشی (Action Narrative)، هرمنوتیکی (Hermeneutic)، نماد چکیده کامل
        نشانه شناسی تأثیر برجسته ای در تحلیل ابعاد پرداخته نشدۀ متون ادبی دارد. در نظام نشانه ها، رمزگان ها اهمیت ویژه ای دارند. در این زمینه، آراء رولان بارت از اعتبار بیشتری برخوردار است. او رمزگان ها را به پنج نوع کنشی (Action Narrative)، هرمنوتیکی (Hermeneutic)، نمادین (Symbolic)، معنابُنی (Semantic) و فرهنگی (Referential) تقسیم می کند. به این واسطه، امکان ارائۀ تحلیلی متقن از لایه های زیرین و ثانویۀ متن فراهم می شود. در مقالۀ پیش رو، با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی و نیز، با کاربست نظریۀ رمزگان بارت، غزل های قیصر امین پور در مجموعۀ دستور زبان عشق بررسی و تحلیل شده است تا نشان داده شود که روایت چه اندازه در بازتولید معانی مختلف تأثیر مستقیم دارد. نتایح تحقیق نشان می دهد که بازتاب رمزگان فرهنگی در این غزل ها حاکی از نمود گستردۀ گفتمان ایدئولوژیک، دینی، عارفانه، ادبی و عاشقانه برای پیشبرد روایت ها است. رمزگان هرمنوتیکی برای سهیم کردن مخاطب در کشف ابعاد مبهم روایت به کار گرفته شده است. قیصر با موضوعیت بخشی در ابتدای غزل ها، ضمن ایجاد تعلیقی در ارائۀ پاسخ ها، در نهایت به افشاگری می پردازد و بر گسترۀ شناخت گروه هدف می افزاید. تقابل های دوگانی در رمزگان نمادین، زمینه ای مطلوب برای عینیت بخشی به درونی های راوی بوده و ذهنیات او را محسوس جلوه داده است. بخشی از کیفیت رمزگان معنابنی در غزل های قیصر نشان می دهد که او با استفاده از واژه ها و عبارات دینی و عاطفی، نظام دلالتی مورد نظر خود را شرح داده است. همچنین، رمزگان کنشی در باورپذیری و تبیین انتزاعیات و احوالات نامحسوس راوی تأثیر مطلوبی داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - بررسی زمینه‌های دل‌تنگی در شعر قیصر امین‌پور
        مهدی شریفیان
        نوستالژی یک اصطلاح روان شناسی است که وارد ادبیات شده است و در فارسی به حسرت سروده یا دل‌تنگی ترجمه شده است. نوستالژی رفتاری است ناخودآگاه، که در شاعر یا نویسنده بروز کرده و متجلی می‌شود. ناخودآگاه جمعی (collectiveunconscious) در روان شناسی یونگ عبارت است از: تجربه‌های ا چکیده کامل
        نوستالژی یک اصطلاح روان شناسی است که وارد ادبیات شده است و در فارسی به حسرت سروده یا دل‌تنگی ترجمه شده است. نوستالژی رفتاری است ناخودآگاه، که در شاعر یا نویسنده بروز کرده و متجلی می‌شود. ناخودآگاه جمعی (collectiveunconscious) در روان شناسی یونگ عبارت است از: تجربه‌های اجداد ما در طی میلیون‌ها سال که بسیاری از آنها ناگفته مانده است. و یا انعکاس رویدادهای جهان ما قبل تاریخ که گذشت هر قرن تنها مقدار بسیار کمی به آن می‌افزاید. این مقاله، پژوهشی است دربارة زمینه‌های دل‌تنگی در شعر قیصر امین‌پور که به عنوان یکی از رفتارهای ناخودآگاه فرد، در شعر قیصر امین‌پور بررسی شده است. در بخش خاطره فردی به غم غربت و دوری از وطن به عنوان حسرت برگذشته و در بخش نوستالژی اجتماعی، تحت عنوان شاعران و خاطره جمعی به دل‌تنگی شاعر برای آرمان شهر اسلامی با ذکر شواهدی پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - بررسی زمینه های کاربست تمثیل در مجموعۀ «دستور زبان عشق» از قیصر امین‌پور
        محمد قاسمی فرد اکبر شعبانی مهدی نوروز بتول فخر اسلام
        تمثیل یکی از مهم ترین ابزارهای ادبی است که به لحاظ ساختاری و محتوایی بازتاب ویژه ای در گسترۀ ادب فارسی دارد. با توجه به قابلیت های ارتباطی این گونۀ ادبی، برای بیان مفاهیم مختلف غنایی، تعلیمی، حماسی، عرفانی و ... از آن استفاده می شود. این میزان از انعطاف پذیری، موجب ماند چکیده کامل
        تمثیل یکی از مهم ترین ابزارهای ادبی است که به لحاظ ساختاری و محتوایی بازتاب ویژه ای در گسترۀ ادب فارسی دارد. با توجه به قابلیت های ارتباطی این گونۀ ادبی، برای بیان مفاهیم مختلف غنایی، تعلیمی، حماسی، عرفانی و ... از آن استفاده می شود. این میزان از انعطاف پذیری، موجب ماندگاری نقش آفرینی تمثیل در حوزۀ ادبیات شده است. یکی از شاعران معاصر که در سروده های خود برای تبیین و تشریح منظور خود، هدفمندانه از تمثیل استفاده کرده، قیصر امین پور است. در مقالۀ حاضر، با تکیه بر منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و نیز، روش توصیفی- تحلیلی، زمینه های کاربست تمثیل در مجموعۀ دستور زبان عشق بررسی و کاویده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که زمینه های کاربست تمثیل در اثر امین پور عبارتند از: به چالش کشیدن رفتارهای غیرقابل قبول؛ تغییر سرنمون های اخلاقی و ارائۀ الگوهای جایگزین؛ خلق تداعی های قدرتمند در ذهن و عینی سازی مطالب؛ آموزش غیرمستقیم نکات اخلاقی؛ ساده سازی مفاهیم پیچیده و تغییر چهارچوب معنایی یک مفهوم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - بازخورد عرفانی دومفهوم- واژة «درد» و «کودک» در اشعار قیصر امین‌پور
        یوسف عالی عباس آباد صدیقه سلیمانی
        Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt: چکیده کامل
        Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} >مجموعه­ شعرهای قیصر امین­پور، حامل مفاهیم خاص فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و ویژگی درونی و روانی انسان است، نگاه ویژة قیصر به برخی از این­ مفاهیم در مطالعات جامعه ­شناختی در بُعد روانشناسی و آسیب­ انگاری، تأمل­ برانگیز است، برخی نیز مفاهیم عرفانی عمیق در خود دارند، دومفهوم «درد» و «کودکی»، از این ­زمره­ اند، قیصر، به ­دنبال عینی­ سازی­ای از مفهوم انتزاعی «درد» است، این­ درد، دارای مراتب و ابعاد گوناگون است، ساختار و پیکرة مخصوصی دارد و فضای خاصی بر آن حاکم است،کودکی در نگاه نخست، تفاوت ماهوی و ساختاری با «درد» دارد؛ اما با مطالعة عمیق­تر، مشاهده می­شود که «کودک»، فضایی در بطن «درد» دارد، التقا و به­ هم ­پیوستگی این ­دو مفهوم، ناشی از غم غربت و نوستالژی به ساحت و شهری است که در اندیشة قیصر، دارای جغرافیا و مساحت خاصی است،شیوة پژوهش، تحلیل محتوایی (Content Analysis) است، در این روش با استفاده‌ از مطالعة منابع موجود و کسب آگاهی‌های لازم دربارة موضوع مورد بحث به تحلیل و بررسی آن می‌پردازند، جامعة آماری پژوهش حاضر تمام اشعار قیصر امین­ پور استNormal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} > پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - بررسی نقش رویدادهای اجتماعی در انتخاب درونمایه‌های شعر قیصر امین پور
        ارمغان بهداروند سید احمد حسینی کازرونی سیدجعفر حمیدی
        شعر امروز با زمان شناسی نیما یوشیج، دگرگونی در شکل و درون مایه را آزمود. نیما شاعر امروز را با جامعه آشنا ساخت و خود جامعه گراترین شاعر روزگار خود شد. پس از نیما، نوآوری های شاگردان او در دهه های 30 و 40 جلا و جلوه ای تازه به این شعر بخشید. اوج گیری خیزش همـگانی ایرانیا چکیده کامل
        شعر امروز با زمان شناسی نیما یوشیج، دگرگونی در شکل و درون مایه را آزمود. نیما شاعر امروز را با جامعه آشنا ساخت و خود جامعه گراترین شاعر روزگار خود شد. پس از نیما، نوآوری های شاگردان او در دهه های 30 و 40 جلا و جلوه ای تازه به این شعر بخشید. اوج گیری خیزش همـگانی ایرانیان در دهه ی پنجاه، پدیدآمدن ادبیات تازه ای را در پی داشت. انقلاب بزرگترین تحول اجتماعی ممکن هر ملتی است و انقلاب اسلامی ایران با توجه به پشتوانه ی عظیم مردمی خود، چشم اندازی روشن برای پدیدآوردندگانش را نوید می داد. شاعران به عنوان پیشروترین اعضای نهاد اجتماعی همواره در فراز و فرودهای اجتماعی نقشی ویژه بر عهده دارند. از این روی می توان در متن آفرینش های هنری شاعران، سلسله رویدادهای اجتماعی عصر شاعر را کشف، استخراج و تحلیل نمود. در این پژوهش تحلیلی – توصیفی، سه دوره ی انقلاب، جنگ، ادوار پس از جنگ را در پنج دفتر شعر در کوچه ی آفتاب، تنفس صبح، آینه های ناگهان، گل ها همه آفتابگردانند و دستور زبان عشق مورد ارزیابی قرار داده ایم. مهمترین دستاورد و نتیجه ی این پژوهش، توجه تمام شاعر به رویدادهای اجتماعی روزگار خویش بوده است که همین موضوع زمینه های تحول و تغییر اندیشه ی شاعر را ممکن می سازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - مقایسه و نگاهی گذرا برمفاهیم وطن درادبیات مشروطه با تکیه برآثارسیداشرف الدین گیلانی وادبیات دفاع مقدس قیصرامین پور
        ماندانا علیمی مسعود پاکدل
        وطن در ادبیات مشروطه دارای مفاهیم متعددی است. همۀ شاعران این دوره در شعر خود بر وطن پرستی، مبارزه با استبداد و استعمار، آبادانی سرزمین خود، نگاه نوستالوژیک به ایران قبل از اسلام تأکید دارند. مفهوم وطن اسلامی هم در شعر بعضی از شاعران دیده می شود در ادبیات دفاع مقدس وطن ا چکیده کامل
        وطن در ادبیات مشروطه دارای مفاهیم متعددی است. همۀ شاعران این دوره در شعر خود بر وطن پرستی، مبارزه با استبداد و استعمار، آبادانی سرزمین خود، نگاه نوستالوژیک به ایران قبل از اسلام تأکید دارند. مفهوم وطن اسلامی هم در شعر بعضی از شاعران دیده می شود در ادبیات دفاع مقدس وطن اقلیمی، وطن انسانی، وطن اسلامی و وطن دوستی در بیشترسروده های شاعران این دوره بخصوص قیصرامین پوردیده می شود. برای روش تحقیق این پژوهش در ابتدا به منابعی که در مورد وطن بود، مراجعه کردیم. در زمینه وطن برای شناخت دقیق مفهوم وطن هم در ادبیات کلاسیک و هم در عصر حاضر مورد بررسی قرار گرفت. در این میان چون وطن جزو مقوله های اجتماعی نیز محسوب می شوند، در مورد جامعه شناسی ادبیات و بخصوص جامعه شناسی ادبیات فارسی به طور جداگانه مطالعه شد. از سویی دیگر ادبیات مشروطه و دفاع مقدس ارتباط تنگاتنگی با کنش ها، واکنش ها، رویدادها و تغییرات عصر خود دارند و برآمده از دوره ای تاریخی هستند. از این رو برای شناخت بهتر این دو ادبیات، به مطالعۀ انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی و چرایی اتفاق و چگونگی فرایند آن ها بپردازیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - نگاه عارفانه به هستی در شعر قیصر امین پور
        منصوره سلامت اهنگری
        در متون کهن و آثار عرفانی ما عرفای بی‌شماری هستند که معتقدند چشم سر با غبار عادات پوشانده شده است و باید با چشم درون نگریست. بر پایه همین نظر کسانی چون مولوی به تولد معنوی معتقدند و عشق را مادر زیبایی می دانند. در میان معاصران سهراب سپهری کنار گذاشتن عادت ها را فرصتی بر چکیده کامل
        در متون کهن و آثار عرفانی ما عرفای بی‌شماری هستند که معتقدند چشم سر با غبار عادات پوشانده شده است و باید با چشم درون نگریست. بر پایه همین نظر کسانی چون مولوی به تولد معنوی معتقدند و عشق را مادر زیبایی می دانند. در میان معاصران سهراب سپهری کنار گذاشتن عادت ها را فرصتی برای زیباتر دیدن می داند. قیصر امین پور نیز برداشت و تلقی ما را از زشتی و زیبایی اصلاح می کند و غبار عادات را از روی چشمهای ما کنار می زند تا قادر به درک زیباییها باشیم. پاک و نیک نگریستن دو عنصر ویژه در شعر امین پور است. نگاه او به هستی مبتنی بر نگرشی عارفانه است. از دریچه ی چشم او کل آفرینش زیبا و دلپذیر است و او خود را جزئی از این کل می بیند که با آن همنوا می شود . نگرش عارفانه ی قیصر امین پور را می توان تحت تأثیر مولوی و حافظ از گذشته و نیز سپهری از زمان حال دانست. در این نوشتار، سعی بر آن است که نگاه عارفانه او به هستی با گزینش نمونه هایی از اشعارش در دو مجموعه ی اخیر وی مورد تحلیل و واکاوی قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - نگاهى به کارکرد اسطوره و نماد در آثار قیصر امین‏ پور
        پریسا صالحى ناصر نیکوبخت
        از آنجا که اسطوره و نماد در بازنمود تحولات فکرى فردى و اجتماعى مى تواند نقشى عمیق ایفا کند، در این مقاله مى کوشیم با بررسى کارکرد اسطوره و نماد در آثار قیصر امین پور، به تحلیل گفتمانى آثار او مبادرت کنیم. شایان ذکر است که اسطوره ها عینى شدن تجربه اجتماعى بشرند و مى توان چکیده کامل
        از آنجا که اسطوره و نماد در بازنمود تحولات فکرى فردى و اجتماعى مى تواند نقشى عمیق ایفا کند، در این مقاله مى کوشیم با بررسى کارکرد اسطوره و نماد در آثار قیصر امین پور، به تحلیل گفتمانى آثار او مبادرت کنیم. شایان ذکر است که اسطوره ها عینى شدن تجربه اجتماعى بشرند و مى توانند بیانگر اوضاع اجتماعى مخاطبان خود باشند و به مخاطبان خود کمک کنند تا دنیایى را که در آن زندگى مى کنند بهتر درک نمایند. امین پور به فراخور قدرت ادبى، بضاعت ذوقى و دست مایه هاى علمى و هنرى خویش و با الهام گرفتن از مفاهیم نمادین و اسطوره اى، به بازآفرینىِ هنرمندانه آن ها با پرداختى تازه و متناسب با نیازهاى اجتماعى دست زده است. این پژوهش به بررسى اسطوره و نماد از منظر تحلیل گفتمان در شعر قیصر امین پور مى پردازد. به نظر مى رسد عامل اصلى تجلّى این اسطوره ها و نمادها در شعر امین پور، بازتاب جریانات اجتماعى و سیاسى و گاه اعتقادى است. به تحقیق وجود این مؤلفه هاى اسطوره اى و نمادین سبب نفوذ شعر او در بین عامه مردم شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - بررسی آرمان شهر (مدینۀ فاضله) در اشعار قیصر امین‌ پور براساس آراء فارابی
        زینب السادات کاشانی محمد علی گذشتی
        مهم ترین مسئله ای که فارابی مورد بحث و بررسی قرار داده است، مسأله عدالت است. از نظر وی عدالت این است که همه به سعادت و کمال افضل خود برسند. حال طبق این نظریه فارابی آرمان شهر یا مدینۀ فاضله ، مکانی است که در آنجا زندگانی مردم کامل و قرین سعادت و رستگاری است. جایی است دس چکیده کامل
        مهم ترین مسئله ای که فارابی مورد بحث و بررسی قرار داده است، مسأله عدالت است. از نظر وی عدالت این است که همه به سعادت و کمال افضل خود برسند. حال طبق این نظریه فارابی آرمان شهر یا مدینۀ فاضله ، مکانی است که در آنجا زندگانی مردم کامل و قرین سعادت و رستگاری است. جایی است دست نیافتنی که تصویر آن همواره در افق آرزوی آدمی نقش می‌بندد. بشر در طول تاریخ آرزومند دستیابی به جامعه‌ای بوده که در آن به خواسته‌هایش برسد و معنویت را با آرامش روحی- روانی و بی نیازی مادّی درآمیزد. انسان از دیرباز در برابر ناکامی‌ها، بیدادگری‌ها و ناهمواری‌های زندگی سعی کرده، بر بال خیال و اندیشه سوار شده، طرح یک جامعۀ آرمانی را تصویر کند. انگیزۀ او از بیان این شهر خیالی این بوده که از دردها و رنج‌های خود بکاهد و معایب و نواقص جامعۀ خویش را بازگو کند. از این اندیشه در شعر فارسی با نمادهای مختلفی یاد می‌شود که نتیجۀ نوعی غم غربت در نهان شاعر است که او را به تخیّل جامعه‌ای آرمانی سوق می‌دهد. از جمله شاعرانی که به ترسیم جامعۀ آرمانی می‌پردازد، قیصر امین پور است. شعر او بازگو کننده مهم‌ترین و انسانی‌ترین دغدغه‌های انسان معاصر است که گویی از موطن اصلی خویش جدا افتاده است. آرمان‌های مطلوب و گمشدۀ بشری که در تمام دوره‌های زمانی و در تمام ادیان گمگشته انسان‌هاست هر لحظه در اشعار قیصر گوشزد می‌شود. امین پور شاعر دردمندی بود که دغدغه‌های او درباره آرمان‌های مظلومان در جهان و علاقه‌مندی قلبی‌اش به تحقق جامعۀ آرمانی به زندگی‌اش معنا می‌بخشید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - مرگ اندیشی گفتمانی در اشعار قیصر امین پور
        پریسا صالحی
        مرگ را‌ مي‌ تـوان‌ مـهمّ تـرين موضوع مشترک ميان انسان ها در تمام زمان ها، مکان ها و تنها رقيب زندگي‌ دانست. بيان ماهيّت مرگ، نوعي‌ نمایشِ نگرشِ افراد مختلف، به ماهیّت زندگی است. هیچ یک از شاعران از این دغدغه برکنار نبوده اند .لذا پرداختن به تفکرّات ادبا و شعرا، در این ب چکیده کامل
        مرگ را‌ مي‌ تـوان‌ مـهمّ تـرين موضوع مشترک ميان انسان ها در تمام زمان ها، مکان ها و تنها رقيب زندگي‌ دانست. بيان ماهيّت مرگ، نوعي‌ نمایشِ نگرشِ افراد مختلف، به ماهیّت زندگی است. هیچ یک از شاعران از این دغدغه برکنار نبوده اند .لذا پرداختن به تفکرّات ادبا و شعرا، در این باره، در شناخت بهتر و آشنایی با دیدگاه فکری و معرفتی این شاعران مؤثر خواهد بود. برای رسیدن به این هدف باید به تحلیل متون و اشعار این شاعران پرداخت. یکی از روش های تحلیل متون، تحلیل گفتمان انتقادی است. که در آن به کشف نگرش نویسنده و شاعر در لابه لای اثرش می پردازند. از آنجا که ادبیّات و اجتماع رابطه ای دوسویه با هم دارند و تأثیرپذیری شعر معاصر از جامعه و تأثیر ادبیّات معاصر در شکل‌گیری بسیاری از تحولات اجتماعی – سیاسی امری اثبات شده است، در این پژوهش برآنیم تا تأثیر جامعه را در مرگ اندیشی شاعر و بازتاب آن در آثارش بررسی کنیم. از میان شاعران معاصر، قیصر امین‌پور مسائل اجتماعی و سیاسیِ مهمِ هر دوره را به صورت صریح و با لحن متناسب در شعرش بیان کرده است و همین موضوع ما را وارد قلمرو تحلیل گفتمان آثارش می کند. به ترتیب در این پژوهش با به کارگیری سطح تبیین در تحلیل گفتمان انتقادی در پی اثبات فراز و نشیب های مرگ اندیشی شاعر در دوره های مختلف شعری اش هستیم. به نظر می رسد نگرش او به مرگ که نگاه به زندگی را هم در خود دارد، در دوره های مختلف زندگی اش تغییر کرده است. پرونده مقاله