فهرست مقالات الخیال

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - الجد، والفتح، والخیال فی نتاجات ناصر خسرو
  فاطمة حیدری زرین تاج پرهیزگار
  جعل ناصر خسرو قبادیانی الشاعر، والکاتب، والفیلسوف فی القرن الخامس الهجری آثاره فی النظم والنثر، منهجا للتعالیم الدینیة، وتمتاز أشعاره بروح الوحی السماوی، وهی مفعمة بالحکمة والوعظ والزهد، کما أن آثار الشاعر المنثورة جاءت فی بیان المسائل الفلسفیة والمسائل الدینیة الدقیقة، چکیده کامل

  جعل ناصر خسرو قبادیانی الشاعر، والکاتب، والفیلسوف فی القرن الخامس الهجری آثاره فی النظم والنثر، منهجا للتعالیم الدینیة، وتمتاز أشعاره بروح الوحی السماوی، وهی مفعمة بالحکمة والوعظ والزهد، کما أن آثار الشاعر المنثورة جاءت فی بیان المسائل الفلسفیة والمسائل الدینیة الدقیقة، وتأویل الأحکام والعبادات وتفسیرها. والملفت للنظر فی دیوان ناصر خسرو أنه لجأ فی أشعاره إلى المصطلحات الخاصة حیث لا یمکن فهمها ودرک معناها إلا بعد الإلمام بآثاره المنثورة. ومن خلال هذا البحث نتطرق إلى مصطلحات الجد، والفتح، والخیال. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - القیم الشّعوریّة و القیم التَّعبیریّة فی العَمَل الأدبیّ
  مسعود اکبری زاده هدایت الله تقی زاده ستاره مشایخى
  قدّمنا فی هذه المقالة بتعریف العمل الأدبیّ و غایته و أنوع الموازین النّقدیّة المساعدة عَلَى النّاقد فی تقویم العمل الأدبیّ، ثمّ بینا فیه العلاقة بین القیم الشّعوریّة و التّعْبیریّة فی العمل الأدبیّ.ثمّ حدّثنا عن الذّوق و الجمال فی العمل الأدبیّ، کماّ بیّنّا القیم الشّعو چکیده کامل

  قدّمنا فی هذه المقالة بتعریف العمل الأدبیّ و غایته و أنوع الموازین النّقدیّة المساعدة عَلَى النّاقد فی تقویم العمل الأدبیّ، ثمّ بینا فیه العلاقة بین القیم الشّعوریّة و التّعْبیریّة فی العمل الأدبیّ.ثمّ حدّثنا عن الذّوق و الجمال فی العمل الأدبیّ، کماّ بیّنّا القیم الشّعوریّة و عناصرها (فإنّها هی بإیجاز: العاطفة، و الخیال، و المعنَى، و...) و المقاییس النّقدیّة عند العرب فیه، ثمّ حدّثنا عن العلاقة بین اللّفظ و المعنَى. و أخیراً شرحنا القیم التّعبیریّة و عناصرها، ثمّ بیّنّا موضوعات النّقد الأدبیّ من البحث فی فصاحة الألفاظ و فصاحة التّراکیب و البحث فی مقدار الکلام و صیغته و صفات المعانی. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - الحزن الرومنسی فی رومیات أبی فراس الحمدانی
  مهدی ممتحن زهرا مهاجر نوعی مریم پیکان پور
  أبوفراس الحمدانی ممن یمتازون بقوة الشخصیة إلی جانب الروح الرومانسیة التی عرف بها من خلال شعره ومعاناته، هذا وإنه من خلال تمثله لتلک الروح کان عطاؤه الشعری عطاء أدبیا نادرا.ویبیّن لنا حزن أبی فراس الرومنسی فی رومیاته الرقة المؤثرة، والعذوبة المتقطرة، وهو کلام رائع یترک ف چکیده کامل

  أبوفراس الحمدانی ممن یمتازون بقوة الشخصیة إلی جانب الروح الرومانسیة التی عرف بها من خلال شعره ومعاناته، هذا وإنه من خلال تمثله لتلک الروح کان عطاؤه الشعری عطاء أدبیا نادرا.ویبیّن لنا حزن أبی فراس الرومنسی فی رومیاته الرقة المؤثرة، والعذوبة المتقطرة، وهو کلام رائع یترک فی النفس أثرا عمیقا. وقد رقَّق الألم عاطفة أبی فراس، ووسع نطاقها، ووجهها شطر الطبیعة حتی أصبح یُحِسُّ لکل شیء نفساً تحنو علیه وترید الاشتراک فی أحزانه. وکان أبوفراس رومنسیاً فی عمق عاطفة الوجد عنده، أو ذلک الحب الشدید الخالص لأمه ولملاعب صباه فی منبج ذات الطبیعة الخلابة، حسب وصفه لها، ولتعلقه الشدید بسیف الدولة أبیه الروحی. ویلجأ أبوفراس إلی الحزن الرومنسی لأنه یبعد من أسرته، ومواطینه وبالالتجاء إلی هذا الحزن یرید أن یسکن نفسه ویظهر الحزن الرومنسی فی الکائنات الموجودة فی الطبیعة. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - دراسة الصور الخیالیة فی ضوء الأدب الملتزم(أشعار مهدی جناح الکاظمی)
  فرشته جمشیدی یحیی معروف
  الصور الخیالیة هی الأداة الأکثر شمولیة وفعالیة التی تستعمل أکثرها للمفاهیم التجریدیة وبعیدة المدی للعقل، لفهمها ملموساً وتسعی باستمرار لجذب انتباه الجمهور من خلال خلق نوع من إطالة القاعدة فی المعنی والمفردات. سیجد الشاعر البارع باستعانته، آفاقًا جدیدة للغة الفکر. استخدا چکیده کامل

  الصور الخیالیة هی الأداة الأکثر شمولیة وفعالیة التی تستعمل أکثرها للمفاهیم التجریدیة وبعیدة المدی للعقل، لفهمها ملموساً وتسعی باستمرار لجذب انتباه الجمهور من خلال خلق نوع من إطالة القاعدة فی المعنی والمفردات. سیجد الشاعر البارع باستعانته، آفاقًا جدیدة للغة الفکر. استخدام الصور الخیالیة لا یقتصر علی الشعر التقلیدی لکن استخدامه المستمر فی الشعر المعاصر، وقد شدَّ انتباه العدید من الأدباء علی إنشاء وتطویر عناصر مبتکرة. مهدی جناح الکاظمی واحد من مئات الشعراء، الذی حاول أن یرسم فنَّه المتطور لصیاغة الصور التی یخفی فی قناع من الکلمات.جدیر بالذکر، أن فی تحلیل هذا القصائد، من بین العناصر المبنیة لصور الخیالیة، أن التشبیه والاستعارة لدیها ورود عالی التی یتم تفتیشها فی دیوان هذا الشاعر. إطار هذا البحث یسعی إلی الوصول للصور الکامنة فی الشعر والفکر لهذا الشاعر. لذلک، هذا البحث بإستناده إلی دراسة وصفیة تحلیلیة لدیوان الشاعر یتطرق إلی الاشعار التی تجلی فیها الصور الخیالیة. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - مورفولوجیا الخیال فی روایة "الملکوت" لبهرام صادقی على أساس منهج جیلبیر دوران
  فرشته ناصری
  یخلق الخیال مساحة واسعة غیر محدودة فی ذهن کاتب القصة، مما یؤدی إلى إبداعه وتعبیره الفنی. وجوهر الفکرة فی روایات الرعب إنما هی متجذّرة فی خیال الکاتب. تعدّ روایة الملکوت (1340ش) بقلم بهرام صادقی من جملة هذه الروایات، حیث لعنصر الخیال فیها مکانة خاصة. یضاعف صادقی فی هذا ا چکیده کامل

  یخلق الخیال مساحة واسعة غیر محدودة فی ذهن کاتب القصة، مما یؤدی إلى إبداعه وتعبیره الفنی. وجوهر الفکرة فی روایات الرعب إنما هی متجذّرة فی خیال الکاتب. تعدّ روایة الملکوت (1340ش) بقلم بهرام صادقی من جملة هذه الروایات، حیث لعنصر الخیال فیها مکانة خاصة. یضاعف صادقی فی هذا العمل من إثارة القارئ باستخدام عوامل الخوف من المجهول والکوابیس، إضافة إلى خلق شعور بالکراهیة بین شخصیات القصة. یعتمد البحث الحالی على المنهج الوصفی التحلیلی ویقوم على منهج خیال جیلبیر دوران، محاولا کشف رموز الخیال فی هذا العمل. تظهر نتائج البحث أن الحضور الواسع للموت واستدعاء الجن والشخصیات الشریرة فی روایة الملکوت یدلّ على أن الخوف من الزمن هو من أسمى المواقف فی هذا العمل ما یساهم هذا الأمر فی التأثیر السلبی للقصة، وبالتالی تسلیط الضوء على النظام الیومی السلبی للخیال (90 ٪). وأبرز رموز الخیال فی هذا العمل هی الظلام (50 ٪)، والوحش (25 ٪)، والسقوط (15 ٪). پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - جلوۀ مضامین و آیات قرآنی در نسخۀ خطّی معارج ‎الخیال
  مریم خزائیلی
  معارج‎الخیال تذکره‎ای است منحصر به فرد، مربوط به قرن 11 هجری. گنجینه‎ای نفیس از سخنان پربار و لطیف شاعرانی که عواطف و اعتقادات درونی خود را با بیانی بدیع و زیبا به رشتۀ تحریر درآورده‎اند. قالب اشعار این مجموعه رباعی است، که البته تعداد اندکی از آن وزن رب چکیده کامل

  معارج‎الخیال تذکره‎ای است منحصر به فرد، مربوط به قرن 11 هجری. گنجینه‎ای نفیس از سخنان پربار و لطیف شاعرانی که عواطف و اعتقادات درونی خود را با بیانی بدیع و زیبا به رشتۀ تحریر درآورده‎اند. قالب اشعار این مجموعه رباعی است، که البته تعداد اندکی از آن وزن رباعی نداشته و جزء قالب رباعی به حساب نمی‎آیند. جامعِ این اثر گرانبها میرزا محمّدصالح رضوی است که در این نسخۀ خطّی رباعیّات 367 شاعر معاصر و قبل از خود را گردآوری کرده و تمام رباعیّات را به ترتیب حروف تهجّی بر اساس تخلّص شاعران نگاشته است. مضامین گوناگونی در این تذکره به چشم می‎خورد که اکثر آنها مضامین قرآنی است و نشان می‎دهد شعرا برای آشکار کردن مفاهیم مذهبی و اخلاقی مورد نظر خود از قرآن بهره‎ها گرفته‎اند. این اثر دربردارندۀ موضوعاتی از قبیل: پروردگار و الطاف بی‎کرانش نسبت به بندگان، همچنین توصیه به دوری انسان از غرور، دنیاپرستی، هوا و هوس، طمع، گذر عمر، توجّه به مرگ، ستایش بی‎چون و چرای حق‎تعالی و... است. در این جُنگ گاهی نیز الفاظ و ترکیبات قرآنی در پایان رباعی و یا در لابه لای مصراع‎ها برای تأکید، تفهیم و یا تکمیل آن مضمون، عیناً استفاده شده است. هدف از این مقاله، استخراج همین مضامین و آیات و الفاظ قرآنی بکار رفته در این مجموعۀ خطّی است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - معرّفی نسخۀ خطّی معارج‌الخیال
  مریم خزائیلی عطا محمد رادمنش
  چکیده نسخۀ خطّی معارج‌الخیال، تذکره‎ای منحصر به فرد است، مربوط به روزگار صفویّه. گنجینه‎ای ارزشمند از سخنان پربار و لطیف شعرایی که عواطف و اعتقادات درونی خود را با بیانی بدیع و زیبا به رشتۀ تحریر درآورده‎اند. قالب اشعار این جُنگِ دست‎نویس، رباعی است که چکیده کامل

  چکیده نسخۀ خطّی معارج‌الخیال، تذکره‎ای منحصر به فرد است، مربوط به روزگار صفویّه. گنجینه‎ای ارزشمند از سخنان پربار و لطیف شعرایی که عواطف و اعتقادات درونی خود را با بیانی بدیع و زیبا به رشتۀ تحریر درآورده‎اند. قالب اشعار این جُنگِ دست‎نویس، رباعی است که البتّه تعداد اندکی از آن وزن رباعی نداشته و جزء قالب رباعی به حساب نمی‎آیند. جامعِ این جنگ نفیس، میرزا محمّدصالح رضوی از رجال دوران صفوی و نوۀ شاه عبّاس اوّل است. وی در این مجموعه، رباعیّات 367 شاعر معاصر و قبل از خود را گردآوری کرده و کلّ رباعیّات را به ترتیب حروف تهجّی بر اساس تخلّص شعرا نگاشته است. مضامین گوناگونی در این نسخه مشهود است که اکثر آن‌ها مضامین قرآنی است و نشان می‎دهد شاعران برای نمایان کردن مفاهیم مذهبی و اخلاقی مورد نظر خود از قرآن بهره‎ها گرفته‎اند. این اثر شامل موضوعاتی است از قبیل: پروردگار و الطاف بی‎کرانش نسبت به بندگان و نیز سفارش به دوری انسان از دنیاپرستی، طمع، غرور، هوای نفس، گذر عمر، توجّه به مرگ، ستایش بی‎چون و چرای حق‎تعالی و... . در این نسخۀ خطّی گاهی نیز الفاظ و ترکیبات قرآنی در پایان رباعی و یا در لابه لای مصراع‎ها برای تأکید، تفهیم و یا تکمیل آن مضمون، عیناً استفاده شده است. پرونده مقاله