• فهرست مقالات اقتصاد اسلامی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - نگاه فقهی و اقتصادی به اوراق اجاره، ویژگی‌ها و مزایای آن
        عزیز نکو محمدجواد باقی‌زاده
        ماهیت ربوی اوراق قرضه و ضرورت جایگزینی ابزارهای مشروع سیاست پولی مثل اوراق مشارکت و اوراق اجاره، برای مبارزه با تورم و رکود از یک سو و از سوی دیگر ناکارآمدی اوراق مشارکت در عمل، پیشتازی بعضی کشورهای اسلامی در استفاده از اوراق اجاره و قابلیت تأمین دارائی و نقدینگی اشخاص چکیده کامل
        ماهیت ربوی اوراق قرضه و ضرورت جایگزینی ابزارهای مشروع سیاست پولی مثل اوراق مشارکت و اوراق اجاره، برای مبارزه با تورم و رکود از یک سو و از سوی دیگر ناکارآمدی اوراق مشارکت در عمل، پیشتازی بعضی کشورهای اسلامی در استفاده از اوراق اجاره و قابلیت تأمین دارائی و نقدینگی اشخاص حقیقی و حقوقی، در شرایط محدودیت شدید مالی و تحریمی کشور توسط اوراق اجاره، از عوامل جذابیت و علل ضرورت بررسی و بکارگیری اوراق اجاره در ایران است. این مقاله ضمن درک ضرورت استفاده از ابزار مالی، به عنوان یک نیاز انکارناپذیر اقتصادی و تبیین ویژگی های اوراق اجاره، بررسی عاری بودن این ابزار مالی از عناصر ربا، غرر و صوری بودن به عنوان ضوابط مهم فقهی و مورد دغدغه ی اندیشمندان اسلامی را به عنوان یک مسأله مهم، در پیش می گیرد و با نیم نگاهی به مشکلات و نواقص فقهی اوراق مشارکت در عمل، مزایای اوراق اجاره، علت ترجیح اوراق اجاره و ثمره آن را که کمتر مورد توجه بوده است را متذکر می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - رفتار اقتصادی در قرآن
        ابوالفضل سامی غلامرضا مصباحی مقدم خشایار سیدشکری نعمت الله فلیحی پیربستی
        چکیدهرفتار به معنی راه، روش، مشی و... درتمامی بخش های زندگی انسانها، به عنوان نمایش دهنده روحیات، درونمایه و به قولی نگرش و اندیشه اوست که نمود بیرونی پیدا می کند، که در نگرش اسلامی از آن به عنوان فطرت یاد می شود؛ آنچه در این مقاله بر آن تأکید می شود آن بخش از رفتارهایی چکیده کامل
        چکیدهرفتار به معنی راه، روش، مشی و... درتمامی بخش های زندگی انسانها، به عنوان نمایش دهنده روحیات، درونمایه و به قولی نگرش و اندیشه اوست که نمود بیرونی پیدا می کند، که در نگرش اسلامی از آن به عنوان فطرت یاد می شود؛ آنچه در این مقاله بر آن تأکید می شود آن بخش از رفتارهایی است که در قالب اقتصادی می گنجد یعنی در قالب رفتارهای مصرفی، تولیدی و مبادله ای کالاهاو خدمات قرار می گیرد. از آنجا که قرآن اصلی ترین و اولین منبعی است که مسلمانان از آن متابعت می نمایند، ابتدا با مراجعه به تمامی114 سوره قرآن رفتار مصرفی، تولیدی و مبادله ای در قالب عناوین خاص دسته بندی شده و در نهایت با جمع بندی آنها نتایج لازم از بحث ازجمله تفاوت این رفتارها با رفتارهایی که در اقتصاد متعارف از آن یاد می شود، همچون توجه به فطرت، سود وزیان اخروی و معنوی، مالکیت خداوند بر سود وزیان، تأثیر عوامل غیر طبیعی، توجه به وحی، رفتار منصفانه و سهل گیرانه و توجه به لذّتهای معنوی مشخص می گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تحلیلی بر اقتصاد اسلامی و مؤلفه‌های آن در قرآن کریم
        احمد عربشاهی کریزی
        هدف این پژوهش بررسی و تحلیل اقتصاد اسلامی با تأکید بر قرآن کریم است. ابتدا به بررسی رابطه اسلام و علم اقتصاد پرداخته تا بتوان به تعریف اقتصاد اسلامی دست یافت. نکته‌ای که باید بدان توجه داشت این است که اقتصاد اسلامی به عنوان علمی بین رشته‌ای به شمار می‌آید و قلمرو مطالعا چکیده کامل
        هدف این پژوهش بررسی و تحلیل اقتصاد اسلامی با تأکید بر قرآن کریم است. ابتدا به بررسی رابطه اسلام و علم اقتصاد پرداخته تا بتوان به تعریف اقتصاد اسلامی دست یافت. نکته‌ای که باید بدان توجه داشت این است که اقتصاد اسلامی به عنوان علمی بین رشته‌ای به شمار می‌آید و قلمرو مطالعاتی فلسفه اقتصاد اسلامی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، ارزش‌شناسی، انسان‌شناسی و روش‌شناسی را در بر می‌گیرد. در ادامه اهداف و اصول اقتصاد اسلامی را یادآور شده و وظایف بازار اسلامی و ویژگی‌های آن را از نظر گذرانده‌ایم. در بخشی از پژوهش پیامدها و خروجی‌های علم اقتصاد اسلامی را مورد اشاره قرار داده و اقتصاد اسلامی و هماهنگی منافع فرد و اجتماع مورد تأکید واقع شده است. سپس از دیدگاه اسلام گزاره های حاکی از سنت های حاکم بر اقتصاد را ذکر کرده و آموزه‌های اقتصاد اسلامی را بیان کرده‌ایم. در انتها سعی کرده‌ایم تا نگاهی دقیق‌تر به قرآن کریم داشته باشیم و مؤلفه‌های مربوط به اقتصاد اسلامی را از قرآن کریم استخراج نماییم تا به تصویر جامع و کامل‌تری از اقتصاد اسلامی دست یابیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - فلسفه مقاصد الشریعه در حیل شرعی با رویکردی به نظرات فقهی امام خمینی
        سید مهدی نژادهاشمی علی بهرامی نژاد
        شکوفایی و پویایی جامعه اسلامی به منش سیاسی و اقتصادی مورد پذیریش شرع از یک‌سو و نیز راهکارهایی که سبب رونق چرخه تولید می‌شود، بستگی دارد. از جمله اقتصاد بدون ربا، اعتبارسنجی قصد طرفین قرارداد در جلوگیری از نفوذ بیگانگان. در این راستا الگوی اقتصاد مقاومتی می‌تواند از طرف چکیده کامل
        شکوفایی و پویایی جامعه اسلامی به منش سیاسی و اقتصادی مورد پذیریش شرع از یک‌سو و نیز راهکارهایی که سبب رونق چرخه تولید می‌شود، بستگی دارد. از جمله اقتصاد بدون ربا، اعتبارسنجی قصد طرفین قرارداد در جلوگیری از نفوذ بیگانگان. در این راستا الگوی اقتصاد مقاومتی می‌تواند از طرفی با فلسفه مقاصدی که مسلمین از انجام فعالیت اقتصادی دارند، پیوند داشته باشد و کلیه حیلی که در جهت خلاف مقاصد جامعه اسلامی باشند، مردود است. لذا، نیت و اعمال مسلمین از یک‌سو و نیت و اعمال طرف دیگر قراردادها، از سوی دیگر می‌بایست مورد توجه قرار گیرد تا مبادا راه نفوذ اجنبی‌ها تحت عنوان قراردادهای اقتصادی بر مسلمین مفتوح شود. بنابراین، در این پژوهش از یک‌سو به بررسی قصد و نیت در عقود در راستای مقاصد شارع پرداخته و از سوی دیگر تهدیداتی که از جانب کشورهای سلطه‌گر بر اقتصاد کشورهای اسلامی می‌تواند وارد شود، با توجه به بیانات مقام معظم رهبری و امام خمینی بررسی شده است، تا طرق سوء استفاده و نقاط ضعف پوشش داده شود و جامعه اسلامی اقتصادی مقاوم در برابر تهدیدات درونی و بیرونی(اجنبی) داشته باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - الگوگیری از سیره پیامبر اکرم (ص) در بی اثر کردن تحریم‌های اقتصادی
        محسن حسینیان نائینی سمیرا شرکت رضوی
        هدف مقاله پیش رو در برشمردن اصلی‌ترین آسیب‌ها و تهدیدهای اقتصادی در دوران صدر اسلام از زمان بعثت پیامبر اکرم (ص) تا مرگ ایشان و همچنین رفتار و روش ایشان در رفع و بی اثر کردن تحریم‌های اقتصادی است. این تحریم‌ها که مطابق با روش تحقیق کتابخانه‌ای از قرآن کریم، روایات و منا چکیده کامل
        هدف مقاله پیش رو در برشمردن اصلی‌ترین آسیب‌ها و تهدیدهای اقتصادی در دوران صدر اسلام از زمان بعثت پیامبر اکرم (ص) تا مرگ ایشان و همچنین رفتار و روش ایشان در رفع و بی اثر کردن تحریم‌های اقتصادی است. این تحریم‌ها که مطابق با روش تحقیق کتابخانه‌ای از قرآن کریم، روایات و منابع تاریخی به عمل آمده است، در 3 زمینه مهم طبقه‌بندی می‌شود؛ تحریم همه جانبه اقتصادی در شعب ابی طالب، انحصار تجاری قوم قریش و غارت و مصادره اموال مسلمانان توسط اشراف قریش. پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، وجود دشمنی به نام جمهوری اسلامی ایران در تصمیمات سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا نمایان شد و در مقابل نیز آمریکا ستیزی و مقابله به مثل با قدرت‌های مستبد، رویکرد مهمی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بوده است. هدف نهایی از این مقاله الگو گرفتن از سیره پیامبر اکرم(ص) و شبیه‌سازی آن دوران به دوران معاصر برای بی اثر کردن تحریم‌های اقتصادی اعمال شده از سوی کشورهای استعمارگر و سلطه گر غرب و جهان علیه جمهوری اسلامی ایران است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - اولویت جهش تولید در منابع فقه امامیه
        ابراهیم محمودزاده رحیم وکیل زاده رضا رنجبر
        در اقتصاد اسلام، نیل به جهش تولید در تمامی زمینه ها، روش ها و راهبردهای کارآمدی را می طلبد، که بدون تمسک عملی به مبانی قرآن، سنت و رعایت اولویت ها در امر تولید مقدور نخواهد شد؛ لذا هر گونه قدم برداشتن برای اصلاح و بهبود وضعیت اقتصادی و پیدایش تحول و سبقت در آن نسبت به گ چکیده کامل
        در اقتصاد اسلام، نیل به جهش تولید در تمامی زمینه ها، روش ها و راهبردهای کارآمدی را می طلبد، که بدون تمسک عملی به مبانی قرآن، سنت و رعایت اولویت ها در امر تولید مقدور نخواهد شد؛ لذا هر گونه قدم برداشتن برای اصلاح و بهبود وضعیت اقتصادی و پیدایش تحول و سبقت در آن نسبت به گذشته می تواند به منزله گام هایی در جهت تعالی تولید و ارتقای بهره وری دیگر بخش های جامعه، رفاه حال عمومی و اعتلای پایه نظام و کشور باشد. هدف این پژوهش، استخراج مبانی جهش تولید براساس آیات و روایات و تبیین معیارها و بهره گیری از آنها در جهت تشویق تولیدکنندگان به رعایت این مبانی و بکارگیری عملی آنها توسط برنامه ریزان اقتصادی، بدلیل پشتوانه فرهنگی در جامعه و پذیرش آنها درسطح وسیع است؛ که می تواند تضمین خوبی برای موفقیت بهتر برنامه ها باشد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی مبتنی بر جمع آوری اطلاعات از منابع، اسناد معتبر، نظرات مکتوب فقها و اندیشمندان صاحبنظر می باشد. یافته های پژوهش، حاکی از آن است که در قرآن کریم و روایات افزون بر بیان اهمیت و تأکید بر مبانی و اولویت بندی فعا لیتهای تولیدی، شیوه های عملی تسریع در بهره گیری از عوامل تولید و مواهب طبیعی، کشاورزی، صنعت و تجارت برای دستیابی به پیشرفت اقتصادی افراد و جوامع، پیش روی ما نهاده شده؛ که با تشویق به رعایت یافته های مطروحه توسط تولید کنندگان، می توان به جهش تولید در اقتصاد دست یافت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - بررسی فقهی اقتصاد اسلامی با رویکردی بر اندیشه امام خمینی (س)
        ابراهیم محمودزاده رضا رنجبر
        در اقتصاد اسلامی با رویکرد فقهی امام خمینی (س)، زیربنا توحید است؛ به این مناسبت مکتب معنوی_مادی اسلام، اقتصاد را نه یک هدف، بلکه وسیله و پایه‌ای در جهت عروج و تکامل انسان‌ها، طی طرح‌ها و برنامه‌های سازنده در چارچوب منافع همه آحاد جامعه اسلامی، از محرومین و مستضعفین تا ا چکیده کامل
        در اقتصاد اسلامی با رویکرد فقهی امام خمینی (س)، زیربنا توحید است؛ به این مناسبت مکتب معنوی_مادی اسلام، اقتصاد را نه یک هدف، بلکه وسیله و پایه‌ای در جهت عروج و تکامل انسان‌ها، طی طرح‌ها و برنامه‌های سازنده در چارچوب منافع همه آحاد جامعه اسلامی، از محرومین و مستضعفین تا اغنیا تعریف و تبیین نموده است. هدف این پژوهش بررسی فقهی اقتصاد اسلامی با رویکردی به آراء اقتصادی امام خمینی (س) است. روش این پژوهش، توصیفی و از نوع فرا تحلیل بوده و ازنظر هدف کاربردی توسعه‌ای است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد؛ در رابطه با اقتصاد اسلامی، با سه رویکرد عمده فکری مواجه هستیم. رویکرد اول؛ که فقه محور است، روش استدلال و استنباط فقهی روشن است. رویکرد دوم؛ اقتصاد اسلامی را به‌عنوان مکتب اقتصادی اسلام می‌شناسد؛ اما رویکرد فکری سوم؛ اقتصاد اسلامی را به‌عنوان مجموعه نظریات علمی می‌شناسد که معطوف به تحلیل علمی روابط و پدیده‌های اقتصادی در یک جامعه اسلامی هست و می‌تواند با اقتصاد به‌عنوان یک علم، منطبق گردد. نتیجه‌گیری اینکه؛ تحلیل نظریه‌ها با محوریت آرای امام خمینی (س) متأثر از بحران‌های عصر آنان نشان می‌دهد، اقتصاد اسلامی یک مکتب اقتصادی است نه صرف علم اقتصاد؛ اقتصاد هدف نیست، بلکه وسیله دستیابی به اهداف بالاتر است؛ اقتصاد اسلامی اقتصاد معنوی بوده و نظام اقتصاد نظامی دستوری به شمار می‌رود؛ اَهم اینکه، تحقق نظام اقتصادی اسلام وقتی به کمال و عمق لازم می‌رسد که اسلام در تمام ابعاد زندگی افراد جامعه اجرایی شود پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تعادل بازار کار در الگوی شراکت کارگران در سود (با تاکید بر رویکرد اسلامی)
        یداله دادگر ایرج توتونچیان محمدرضا آرمانمهر
        از جمله راهکارهای سهم عادلانه نیروی کار، شراکت کارگران در سود بنگاه است که اهمیت زیادی در ایجاد کارایی و رشد اقتصادی پایدار دارد. بررسی رویکرد اسلامی در این رابطه می‌تواند قدم جدیدی در ادبیات موضوع باشد. از این رو، این مقاله تعادل عرضه و تقاضا در الگوی شراکتی از منظر اس چکیده کامل
        از جمله راهکارهای سهم عادلانه نیروی کار، شراکت کارگران در سود بنگاه است که اهمیت زیادی در ایجاد کارایی و رشد اقتصادی پایدار دارد. بررسی رویکرد اسلامی در این رابطه می‌تواند قدم جدیدی در ادبیات موضوع باشد. از این رو، این مقاله تعادل عرضه و تقاضا در الگوی شراکتی از منظر اسلام را تحلیل می‌کند. اطلاعات جمع‌آوری شده به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی، با روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند. در این راستا، علاوه بر اتکا به مبانی اسلامی و اقتصادی از ابزارهای ریاضی و هندسی نیز برای تبیین مناسب مطالب استفاده شده است. برای بررسی جایگاه اقتصاد شراکتی در تعادل نیروی کار، ابتدا تعادل نیروی کار در بازارهای اجاره متعارف بررسی می‌گردد. سپس بررسی تاثیر اقتصاد شراکتی اسلام، بر تعادل عرضه و تقاضای نیروی کار مطالعه می‌شود. در ضمن آن پایداری تعادل اقتصاد شراکتی نیز تشریح می‌گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - تبیین نقش باورها و اعتقادات اسلامی بر تمایل خرید بیمه عمر با تاکید بر نقش میانجی نگرش
        محمد عزیزی حمید حسین لو
        مذهب و باورهای اسلامی نقش مهمی در قصد خرید محصولات مختلف دارد. تحقیق حاضر به بررسی تاثیر باورهای اسلامی بر نگرش مصرف‌ کنندگان و نیت خرید بیمه عمر می پردازد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق مشتریان بیمه چکیده کامل
        مذهب و باورهای اسلامی نقش مهمی در قصد خرید محصولات مختلف دارد. تحقیق حاضر به بررسی تاثیر باورهای اسلامی بر نگرش مصرف‌ کنندگان و نیت خرید بیمه عمر می پردازد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق مشتریان بیمه عمر شرکت ایران بوده اند که تعداد آنان 1379 نفر می باشد که با استفاده از فرمول کوکران 300 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد بوده است. برای تجزیه و تحلیل استنباطی داده‌ها از روش معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد، بین باورهای اسلامی و نگرش نسبت به بیمه عمر، بین نگرش مصرف‌کننده نسبت به بیمه عمر و قصد خرید و در نهایت بین ویژگی محصول و قصد خرید رابطه مثبت و معناری وجود دارد. شرکتهای بیمه ای از یافته های این تحقیق می توانند با توجه به بخشهای مختلف بازارهای برنامه ها و استراتژی های متناسب با آن را بکار بگیرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - تجارت مشروع از دیدگاه حقوق اسلامی
        مریم ابن تراب
        موضوع اقتصاد و کسب درآمد از مباحث بسیار مهم در جهان کنونی است به گونه ای که یکی از قدرتمند ترین سلاح ها در جنگ سرد به شمار می رود. داد و ستد گرچه از ایام قدیم بین انسان ها رواج داشته است، لیکن در هر زمانی بر اساس چگونگی روابط بین افراد جامعه و پیشرفت در زمینه های مختلف چکیده کامل
        موضوع اقتصاد و کسب درآمد از مباحث بسیار مهم در جهان کنونی است به گونه ای که یکی از قدرتمند ترین سلاح ها در جنگ سرد به شمار می رود. داد و ستد گرچه از ایام قدیم بین انسان ها رواج داشته است، لیکن در هر زمانی بر اساس چگونگی روابط بین افراد جامعه و پیشرفت در زمینه های مختلف علمی، چهره جدیدی به خود گرفته است. به عنوان مثال تجارت الکترونیک گونه جدیدی از آن در جامعه کنونی است. یکی از مسائل مطرح در جوامع اسلامی تطبیق اعمال تجاری روز با احکام شرع مقدس اسلام است، و پاسخ به این پرسش که: آیا کسب درآمد به روش های نوپیدا مشروع است؟ پژوهش پیش رو به هدف بیان ویژگی های تجارت مشروع صورت گرفته است، تا تمایز کسب های مشروع از غیر آن مشخص گردد. با بررسی کتب فقهی و قانونی این نتایج حاصل شد: نخست آن که بر اساس قاعده تسلیط اسلام مالکیت خصوصی را محترم می شمارد، و هر مالکی حق هرگونه تصرف در اموال خویش را دارد مگر مواردی که به دلیلی ممنوع اعلام شده باشد. دیگر آن که هدف آموزه های حقوقی دین مبین اسلام در مورد تجارت بیان نوع خاصی از تجارت و کسب درآمد میان مسلمین نیست، بلکه شاخصه های مشروعیت به عنوان شروطی برای طرفین قرارداد و مورد قرارداد ذکر شده است، تا از اختلافات و زیان های احتمالی در جامعه اسلامی پیشگیری شود، از این رو عقود غیرمعین نیز مورد پذیرش قرار گرفته اند. هم چنین شروط جایزی که مورد نظر طرفین عقد است. از سوی دیگر پای بندی به تعهدات و قراردادها اصلی مسلم از حقوق اسلامی است، و قراردادها تنها در شرایط ویژه و بر مبنای خواست طرفین و یا بنا بر حفظ مصالح فردی و اجتماعی قابل فسخ هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - بررسی فقهی سرمایه گذاری خارجی و محیط زیست و مناسبات حقوقی آن ها با یکدیگر
        سید سجاد خالویی تفتی رضا آقاعباسی رضا شمسی
        زمینه و هدف: با توجه به جامعیت دین اسلام و ظرفیت احکام دینی و فقهی در خصوص امکان صدور احکام متناسب و با تأثیرپذیری از مقتضیات زمان و مکان در زمینه مسائل مورد نیاز جامعه و حتی مسائل مستحدثه و انطباق احکام دینی امروزه ضروری است. موضوع سرمایه‌گذاری خارجی بیش‌ از پیش مورد م چکیده کامل
        زمینه و هدف: با توجه به جامعیت دین اسلام و ظرفیت احکام دینی و فقهی در خصوص امکان صدور احکام متناسب و با تأثیرپذیری از مقتضیات زمان و مکان در زمینه مسائل مورد نیاز جامعه و حتی مسائل مستحدثه و انطباق احکام دینی امروزه ضروری است. موضوع سرمایه‌گذاری خارجی بیش‌ از پیش مورد مطالعه قرار گیرد؛ به همین دلیل در این پژوهش تلاش و هدف این است تا در حد امکان که به جایز بودن فعالیت سرمایه‌گذاری خارجی و عدم تخریب محیط زیست با توجه به قواعد فقهی و اسلامی استناد می‌شود؛ به تأثیر سرمایه‌گذاری خارجی در تخریب محیط زیست که با اصول فقهی و دینی کشور ما مخالف است نیز پرداخته شود؛ بنابراین ضرورت انجام این تحقیق نیز ارائه راهکارهای حقوقی لازم برای کاهش و عدم اثرات منفی سرمایه‌گذاری خارجی بر محیط زیست است تا از این طریق گامی مؤثر در جهت مدیریت سرمایه‌گذاری خارجی با حفظ ملاحظات زیست‌محیطی برداشته شود.روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.یافته‌ها و نتایج: با توجه به اهمیت سرمایه‌های خارجی و تأثیر آن بر وضعیت محیط زیست در دهه‌های اخیر بر آن شدیم، ابتدا موضع شریعت اسلام در مورد سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین تحولات حادث در محیط زیست با استناد به منابع فقهی مورد مداقه قرار دهیم و سپس تأثیر سرمایه‌گذاری خارجی را در تخریب محیط زیست و راهکارهای پیشنهادی مورد تبیین و تحلیل حقوقی قرار دهیم تا از این طریق گامی مؤثر در جهت تعادل حفظ محیط زیست و جریان سرمایه‌گذاری خارجی با توجه به مبانی فقهی و حقوقی برای کشورمان برداشته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - بررسی اثرات نامتقارن نرخ ارز بر تابع تقاضای پول ایران با وجود هزینه مذهبی خانوار: رویکرد NARDL
        محمود عیدی کامبیز هژبر کیانی یداله رجایی اشکان رحیم زاده
        تقاضای پول در هر اقتصاد به عوامل مختلفی بستگی دارد که واکاوی آن‌ها حائز اهمیت است. مطالعات متعددی در زمینه تابع تقاضای پول ایران صورت گرفته که در آن‌ها از متغیرهای توضیحی و روش‌های برآورد متفاوتی استفاده شده است. در این پژوهش، نقدینگی (M2) به عنوان متغیر وابسته و تولید چکیده کامل
        تقاضای پول در هر اقتصاد به عوامل مختلفی بستگی دارد که واکاوی آن‌ها حائز اهمیت است. مطالعات متعددی در زمینه تابع تقاضای پول ایران صورت گرفته که در آن‌ها از متغیرهای توضیحی و روش‌های برآورد متفاوتی استفاده شده است. در این پژوهش، نقدینگی (M2) به عنوان متغیر وابسته و تولید ناخالص داخلی، نرخ بهره، هزینه مذهبی خانوار و نرخ ارز آزاد به عنوان متغیرهای توضیحی استفاده گردیده‌اند. با توجه به بنیان‌های اسلامی در اقتصاد ایران، هزینه‌های مذهبی خانوار (شهری و روستایی) به عنوان یک عامل مذهبی در تابع تقاضای پول قرار داده شده است. همچنین با استفاده از الگوی خودبازگشتی با وقفه توزیعی غیرخطی (NARDL)، اثر نرخ ارز به صورت نامتقارن بررسی گردیده است. بازه زمانی تحقیق بین سال‌های 1376 تا 1396 بوده و داده‌ها به صورت فصلی هستند. نتایج آزمون کران، نشان‌دهنده وجود رابطه بلندمدت میان متغیرهای تحقیق است. تولید ناخالص داخلی، نرخ بهره و هزینه مذهبی خانوار دارای اثرات مثبت و معنی‌دار هستند. همچنین، تغییرات منفی نرخ ارز دارای اثر منفی و معنی‌دار است، در حالی که تغییرات مثبت نرخ ارز بی‌معنی است و بدین‌ترتیب اثرات نامتقارن نرخ ارز بر روی تقاضای پول آشکار می‌گردد.Money demand depends on different factors in every economy and it’s vital to find them out. Many researches has done about Iran money demand function that differ on explanatory variables or estimation methods. In this research, we use broad money (M2) as dependent variable and GDP, interest rate, household religious cost and exchange rate as explanatory variables. According to the Islamic bases of Iran economy, household religious costs (urban and rural) has involved as a religious factor in money demand function. Also, asymmetric effects of exchange rate has considered by using non-linear autoregressive distributed-lag (NARDL) model. Quarterly data between 1376 and 1396 has employed. By using bounds testing approach, a long run cointegration relation between variables has established. Results show that GDP, interest rate and household religious cost are significantly positive. Exchange rate negative changes has significantly negative effect on money demand. In contrast, exchange rate positive changes is statistically insignificant, imply asymmetric effects of exchange rate on money demand. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - تبیین آثار اقتصادی و اجتماعی ربا با تاکید بر نقش ادبیات فارسی (مطالعه موردی: آثار مؤلفان ایران و تاجیکستان
        مرجان مدنی گرکانی عمر صفر
        چکیدهموضوع پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی اثر صدرالدّین عینی با عنوان مرگ سودخور یا همان ربا خور، و از سوی داستان حاجی آقا اثر صادق هدایت است، که به اتکاء تشابه و تضاد و همچنین استعاره های بکار رفته در هریک از این تألیفات در رابطه با آثار منفی اقتصادی و اجتماعی ربا به اشتراکا چکیده کامل
        چکیدهموضوع پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی اثر صدرالدّین عینی با عنوان مرگ سودخور یا همان ربا خور، و از سوی داستان حاجی آقا اثر صادق هدایت است، که به اتکاء تشابه و تضاد و همچنین استعاره های بکار رفته در هریک از این تألیفات در رابطه با آثار منفی اقتصادی و اجتماعی ربا به اشتراکات فرهنگی و مذهبی هر دو ملت ایران و تاجیکستان در این خصوص اشاره شود، مرگ سودخور صدرالدّین عینی در ادبیات تاجیکی زمان شوروی سابق به عنوان بهترین اثر واقع‌گرایانه در پیشبرد و بالا رفتن ارزش نثر مدرن تاجیکی مساعدت‌ها نموده است. حاجی آقا صادق هدایت نیز از آثار استثنایی است، که از طرز و شیوة خاص مؤلف، هنر واقع‌گرایانة او گواهی می‌دهد. و این آثار نه تنها اثرهای با ارزش این ادبیات‌ها شناخته شده‌اند، بلکه بیانگر سبک و روش خاص، بخصوص نمونة بارزی از مکتب واقع‌گرایی در نثر فارسی‌زبانان بشمار می‌آیند. پس می‌توان گفت، که ادبیات فارسی تاجیکی و ایرانی لایق این است که از دیدگاه مقایسه‌ای و تطبیقی مورد بررسی قرار گیرد تا عمومیت و وجوه اشتراکی، که در آنها هست، آشکار گردد. اساس متدولوژی این تحقیق تحلیل تاریخی-مقایسه ای می‌باشد. تطبیق یا مقایسه‌ منبع سرشار از منابع معرفت بشری است. انسان در بررسی های مختلف و متنوّع خود مقایسه‌ و تطبیق را راهی برای دستیابی به حقایق اصیل مربوط به حوزه‌های پژوهش خود برگزیده است. اهمیت نقد تطبیقی بدان جهت است، که از سرچشمه‌های جریانهای فکری و هنری ادبیات پرده بر می دارد. نتیجه تحقیق حاضر نشان گر آن است که داستان های مذکور پیش از همه، از جهت مضمون و محتوا و مسائل مورد تصویر به هم شباهت های زیادی دارند. نویسندگان موضوع سودخوری (ربا خواری) در آسیای مرکزی و ایران را به تصویر کشیده و ماهیت مضر آن را در حیات اقتصادی و زندگی مردم نشان می‌دهند. پرونده مقاله