-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تأثیر پذیری سیاست نامه ی خواجه نظام الملک از نامه ی تنسر و کارنامه ی اردشیر بابکان
شاهین پهنادایاندر فایل اصل مقاله موجود است.در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - تأملی در اثبات هوّیت واقعی و محتوای تاریخی نقش‌برجسته اردشیر بابکان در نقش رجب فارس
سید رسول موسوی حاجینقشبرجستههای ساسانی از منابع و مآخذ بزرگ و ارزشمند دوره ساسانی به‌شمار می‌روند و به مثابه معیارهای اصیلی هستند که می‌توان مدارک به‌دست آمده از مطالعات باستان‌شناسی و تاریخی را با آنها سنجید و به کشفیات و نتایج مهمی دست یافت. این آثار ارزشمند نمودار بخش وسیعی از هنر، ف چکیده کاملنقشبرجستههای ساسانی از منابع و مآخذ بزرگ و ارزشمند دوره ساسانی به‌شمار می‌روند و به مثابه معیارهای اصیلی هستند که می‌توان مدارک به‌دست آمده از مطالعات باستان‌شناسی و تاریخی را با آنها سنجید و به کشفیات و نتایج مهمی دست یافت. این آثار ارزشمند نمودار بخش وسیعی از هنر، فرهنگ و روش سیاسی و مذهبی ساسانیان هستند، زیرا هر یک از آنها به‌منظورِ بیان و انتقالِ یک مفهوم و واقعه‌ای صادق خلق شده‌اند. از آنجا که ظهور ساسانیان از اهمیت خاصی در فرایند کلی تاریخ ایران برخوردار است، لازم است تا وضعیت دقیق یافته‌های باستان‌شناسی- خاصه نقش‌برجسته‌های این دوره- روشن گردیده و محتوای تاریخی آنها از هر گونه ابهام و تاریکی زدوده شود. بر این اساس، مهمترین هدف این مقاله روشن ساختن هویت واقعی شخصیتهای حاضر در نقش‌برجسته مورد بحث و بیان محتوای تاریخی و درک مفهوم و پیامِ مرموزِ موجود در آن است. نتایج مطالعات نشان میدهد که (۱) اعطا کنندة حلقه سلطنتی در نقش برجستة اردشیر بابکان در نقش رجب فارس کسی نیست جز اهورامزدا. انتساب این شخصیت به موبدان موبد یا هر شخصیت فانی دیگر اساس علمی و منطقی ندارد؛ (۲) ازدواج اردشیر بابکان با دختر اردوان پنجم و به‌دنیا آمدن شاپور اول در نتیجه، این ازدواج، کذب محض بوده و مأخوذ از یک افسانه عامیانه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - اردشیر خوره: تختگاه اردشیر پاپکان
رضا مهرآفرین سرور خراشادی عباس جامهبزرگاردشیر پاپکان، بنیانگذار سلسله ساسانی به شهرسازی اهمیت فراوانی می داد. وی مبادرت به ساخت تعداد زیادی شهر نمود که اکثر مورخین و جغرافیانگاران سده های نخست اسلامی به آنها اشاره کرده اند. بزرگترین و مهم ترین شهر اردشیر، شهرگور یا اردشیر خوره نام داشت که در نزدیکی فیروزآ چکیده کاملاردشیر پاپکان، بنیانگذار سلسله ساسانی به شهرسازی اهمیت فراوانی می داد. وی مبادرت به ساخت تعداد زیادی شهر نمود که اکثر مورخین و جغرافیانگاران سده های نخست اسلامی به آنها اشاره کرده اند. بزرگترین و مهم ترین شهر اردشیر، شهرگور یا اردشیر خوره نام داشت که در نزدیکی فیروزآباد فارس قرار دارد. این شهر که در واقع پایتخت اردشیر محسوب می گردید همانند برخی از شهرهای پارتی دارای طرحی مدور بود. در میانه شهر برجی رفیع مشهور به طربال قرار داشت که مظهر الهه آب، آناهیتا بود و در مجاورت آن کاخی عظیم ساخته بودند. علاوه بر توصیف جغرافیانگاران اسلامی از بناهای مهم شهر، در سده های اخیر نیز باستان شناسان با کاوش هایی که در آن انجام داده اند، اطلاعات مفیدی از تأسیسات و چگونگی آن بدست آورده اند. این شهر پس از پیروزی اردشیر بر اردوان پنجم ساخته شد و متعاقب آن کاخی باشکوه به نام کاخ اردشیر در نزدیکی شهر و در محلی خوش آب و هوا بنا گردید تا در خور شأن و شوکت شاهی چون اردشیر در پایان روزهای زندگی و کناره گیری از سلطنت باشد. اردشیر قبل از پیروزی بر اردوان، بر قله رفیعی در تنگاب که دسترسی به آن بسیار دشوار بود، دژی مستحکم و استوار بنا نمود تا ضمن به چالش کشیدن شاه اشکانی و اعلام استقلال سیاسی، ارتش کوچک خود را در مقابل تهاجمات اردوان حفظ و نقشه آزادسازی ایران را در آنجا پی ریزی نماید و به استحکام پایه های قدرت و انسجام نیروهای نظامی خود بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - اوضاع سیاسی و دینی حکومت ساسانی تا قبل از خاندان مهرنرسی
ایرج رجبی شهرام جلیلیان جواد سخا مهناز سرپیشگیبیان مسئله: یکی از دوره‌های تاریخ ایران پیش از اسلام عصر ساسانیان می‌باشد که به لحاظ زمانی، یکی از نقاط عطف تاریخ ایران، محسوب می‌شود. چرا که این برهه از تاریخ، نقطه تلاقی و برخورد اسلام و پیش از اسلام می‌باشد هدف: بررسی اوضاع سیاسی و دینی شاهنشاهی ساسانی تا قبل از خان چکیده کاملبیان مسئله: یکی از دوره‌های تاریخ ایران پیش از اسلام عصر ساسانیان می‌باشد که به لحاظ زمانی، یکی از نقاط عطف تاریخ ایران، محسوب می‌شود. چرا که این برهه از تاریخ، نقطه تلاقی و برخورد اسلام و پیش از اسلام می‌باشد هدف: بررسی اوضاع سیاسی و دینی شاهنشاهی ساسانی تا قبل از خاندان مهرنرسی بپردازد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر تبیینی ـ تحلیلی و روش گردآوری مطالب اسنادی و ابزار پژوهش، فیش می‌باشد. یافته‌ها: سیاست و کشور‌داری اردشیر روی سه اصل : تمرکـز سـلطنت و وحـدت ملت ایـران، همکـاری و همـاهنگی سـلطنت و روحانیـان و تقویـت کـیش مزدیـسنی، همراهی و سرپرستی از کشاورزان. او ابتدا با روحانیان زرتشتی متحد شد و یک مرجع دینی و موبد بزرگ به نام تنسر را مأمور تدوین و گردآوری متون مقدس کرد. اردشیر پس از دست یافتن به قدرت مهمترین مساله کشور و مأموریـت خـود را اتحـاد و یکپارچگی ایران می‌دانست؛ از عوامل دیگر گرایش به اتحاد دین و دولت داشتن فر ایزدی و وابستگی به خاندان اصیل سلطنت از جمله وابستگی به دودمان هخامشی بود. مورد دیگر در این رابطه سازش و التقاط در آیین و ایزدان مورد ستایش بوده است که ایـن التقاط مذکور در همه جوانب سیاست ساسانیان مشهود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - اسطورۀ هفتواد
دکتر سید شمس‌الدین نجمیدر آغاز حکومت ساسانیان در ایران، در منطقۀ کجاران در بم، شاهی که دست نشاندۀ اشکانیان بود، حکومت می کرد. در منطقه ای که زیر سیطرۀ اوبود، مردی به نام هفتواد می زیست و دارای هفت پسر (واد) بود. او از بخت یک کِرم بسیار ثروتمند شد تا اینکه اردشیر ساسانی، تصمیم به نابودی او گرف چکیده کاملدر آغاز حکومت ساسانیان در ایران، در منطقۀ کجاران در بم، شاهی که دست نشاندۀ اشکانیان بود، حکومت می کرد. در منطقه ای که زیر سیطرۀ اوبود، مردی به نام هفتواد می زیست و دارای هفت پسر (واد) بود. او از بخت یک کِرم بسیار ثروتمند شد تا اینکه اردشیر ساسانی، تصمیم به نابودی او گرفت. اردشیر با سپاه بزرگی که فراهم کرد، راهی کجاران یا کلالان (در کارنامه اردشیر بابکان) گشت و با کمک خیانت در باریان، کرم را کشته، هفتواد را نابود کرد و در آن محل آتش بهرام را نشانید از این جهت کرمان را منسوب به کرم دانسته اند. این مقاله در پی ارائۀ اسطورۀ هفتواد و دلیل انتساب آن به کرمان و بم می باشد. در پایان نیز، اثبات می نماید که نام کرمان، به کرم هفتواد مربوط نمی شود و نام این شهر، پیش از شکل گیری اسطورۀ هفتواد وجود داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - ریشه یابی اسامی شاهان هخامنشی
علی عزیزیاندر طول تاریخ کهن و باستانی کشور ایران از اسامی سلاطین جهت نامگذاری استفاده شده است. گاهی یک نام برای افراد گوناگون در طول زمان مورد استفاده قرار گرفته است. پادشاهان ایران همچون پادشاهان مصر و آشور، نام نیاکان خود را به کار می‌بردند، مثلاً اُُخوس خود را داریوش دوم، و کوُ چکیده کاملدر طول تاریخ کهن و باستانی کشور ایران از اسامی سلاطین جهت نامگذاری استفاده شده است. گاهی یک نام برای افراد گوناگون در طول زمان مورد استفاده قرار گرفته است. پادشاهان ایران همچون پادشاهان مصر و آشور، نام نیاکان خود را به کار می‌بردند، مثلاً اُُخوس خود را داریوش دوم، و کوُدمان codman خود را داریوش سوم و بسوس خود را اردشیر چهارم نامید. اسامی خاص ایرانیان مطابق با اعتبار شخص و شکوه و جلال آنها بود، هر نام دارای میراثی از گذشته است که با بررسی آن می‌توان به گوشه‌ای از هویت جمعی، هویت فردی و فرهنگ آن دیار پی برد. نام‌ها نمادی از فرهنگ در جامعه هستند و برای حفظ میراث فرهنگی، ثبت و ضبط این اسامی که امروزه نیز رواج پیدا کرده‌اند، ضرورتی تام و تمام دارد. بعضی اسامی ایرانی در اثر برخورد و اختلاط با زبان یونانی تغیراتی یافته‌اند. در این مقاله به ذکر معانی، ریشه یابی و وجه اشتقاق اسامی شاهان هخامنشی پرداخته شده و سعی شده است با مراجعه به گزارش مورخان، کتیبه‌ها و تعابیر و نظرات شرق شناسانی که در این زمینه تحقیقاتی داشته‌اند، موضوع مورد بررسی قرارگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - سنگ نگاره پارتی کال جنگال بیرجند
میرزا محمد حسنیخراسان بزرگ به عنوان خاستگاه پارتیان به نحو سوال برانگیزی با فقر آثار تاریخی دوره پارتی مواجه است کشف سنگ نگاره و کتیبه پارتی کال جنگال بیرجند در سال 1330 به عنوان یکی از معدود آثار این دوره از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این تحقیق سعی شده با بررسی تمامی تحقیقات صورت چکیده کاملخراسان بزرگ به عنوان خاستگاه پارتیان به نحو سوال برانگیزی با فقر آثار تاریخی دوره پارتی مواجه است کشف سنگ نگاره و کتیبه پارتی کال جنگال بیرجند در سال 1330 به عنوان یکی از معدود آثار این دوره از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این تحقیق سعی شده با بررسی تمامی تحقیقات صورت گرفته تحلیلی جدید و جامع از این اثر ارائه گردد. بنابراین با بررسی موضوعی سنگ‌نگاره که صحنه نبرد یک جنگجو با شیر را نمایش میدهد و موضوعی از این دست در هنر ایران باستان در دوره‌های قبل و بعد از دوره پارتی نیز رواج داشته، سعی شده است یک تحلیل جامع از موضوع سنگ‌نگاره با مقایسه آن با دیگر آثار موجود از جمله سنگ نگاره پارتی لاخ مزار و نقش برجستة الیمایی تنگ سروک صورت گیرد. همچنین با بررسی عناوین به کار رفته در کتیبه پارتی این اثر مقام سیاسی فرد دارنده این عناوین از دیدگاه نظامات سیاسی دوره پارتی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تبارشناسی و تحلیل منظومه های غیر منظوم غنایی پیش از اسلام
میر جلیل اکرمی رشید اسدی ولیلونوع غنایی در ادب فارسی هم در نثر و هم در نظم نسبت به دیگر انواع شمول بیشتری دارد. غالب تحقیقات در این حوزه بر شعر تمرکز یافته و به نثر توجه کمتری شده است. این پژوهش سعی دارد با توجه به غفلت مذکور، با معرفی و تحلیل چهار داستان نشان دهد که علت ناشناخته بودن برخی از آنها چکیده کاملنوع غنایی در ادب فارسی هم در نثر و هم در نظم نسبت به دیگر انواع شمول بیشتری دارد. غالب تحقیقات در این حوزه بر شعر تمرکز یافته و به نثر توجه کمتری شده است. این پژوهش سعی دارد با توجه به غفلت مذکور، با معرفی و تحلیل چهار داستان نشان دهد که علت ناشناخته بودن برخی از آنها چیست؟ و این متون در دوران بعد از اسلام چگونه به حیات خود ادامه داده‌اند؟ برخی از این داستان‌ها با اینکه به طور شفاهی در میان مردم رایج بوده، ولی در زبان‌های فارسی پیش از اسلام مکتوب نشده و جز بن‌مایه‌هایی از آنها به دوران بعد راه نیافته است، حال آن که یونانیان در آثار خود به آنها اشاره کرده‌اند. بعضی هم با این که در آثار یونانی ثبت شده، اما سنت شفاهی، آنها را حفظ و با تغییراتی به دوران بعد انتقال داده است. داستان‌هایی چون اردشیر و گلنار نیز که به زبان پهلوی بوده، بعد از اسلام فردوسی آن را در شاهنامه، منظوم کرده است. در عین حال، داستان‌های هزار افسان بیش از ایرانیان، مورد توجه غیرایرانیان قرار گرفته و عرب‌ها با تغیراتی آن را به الف لیله و لیله ترجمه کرده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - نقد اخلاقی متن تاریخی کارنامۀ اردشیر بابکان
آسیه ذبیح نیاکارنامۀ اردشیربابکان با قدمت چهارصد ساله یکی از متون پهلوی است که محتوی اندرزهای اردشیربابکان، مؤسس سلسلۀ ساسانی است. فضائل اخلاقی بسیاری در متن کارنامۀ اردشیر به وی نسبت داده شده و اورا تا درجۀ قهرمان ملی و حماسی که دارای تمامی صفات متعالی اخلاقی از جمله داد، دهش، مهرب چکیده کاملکارنامۀ اردشیربابکان با قدمت چهارصد ساله یکی از متون پهلوی است که محتوی اندرزهای اردشیربابکان، مؤسس سلسلۀ ساسانی است. فضائل اخلاقی بسیاری در متن کارنامۀ اردشیر به وی نسبت داده شده و اورا تا درجۀ قهرمان ملی و حماسی که دارای تمامی صفات متعالی اخلاقی از جمله داد، دهش، مهربانی، بی باکی، تهور و قداست است، برمی‌کشد. به نظر می‌رسد اردشیرنماد هویت ملی ایران در مقابل انیران باشد. در این اندرزها با بیانی حکمت-آمیز و خردمندانه، حال و کار آدمی در عرصۀ گیتی به سنجش درمی‌آید و کوته نگری‌ها، هوسرانی‌ها، فزون‌خواهی‌ها و دیگر صفات اهریمنی سرزنش می‌شود. اندرز در همه زبان‌ها و در همه حال و همه جا و همیشه وجود داشته است و نزد هر ملتی یک نوع حالت عمومی دارد؛ از آن جایی که فضایل و رذایل اخلاقی ریشه در ذات انسان دارد، درتمام فرهنگ‌ها و زبان‌ها، مورد پذیرش همگان است. مقالۀ حاضر، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی می‌کوشد تا به نقد دیدگاه اردشیر بابکان پیرامون مؤلّفه‌های اخلاقی مورد بررسی قرار دهد. با استناد به یافته‌های این بررسی، اندرزهای اردشیر بابکان عموماً وظایف انسان را نسبت به خود، خداوند و دیگران بازگو می‌کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - به تخت نشستن داریوش بزرگ و اردشیر اول و نقش آنها در توسعه عمرانی تخت جمشید
امیر حسین سلطانی بهمن فیروزمندی رضا شعبانی صمغ آبادی هایده خمسهتخت جمشید از جمله بناهای تاریخی بسیار ارزشمند در ایران و جهان است که به خاطر جایگاه سیاسی، فرمانروایی، موقعیت جغرافیایی، معماری ساخت و نقش آن در تحولات تاریخ باستان ایران بسیار حائز اهمیت می باشد که توسط داریوش ساخت آن شروع شد و در دوران اردشیر اول ادامه پیدا کرد. از ای چکیده کاملتخت جمشید از جمله بناهای تاریخی بسیار ارزشمند در ایران و جهان است که به خاطر جایگاه سیاسی، فرمانروایی، موقعیت جغرافیایی، معماری ساخت و نقش آن در تحولات تاریخ باستان ایران بسیار حائز اهمیت می باشد که توسط داریوش ساخت آن شروع شد و در دوران اردشیر اول ادامه پیدا کرد. از این رو مقاله حاضر که در صدد بررسی به تخت نشستن داریوش بزرگ و اردشیر اول و نقش آنها در توسعه عمرانی تخت جمشید است پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق، به بررسی نقش داریوش بزرگ و اردشیر اول در توسعه عمرانی تخت جمشید خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌های این مطالعه، حاکی از آن است که سرزمین ایران از دیرباز خاستگاه تمدن های بزرگ و کهن بوده است که پادشاهی هخامنشی ها یکی از آنها محسوب می شود که از تمدن های میان رودان، مصر، یونان و روم آگاهی داشته و بطبع از این تمدن‌ها الهام گرفته و بر آنها نیز تأثیر گذاشته‌‌اند، این موضوع در شکل گیری و ساخت تخت جمشید تاثیر گذاشته است، ثانیا؛ بسیاری ساخت تخت جمشید را از زمان داریوش کبیر می دانند که توسط پادشاهان بعد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و در زمان اردشیر یکم نیز بر عمران و آبادانی آن افزوده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - ویژگی های تاریخی و مؤلفه های شهرنشینی در عهد ساسانیان (با تأکید بر دوره اردشیر اول)
دکتر امیر تیمور رفیعی مرجان طاهری دوستچکیده دوره ساسانیان بر پایۀ تجربه‌های پیشین و متأثر از شرایط، ضرورت و نیازهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، شهرنشینی و شهرسازی شتاب فزاینده‌ای گرفت و به‌طور چشمگیری بر تعداد شهرها و جمعیت شهرنشین افزوده شد. این پدیده موجب ظهور جامعۀ شهری توانمندتری نسبت به گذشته چکیده کاملچکیده دوره ساسانیان بر پایۀ تجربه‌های پیشین و متأثر از شرایط، ضرورت و نیازهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، شهرنشینی و شهرسازی شتاب فزاینده‌ای گرفت و به‌طور چشمگیری بر تعداد شهرها و جمعیت شهرنشین افزوده شد. این پدیده موجب ظهور جامعۀ شهری توانمندتری نسبت به گذشته گردید. یکی از دوره های پرشکوه در سلسله ساسانی، دوره اردشیر اول است. بررسی خصوصیات دوره اردشیر اول ازاین‌جهت حائز اهمیت است که وی شالوده و بنیان یک سازمان اداری-سیاسی را گذاشت که حدود چهارصد سال اداره و مدیریت کشور را در دوره باستان بر عهده داشت و تجربیات ارزنده‌ای را از خود به‌جا گذاشت. این نوشتار بر آن است تا با تأمل بر عناصر و مؤلفه‌های شکل دهنده ی جامعه ی شهری و تحولاتی که در ساختار سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه ی شهری ایران در دورۀ ساسانی و به ویژه دوره اردشیر اول اتفاق افتاد، کم و کیف ساختار و سازمان شهری این دوره از تاریخ شهرنشینی کشور را بررسی کند. این مقاله بر اساس هدف مطالعه، از نوع بنیادی و به لحاظ ماهیت و روش مطالعه، توصیفی – تحلیلی است. لذا روش تحقیق از نوع تحقیقات تاریخی است و مطالب پس از گردآوری و توصیف مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته‌اند. واژگان کلیدی:شهرنشینی، ساسانیان، اردشیر اول پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - بررسی چگونگی رویارویی رضاشاه با مقوله ی دین و واکاوی رفتار شناختی او با روحانیت
محراب حاتمی منیژه صدری سمین فصیحی نازلی اسکندری نژادرضاخان در سالهای پس از کودتا و آغاز دستیابی به سلطنت حداقل به ظاهر رفتاری مذهبی از خود بروز می‌داد وتظاهر به مذهب می‌کرد، اما رفتار او از حدود سال های 1306ش تغییر یافت و کم کم دست به سخت گیری علیهبرخی مراسم مذهبی و اقدامات روحانیون زد. رضاشاه تحت تأثیر همتای ترک خود آتا چکیده کاملرضاخان در سالهای پس از کودتا و آغاز دستیابی به سلطنت حداقل به ظاهر رفتاری مذهبی از خود بروز می‌داد وتظاهر به مذهب می‌کرد، اما رفتار او از حدود سال های 1306ش تغییر یافت و کم کم دست به سخت گیری علیهبرخی مراسم مذهبی و اقدامات روحانیون زد. رضاشاه تحت تأثیر همتای ترک خود آتاتورک دین و روحانیت را مانعتجدد و نوسازی می دید. و با نوسازی در ارتش ونظام اداری، نظام حقوقی وساختارآموزشی وحتی در سازمان اوقافو نیز نوسازی در ساختار قدرت و دربار به دنبال ساختن ایرانی نو بود که در آن نقش دین و روحانیت کم رنگ‌ترباشد. آیا رضاشاه در طول پادشاهی، به طور یک نواخت با دین و علمای دینی روبه رو شده یا رفتار او در مقابل پدیدهی دین و روحانیون مذهبی در طول سالیان، دچار تغییر و تحول گردیده است. تنها می توان تا همین حد به قضاوتنشست که به هر دلیل، در سال های اولیه ی به قدرت رسیدن رضاخان، دین برای او اهمیت داشته، و روحانیت ومذهب شایسته ی احترام بوده است، اما به تدریج نحوه ی مواجهه ی رضاشاه با دین تحت الشعاع قدرت یابی او قرارمی گیرد. پژوهش حاضر درپی پاسخ به این سؤال اصلی است که به راستی چرا رضاخان در برهه ای از زمان سیاستمذهبی خود را تغییر داد؟ اگر او تا مقطعی تظاهر مذهبی داشت، چرا دیگر آن را ادامه نداد، بلکه به سیاست تقابل بامذهب و روحانیت روی آورد؟ این پژوهش با رویکرد توصیفی و تحلیلی در نظر دارد به چالشهای بین روحانیون ورضاشاه و دلایل مخالفت این دو جناح بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - بررسی تأثیر اوضاع سیاسی و اقتصادی شاهنشاهی ساسانی در سقوط آن
سمیه بختیاریحکم افتادن امپراتوری ساسانی توسط اقوام بدوی به اجرا درآمد. این رویداد عظیم، آغاز تاریخ جدید ایران و پایان عصر باستانی آن به شمار می رود. سقوط این امپراتوری عظیم و سازمان یافته ی چهارصد ساله به دست قوم گمنام عرب که به زحمت بیست سال از جستن ایشان از دنیای جهالت می گذشت؛ م چکیده کاملحکم افتادن امپراتوری ساسانی توسط اقوام بدوی به اجرا درآمد. این رویداد عظیم، آغاز تاریخ جدید ایران و پایان عصر باستانی آن به شمار می رود. سقوط این امپراتوری عظیم و سازمان یافته ی چهارصد ساله به دست قوم گمنام عرب که به زحمت بیست سال از جستن ایشان از دنیای جهالت می گذشت؛ مورخان و محققان تاریخ ایران را برآن می دارد که دلایل سقوط ناگهانی و شگفت انگیز این دولت را کشف کنند. وضعیت سیاسی و اقتصادی امپراتوری در طول دوره حکومتشان فراز و فرود بسیاری را تجربه کرد که در قرار گرفتن امپراتوری در ورطه نابودی و آغاز شمارش معکوس سقوط آن مؤثر بود. این پژوهش با چنین رویکردی درصدد بررسی این تأثیر در طول مقطع زمانی حکومت ساسانی به ویژه در اواخر آن به روش توصیفی و تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - اسطوره‌شناختی چگونگی و چراییِ سفر قهرمان در کارنامة اردشیر بابکان
مختار ابراهیمیکارنامة اردشیر بابکان از متن‌های مهم اسطوره‌ای و حماسی در ادبیات پهلوی، در پی اسطوره‌سازی و برساختن قهرمانِ بنیانگذار دولت ساسانی است. اینکه چرا و چگونه این متن به مقابله با گفتمان رقیب اشکانی رفته و سعی در پیروزی گفتمان خود داشته، پرسش اصلی این پژوهش است. فرضیة مهم چکیده کاملکارنامة اردشیر بابکان از متن‌های مهم اسطوره‌ای و حماسی در ادبیات پهلوی، در پی اسطوره‌سازی و برساختن قهرمانِ بنیانگذار دولت ساسانی است. اینکه چرا و چگونه این متن به مقابله با گفتمان رقیب اشکانی رفته و سعی در پیروزی گفتمان خود داشته، پرسش اصلی این پژوهش است. فرضیة مهم پژوهش، این است که نیروهای انسانی و طبیعی و فراطبیعی در این روایت با هماهنگی به برساخت و استوار داشتِ گفتمانی دست‌یافته‌اند که گونه‌ای دیگر از اندیشه و به تبع آن نوعی از زندگی را به نمایش می‌گذارند. قهرمان در روایت کارنامه، هم با تلاش‌ها و کوشش‌های خود و یارانش و هم به یاری شخصیتهای دیگر که از صفّ رقیب جذب می‌کند، به نبردی پیگیر دست می‌یازد. این پژوهش با نگاهی اسطوره‌شناختی، با توجه به مراحل سفر قهرمان از دیدگاه جوزف کمپبل، به تطابق و هماهنگی نیروهای تأثیرگذار راهِ پیچیدۀ پیروزی اشاره می‌کند. این پژوهش به شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی در پی رسیدن به چرایی سفر قهرمان است. بیان رهایی کشور از پراکندگی، هدف پژوهش و توضیح چگونگی رسیدن به انسجام شهریاری در ایرانشهر، نتیجه روایت کارنامه اردشیر بابکان بوده است. هر یک از شخصیتهای کارنامه به گونه‌ای نقش خود را در راه بازگرداندن ایرانشهر به یگانگی ملی بازی می‌کنند و یادآور نقش رهایی رهندگان اسطوره‌ای در اساطیر ایرانی می‌شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - منابع و شیوۀ کار فردوسی در داستان اردشیر بابکان
حامد صافی فرزاد قائمی مهدخت پورخالقی‌چترودی سمیرا بامشکیمسألۀ منابع فردوسی در سرودن شاهنامه و شیوۀ کار او یکی از چالشهای اساسی در شاهنامه‌پژوهیست. گروهی بر پایۀ همانندی برخی از عنوان های داستان‌های یادشده در مقدّمۀ بازمانده از شاهنامۀ ابومنصوری، این کتاب را یگانه منبع فردوسی دانسته‌اند. برخی دیگر معتقدند که فردوسی در کنار ش چکیده کاملمسألۀ منابع فردوسی در سرودن شاهنامه و شیوۀ کار او یکی از چالشهای اساسی در شاهنامه‌پژوهیست. گروهی بر پایۀ همانندی برخی از عنوان های داستان‌های یادشده در مقدّمۀ بازمانده از شاهنامۀ ابومنصوری، این کتاب را یگانه منبع فردوسی دانسته‌اند. برخی دیگر معتقدند که فردوسی در کنار شاهنامۀ ابومنصوری از منابعی دیگر نیز استفاده کرده است. دلیل اصلی این گروه از پژوهش گران آن است که از آن جایی که منبع مشترک و اصلی فردوسی و ثعالبی همین شاهنامۀ ابومنصوریست، بخش‌هایی از شاهنامه مانند بیژن و منیژه و هفت خان رستم که در کتاب غررالسّیر ثعالبی نیامده، قطعاً از منبعی دیگر گرفته شده است. این درحالیست که اگرچه مسألۀ استفادۀ ثعالبی از شاهنامۀ ابومنصوری به دلیل اذعان نویسندۀ غررالسّیر اثبات پذیر است، به دلیل از میان‌رفتنِ شاهنامۀ ابومنصوری نمی‌توان بدرستی مشخّص کرد که ثعالبی دقیقاً در کدام داستان از این شاهنامه استفاده کرده است. تجزیۀ چهار روایت از داستان اردشیر بابکان از چهار متن و مقایسه با روایت شاهنامۀ فردوسی حاکی از آن است که فردوسی ضمن بهره‌گیری از منبعی مکتوب، به صورت التقاطی از منابع متعدّد در تدوین داستان اردشیر بابکان استفاده کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - علل برجسته شدن ایزد اَناهیتا در زمان اردشیر دوم هخامنشی (405-359 پ.م)
آتوسا احمدیاین مقاله با در نظر گرفتن چه گونگی آب و هوای فلات ایران و نیز با بررسی کتیبه های دوران هخامنشی و آبان یشت اوستا و همچنین با استناد به نوشته های مورخان یونانی، سعی دارد تا خشک سالی را که محتملاً در زمان اردشیر دوم هخامنشی رخ داده و باعث شده تا ایزد اَناهیتا در آن مقطع از چکیده کاملاین مقاله با در نظر گرفتن چه گونگی آب و هوای فلات ایران و نیز با بررسی کتیبه های دوران هخامنشی و آبان یشت اوستا و همچنین با استناد به نوشته های مورخان یونانی، سعی دارد تا خشک سالی را که محتملاً در زمان اردشیر دوم هخامنشی رخ داده و باعث شده تا ایزد اَناهیتا در آن مقطع از زمان برجسته شود مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - پژوهشی در تاریخ ادب پارسی
غلام‌حسین حیدریادب پارسی و وسعت قلمرو آن ایجاب می‌کند که پژوهشی جامع‌الاطراف در این زمینه صورت پذیرد. ره‌توشة ما در این سفر، سبویی از شبنم اشتیاق است و دفتری از گل‌برگ های اوراق. بر سمند خیال می‌نشینیم و بر فراز دره‌های ماه و سال پرواز می‌کنیم، تا صخره‌های ابهام را بکاویم و در این قلم چکیده کاملادب پارسی و وسعت قلمرو آن ایجاب می‌کند که پژوهشی جامع‌الاطراف در این زمینه صورت پذیرد. ره‌توشة ما در این سفر، سبویی از شبنم اشتیاق است و دفتری از گل‌برگ های اوراق. بر سمند خیال می‌نشینیم و بر فراز دره‌های ماه و سال پرواز می‌کنیم، تا صخره‌های ابهام را بکاویم و در این قلمرو گسترده، در حد توان خویش گامی برنهیم. پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400