• فهرست مقالات ادبیات تمثیلی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تمثیل و ادبیات تمثیلی
        سید احمد حسینی کازرونی
        تمثیل یعنی تشبیه معقولی به محسوس مرکب و در معنی با تشبیه تمثیلی و ارسال المثل معمولاً یکسان و برابر است، چنان که در کتاب بیان هم آمده است که تمثیل و تشبیه تمثیلی و ارسال المثل را به یک نحو تلقی می کنند، تا آنجا که گفته اند اساس سبک هندی بر تمثیل است، از سوی دیگر سمبل (ن چکیده کامل
        تمثیل یعنی تشبیه معقولی به محسوس مرکب و در معنی با تشبیه تمثیلی و ارسال المثل معمولاً یکسان و برابر است، چنان که در کتاب بیان هم آمده است که تمثیل و تشبیه تمثیلی و ارسال المثل را به یک نحو تلقی می کنند، تا آنجا که گفته اند اساس سبک هندی بر تمثیل است، از سوی دیگر سمبل (نشانه و رمز) هم از اصطلاحاتی است که با تمثیل نیز ارتباط دارد. تمثیل، نقل حکایتی است حقیقی و قابل وقوع که فرض حدوت آن در گستره ادبیات ممکن است. تمثیل که شاخه ای از تشبیه است ذکر روایتی است به شعر یا نثر که مفهوم واقعی آن از طریق برگرداندن اشخاص و حوادث به صورت هایی غیر از آنچه که در ظاهر دارند حاصل می شود یا بیان داستان و حدیثی است به طریق ذکر مثال، و مثل در اصطلاح ادبی نوع خاصی است که آن را به فارسی داستان (دستان) می گویند و مثل و افسانه در معنی، وجاهت اشتراک دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - جلوه‌های تمثیلی اعتراض در شعر "فروغ فرخزاد" و "غاده السمان"*
        زهرا سلیمانی
        ساختار سنتی جامعه‌ی ایرانی و عرب و ارزش‌ها و برخوردهای فرهنگی‌آن، موقعیت اجتماعی زن را رقم زده است. در این جوامع از دیرباز بسیاری عوامل فرهنگی و اقتصادی وضعیت حاشیه‌ای زن را تثبیت کرده و او را عملاً از زندگی اجتماعی دور نگاه داشته و به اجبار به انزوا کشانده است. در میان چکیده کامل
        ساختار سنتی جامعه‌ی ایرانی و عرب و ارزش‌ها و برخوردهای فرهنگی‌آن، موقعیت اجتماعی زن را رقم زده است. در این جوامع از دیرباز بسیاری عوامل فرهنگی و اقتصادی وضعیت حاشیه‌ای زن را تثبیت کرده و او را عملاً از زندگی اجتماعی دور نگاه داشته و به اجبار به انزوا کشانده است. در میان شاعران سنت شکن معاصر ایران و عرب، "فروغ فرخزاد" و "غاده السمان" با ایستادگی در برابر سنت‌های مرد‌سالارانه و باورهای اشتباه، زبان گویا و معترض زنان صامت مشرق زمین‌اند که در طول زمان، از عقده‌ی دردناک تبعیض، ستم‌ها و بی رحمی‌ها به تنگ آمده‌اند. این دو به عنوان شاعران روشنفکر و آگاه، مشکلات جامعه‌ی زنان را درک کرده و منادی آزادی زن از افکار سنتی جامعه‌ی مردسالارانه خود شده‌اند. در این جستار که به بررسی و مقایسه‌ی اعتراض در آثار فروغ و غاده با رویکرد تمثیلی پرداخته شده است، انتقادهای تند و صریح این دو شاعر عصیان‌گر درباره‌ی باورهای نادرست حاکم بر جامعه آمده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ظهور اسطورة صعود از دل تضادها و تمثیل های مربوط به آن در دیوان کبیر
        شکوه برادران قدمعلی سرامی
        صعود، یکی از بن مایه های بنیادین در هستی شناسی نوع انسان محسوب می شود که گاه با اسطورة بازگشت تلفیق و همپوشانی پیدا می کند. میل به بر رفتن از دنیای زمانمند و مکانمند و از دنیایی که بر اساس تضادها بنیان نهاده شده است به سوی آرمان شهر بی کرانه و بی سو، همواره آرزوی دیرین چکیده کامل
        صعود، یکی از بن مایه های بنیادین در هستی شناسی نوع انسان محسوب می شود که گاه با اسطورة بازگشت تلفیق و همپوشانی پیدا می کند. میل به بر رفتن از دنیای زمانمند و مکانمند و از دنیایی که بر اساس تضادها بنیان نهاده شده است به سوی آرمان شهر بی کرانه و بی سو، همواره آرزوی دیرین انسان بوده که در ناخودآگاه او تحکیم شده است. این میل در اشعار مولوی، بویژه در دیوان کبیر با به کارگیری تصاویر، نمادها و مفاهیم اسطوره ای متضاد و در نگاهی تأویلی بروز و ظهور پیدا کرده است. این مقاله با بیرون کشیدن این تضادها که اغلب در ساختاری تمثیلی بیان شده اند، این موضوع را بررسی می کند که اغلب این تضادهای تمثیلی در راستای پدید آوردن اسطورة صعود شکل گرفته اند. در این پژوهش تلاش گردیده با روشی تحلیلی- استنادی و با مراجعه به کتب تحلیلی دست اول در این حوزه به واکاوی، برجسته کردن و بررسی ابعاد این اسطوره از رهگذر تضادهای مطرح شده بپردازد. در ابتدا تأثیر مضامین اسطوره ای مربوط و تحکیم کنندة اسطورة صعود همانند اسطورة هبوط، بازگشت جاودانه به وحدت و عشق بررسی شده و سپس تمثیل های مرتبط و برجسته در دیوان کبیر از جمله: آسمان و زمین، نور و ظلمت، قارون و موسی، مرغ و قفس، چاه و جاه، چاه و صحرا و ... و پدید آمدن اسطورة صعود از دل این تضادها موضوع سخن قرار گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - کارآفرینی در آثار تمثیلی نظامی گنجوی و نظامی عروضی
        محمدرضا حصارکی مهین خطیب نیا
        انسان از آغاز آفرینش برای گذران زندگی مجبور به کار و کارآفرینی بوده و فرهنگ، مجموعه آداب و رسوم و باورهای حاکم بر جامعه است که از دیدگاه "شیوه زندگی" جدایی‌ناپذیر از کار و کارآفرینی است. در این مقاله با مطالعه برخی آثار بی‌نظیر و تمثیلی ادب فارسی، با بیان بیش از صدها تم چکیده کامل
        انسان از آغاز آفرینش برای گذران زندگی مجبور به کار و کارآفرینی بوده و فرهنگ، مجموعه آداب و رسوم و باورهای حاکم بر جامعه است که از دیدگاه "شیوه زندگی" جدایی‌ناپذیر از کار و کارآفرینی است. در این مقاله با مطالعه برخی آثار بی‌نظیر و تمثیلی ادب فارسی، با بیان بیش از صدها تمثیل از شغل و حرفه و ارائه راهکارهای مفید و مثمر ثمری که در جهت بسط و گسترش این مشاغل در بطن جامعه ارائه شده، پی می‌بریم که کار و کارآفرینی و ایجاد خلاقیت در چند هزار سال پیش بین ایرانیان کهن از راه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگ و تمدن کشور محسوب می‌شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - درآمدی انتقادی بر شیوه های بیان مفاهیم اخلاقی در حکایت های تمثیلی و جانوری
        شیرزاد طایفی سعید اکبری
        یکی از عمده‌ترین شاخه‌های ادبیات که به طور بنیادین به اخلاق می‌پردازد، ادبیات تمثیلی است. به طور کلی، در حوزه اخلاق و ادبیات، منتقدان به طرح مستقیم مضامین اخلاقی انتقاد وارد کرده اند و عمده این ایرادها و انتقادها به طور خاص، متوجه نوع ادبی تمثیل است که همواره مشتمل بر ب چکیده کامل
        یکی از عمده‌ترین شاخه‌های ادبیات که به طور بنیادین به اخلاق می‌پردازد، ادبیات تمثیلی است. به طور کلی، در حوزه اخلاق و ادبیات، منتقدان به طرح مستقیم مضامین اخلاقی انتقاد وارد کرده اند و عمده این ایرادها و انتقادها به طور خاص، متوجه نوع ادبی تمثیل است که همواره مشتمل بر بیان صریح مضامین اخلاقی است. از سوی دیگر در این بحث‌های انتقادی، با نظرهای گوناگونی درباره مفاهیمی چون رمز، نماد، سمبل و فابل که ارتباط تنگاتنگی با ادبیات تمثیلی و بیان گزاره‌های اخلاقی دارند، مواجهیم که نیازمند بررسی عمیق تر هستند. این پژوهش نشان می دهد که باید دلیل کاربرد گزاره‌های اخلاقی صریح را در تمثیل در ساختار حکایت‌های تمثیلی جست‌وجو کرد. از جمله عوامل تعیین کننده در این باره، شناخت زمینه داستانی تمثیل و تخیل در حکایت‌های تمثیلی است. در این مقاله این عوامل با جزئیات آن‌ها بررسی گردیده، ارتباط ساختاری و محتوایی حکایت‌های تمثیلی تبیین شده است. پرونده مقاله