با تشکیل کشور های مستقل قزاقستان ، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان در حوزه دریای خزر که در سال 1991 میلادی صورت گرفت ، تغییراتی در نقشه های جغرافیای سیاسی جهان بوجود آورد و این حوزه را به خصوص بعد از تخمین میزان قابل توجه انرژی در آن به مهمترین کانون ژئوپلیتیکی جهان بویژ چکیده کامل
با تشکیل کشور های مستقل قزاقستان ، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان در حوزه دریای خزر که در سال 1991 میلادی صورت گرفت ، تغییراتی در نقشه های جغرافیای سیاسی جهان بوجود آورد و این حوزه را به خصوص بعد از تخمین میزان قابل توجه انرژی در آن به مهمترین کانون ژئوپلیتیکی جهان بویژه در منطقه تبدیل نمود . همین عامل ژئواکونومیکی منازعاتی را در این حوزه ایجاد کرده است از جمله این منازعات میتوان به مالکیت منافع اشاره کرد تغییر مالکیت خزربعد از فروپاشی اتحاد شوروی از دو کشور ( ایران و شوروی) به پنج کشور ( ایران ، روسیه ، آذربایجان ، ترکمنستان و قزاقستان ) زمینه شکل گیری مذاکراتی را در بین کشور های این حوزه فراهم آورده است محتوای این مذاکرات در ابتدا با انگیزه رفع و یا کاهش منازعات و حرکت به سوی همگرایی از سوی این کشور ها بوده است اما منافع ملی کشور ها مانع از این تصمیم شده است .در جنوب این حوزه کشور های ایران ، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان قرار دارند . به نظر می رسد استراتژی این کشور ها نیز مانند کشور های شمال حوزه خزر ، دست یافتن به منافع بیشتر است .این دیدگاه منازعات و چالش ها را در این حوزه افزایش داده است .اسناد آماری بیانگر آن است که توجه صرف به بهره برداری از انرژی ، سایر توان های حوزه خزررا تحت الشعاع قرار داده است . تحقیق حاضر پس از تجزیه وتحلیل روند مذاکرات ، این نکته را مطرح می کند که تعیین رژیم حقوقی دریای خزر میتواند منازعات دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را کاهش داده و زمینه همکاریها در سایر بخش ها از جمله گردشگری ، اقتصادی ، زیست محیطی را افزایش خواهد داد .
پرونده مقاله
هدف پژوهش حاضر، بررسی راهبرد سیاست خارجی ترکیه در قبال کشور عراق و تاثیر این سیاستها بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا، با کاربست نظریه نوواقعگرایی و روش توصیفی -تحلیلی، نشان داده شد که راهبرد سیاست خارجی ترکیه در عراق، مبتنی بر افزایش نفوذ و کسب موقع چکیده کامل
هدف پژوهش حاضر، بررسی راهبرد سیاست خارجی ترکیه در قبال کشور عراق و تاثیر این سیاستها بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا، با کاربست نظریه نوواقعگرایی و روش توصیفی -تحلیلی، نشان داده شد که راهبرد سیاست خارجی ترکیه در عراق، مبتنی بر افزایش نفوذ و کسب موقعیت برتر و حفظ موازنه قدرت با ایران میباشد که از یکسو برای هر دو کشور منافع همسو و از سویی منافع متعارض را دربرمیگیرد. این موضوع در زمان نقاط مثبت و تعامل، ریشه در جغرافیای سه کشور دارد و تابعی از محیط منطقهای، تروریسم و مسئله کردها است و در هنگام رقابت، به دلیل حوزه گسترش نفوذ دو کشور در عراق است. ایران از سیاست حفظ وضع موجود حمایت میکند و در مقابل ترکیه به دنبال تغییر وضع موجود است. ایران خود را همپیمان عراق میداند، اما ترکیه به دنبال هژمونی و رهبری منطقهای است. از سوی دیگر در حوزه اقتصادی نیز ترکیه به دنبال کسب بیشترین سهم تجارت و به دست گرفتن کنترل انتقال انرژی از عراق به اروپا است. درنتیجه میتوان گفت، ترکها عمدتاً از ابزارهای قدرت نرم برای اهداف سخت استفاده میکنند و ایران بیشتر از مؤلفههای قدرت سخت برای اهداف نرم استفاده میکند.
پرونده مقاله
چکیده
مشارکت سیاسی کنشی است برای تأثیرگذاری بر تصمیم گیری ها و عملکردهای نخبگان سیاسی حاکم در اداره ی امور جامعه که از سوی مردم انجام می گیرد. با توجه به اینکه فرهنگیان یکی از قشرهای تاثیرگذار در فرآیند مشارکت سیاسی و به تبع آن موثر در توسعه ی همه جانبه ی جامعه چکیده کامل
چکیده
مشارکت سیاسی کنشی است برای تأثیرگذاری بر تصمیم گیری ها و عملکردهای نخبگان سیاسی حاکم در اداره ی امور جامعه که از سوی مردم انجام می گیرد. با توجه به اینکه فرهنگیان یکی از قشرهای تاثیرگذار در فرآیند مشارکت سیاسی و به تبع آن موثر در توسعه ی همه جانبه ی جامعه تلقی می شود، از این رو، شناخت ایستارها، جهت گیری ها و رضایتمندی آنان از عملکرد نخبگان سیاسی حاکم از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این پژوهش از روش پیمایشی و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss و پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ و برای روایی آن از روایی صوری استفاده گردید. نرمال بودن داده های متغیرهای پژوهش با آزمون کلموگروف- اسمیرنوف مورد تایید قرار گرفت. جامعه آماری، فرهنگیان استان اردبیل و به تعداد 16300 نفر وحجم نمونه ی آماری طبق فرمول کوکران 380 نفر برآورد گردید. در این پژوهش از روش های نمونه گیری تصادفی ساده و طبقه ای نسبی استفاده شد. چارچوب نظری پژوهش، از نظریات هانتیگتون، نلسون و لیپست اقتباس گردید. فرضیات پژوهش با استفاده از آزمون پیرسون سنجیده شد و برای سنجش مدل تجربی پژوهش از تحلیل رگرسیون خطی و تحلیل مسیر از نرم افزار spssاستفاده گردید. بر اساس نتایج به دست آمده بین متغیرهای شفافیت عملکرد مسئولان، پاسخگو بودن مسئولان، ترجیح منافع ملی، مبارزه ی حاکمان با فساد، اعتماد سیاسی، اقدامات حاکمان برای بهبود خدمات اجتماعی و اقدامات نخبگان سیاسی برای توسعه ی سیاسی با مشارکت سیاسی فرهنگیان ارتباط معناداری وجود دارد.
پرونده مقاله
تحولات منطقه قفقاز جنوبی به دلیل مجاورت جغرافیایی و قرابت قومی، دینی و فرهنگی که مردم این منطقه با ایران دارند، بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران تاثیر گذار میباشد. در این راستا ایران در جهت نقش آفرینی در بحران اول قرهباغ، سیاست بیطرفی فعال را اتخاذ نمود. این درحالی ا چکیده کامل
تحولات منطقه قفقاز جنوبی به دلیل مجاورت جغرافیایی و قرابت قومی، دینی و فرهنگی که مردم این منطقه با ایران دارند، بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران تاثیر گذار میباشد. در این راستا ایران در جهت نقش آفرینی در بحران اول قرهباغ، سیاست بیطرفی فعال را اتخاذ نمود. این درحالی است که طی بحران دوم، ایران بهطور صریحتری از تعلق «قره باغ» به آذربایجان صحبت کرد. این مقاله به بررسی تغییر راهبرد سیاست خارجی ایران در بحران دوم قرهباغ و پاسخ به این سؤال میپردازد که «چه عواملی باعث تغییر راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران دوم قرهباغ شد»؟ به نظر میرسد سیاست ایران بهعنوان یک کشور اسلامی و شیعی و در سایه مؤلفههایی همچون قومیت و مذهب به تغییر راهبرد سیاست خارجی ایران در بحران دوم در قالب تاکید بر تمامیت ارضی آذربایجان ضمن احترام به حقوق اقلیتهای قومی و خدشهناپذیری مرزهای بینالمللی انجامید.این نوشتار بر اساس روششناسی توصیفی _ تحلیلی و منابع کتابخانه ای انجام گرفته است.
پرونده مقاله
فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، اهمیت ژئوپلتیک و منطقهگرایی را در نظام بینالملل دوچندان کرده، بهطوریکه بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود منطقهگرایی را بهعنوان اصلی ثابت و اساسی جهت تأمین منافع و امنیت ملی خود برگزیدهاند. نگاه عملی و نظری غالب در طول سالهای متما چکیده کامل
فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، اهمیت ژئوپلتیک و منطقهگرایی را در نظام بینالملل دوچندان کرده، بهطوریکه بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود منطقهگرایی را بهعنوان اصلی ثابت و اساسی جهت تأمین منافع و امنیت ملی خود برگزیدهاند. نگاه عملی و نظری غالب در طول سالهای متمادی گذشته در سیاست خارجی ایران عدم توجه به راهبرد نگاه به شرق و بلکه نگاه یکجانبه به غرب بوده و این باعث غفلت از سایر مراکز و منابع قدرت و ثروت جهانی بهخصوص در نزدیکی مرزها گشته است؛ اما در سالهای اخیر راهبرد نگاه به شرق، به راهبردی منطقه گرایانه از سوی جمهوری اسلامی ایران در منظومه نگاه ژئوپلتیکی و جغرافیایی تبدیل شده است، چرا که ایران از جمله کشورهایی میباشد که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و سیاسی، از مزیت ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیکی و ژئوپلیتیکی بهرهمند میباشد. بر این اساس راهبرد نگاه به شرق که از منطق علمی و تاریخی و همچنین ریشههای جغرافیایی و سیاسی در سیاست خارجی کشور برخوردار است و هویتسازی جدیدی در گفتمان سیاست خارجی ایجاد میکند، از اهمیت مضاعفی برخوردار شده است. نوشتار حاضر تلاش دارد دیدگاهها، زمینهها و فرصتها راهبرد نگاه به شرق را در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران واکاوی نماید.
پرونده مقاله
منطقه شرق مدیترانه از دوران صفویه تاکنون، به عنوان یکی از حوزههای ژئوپلیتیک حساس پیرامون ایران، منافع و امنیت ملی کشور را تحت تأثیر قرار داده است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤال اصلی است که مؤلفههای تداوم سیاستخارجی ایران در شرق مدیترانه در دوران صفوی چکیده کامل
منطقه شرق مدیترانه از دوران صفویه تاکنون، به عنوان یکی از حوزههای ژئوپلیتیک حساس پیرامون ایران، منافع و امنیت ملی کشور را تحت تأثیر قرار داده است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤال اصلی است که مؤلفههای تداوم سیاستخارجی ایران در شرق مدیترانه در دوران صفوی و جمهوریاسلامی کدامند؟ پاسخ موقتی که پژوهشگران به عنوان فرضیه مطرح کردهاند، از این قرار است که نیازهای امنیتی- راهبردی و اشتراکات فرهنگی- مذهبی از مهمترین علل تداوم سیاستخارجی ایران درشرق مدیترانه و تفاوت رویکرد ایران به اروپا، از نکات افتراق سیاست ایران در دو دوره صفویه و جمهوریاسلامیایران بوده است. یافتههای این تحقیق که در قالب نظریه سازهانگاری و با استفاده از روش علی– مقایسه ای انجام شده است، نشان میدهد که تشابه هویت نوعی و نقشی دولتمردان صفوی و جمهوریاسلامیایران، به تعریف منافع مشترک و در نتیجه رویکردهای سیاستخارجی مشابه از سوی آنها انجامیده است؛ به گونه ای که رقابتهای راهبردی متداوم ایران با سایر قدرتهای منطقه ای و لزوم مهار و کنترل تهدیدات آنها دور از مرزها، نقش شیعیان شرق مدیترانه در پیشبرد اهداف ایران، منافع اقتصادی و ابتنای رقابتهای ژئوپلیتیک ایران بر هویت و ایدئولوژی، مهمترین علل تداوم سیاستخارجیایران درشرقمدیترانه در دوران صفویه و جمهوریاسلامی بوده است.
پرونده مقاله
با تشکیل کشور های مستقل قزاقستان ، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان در حوزه دریای خزر که در سال 1991 میلادی صورت گرفت ، تغییراتی در نقشه های جغرافیای سیاسی جهان بوجود آورد و این حوزه را به خصوص بعد از تخمین میزان قابل توجه انرژی در آن به مهمترین کانون ژئوپلیتیکی جهان بویژ چکیده کامل
با تشکیل کشور های مستقل قزاقستان ، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان در حوزه دریای خزر که در سال 1991 میلادی صورت گرفت ، تغییراتی در نقشه های جغرافیای سیاسی جهان بوجود آورد و این حوزه را به خصوص بعد از تخمین میزان قابل توجه انرژی در آن به مهمترین کانون ژئوپلیتیکی جهان بویژه در منطقه تبدیل نمود . همین عامل ژئواکونومیکی منازعاتی را در این حوزه ایجاد کرده است از جمله این منازعات میتوان به مالکیت منافع اشاره کرد تغییر مالکیت خزربعد از فروپاشی اتحاد شوروی از دو کشور ( ایران و شوروی) به پنج کشور ( ایران ، روسیه ، آذربایجان ، ترکمنستان و قزاقستان ) زمینه شکل گیری مذاکراتی را در بین کشور های این حوزه فراهم آورده است محتوای این مذاکرات در ابتدا با انگیزه رفع و یا کاهش منازعات و حرکت به سوی همگرایی از سوی این کشور ها بوده است اما منافع ملی کشور ها مانع از این تصمیم شده است .در جنوب این حوزه کشور های ایران ، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان قرار دارند . به نظر می رسد استراتژی این کشور ها نیز مانند کشور های شمال حوزه خزر ، دست یافتن به منافع بیشتر است .این دیدگاه منازعات و چالش ها را در این حوزه افزایش داده است .اسناد آماری بیانگر آن است که توجه صرف به بهره برداری از انرژی ، سایر توان های حوزه خزررا تحت الشعاع قرار داده است . تحقیق حاضر پس از تجزیه وتحلیل روند مذاکرات ، این نکته را مطرح می کند که تعیین رژیم حقوقی دریای خزر میتواند منازعات دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را کاهش داده و زمینه همکاریها در سایر بخش ها از جمله گردشگری ، اقتصادی ، زیست محیطی را افزایش خواهد داد .
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد