معرفي نشريه
علمی
بسم الله الرحمن الرحیم
فصلنامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر منتشر میشود. این فصلنامه از شماره سوم سال 1401 به بعد با همکاری انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخههای خطی ایران منتشر میگردد.
هدف از انتشار این فصلنامه آشنا کردن اساتید، محققان و دانشجویان زبان و ادبیات فارسی با تحقیقات جدید در زمینههای مختلف است. این نشریه مقالات را در زمینه تمثیل در زبان و ادب فارسی و مقالات مبتنی با تحقیقات تمثیلی مرتبط با تصحیح نسخ خطی منتشر مینماید.
نویسندگان محترم میبایست مقالات خود را بصورت الکترونیکی در صفحه "ارسال مقاله" ثبت نموده و روند داوری را پی گیری نمایند. مقاله باید تحقیقی و حاصل کار پژوهشی در یکی از فرمتهای مقاله پژوهشی، گزارش موردی، مقاله مروری، یاداشت فنی، مقاله کوتاه و نامه به سردبیر نویسنده (نویسنده گان) باشد. مقالات واصله پس از داوری کامل و اصلاحات لازم در صورت تائید به چاپ میرسد. سیاست نشریه، انتخاب برترین مقالات و سرعت بخشیدن به فرآیند داوری است تا در اسرع زمان نتایج داوری به نویسندگان اعلام گردد.
برای آغاز فرآیند بررسی مقاله، ارسال فایلهای زیر الزامی است:
1) فایل اصلی مقاله (فرمت نشریه، تمپلیت)
2) فایل مشخصات نویسندگان (تمپلیت)
3) فرم تکمیل شده تعهدنامه
4) فرم تکمیل شده فرم تعارض منافع
5) ویرایش متن با نرم افزار ویراستا (Virastyar)
6) ارسال نتیجه مشابهتیابی از قسمت ارسال فایل های تکمیلی/اضافی (نرم افزار مشابهت یاب سمیم نور)
لطفاً برای آشنایی با نحوه تنظیم و ارسال فایلهای فوق، پیش از ارسال مقاله، بخش راهنمای نویسندگان بهدقت مطالعه شود.
دسترسی به مقالات این نشریه آزاد بوده و استفاده از مقالات برای کلیه نویسندگان و کاربران با ذکر منبع بلامانع است.
نکته: باتوجه به اینکه گاهی اوقات ایمیلهای ارسالی از طریق سامانه نشریه بنا بهدلایل مختلف به نویسنده مسئول وصول نمیشود، برای پیگیری مقاله خود، همواره صفحه شخصی خویش را بازبینی نمایید. همچنین برای هرگونه مکاتبه با نشریه فقط از پست الکترونیک زیر استفاده نمایید:
ssentezami@gmail.com
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تمثیل و نماد پیر در داستان سی مرغ و سیمرغ از منطق الطیر عطار
منیژه پولادی امیرحسین همتی عطا رادمنششماره 59 , دوره 16 , بهار 1403تجلی روح الهی در وجود انسان کامل را در عرفان به عشق به ذات حق تعبیر میکنند. در عرفان روح انسان در حال تعالی و سلوک به سوي حق است. انسان کامل در آخرین مرحلۀ سلوک (فنا) حقیقتی خداوند وار همچون سی مرغ عطار و سالکان واصل درآثار عرفانی مییابد. در عرفان مهمترین ملاک سلوک س چکیده کاملتجلی روح الهی در وجود انسان کامل را در عرفان به عشق به ذات حق تعبیر میکنند. در عرفان روح انسان در حال تعالی و سلوک به سوي حق است. انسان کامل در آخرین مرحلۀ سلوک (فنا) حقیقتی خداوند وار همچون سی مرغ عطار و سالکان واصل درآثار عرفانی مییابد. در عرفان مهمترین ملاک سلوک سالک، برخورداری وی از حضور پیری صاحب نفس و مرشدی دستگیر است. پدر، مرشد یا شیخ در عرفان، با بصیرت و روشنگري و تیزبینی سالکان و انسانها را به صورت عام به سوي تهذیب نفس، حفظ منش و اخلاق دعوت میکند. عطار نیشابوری، شاعر و عارف بزرگ قرن ششم و هفتم، تمثیل را به عنوان پایه و اصل داستانهایش قرار داده است. وی در منطق الطیر معانی و مضامین بلند عرفانی از جمله مضموم پیر را به بهترین وجه در قالب تمثیل و نماد ارائه داده است. اهمیت حضور پیر و راهنما در نشان دادن راه به سالک، ضرورت پژوهش در این موضوع را ایجاد میکند. هدف از این پژوهش آن است که با روش توصیفی ـ تحلیلی وگردآوری کتابخانهای به تبین تمثیل و نماد پیر و بیانِ نقشِ هدایتگری و ارشادی آن بپردازد و جنبههاي دانایی، رهبری و مراد بودن آن را در شخصیت هدهد، در داستان سیمرغ و سیمرغ از منطق الطیر عطار، نمایان و تحلیل سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی و تحلیل مثل در اشعار قائم مقام فراهانی
امنه بیداریان علی محمد موذنیشماره 59 , دوره 16 , بهار 1403مثل¬ها عباراتی هستند که در گذشته به صورت شفاهی و سینه به سینه در بین مردم وجود داشته¬اند و بعدها نویسندگان، شاعران و بزرگان هر عصری آن¬ها را به صورت مکتوب در آورده¬اند. دلیل رایج بودن امثال ویژگی¬هایی همچون ایجاز، وزن و آهنگ مطلوب، ریشه های¬داستانی و تاریخی که براساس تج چکیده کاملمثل¬ها عباراتی هستند که در گذشته به صورت شفاهی و سینه به سینه در بین مردم وجود داشته¬اند و بعدها نویسندگان، شاعران و بزرگان هر عصری آن¬ها را به صورت مکتوب در آورده¬اند. دلیل رایج بودن امثال ویژگی¬هایی همچون ایجاز، وزن و آهنگ مطلوب، ریشه های¬داستانی و تاریخی که براساس تجربیات و ... است،. هدف از انجام پژوهش حاضر شرح و توضیح مَثَل ها در دیوان اشعار قائم مقام فراهانی، معرفی و شناساندن این شخصیت ادبی، سیاسی و اجتماعی و شناخت بیشتر شعر و اندیشه او بوده¬است. او از مَثَل-های فارسی در حکم اسلحه¬ای در کارزا سیاست استفاده می¬کند. وی برخلاف معاصران خود که هیچ¬گونه اشاره¬ای به حوادث زمان خود نمی¬کنند. در بیشتر اشعار خود از وقایع و پیشامدهای روز سخن می¬گوید. پژوهش حاضر به روش توصیفی¬ تحلیلی صورت گرفته¬است. نتایج حاصل از بررسی و تحلیل چگونگی کاربرد مثل در اشعار قائم مقام نمایانگر این امر است که قائم مقام به ضرب المثل های رایج اشاره داشته¬است . از آنجایی که شاعر قصیده را برای اظهار مقاصد خود مناسب¬تر یافت؛ بنابراین بیشترین حضور مثل و ضرب¬المثل در دیوان اشعار قائم مقام در قالب قصیده مشاهده گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - نگارها و انگاره ها در شعر معاصر فارسی، نقد و تحلیل ساختاری تمثیل در ایماژهای شعر نادر نادرپور
زهرا فیروزیان محمد علی شریفیان محمد قادری مقدمشماره 59 , دوره 16 , بهار 1403ایماژ (تصویر ذهنی) و تمثیل از اصطلاحات مهم در بلاغت هستند. نادر نادرپور، شاعر تصویرگرا برای تصویرسازی شگردهای گوناگون دارد. کاربرد تمثیل در ایماژهای شعر ¬او از جایگاه ویژه¬ای برخوردار است؛ امّا تاکنون پژوهش فراگیر و اثر مستقلی در این زمینه پدید نیامده است و اهمیت دارد؛ چکیده کاملایماژ (تصویر ذهنی) و تمثیل از اصطلاحات مهم در بلاغت هستند. نادر نادرپور، شاعر تصویرگرا برای تصویرسازی شگردهای گوناگون دارد. کاربرد تمثیل در ایماژهای شعر ¬او از جایگاه ویژه¬ای برخوردار است؛ امّا تاکنون پژوهش فراگیر و اثر مستقلی در این زمینه پدید نیامده است و اهمیت دارد؛ سروده¬های او از این دیدگاه بررسی شود. هدف از این پژوهش، نقد و تحلیل ساختاری تمثیل در ایماژهای شعر نادرپور است که با روش کتابخانه¬ای و فیش¬برداری با شیوۀ توصیفی _ تحلیلی به ارزیابی تمثیل¬ها در آفرینش تصویرها می-پردازد. نویسنده برای آگاهی و شناخت بهتر پیرامون موضوع اصلی این پژوهش از کتاب¬ها و مقالات دست اول نیز بهره برده است. تمثیل¬های کوتاه که در سروده¬های نادرپور مورد توجّه قرار گرفته است؛ تشبیه تمثیلی و تمثیل¬هایی است که با سمبل، اسطوره، چشمزد (تلمیح)، کهن¬الگو (آرکی تایپ) و باورهای مردمی شکل می¬گیرند. نتیجۀ این پژوهش نشان می¬دهد؛ این شاعر هنرمندانه و با نوآوری از شکل¬های تمثیل کوتاه و گسترده در تصویرسازی بهره می¬گیرد. جلوه¬های تمثیل کوتاه در تصویرسازی از تمثیل گسترده بیشتر است. تمثیل¬ها دستاویزی برای نمایش تصویرهای خیالی نادرپور هستند که به شکل هیأتی زیبا در شعر نمایان می-شوند و سخن شاعر را می¬آرایند. این دستاورد در مجموعه¬های پایانی بسیار چشمگیر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - واکاوی رویکرد تمثیلی ناصر خسرو به مقوله ی سخن در دیوان اشعار
محمد حاجی آبادیشماره 59 , دوره 16 , بهار 1403چکیده سخن کلید در اندیشه ها و بیان کننده احساسات و عواطف آدمی است. یکی از مفاهیم قابل تامّل در دیوان شعری حکیم ناصر خسرو مقوله ی«سخن و معیار های آن» است. به همین سبب این کلمه با توجه به ضرورتی که به جهت انتقال معنی دارد و ابزاری موثر برای دعوت و تعلیم است، بارها در اشع چکیده کاملچکیده سخن کلید در اندیشه ها و بیان کننده احساسات و عواطف آدمی است. یکی از مفاهیم قابل تامّل در دیوان شعری حکیم ناصر خسرو مقوله ی«سخن و معیار های آن» است. به همین سبب این کلمه با توجه به ضرورتی که به جهت انتقال معنی دارد و ابزاری موثر برای دعوت و تعلیم است، بارها در اشعار وی به آن اشاره شده است. ناصر خسرو وجه امتیاز انسان را بر سایر موجودات، به داشتن «جان سخندان یا سخنگو» و به اصطلاح علمای منطق در نطق و بیان می داند، بیانی که از مواهب حکمت، خرد و فضائل اخلاقی سرچشمه می گیرد. هدف از پژوهش پیش رو، بررسی نگاه زیباشناسانه و تمثیلی شاعر به مقوله ارزشی سخن بوده است. بنابراین، شیوه پژوهش کتابخانه ای و روش کار تحلیلی و توصیفی دنبال شده است. نگارنده در این مقاله در صدد پاسخ به این پرسش اساسی بوده که ناصر خسرو اهمیّت و ارزش سخن را در دید هنرمندانه خویش چگونه به تصویر کشیده و از چه عناصری برای تمثیل سازی بهره برده است. یافته ها حکایت از آن دارد که کارکردهای برجسته تمثیل در شعر شاعر، تسریع، تسهیل و درک مفاهیم شعری و گذشته از آن، عرصه ای برای بروز خلاقیّت و توانایی او، برای به کارگیری شیوه بلاغی در جهت تبیین و تشریح اندیشه های تعلیمی و مذهبی اوست. ناصر خسرو برای خلق تمثیلات زیبا و بدیع خویش در موضوع سخن از عناصر طیبعت و مظاهر آن از قبیل پرندگان، گیاهان، احجارکریمه، کانی ها و جز آن سود جسته است. پرونده مقاله
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی پوشیدگی وَجه شبه در تشبیه تمثیل «روباهِ پیر» در شعر دورۀ بیداری با تأکید بر شعر ادیب پیشاوری
حسن علیزاداه رامین صادقی نژاد مریم محمد زادهشماره 56 , دوره 15 , تابستان 1402روباه یکی از نامهایی است که از دیرباز با مفهوم حیلهگری و مکّاری، پیوند یافته است. اطلاقِ صفت پیر نیز جنبههای دیگری از حیلهگری این حیوان را روشن میکند. این موضوع زمانی اهمیّت مییابد که بدانیم در مقطعی از تاریخ ایران، مُقارن دورۀ بیداری، عبارت روباه پیر، مُشبهٌ به ک چکیده کاملروباه یکی از نامهایی است که از دیرباز با مفهوم حیلهگری و مکّاری، پیوند یافته است. اطلاقِ صفت پیر نیز جنبههای دیگری از حیلهگری این حیوان را روشن میکند. این موضوع زمانی اهمیّت مییابد که بدانیم در مقطعی از تاریخ ایران، مُقارن دورۀ بیداری، عبارت روباه پیر، مُشبهٌ به کشور بریتانیای کبیر، میگردد و به عنوان تشبیه تمثیل در اشعار، نوشتهها و مطبوعات کاربُرد مییابد و در حکم نمادی آشنا در فرهنگ سیاسی ایران، ماندگار میشود. شاعران دورۀ بیداری با آگاهی از این توان بالا برای ژرفا بخشیدن به سخنان خود، جبران فضای اختناق و خفقان و روشنگری مردم، استفاده کردهاند. سؤال اساسی این نوشته که به شیوۀ توصیفی و تحلیلی درصدد یافتن پاسخ آن برآمدهایم آن است که چرا از میان تمام تعابیری که برای نشان دادن حیلهگری بریتانیا به کار گرفته شده است فقط عنوان روباه پیر ماندگار شده است؟ ضرورت چنین تحقیقی از این روی است که وجَه شبه در این تمثیل پنهان است و نیازمند بررسی است. تا کنون نوشتهای که به بررسی چرایی پوشیسده بودن وجه شبه در این تشبیه تمثیل بپردازد؛ نوشته نشده است و از این روی این موضوع تازگی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - زن ایرانی به روایت بوف کور صادق هدایت
فاضل عباس زاده ناصر عباس زادهشماره 24 , دوره 7 , تابستان 1394ادبیات هر ملت، در هر دوره، به مقتضای مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و دینی شکل می گیرد. اما چگونگی انعکاس وقایع بستگی به دیدگاه نویسنده و جایگاه اجتماعی، ومحیط زندگی او دارد. قبل از مشروطه زنان خلق شده در اکثر آثار ادبی به شدت منفعل، محدود، مقلد و سطحینگر است. در عصر مش چکیده کاملادبیات هر ملت، در هر دوره، به مقتضای مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و دینی شکل می گیرد. اما چگونگی انعکاس وقایع بستگی به دیدگاه نویسنده و جایگاه اجتماعی، ومحیط زندگی او دارد. قبل از مشروطه زنان خلق شده در اکثر آثار ادبی به شدت منفعل، محدود، مقلد و سطحینگر است. در عصر مشروطه نیز با آنکه دایره اختیارات زنان افزایش یافته بازهم ادبیات ما مذکر است و زنان در حاشیه اند و نقش های فرعی دارند. با توجه به اهمیت نقش و جایگاه زنان در جامعه امروز، در این مقاله جایگاه و خصیصه های مثبت و منفی زن را در آینه بوف کور صادق هدایت بررسی کرده به این نتیجه رسیده ایم که؛ چهره زن در روایت بوف کور مخدوش است. هر دو زن (اثیری و لکاته) صامتند. جز این که زن لکاته تنها یک بار سخن می گوید و زن اثیری کاملاً ساکت است. راوی در ذهن خود عاشق زنی است که تن به تقدیر بسپارد و اعتراضی نکند و کاملا ًمقهور قدرت مرد باشد، شاید پرداختن به عشق با برداشتی فرویدی از دید شخصیتی روان پریش و ناتوان از برقراری رابطهی طبیعی با زنان، سبب می شود که هدایت نتواند چهره کاملی از زن ایرانی زن محصور در حجاب جامعه و سنت تمثیل گونه ترسیم کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تمثیل در شعر میرزا حبیب خراسانی
سعیده ساکی انتظامی محمد یوسف وند سیّد احمد حسینی کازرونیشماره 40 , دوره 11 , تابستان 1398در این مقاله با محور تمثیل به بررسی اشعار میرزا حبیب خراسانی با مفاهیم مبتنی بر تقابل عقل و عشق و جسم و جان پرداخته شده است. اشعاری که در آنها تشبیه محمل ایجاد تمثیل است. از دیرباز تمثیل یکی از ابزار های مهم بلاغی مورد توجه شاعران بوده است؛ لذا شاعران سعی در استفاده از چکیده کاملدر این مقاله با محور تمثیل به بررسی اشعار میرزا حبیب خراسانی با مفاهیم مبتنی بر تقابل عقل و عشق و جسم و جان پرداخته شده است. اشعاری که در آنها تشبیه محمل ایجاد تمثیل است. از دیرباز تمثیل یکی از ابزار های مهم بلاغی مورد توجه شاعران بوده است؛ لذا شاعران سعی در استفاده از آن داشتند. میرزا حبیب خراسانی نیز با استفاده از تمثیل هایی که دارای بار معنایی تصویری و اندیشه است اول سعی در ایجاد تصاویر و ایماژ در شعر در جهت خیال انگیز کردن آن و ایجاد لذّت در مخاطب دارد. شاعر با استفاده از ایماژ به بیان ادراکات حسی و عاطفی خود می پردازد؛ دوم سعی در ابلاغ و انتقال پیام دارد؛ در واقع هر تمثیل با بار معنایی اندیشه، پیامی در خود دارد که آنرا به مخاطب انتقال می دهد. در این نوع تمثیل در جهت درک مفاهیم انتزاعی از امور حسی برای توضیح آن بهره برده می شود. این مقاله به شیوه کتابخانه ای و از طریق فیش برداری به شیوه توصیفی تحلیلی در دیوان اشعار میرزا حبیب خراسانی صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - جلوه های تمثیل در شعر احمد بروجردی
محتشم محمدی شهلا آموزگارشماره 56 , دوره 15 , تابستان 1402بطور کلی تمثیل تعاریف گوناگونی دارد. آز آن جایی که استفاده از تمثیل، موجب زیبایی و اصالت بیشتر شعر می گردد، شاعرانی که نوآوری بیشتری در آفرینش تمثیل داشته باشند؛ آثار ماندگارتری را خلق می کنند. در این پژوهش برآنیم که انواع تمثیل را در اشعار احمد بروجردی مورد بررسی قرار چکیده کاملبطور کلی تمثیل تعاریف گوناگونی دارد. آز آن جایی که استفاده از تمثیل، موجب زیبایی و اصالت بیشتر شعر می گردد، شاعرانی که نوآوری بیشتری در آفرینش تمثیل داشته باشند؛ آثار ماندگارتری را خلق می کنند. در این پژوهش برآنیم که انواع تمثیل را در اشعار احمد بروجردی مورد بررسی قرار دهیم.برای واکاوی این ویژگی در شعر شاعر مورد نظر، با توجه به ساختار سروده های احمد بروجردی، نیاز به تبیین بیشتر احساس می شد که با کنکاش بیشتر این مراحل صورت پذیرفت. پیرامون شعر این شاعر تحقیقات اندکی صورت گرفته است و پرداختن به جلوه های گوناگون در شعر او می تواند ایدهای برای پژوهش های پیش روی پژوهشگران دیگر باشد. در این مقاله که با شیوه تحلیلی توصیفی با تکیه بر روش کتابخانه ای به انجام رسیده است، به این پرسش پاسخ داده شده که احمد بروجردی از چه شیوه های نوآوری در شعر خود استفاده کرده است؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - شخصیتپردازی در حکایتهای تمثیلی سلسلهالذهب عبدالرحمان جامی
نفیسه گاموری حسین آقاحسینی مریم محمودیشماره 56 , دوره 15 , تابستان 1402بسیاری از داستانهای مثنوی سلسلهالذهب از نوع تمثیلهای انسانی هستند و جامی برای تبیین معانی کلی و عمیق از آنها استفاده کردهاست. این داستانها، اهداف اخلاقی و دینی دارند و برای تنبه خواننده سروده شدهاند. عواملی مانند فضای محدود، زمان کوتاه و کم بودن شخصیتهای داستانی چکیده کاملبسیاری از داستانهای مثنوی سلسلهالذهب از نوع تمثیلهای انسانی هستند و جامی برای تبیین معانی کلی و عمیق از آنها استفاده کردهاست. این داستانها، اهداف اخلاقی و دینی دارند و برای تنبه خواننده سروده شدهاند. عواملی مانند فضای محدود، زمان کوتاه و کم بودن شخصیتهای داستانی، باعث میشود که حکایات تمثیلی این کتاب در ردة داستانهای کوتاه قرار گیرند. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شدهاست، شخصیت و شخصیتپردازی در حکایتهای تمثیلی این مثنوی بررسی شده است تا به پرسشهای زیر پاسخ دهد: انواع شخصیت در حکایتهای تمثیلی سلسلهالذهب کدامند؟ جامی از چه روشهایی در شخصیتپردازی حکایتهای تمثیلی استفاده کرده است؟ از آنجا که شخصیتپردازی، از مولفههایی است که قدرت هنری شاعر یا نویسنده را مینمایاند و عامل مهمی در جهت آشکارکردن ویژگیها، روحیات، صفات و افکار شخصیت است؛ بنابراین ضرورت دارد که نحوة نگرش و پردازش شخصیتها در مثنوی تمثیلی سلسلهالذهب تبیین شود تا در دریافت معانی عمیق آن موثر واقع شود. در این مقاله کوشش شده است انواع شخصیت و روشهای شخصیتپردازی در این مثنوی بررسی شود. نتایج تحقیق نشان میدهد که بیشتر شخصیتها در این منظومة تمثیلی از نوع ایستا و سادهاند و در شیوه-های شخصیتپردازی، گفتگو و توصیف مستقیم بیشترین بسامد را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تحلیل تمثیل های مرزبان نامه با رویکرد سویه های شناختی(لنگرانداختن)
ملیحه پاکروح شیرین صمصامیشماره 56 , دوره 15 , تابستان 1402چکیده:تصمیمگیری یکی از شاخصههای مهمّ زندگی آدمی است. همچنین شناخت سوگیریهای ذهنی میتواند به انسان کمک کند تا در هنگام تصمیمگیری کمتر دچار اشتباه و خطا شود. مسألۀ تحقیق، آموزش سوگیریهای ذهنی به مخاطبان در قالب تمثیل است. اهمیّت جستار حاضر در تبیین مهارت تصمیمگیری چکیده کاملچکیده:تصمیمگیری یکی از شاخصههای مهمّ زندگی آدمی است. همچنین شناخت سوگیریهای ذهنی میتواند به انسان کمک کند تا در هنگام تصمیمگیری کمتر دچار اشتباه و خطا شود. مسألۀ تحقیق، آموزش سوگیریهای ذهنی به مخاطبان در قالب تمثیل است. اهمیّت جستار حاضر در تبیین مهارت تصمیمگیری بدون تأثیرپذیری از سوگیری ذهنی است. هدف این جستار تبیین سوگیری لنگرانداختن با استفاده از تمثیل، برای مخاطبان و استفاده از آموزههای روانشناسی و ادبیات در زندگی روزمره است.تلاش بر این است تا به این پرسش پاسخ داده شود که سوگیری لنگر انداختن چیست؟ و در تمثیلهای مرزباننامه برای مقابله با این سوگیری چه راهکارهایی ارائه شده است؟ تاکنون به طور خاص در زمینۀ سوگیریهای شناختی در مرزباننامه تحقیقی صورت نگرفته است. روش تحقیق، توصیفی_تحلیلی است که با استفاده از منابع کتابخانهای به انجام رسیده است.یافتههای این مقاله نشان میدهد که استفاده از تمثیل، بهترین شیوۀ آموزش به مخاطبان است و به منظور جلوگیری از گرفتار شدن در دام خطای لنگر انداختن بهتر است در هنگام تصمیمگیری صبور باشیم و به جمعآوری اطّلاعات بیشتری اقدام کنیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تمثیلهای اجتماعی در داستان های کوتاه «آب زندگی» و «قضیۀ خر دجال» اثر صادق هدایت
لیلا خیاطان فرزانه یوسف قنبری نسیم خواجه زاده مسعود خردمندپورشماره 54 , دوره 14 , زمستان 1401هدف از نوشتار حاضر شناخت و تبیین نقش و کارکرد یکی از آرایه های ادبی در آفرینش تصاویر و مضامین اجتماعی در داستان کوتاه است. پاسخ دادن به این سؤال که آیا صنایع گوناگون ادبی به کار رفته در داستان های کوتاه فارسی، به ویژه تمثیل، می توانند علاوه بر نمایش ظرافتهای بیانی و ب چکیده کاملهدف از نوشتار حاضر شناخت و تبیین نقش و کارکرد یکی از آرایه های ادبی در آفرینش تصاویر و مضامین اجتماعی در داستان کوتاه است. پاسخ دادن به این سؤال که آیا صنایع گوناگون ادبی به کار رفته در داستان های کوتاه فارسی، به ویژه تمثیل، می توانند علاوه بر نمایش ظرافتهای بیانی و بلاغی، نقش عناصر زیبایی شناختی را به عنوان پدیده ای پویا، در نمایش بهتر شرایط سیاسی و اجتماعی زمان ساخت اثر نشان دهند؟،اهمیت و ضرورتِ بررسی تمثیل و کارکرد اجتماعی آن را در یکی تازه ترین انواع ادبی در زبان فارسی به خوبی معلوم می سازد. به طوری که می توان ادعا کرد درک و برداشت اجتماعی از داستان های تمثیلی بر جذابیت مباحث و مطالعات فرامتنی می افزاید. روش گردآوری در این جستار بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و شیوه پژوهش بر پایه روش توصیفی-تحلیلی است که ابتدا خلاصهای از هر دو داستان آمده و سپس مصادیقی از تمثیلهای اجتماعی بهکاررفته در آن ها کشف و مورد تحلیل مضمون و محتوا قرارگرفته است. بافت و ساختار درونی هر دو داستان مورد بحثِ ما در این مجال به گونه ای است که پس از این بررسی، این نتیجه حاصل شد که نویسنده از قالب تمثیل برای بهتر نشان دادن وجوه نواقص و معایب جامعه ی روزگارش بهره برده و مفاهیم اجتماعی – سیاسی عصرش را در بطن یک داستان تمثیلی جای داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بازتاب تمثیلی بر شخصیتهای انسانی وحروف تهجی در منظومهی غنایی چنیسرنامه
محمدجعفر پروین سیّد احمد حسینی کازرونی محمدهادی خالق زادهشماره 55 , دوره 15 , بهار 1402چنیسرنامه منظومه ای نو یافته و نا شناخته از ادراکی بیگلاری در قرن یازدهم به تقلید و وزن خسرو وشیرین نظامی گنجوی با ضرورت شناشایی هنرمندانه و دقیق‎تر این منظومه از بعد تمثیلی دو جانبه با اهداف تشخیص هدف و همچنین پی بردن به ارتباطات استنباطی و واقعی در بین شخصیت‎ه چکیده کاملچنیسرنامه منظومه ای نو یافته و نا شناخته از ادراکی بیگلاری در قرن یازدهم به تقلید و وزن خسرو وشیرین نظامی گنجوی با ضرورت شناشایی هنرمندانه و دقیق‎تر این منظومه از بعد تمثیلی دو جانبه با اهداف تشخیص هدف و همچنین پی بردن به ارتباطات استنباطی و واقعی در بین شخصیت‎های تمثیلی داستان و واقعی پنداشتن شخصیت‎های خیالی و پیاده کردن این شخصیت‎ها در دنیای امروزی و شناخت هنرمندانه حروف تهجی (الفبا) در چنیسرنامه و زیباشناسی آن از بُعد تمثیلی. به همراه نتایج آن‎ها. و همچنین شناختی بهتر از آن‎چه در زندگی واقعی برای افراد امکان‎پذیر است از طبیعت و رفتار انسانی ارائه می‎دهد. این پژوهش به صورت تحلیلی و توصیفی و کتابخانهای با توجه به سوال‎ها و فرضیه‎ی پژوهش مبنی بر تحلیل تمثیلی شخصیت‎های انسانی مشابه موجودات انسانی واقعی هستند چون شاعر آن‎ها را می‎سازد، اما خوانندگان انتظار دارند شخصیت‎های تمثیلی منظومه مانند شخصیت‎های واقعی کامل و زنده، باور کردنی و در خور توجه به نظر برسند، و از بُعد تمثیلی حروف تهجی در این منظومه به صورت تمثیل تشبیهی و نمادین می باشد. شخصیت‎های تمثیلی مهم و اصلی در چنیسرنامه، تقریباً همان افراد شناخته شده‎ای هستند که بیشتر در داستان‎های عاشقانه و نمایش‎نامه ظاهر می‎شوند، این شخصیت‎های تمثیلی انسانی کونرو (زن)، لیلا و چنیسر (مرد) شکل مثلثی داستان را تشکیل می‎دهند در این مقاله سعی پژوهشگران در این است این هدف را پی‎جویی و این شخصیت‎های انسانی تمثیلی را در دنیای واقعی بررسی کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - تمثیل و ارسال المثل در دیوان جهان ملک خاتون
راویه کردافشاری احمد خاتمیشماره 36 , دوره 10 , تابستان 1397تمثیل از مادة مثل تشبیه کردن چیزی را به چیزی گویند. در تمثیل، شاعران با آوردن مثالی گسترده تر به وضوحِ سخن و گفتة خود می افزایند. اما در ارسال المثل گوینده به سخنی مشهور و آوردن آن در کلام بسنده می کند؛ ضرب المثل یا مثل، چاشنی اصلی ارسال المثل است. اما در تمثیل چنین نیس چکیده کاملتمثیل از مادة مثل تشبیه کردن چیزی را به چیزی گویند. در تمثیل، شاعران با آوردن مثالی گسترده تر به وضوحِ سخن و گفتة خود می افزایند. اما در ارسال المثل گوینده به سخنی مشهور و آوردن آن در کلام بسنده می کند؛ ضرب المثل یا مثل، چاشنی اصلی ارسال المثل است. اما در تمثیل چنین نیست. باید گفت در اقسام سه گانة تمثیل اعم از تشبیه تمثیل، استعارة تمثیلیه و داستان تمثیلی، نوع تمثیل های جهان ملک خاتون شاعر سدة هشتم هجری ارسال المثل است و به استعارة تمثیلیه، نزدیکی و قرابت بسیاری دارد. ارسال المثل های جهان ملک ادامة همان ارسال المثل های سنّتی و مرسوم ادب کلاسیک فارسی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بررسی انواع تمثیل در غزلهای حسین منزوی
ساره تربیتشماره 54 , دوره 14 , زمستان 1401استفاده از تمثیل در شعر و بهکارگیری آن در متون ادبی، یکی از عناصری است که باعث تقویت زیباییشناسی آثار ادبی و کیفیت بخشیدن به اصالت ادبی در متن میشود. با توجه به جایگاه ادبی و تاًثیر حسین منزوی بر غزل و غزلسرایان معاصر، ضرورت تحقیق دربارهی اشعار وی کاملا واضح است. در چکیده کاملاستفاده از تمثیل در شعر و بهکارگیری آن در متون ادبی، یکی از عناصری است که باعث تقویت زیباییشناسی آثار ادبی و کیفیت بخشیدن به اصالت ادبی در متن میشود. با توجه به جایگاه ادبی و تاًثیر حسین منزوی بر غزل و غزلسرایان معاصر، ضرورت تحقیق دربارهی اشعار وی کاملا واضح است. در جستار پیشرو چگونگی کاربرد انواع تمثیل در غزلیات منزوی مورد بررسی قرار گرفت و با استناد به شواهد مثال، به دست آمد که این آرایهی ادبی، از جایگاه ویژهای در غزلیات او برخوردار است. از آنجا که ماهیت این آرایه وابسته به متون و داستانها و اشعار ذهنآشنای پیشین است، به طبع ظرفیت چندانی برای آفرینش و نوآوری در آن وجود ندارد و منزوی نیز در اندک مواردی، در نحوهی کاربرد و بهرهگیری مفهومی از تمثیلها، خلاقیتی از خود نشان داده است. دربارهی شعر و اندیشهی حسین منزوی، مقالاتی نوشته شده ولی تا کنون به طور خاص در زمینهی تمثیل در غزل منزوی تحقیقی صورت نگرفته. در این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی، به بررسی این پرسش که میزان توجه و استفادهی منزوی از انواع تمثیل و خلاقیتش در بهکارگیری تمثیلهای شعری تا چه حد بوده است؟ پرداخته شد. پرونده مقاله