بررسی میان‌نسلي سرمایه‌ی اجتماعي و ابعاد آن در بین زنان و مردان شهر تویسرکان

محورهای موضوعی : در این فصلنامه موضوعات جامعه شناختی در اولویت چاپ هستند و موضوعات نزدیک به جامعه شناسی در اولویتهای بعد قرار می گیرند

امید علی احمدی ¹ (جامعه شناسی. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه آزاد اسلامی. آشتیان. ایران)
عنایت سوری ² (دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی)
حسین اسدی ³ (هیأت علمی دانشگاه آزاد آشتیان)
حسین جمالی ⁴ (هیأت علمی دانشگاه آزاد آشتیان)

تاریخ دریافت : 1402/11/19 تاریخ پذیرش : 1403/04/25 تاریخ انتشار : 1403/03/13

کلید واژه: میان‌نسلی, سرمایه‌ی اجتماعی, تویسرکان, تحرک اجتماعی,

چکیده مقاله :

تفاوت‌ بین گروه‌های سنی موضوع بسیار مهمی است که می‌تواند منشأ پدیده‌ها و مسائل گوناگون فرهنگی و اجتماعی شود. هدف این پژوهش بررسی میان‌نسلي سرمایه‌ی اجتماعي و ابعاد آن در بین زنان و مردان شهر تویسرکان بود. روش تحقیق پیمايشی و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ی پژوهش‌گرساخته ‌بود. جامعه‌ی آماری شامل زنان و مردان بالای ۱۵ سال شهر تويسرکان در سال ۱۳۹۹ است که با توجه به جدول مورگان و کرجسی، ۳۹۲ نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند روایی با روش‫های توافق متخصصان، صوری، و سازه به ترتیب 75/0 ، 76/0 و84/0برآورد شد، همچنین پایایی با روش همسانی درونی 82/0 به دست آمد. تحلیل داده‌ها با آزمون‌های تحلیل واريانس یک‌طرفه، t مستقل، و تحلیل مسیر در برنامه‌ی SPSS-25  انجام شد. نتايج نشان داد که بین نسل‌ها ازنظر سرمايه‌ی اجتماعی تفاوت وجود دارد و نسل مسن سرمايه‌ی اجتماعی بیشتری دارند؛ بین زنان و مردان ازنظر سرمايه‌ی اجتماعی تفاوت وجود دارد و مردان، سرمايه‌ی اجتماعی بیشتری نسبت به زنان دارند. بین گروه‌های سنی ازنظر سرمايه‌ی اجتماعی تفاوت وجود دارد و گروه سنی ۶۶ تا ۷۵ ساله، سرمايه‌ی اجتماعی بیشتری دارند. همچنین، بین میزان درآمد و سرمايه‌ی اجتماعی رابطه وجود دارد (05/0 > P). به‌طور خلاصه، می‌توان گفت بین متغیرهای نسل، جنسیت، گروه‌های سنی، میزان درآمد، نوع شغل، وضعیت تأهل، میزان تحصیلات، محل زندگی، سن ازدواج، حضور در اجتماع، و سرمايه‌ی اجتماعی رابطه وجود دارد؛ بین جنس و نیز بین‌نسل‌های مختلف ازنظر متغیرهای سن ازدواج، حضور در اجتماع، سرمايه‌ی اقتصادی، آزادی‌های فردی و اجتماعی، اعتماد اجتماعی، تحرک اجتماعی تفاوت وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

Differences between age groups are a critical issue that can be the source of various cultural and social phenomena and issues. This research investigated intergenerational social capital and its dimensions among men and women in Tuyserkan city. The research method was a survey, and the data collection tool was a researcher-made questionnaire. The statistical population included men and women over 15 years of age in Tuyserkan City in 2019, of which 392 arrived into samples by cluster sampling. ANOVA, Independent T-test, and Path Analysis were used in SPSS-25 software to analyze data. The results showed a difference between generations in terms of social capital, and the older generation has higher social capital than younger ones; there is a difference between women and men, and men have more social capital than women. There is a difference between age groups regarding social capital; the age group of 66 to 75 years has a higher tendency to have social capital. Also, there is a relationship between income and social capital (P < 0.05). In short, we can say that there is a relationship between intergenerational variables, gender, age groups, income, type of job, marital status, level of education, place of residence, age of marriage, presence in society, and social capital; There is a difference between men and women as well as between different generations in terms of the variables of the age of marriage, presence in society, economic capital, individual and social freedoms, social trust, and social mobility.

منابع و مأخذ:

ابوالحسنی، داوود؛ تدبیری، سیروس؛ و مجیدی، مریم. (1402). تبیین نقش سطوح سرمایه اجتماعی در شکل گیری تاب آوری سازمانی در بانک های دولتی، مجله مدیریت سرمایه اجتماعی، 10(2)، 197-210. magiran.com/p2585223
ادهمی، جلال. (1396). بررسی ترجیحات ارزشی بین‌نسلی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در شهر سنندج. فصلنامه‌ی علوم اجتماعی، 78، 156- 117.
آزاد ارمکی، تقی. (1383). شکاف بین‌نسلی در ايران. مجله‌ی جامعه‌شناسی ايران، 3(4): 70- 55.
آزاد ارمکی، تقی؛ زند، مهناز؛ و خزايی، طاهره. (1385). بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی در طول سه نسل خانواده تهرانی: با تأکید بر مقايسه مراسم، آداب، و کارکردهای حمايتی. فصلنامه علوم اجتماعی، 16، 29-5.
اسلامی بناب، علیزاده. (1390). بررسی رابطه‌ی بین سرمايه‌ی اجتماعی و آنومی اجتماعی. فصلنامه‌ی مطالعات اجتماعی، 1(۱): 171- 145.
امیری، حسین؛ نجفی نژاد، محمود؛ موسوی، سیده محدثه؛ و حسنی، محمدحسین. (1400). جریانی از سرمایه اجتماعی و عوامل موثر بر آن در ایران، فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 12(43)، 89-124. magiran.com/p2284067
امیری، هادی؛ و رضاپور، زهره. (1390). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر ورود بنگاه‌ها به بازرگانی خارجی. فصلنامه‌ی جامعه‌شناسی کاربردی، 26(1): 184- 171.
ايمان، محمدتقی؛ و سروش، مریم. (1392). مقايسه‌ی بین‌نسلی سرمایه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در دسترس زنان در شیراز. زن در توسعه و سیاست پژوهش زنان، 11(4): 530- 509.
اينگلهارت، رونالد. (1373). تحول فرهنگی در جامعه‌ی پیشرفته‌ی صنعتی. ترجمه‌ی مريم وتر. تهران: کوير.
اينگلهارت، رونالد؛ و ٱبرامسون، پل، آر. (1378). امنیت اقتصادی و دگرگونی ارزشی. ترجمه‌ی شهناز شفیع‌خانی. نامه پژوهش، ۱۴ و 15.
باسیتی، شهرام. (1400). نقش سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی فعالان عرصه تعاون مورد مطالعه: شهر دامغان، نشریه تعاون و کشاورزی، 9(36)، 71-93. magiran.com/p2251418
بورديو، پیر. (1380). «نظريه‌ی کنش». ترجمه‌ی مرتضی مردی‌ها. تهران: نقش و نگار.
بیکر، ترزال. (1377). نحوه انجام تحقیقات اجتماعی. ترجمه‌ی هوشنگ نايبی، تهران: نشر نی.
توکل، محمد، قاضی‌نژاد، مريم. (1385). شکاف نسلی در رويکردهای کلان جامعه‌شناسی، بررسی و نقد رهیافت‌های نسل تاريخی و تضاد با تأکید بر نظرات مانهايم و بورديو. فصلنامه علوم اجتماعی، 27.
چیت‌ساز قمی، محمدجواد. (1386). بازشناسی مفاهیم نسل و شکاف نسلی جوانان و مناسبات نسلی. پژوهش جوانان، فرهنگ، و جامعه، 1، 112- 85.
حقیقتیان، منصور؛ و غفاری، عباس. (1395). بررسی علل شکاف نسل‌ها در بین دانش‌آموزان متوسطه شهر لامرد. فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر. 4(8): 189- 173.
رحیمی، محمد؛ آشفته تهرانی، امیر؛ و حضرتی صومعه، زهرا. (1390). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف بین‌نسلی مطالعه موردی شهر خلخال در سال 1390. فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی ايران، 1(3): 98- 79.
زارع شاه‌آبادی، اکبر. (1395). مطالعه‌ی بین‌نسلی سبک زندگی دختران و مادران شهر يزد. فصلنامه‌ی مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 14(3): 7.
علامه، سید محسن. (1395). بررسی تأثیر سرمايه فکری، با نقش میانجی مديريت دانش و سرمايه فرهنگی بر عملکرد سازمان از منظر مدل مورد مطالعه: شرکت گاز استان اصفهان. فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مديريت، 8(24): 87- 73.
فلاح، محمدرضا. (1398). ارائه چارچوبی برای بازتولید سرمایه اجتماعی با استفاده از رویکرد فراترکیب، فصلنامه مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 28(93)، 161-203. magiran.com/p2056351
قادرزاده، امید. (1401). وضعیت سرمایه اجتماعی در استان کردستان؛ آسیب ها، راهبردها و برنامه های تقویت سرمایه اجتماعی، نشریه پژوهش های جامعه شناسی معاصر، 10(19)، 9-41. magiran.com/p2408588
قلیچ لی، بهروز؛ و مشبکی، اصغر. (1385). نقش سرمايه‌ی اجتماعی در ايجاد سرمايه فکری سازمان مطالعه دو شرکت خودروساز ايرانی، فصلنامه دانش مديريت، 19(75): 147- 125.
قیاسی، مجتبی؛ سرلک، احمد؛ و غفاری، هادی. (1398). تاثیر متقابل سرمایه اجتماعی و سلامت در استان های کشور، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 9(31)، 115-130. magiran.com/p2066522
کلمن، جیمز. (1386). بنیادهای نظریه‌ی اجتماعی. ترجمه‌ی منوچهر صبوری، تهران: نی.
لاور، رابرت. اچ. (1373). دیدگاه‌های درباره دگرگونی اجتماعی. ترجمه کاووس سید امامی، تهران: مرکز نشر دانشگاه.
لواف، ملیحه؛ کاشیان، عبدالمحمد؛ و فراهتی، محبوبه. (1400). اثر متقابل سرمایه اجتماعی و ریسک بازار بورس در ایران، مجله بررسی مسائل اقتصاد ایران، 8(1)، 275-298. magiran.com/p2397652
مقتدر، یونس؛ کتابی، محمود؛ و گلشنی، علیرضا. (1400). وضعیت سرمایه اجتماعی در ایران از نگاه صاحبنظران سیاسی و اجتماعی، نشریه جامعه شناسی سیاسی ایران، 4(4)، 424-446. magiran.com/p2582654
مهرگان، نادر؛ و دلیری، حسن. (1394 بررسی ارتباط میان سرمايه‌ی اجتماعی و توسعه انسانی در استان‌های ایران، پژوهش‌های اقتصادی رشد و توسعه پايدار، 15(2): 136- 117.