مشارکت اجتماعی و عوامل مؤثّر بر آن (مورد مطالعه: شهرستان¬های جوانرود و روانسر)
محورهای موضوعی : در این فصلنامه موضوعات جامعه شناختی در اولویت چاپ هستند و موضوعات نزدیک به جامعه شناسی در اولویتهای بعد قرار می گیرند
شهرام فاضلی
1
*
,
عبدالرضا ادهمی
2
,
فیض اله نوروزی
3
1 - دانش آموخته دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیار جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
کلید واژه: خیر محدود, مشارکت اجتماعی, وابستگی به دولت, جوانرود و روانسر.,
چکیده مقاله :
مشارکت اجتماعی افراد و گروههای اجتماعی موفّقیّت برنامههای توسعه را تضمین میکند و این امکان را فراهم مینماید تا مردم بتوانند به اهداف معیّن و از پیش تعیین برسند و در سرنوشتشان دخالت کنند. این پژوهش با هدف بررسی جامعهشناختی مشارکت اجتماعی و عوامل مؤثّر بر آن در شهرستانهای کمترتوسعهیافته جوانرود و روانسر استان کرمانشاه انجام شده است. روش تحقیق، پیمایشی(کمی) است و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری دادهها استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه شهروندان 18 سال به بالای ساکن در شهرستانهای جوانرود و روانسر است. حجم نمونه این تحقیق 384 نفر بوده که با روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیّری استفاده شده است. یافتههای پژوهش، حاکی از میزان مشارکت اجتماعی متوسّط در شهرستانهای جوانرود و روانسر است و رابطه معنیداری بین متغیّرهای مستقل (وابستگی به دولت و خیر محدود) با متغیّر وابسته (مشارکت اجتماعی) وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیّرهای مستقل، مقدار کمی از تغییرات متغیّر وابسته را تبیین میکنند و از بین عوامل مؤثّر بر مشارکت اجتماعی، فقط متغیّر وابستگی به دولت تأثیر داشته است. در مناطق کمتر توسعه یافته مورد مطالعه که فرهنگ، باورها و ارزشهای اجتماعی دچار تغییرات چندانی نشدهاند و جامعه در شکل سنّتی خود باقی مانده است، سنّت و عناصرخرده فرهنگ دهقانی باعث تقویت مشارکت اجتماعی میشود.
The social participation of individuals and social groups guarantees the success of development programs and provides this possibility so that people can reach specific and predetermined goals and interfere in their destiny. This research was conducted with the aim of sociological investigation of social participation and the factors affecting it in the less developed counties of Javanroud and Ravansar of Kermanshah province. The research method is a (quantitative) survey and a questionnaire was used to collect data. The statistical population of this research is all citizens over 18 years of age living in the counties of Javanroud and Ravansar. The sample size of this research was 384 people who were selected by multi-stage cluster sampling method. Pearson's correlation coefficient and multivariate regression were used to analyze the data. The findings of the research indicate the average level of social participation in the counties of Javanroud and Ravansar, and there is a significant relationship between the independent variables (dependence on the government and limited good) and the dependent variable (social participation). The results of the regression analysis showed that the independent variables explain a small amount of changes in the dependent variable, and among the factors affecting social participation, only the variable of dependence on the government had an effect. In the less developed areas studied, where culture, beliefs and social values have not changed much and the society has remained in its traditional form, Tradition and small elements of peasant culture strengthen social participation.
احسانی، سیده ریحانه؛ سلطانی فرد، هادی؛ قدرتی، حسین و کراچی، هادی. (1403). "ارزیابی نقش مشارکت های مردمی در توسعه و نگهداری فضاهای سبز شهری (مورد مطالعه شهر قوچان)". محیط شناسی، 50(2)، 147-166.
احمدرش، رشید؛ دانش¬مهر، حسین و شاکری، شاهد. (1390). "بررسی رابطه بین عناصر خرده دهقانی و پایگاه اقتصادی- اجتماعی روستاییان (بررسی موردی بخش لاجان شرقی، شهرستان پیرانشهر)". فصلنامه توسعه روستایی، 3 (2)، 143-164.
ازکیا، مصطفی. (1370). مقدمه¬ای بر جامعه شناسی توسعه روستایی. تهران: انتشارات اطلاعات.
افشانی، سیدعلیرضا وجنتی¬فر، اکرم. (1395). "مقایسه میزان مشارکت اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در بین دانش‌آموزان دبیرستان‌های دولتی و غیرانتفاعی شهر یزد". جامعه شناسی کاربردی، 27(3)، 73-96.
پیراهری، نیر. (1395). "بررسی مشارکت¬های اجتماعی رسمی و غیر رسمی زنان در شهر تهران". ویژه¬نامه زن و جامعه، 137-156.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. (1403). جزئیات دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در استان کرمانشاه اعلام شد. قابل دسترس در: https://www.irna.ir/news/85532091، تاریخ مراجعه: 12/11/1403.
خبرگزاری مهر. (1403). میزان مشارکت در دور دوم انتخابات و آرای کاندیداها به تفکیک استان. قابل دسترس در: https://www.mehrnews.com/news/6151658 ، تاریخ مراجعه 12/11/1403.
رحمانی لشگری، مریم؛ استعلاجی، علیرضا؛ رجبی، آزیتا و ولی شریعت پناهی، مجید. (1403). "تحلیلی بر نقش مشارکت در توسعه پایدار اجتماعی محلات، مطالعه موردی: محلات منطقه ۸ شهر تهران". نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۲۴ (۷۲) :۹۹-۱۱۴.
رضایی، امید؛ احمدی، وکیل و مرادی، علی. (1399). "نقش فقر اقتصادی در مشارکت اجتماعی، سیاسی و آسیب¬های اجتماعی (مورد مطالعه: محلات محروم شهر جوانرود)". پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، 7(24)، 37-66.
زارع، بیژن و روهنده، مجید. (1394). "بررسی عوامل اجتماعی موثر بر مشارکت اجتماعی- سیاسی مطالعه¬ای در باب شهروندان بالای 18 سال شهر کرج". مجله مطالعات اجتماعی ایران، 9 (2): 64-87.
سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمانشاه. (1399). گزارش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان کرمانشاه سال¬های 1397 و 1398. تهران: سازمان برنامه و بودجه کشور.
سرداریان قاسم¬آبادی، سهیل. (1383). بررسی رابطه بین برخی از عناصر خرده فرهنگ دهقانی و فعالیت¬های اقتصادی تولید جانبی و یا صنعتی در میان پسته¬کاران روستای قاسم¬آباد رفسنجان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
فاضلی، شهرام؛ ادهمی، عبدالرضا و نوروزی، فیض الله. (1402). "بررسی جامعه شناختیِ عوامل مؤثّر بر مشارکت اجتماعی (مورد مطالعه: شهرستان های جوانرود و روانسر)". جامعه شناسی فرهنگ و هنر، 5(3)، 203-219.
فرهادی، محمد. (1397). "سرمایه¬ها و مشارکت اجتماعی در فضای دانشجویی". جامعه‌پژوهی فرهنگی، 9 (1)، 99-129.
کرم پور، مصطفی و یوسفوند، سامان. (1391). "بررسی نظریه خرده فرهنگ دهقانی راجرز (بررسی موردی: روستاهای منطقه کهمان شهرستان سلسله)". فصلنامه توسعه روستایی، 4 (2)، 139- 164.
موسوی، میر طاهر. (1384). "تحلیل مشارکت اجتماعی در تهران (رویکرد خرده فرهنگ دهقانی راجرز)". فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، 5 (19)، 301-327.
نوروزی، فیض¬الله و بختیاری، مهناز. (1388). "مشارکت اجتماعی و عوامل اجتماعی موثر بر آن". فصلنامه علمی راهبرد، 17(4)، 249-269.
نیازی، محسن؛ خدمتی، زین العابدین و خوش بیانی آرانی، فاطمه. (1401). "بررسی میزان اعتماد اجتماعی و پایداری نسبت به تمایل مشارکت اجتماعی شهروندان شهر کاشان". مطالعات جامعه شناختی شهری، 12(43)، 1-31.
نیکخواه، هدایت الله و احمدی، زهرا سادات. (1396). "بررسی عوامل فرهنگی- اجتماعی موثر بر مشارکت اجتماعی شهروندان شهر بندرعباس". فصلنامه مطالعات توسعه¬ی اجتماعی- فرهنگی، 6(1)، 159-184.
وزارت کشور(1403). مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری در استان کرمانشاه آغاز شد. قابل دسترس در: http://www.moi.ir/news/235077، تاریخ مراجعه: 12/11/1403.
Alvarado Vazquez, S., Madureira, A. M., Ostermann, F. O., & Pfeffer, K. (2024). Social participation in planning, design, and management of public spaces: the case of Mexico. Planning Practice & Research, 1–32. https://doi.org/10.1080/02697459.2024.2315391
Baeriswyl, M., & Oris, M. (2023). Social participation and life satisfaction among older adults: Diversity of practices and social inequality in Switzerland. Ageing & Society, 43(6), P.p: 1259-1283.
Haoran Xu and Xiaomei Liu. (2025). Social Participation in Community Corrections: A Qualitative Analysis of Justice Practices in China. Criminal Justice and Behavior, 52(2), 197-213. https://doi.org/10.1177/00938548241286863
Levasseur, M., Lefebvre, H., Levert, M. J., Lacasse-Bédard, J., Lacerte, J., Carbonneau, H., & Therriault, P. Y. (2024). Feasibility of Increasing Social Participation for Older Adults with Disabilities. Activities, Adaptation & Aging, 48(2), 305–335. https://doi.org/10.1080/01924788.2023.2204578.