بررسی وضعیت آلودگی به بیماری ساق سیاه توتون در استان گلستان*
محورهای موضوعی : دو فصلنامه تحقیقات بیماریهای گیاهی
سید افشین سجادی
1
*
,
محمدعلی آقاجانی
2
,
هدی عاصمی
3
,
محمدرضا نجفی
4
1 - مربی پژوهش، گروه گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، ایران
2 - استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، گرگان، ایران
3 - مربی پژوهش، گروه گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، ایران.
4 - مربی پژوهش، گروه گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، ایران.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
قارچPhytophthora nicotianae (=P. parasitica) با ایجاد بیماری ساق سیاه توتون یکی از عوامل مهم بیماریزا در مزارع توتون میباشد. بیماری میتواند در تمام مراحل رشد گیاه رخ دهد و خسارت در برخی مزارع میتواند به صد درصد برسد. جهت بررسی وضعیت آلودگی به این بیماری در مزارع توتون استان گلستان، در سال زراعی 1393، تعداد 45 مزرعه توتون در پنج منطقه مختلف گرگان (تقرتپه، جعفرآباد، قرق، نوده ملک و والشآباد) و چهار منطقه مختلف علیآباد (پیچکمحله، برفتان، فاضلآباد و الازمن) انتخاب و از زمان ظهور علایم بیماری طی بازدیدهای منظم هفتگی، میزان بیماری روی اندامهای هوایی توتون در طول دوره آلودگی در مزارع یادداشتبرداری شد. تجزیهی آماری دادهها با استفاده از نرمافزار استت گرافیکز سنتوریون 15 صورت پذیرفت. از لحاظ حداکثر وقوع بیماری در مناطق مختلف اختلاف معنیداری وجود نداشت اما در مزارع مختلف یک روستا اختلاف معنیداری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. حداکثر میزان آلودگی در مزرعهای با 4/34 درصد آلودگی در روستای والش آباد دیده شد و در مجموع روستای والش آباد با 96/22 درصد بیشترین آلودگی و روستای نودهملک کمترین آلودگی (72/13درصد) را دارا بود. از لحاظ سطوح زیر منحنیهای پیشرفت بیماری نیز بین مناطق اختلاف معنیداری وجود نداشت، اما در مزارع مختلف اختلاف معنیداری در سطح احتمال یک درصد وجود داشته است. حداکثر سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری در یکی از مزارع روستای قرق (3/1743) بود. در مجموع روستای برفتان (1146) بیشترین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری و روستای نودهملک (76/641) کمترین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری را داشت. نتایج حاصل از این بررسی نشان میدهد بیماری ساق سیاه توتون در تمام مناطق توتونکاری استان گلستان با میزان وقوع متفاوت گسترش دارد.
The casual agent of tobacco black shank disease, Phytophthora nicotianae Breda de Haan (=P. parasitica Dasture), is one of the most important pathogen in tobacco fields. Disease can occur at all stages of plant growth and damage can occasionally reach up to 100% in some fields. In order to determine the status of the disease in tobacco fields of Golestan province, 45 tobacco fields were selected in five different village of Gorgan regions (Taghartappeh, Jafarabad, Ghorogh, Nodehmalek and Valeshabad) and in four different village of Aliabad regions (Pichakmahaleh, Baraftan, Fazelabad and Elazman) during 2014 growth season. The disease amount on aerial parts of tobacco plants was recorded during the infection period according to weekly surveys in the selected fields started when the primary symptoms become apparent. Statistical analysis was performed using the Stat Graphics Centurion XV software. The disease incidence was similar in different regions but there was significant difference (P<0.01) among the disease incidence of the fields of a village. The highest disease incidence (34.4%) was observed in a field located in Valeshabad village. The highest (22.96%) and lowest (13.72%) disease incidence was recorded in Valeshabad village and Nodehmalek village, respectively. There was no statistical difference among the areas under disease progress curves in different regions, however significant difference (P<0.01) was observed among the areas under disease progress curves of the fields of a village. The maximum area under disease progress curve (1743.3) was recorded in a filed in Ghorogh village. The maximum (1146) and minimum (641.76) area under disease progress curve was calculated for Baraftan village and Nodehmalek village, respectively. The results of this study showed that tobacco black shank has spread extensively in the farms of Golestan province with various disease incidences.