موانع مشارکت کشورهای در حال توسعه در سیستم حل و فصل اختلافات سازمان تجارت جهانی
محورهای موضوعی : روابط بین المللدیدخت صادقی حقیقی 1 , لیلا رئیسی 2
1 - عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
2 - استادیار حقوق بین الملل عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)
کلید واژه: تجارت جهانی, سازمان تجارت جهانی, اقدام متقابل, رفتار ویژه و متفاوت, رکن حل اختلاف,
چکیده مقاله :
چکیده تفاهم‌نامه حل و فصل اختلافات سازمان تجارت جهانی در سال 1995 تدوین گردید و هدف آن استقرار یک سیستم حقوقی منسجم برمبنای دسترسی برابر تمام کشورهای عضو به نهاد حل اختلاف و ایجاد تصمیماتی برمبنای قواعد حقوقی بجای تصمیم‌گیری توسط قدرتهای اقتصادی بوده است. بیش از سه چهارم اعضای سازمان تجارت جهانی را کشورهای در حال توسعه تشکیل می‌دهند که دارای نظام‌های اقتصادی ضعیف و شکننده هستند، از این روی در تفاهم‌نامه مقرراتی تحت عنوان رفتار ویژه و متفاوت در نظر گرفته شده که امتیازاتی را به کشورهای در حال توسعه اعطا می‌نماید که هدف آن ایجاد زمینه‌ای مساعد برای مشارکت هرچه بیشتر این کشورها در رکن حل اختلاف می‌باشد. اما کشورهای مذکور جهت بهره‌مند شدن از امتیازات حمایتی و سازوکارهای حل و فصل اختلافات با مشکلات و چالش‌هایی روبرو هستند که منجر به مشارکت محدود آنها در این رکن گردیده است. این نوشتار فرض می‌کند که کشورهای در حال توسعه نتوانسته‌اند از رژیم حل اختلاف منتفع شوند و نتیجه می‌گیرد که عمدتاً محدودیت‌های واقعی آنها ناشی از مشکلات تجاری و سیاسی داخلی بوده که بایستی بر آنها فائق شوند.
Abstract Understanding of the WTO dispute settlement was developed in 1995 and aimed to establish a coherent legal system based on equal access of all member states to the settlement of disputes and make decisions based on rules rather than decision-making by economic powers. Over three quarters of WTO members are developing countries, which they have weak economic systems. Therefore, a provision in the understanding as “special and differential treatment” is considered, upon which the concessions were granted to developing countries aimed at creating a favorable context for increased involvement of these countries in the DSB. But to benefit from these advantages and protections granted by dispute settlement mechanisms, the developing countries face problems and challenges that led to their limited participation in this body. This article assumes that the developing countries has failed to benefit from the dispute settlement mechanisms and concludes that there are real political, commercial problems and domestic limits that must be overcome.
منابع:
- پورسید، بهزاد (1376)، مروری اجمالی بر مکانیسم حل اختلاف در سازمان تجارت جهانی، مجموعه مقالات همایش بررسی جنبه‌های حقوقی سازمان جهانی تجارت، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، چاپ اول.
- ممتاز، جمشید (1376)، تفاهم‌نامه سازمان تجارت جهانی راجع به قواعد و رویه‌های حاکم بر حل اختلافات: نوآوریها و ابداعات، مجموعه مقالات همایش بررسی جنبه‌های حقوقی سازمان جهانی تجارت، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، چاپ اول.
- انصاری، اعظم و حاجیان، محمدمهدی (1393)، «اعمال اصول کلی حقوقی در حل و فصل دعاوی اعضای سازمان تجارت جهانی»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال دوم، شماره هفتم.
- باقری، محمود (1391)، «ارزیابی استراتژی رفتار ویژه و متفاوت در قبال کشورهای با کمترین سطح توسعه یافتگی و در حال توسعه در سازمان تجارت جهانی»، فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 21.
- پیلتن، فرزاد (1391). «رژیم حقوقی حل و فصل اختلافات در سازمان تجارت جهانی»، دانشنامه حقوق و سیاست، شماره 17.
- شکیب منش، هدی و عباسی، زهرا (1393)، «بررسی تعارض میان رویه‌های حل اختلاف در سازمان تجارت جهانی و موافقت‌نامه‌های تجاری منطقه‌ای»، فصلنامه پژوهش نامه بازرگانی، شماره 70.
- کدخدایی، عباس (1376)، «نگرشی بر ساختار مرجع حل اختلاف در سازمان تجارت بین‌الملل»، مجله حقوقی دفتر خدمات حقوق بین‌الملل، شماره 21.
- Bohanes, Jang & Garza, Fernanda (2012), “Going beyond stereotypes: participation of developing countries in WTO dispute settlement,” Trade Law and Development, Vol.4, No.1.
- Chase, Kerry (2006), “Multitaloreral Compromised Mysterious origins of GATT”, Article XXTV, World Trade Review, Vol.5, No.1.
- Mitchell, Andrew (2006), “A legal principle of Special and differential treatment for WTO disputes”, World Trade Review, Vol.5, No.3.
- Qureshi, Ashifh (2003), “Participation developing countries in the WTO dispute settlement system”, Journal of African Law, Vol.24, No.2.
- Bohi, Kristin (2009), “Problems of developing country access to WTO dispute settlement”, available at: http://www.student.org.kentlaw.ilt.edu
- Besson, Fabieng & Racem, Mehdi (2004), “Is WTO dispute settlement biased against developing countries?”, available at: http://www.ecomed.net
- Bown, Chad & Moekman, Bernard (2005), “WTO dispute settlement and the missing development country cases: engaging the private sector”, available at: http://www.ideas.repec.org
- Horn, Henrik & Mavroidis, Petros c. & Nordastrom, Haka, (1999), “IS the use of the WTO dispute settlement system biased?”, available at: http://www.econ_kaw.se