سازمان جهانی گمرک با رویکرد بررسی موانع پیش روی گمرک جمهوری اسلامی ایران در این سازمان

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

علی طباطبایی ¹ , عباس ثابتی ²

1 - استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده‌ علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، گروه علوم سیاسی
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته‌ی علوم سیاسی، دانشکده‌ علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

تاریخ دریافت : 1389/09/10 تاریخ پذیرش : 1389/11/25 تاریخ انتشار : 1389/12/25

کلید واژه: جهانی شدن, تجارت جهانی, واژگان کلیدی: سازمان جهانی گمرک (WCO), گمرک ج.ا. ایران, چالشها,

چکیده مقاله :

چکیده سازمان جهانی گمرک در سال 1947، در ابتدا با تأسیس کمیته گمرکی حاصل از موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت (گات) شروع به کار و در سال 1952 به نام شورای گمرکی و در نهایت در سال 1994 به نام سازمان جهانی گمرک به یک نهاد بین المللی و جهانی تبدیل شد. این سازمان در حال حاضر 162 عضو دارد و تنها مرجع ذیصلاح مسائل و امور گمرکی در جهان است. ایران در سال 1373 عضو رسمی این سازمان گردید که همواره با توجه به چالش های موجود در بخش های سیاسی و اقتصادی که منبعث از زیر ساخت های این بخش ها می باشد، در راه رسیدن به منافع و مزایای این سازمان نتوانسته بهره کافی را ببرد. با توجه به از بین رفتن مرزهای فیزیکی، تأثیر سازمان های بین المللی در کسب منافع ملی کشورها و همچنین نقش تجارت جهانی در اقتصاد ملی کشورها مشهود می باشد. باعنایت به مزایای جغرافیایی و منطقه ای ایران، لزوم حضور فعال گمرک ایران در سازمان های همکاری تجاری بین المللی و منطقه ای و برخورداری از علم و تکنولوژی روز دنیا در جهت حفظ منافع کشور نمود بیشتری پیدا نموده و نقش گمرک حساس تر و اساسی تر می شود، لذا بازسازی و مکانیزه کردن گمرکات و ایجاد تجارت الکترونیک و ایجاد روش تک پنجره ای نمودن تشریفات گمرکی می تواند باعث جلوگیری از فرصت سوزی و ایجاد مکان امن رقابت بازارهای تجاری، جهت جذب سرمایه گذاریهای خارجی در منطقه شود. در این تحقیق سعی شده است گوشه ای از چالش های پیش روی ایران در این سازمان در بخش های سیاسی و اقتصادی و موانع قانونی موجود بازگو شود.

چکیده انگلیسی:

Abstract The world customs organization was established with customs committee taken from trade and tariff general agreement in 1947, changed to customs council in 1952 and finally to the world customs organization in 1994 as a global and international institute. This organization has 162 members at the time being and it is the only authorized reference for the customs affairs in the world.  Iran was accepted as the official member of this organization and despite of existing challenges in the political and economic parts originated from its infrastructure, in the way of achieving of interests and advantages of this organization could not achieve to its best goals and purposes. Due to elimination of physical borders, the international organizations affects in achieving the national interest and also the role of global trade in national economics and countries development is much highlighted. Due to Iran regional and geographical advantages, Iran active presence necessity in the regional and international trade cooperation organization and access to the world up-dated science and technology for the country  preservation has come to the surface and role of customs gets more essential and sensitive, so rebuilding and mechanizing of the customs and creating the electronic trade and single window method of customs formalities could prevent the time killing and creating a secure space for creating trade competitive markets and attracting the regional foreign investments. In this paper, it is tried some of Iran facing challenges in this organization in the political and economical parts and existing legal obstacles would be mentioned.    

منابع و مأخذ:

منابع

1. بهشتیان، محمود، آشنایی با سازمان جهانی گمرک و سیستم هماهنگ شده، 1383، چاپ اول، تهران، انتشارات گمرک جمهوری اسلامی ایران.


2. طباطبایی، سید علی، ایران و سازمان های بین المللی در ابتدای هزاره سوم، 1386، تهران، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژی


3. آساکورا، هیرونوری، تاریخ جهانی گمرک و تعرفه، 1381، ترجمه مسعود کرباسیان، تهران، انتشارات گمرک جمهوری اسلامی ایران.


4. جمالی، مریم، تاریخچه گمرکات ایران، 1385، تهران، نشر قانون.


5. اعرابی، محمد، برنامه ریزی استراتژیک گمرک ج.ا.ایران، 1384، تهران، انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی.


6. قورچیان، نادر، کرباسیان، مسعود، بررسی نظام مدیریت سازمان گمرکات جهان در قرن 21، 1386، اقتصاد پنهان، معاونت پژوهش ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز.


7. دولوف، لوک و دیگران، راهبردهای نوسازی گمرک، 1384، ترجمه گروه مترجمین، تهران، انتشارات گمرک ج.ا.ایران.


8. بنایی، رضا، قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن، 1388، چاپ چهاردهم، تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.


9. طباطبایی، سیدعلی، راهکارهای ارتقای جایگاه ایران در سازمان های بین المللی، 1387، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت پژوهشی، دفتر گسترش تولید علم؛ مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.


10. آگوستین، کشورهای در حال توسعه و سازمان جهانی تجارت، فرصت‌ها و چالش‌ها، 1376، ترجمه احمد یزدان‌پناه و سیف‌اله صادقی یارندی، تهران، موسسه مطالعاتی پژوهش‌های بازرگانی.


11. کرباسیان، مسعود، گمرک و نقش آن در تجارت الکترونیک، 1387


12. کمیجانی، اکبر، بررسی جنبه های اقتصادی و حقوقی الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی، 1376، سایت قوانین ایران.


13. ممیز، لیلا، آثار جهانی شدن اقتصاد بر سیاست خارجی ایران، 1388، اندیشکده روابط بین الملل


14. علی محمد، مریم، گمرک الکترونیک، 1379، تهران، دفتر همکاریهای بین الملل گمرک ایران.


15. دفتر همکاریهای بین الملل گمرک ایران، کنوانسیونهای بین المللی گمرکی، 1388، ، دفتر همکاریهای بین الملل گمرک ایران.


16. دفتر همکاریهای بین الملل گمرک ایران، مجموعه مقاله های همایش نقش گمرک ایران در اجرای برنامه سوم توسعه کشور.


17. دفتر همکاریهای بین الملل گمرک ایران، نقش گمرک جمهوری اسلامی ایران در تجارت خارجی و روابط بین الملل


18. مرکز آموزش و تحقیقات گمرک ایران، موافقتنامه های بین المللی امور گمرکی، 1370، نشریه شماره 6.


19. مرکز آموزش و تحقیقات گمرک ایران، سازمان های بین المللی گمرکی، 1370، نشریه شماره 9.


20. مرکز آموزش و تحقیقات گمرک ایران، قاچاق و تخلفات گمرکی، 1370، نشریه شماره 5.


21. مرکز آموزش و تحقیقات گمرک ایران، اسناد و مصوبات شورای همکاری گمرکی، 1373، نشریه شماره 18، انتشارات مدرسی.


22. مرکز آموزش و تحقیقات گمرک ایران، تئوری و اصول متداول مدیریت روش های گمرکی، 1371، نشریه شماره 11.


23. ثابتی، عباس، سازمان تجارت جهانی، 1388.


24. غفوری، محمد، سرشت جهانی شدن، زمینه ها و چالش های آن، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 208-207.


25. توسلی نائینی، منوچهر، تاثیرات جهانی شدن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره ۱۹۸ ـ ۱۹۷.


26. موسسه تدبیر اقتصاد، تهران، نقش سازمان بین‌المللی اقتصادی در فرآیند جهانی شدن و تاثیر آن بر امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۲.
    
    
    1. “Agreement on implementation of article VII of the GATT”, WCO, 2000.
    
    
    2. WCO Strategic Plan (years 2002/2003-2004/2005).
    
    
    3. The International Convention on the Harmonized System, 1997.
    
    
    4. “Customs valuation considerations”, WCO, 2002.
    
    
    5. “E-Customs”, WCO, 2001.
    
    
    6. “Discussion paper on environment scan”, WCO, 2003.
    
    
    7. GATT, “the results of the Uruguay found of multilateral trade negotiations-the legal texts”, Geneva: GATT Secretariat, 1998.
    
    
    8. Mundell, Robert A., “Tariff preferences and the terms of trade”, Manchester school of economic and social studies, 1964.
    
    
    9. Panagharya, Arvind, “Some simple welfare results on customs unions and free trade areas”, 1999.
    
    
    10. Riezman, Raymond, “A 3x3 model of customs unions”, Journal of international economics 9, 1979.
    
    
    11. Srinivasan, T.N., “Common external tariffs of a customs unions: alternative approaches”, Japan and the world economy 9. 1997.
    
    
    12. Lipcey, R., “The theory of customs unions: A general survey”, Economic journal, Vol. 10, No. 3, 1997.
    
    
    13. Krueger, Anne O., “Free trade agreements as protectionist devices: rules of origin”, London, 1999.
    
    
    14. Gehrels, Franz, “Customs union from a single-country viewpoint”, Review of Economic Studies 24, 1956.
    
    
    15. Bhagwati, Jagdish, “Trade-diverting customs unions and welfare improvement: A clarification”, Economic Journal 81, 1971.
    
    
    16. Meade, James E., “The theory of customs unions”, Amsterdam: North-Holland, 1955.