جایگاه آسیای مرکزی و افغانستان در مشارکت راهبردی ایران و چین
محورهای موضوعی : روابط بین الملل
سید حسن میرفخرایی
1
(دانشیار گروه روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی)
کلید واژه: ایران, چین, آسیای مرکزی, افغانستان, مشارکت راهبردی,
چکیده مقاله :
برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های مشترک ایران و چین زمینه‌ساز توسعه سطح مناسبات دو کشور به مشارکت جامع راهبردی را فراهم آورده است. این امر در یک بستر دو دهه‌ای از مناسبات دوجانبه تهران و پکن و در چارچوب بسته‌ای از منافع مشترک در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی به وقوع پیوسته است. در عین حال، هر سه معیار انطباق راهبردی، عدم قطعیت محیطی و اصل سیستمی نیز در شکل‌گیری مشارکت راهبردی ایران و چین به طور کیفی تحقق یافته‌اند. در این فراخور، توجه به شبکه مشارکت‌های راهبردی چین به خوبی نشان می‌دهد نقش جمهوری اسلامی ایران در این شبکه به صورت ایزوله و مجزای از دیگر شرکای چین برای این قدرت نوظهور جهانی نخواهد بود. در این میان حوزه منطقه‌ای آسیای مرکزی و افغانستان که تا سال 2013 همگی مدل‌های متعددی از اسناد مشارکت راهبردی را با چین به امضا رسانده‌اند، بسیار حائز اهمیت است. مقاله حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که آسیای مرکزی و افغانستان چگونه بر مشارکت راهبردی ایران و چین تأثیر می‌گذارد؟ در پاسخ باید تأکید کرد که سه معیار ژئوپلیتیک راهبردی، ژئواکونومی پیوندی و چندجانبه‌گرایی غیرغربی عواملی است که در راستای تحکیم مشارکت راهبردی ایران و چین به واسطه مشارکت کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان اثر خواهند گذارد. این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از الگوی مشارکت راهبردی ارائه شده توسط توماس ویلکنیز در پی پاسخ به پرسش اصلی است.
The 25-year plan of joint cooperation between Iran and China has paved the way for upgrading the level of relations between the two countries to comprehensive strategic partnership. This has taken place in the context of two decades of bilateral relations between Tehran and Beijing and within the framework of common interests at the national, regional and international levels. At the same time, all three criteria of strategic compliance, environmental uncertainty, system principle and strategic fit in the formation of strategic partnership between Iran and China have been qualitatively met. In this regard, considering China's network of strategic partnerships clearly shows that the role of Iran in this network will not be isolated from other Chinese partners. Among these partners, Central Asian states and Afghanistan, which by 2013 have all signed several models of strategic partnership documents with China, have significant importance. This paper aims to answer the question of how Central Asia and Afghanistan affect the strategic partnership between Iran and China. Responsively, the three criteria of strategic geopolitics, linkage of geoeconomics and non-Western multilateralism are the factors that will influence the strengthening of Iran-China strategic partnership through the participation of Central Asian countries and Afghanistan. The paper seeks to answer the main question using a descriptive-analytical method and using the strategic partnership model presented by Thomas Wilkins.
_||_