نقد تکاملی جوزف کرول از تصویر دوریان گری: ارزیابی انتقادی

محورهای موضوعی : فلسفه

غزاله عزیزی ¹ (دانش‌آموخته‌ی دکتری فلسفه هنر، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
هادی صمدی ² (استادیار گروه فلسفه، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/07/02 تاریخ پذیرش : 1400/07/02 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: نقد ادبی تکاملی, سازش, تصویر دوریان گری, روان‌شناسی تکاملی,

چکیده مقاله :

در نقد ادبی تکاملی از منظر نظریه‌ی تکامل داروینی شاهکارهای ادبی نقد می‌شوند. هدف عمده ی این سنخ نقد آن است که با نگاهی نو، نوری تازه بر هزارتوهای غامض روابط انسانی بتاباند. جوزف کرول از سردمداران نقد ادبی تکاملی است و معروف‌ترین نقد وی بر تصویر دوریان گری، اثر اسکار وایلد، نگاشته شده است. این مقاله مروری انتقادی است بر نقد تکاملی کرول از شاهکار وایلد. دعوی مقاله آن است که کرول در نقد خود با این دشواری روبه‌روست که هدف اصلی کنش‌های آدمی از منظر تکامل زیستی بقا و تولید مثل است در حالی که وایلد هدفی مغایر با این را برای قهرمان داستان خود، دوریان، معرفی می کند. نقد کرول یک نقد ادبی با ارزش است اما شاید نتوان آن را یک نقد ادبی تکاملی تمام عیار به‌حساب آورد زیرا توجه کرول عمدتاً معطوف به روان‌شناسی تکاملی است در حالی‌که از تکامل فرهنگی و لایه های فرازیستی انسان در نقد خود بهره نمی برد. با نگاه به نظریه هایی نظیر آراء دی وال می توان این نقد را بیشتر به یک نقد ادبی تکاملی نزدیک کرد.

چکیده انگلیسی:

In evolutionary literary criticism, literary masterpieces are criticized from the perspective of Darwinian theory of evolution. The main purpose of this type critique is to shed new light on the ambiguous labyrinths of human relations with a new look. Joseph Carroll is one of the leaders in evolutionary literary criticism, and his most famous critique is based on Oscar Wilde's Dorian Gray. This article is a critical review of Carroll's evolutionary critique of Wilde's masterpiece. The article argues that Carroll faces this difficulty in his critique that from the evolution viewpoint the biological main purpose of human actions is survival and reproduction, Wilde, on the other hand, introduces an opposite goal to his protagonist, Dorian. Carroll's critique is a valuable literary critique, but it may not be considered a full-fledged evolutionary literary critique because Carroll's focus is primarily on evolutionary psychology and does not use the cultural evolution beyond biological levels in this critique. While by using theories such as De waal's views, this critique can be brought closer to an evolutionary literary critique.