بررسی رابطه‌ی حقایق عینی اخلاقی و نگاه مؤمنانه به حیات اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری و سی. اس. لوئیس
محورهای موضوعی : فلسفه
کلید واژه: واژگان کلیدی: اطلاق‌گرایی, نسبیت‌گرایی, عینیت‌گرایی, استاد مطهری, سی. اس. لوئیس,
چکیده مقاله :
چکیده در این نوشتار، با توجه به نگاه عینی گرایانه ی سی. اس. لوئیس به اخلاق و باور به نوعی نسبیت در رفتار های اخلاقی، و هم‌چنین نگاه مؤمنانه ی او به حیات اخلاقی انسان، به تبیین بخشی از فلسفه ی اخلاق استاد مطهری خواهیم پرداخت و با توجیه اعتقاد ایشان به نسبیت رفتارها و آداب اخلاقی در جوامع مختلف بشری، این مدعا را پی خواهیم گرفت که ایشان نیز اصول و ارزش های اخلاقی را، مطلق، جاودان و حقیقی و به طور کلی عینی می دانند و از نگاه مؤمنانه، به عنوان پشتیبان و مبیّن این ارزش های اخلاقی، حمایت می کنند. با مقایسه ی تطبیقی میان گفتار فلسفی این دو فیلسوف این امر آشکار خواهد شد اصول و ارزش های متعالی اخلاق تنها با باور به اطلاق و جاودان بودن ارزش های اخلاقی و تصدیق وجود خداوند به عنوان حامی این حیات اخلاقی محقق خواهد شد و باور به نسبیت گرایی فرااخلاقیِ متأثر از دیدگاه مادی گرایانه به عالم هستی، نمی تواند این اصول و ارزش های مقدس و متعالی را به گونه ای مناسب، موجه سازد.
Abstract In this paper, according to C. S. Lewis's approach to moral objectivism and belief in some sort of relativism in ethical behavior, and also considering his theistic view to human moral life, we will explain part of moral philosophy Motahari and to justify his belief in moral relativism in behaviors and customs in various societies human, we will follow this claim that Motahari, like Lewis, belief that moral values is absolute, eternal and true and generally objective, and he supported of theistic view as backup and represents of moral values. By comparison between these philosophical discourses of two philosophers will be obvious that transcendent moral principles and values can be achieved only by believe in absolute and eternal moral values and believe in existence of God as the protector of this moral life and will be obvious that believe in Meta-ethics relativism, that influenced by the materialist view of the universe, can’t justify properly this transcendent and holy principles and values.
منابع
قرآن کریم.
باربور، ایان، علم و دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، 1389ش.
طباطبایی، محمدحسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج2، انتشارات صدرا، 1364ش.
فرانکنا، ویلیام کی، فلسفه اخلاق، ترجمه هادی صادقی، موسسه فرهنگی طه، قم، 1376ش.
کاپلستون، فردریک چالز، تاریخ فلسفه غرب، ج8، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، انتشارات علمی فرهنگی و سروش، تهران، 1370ش.
مطهری، مرتضی، اسلام و مقتضیات زمان، ج1، انتشارات صدرا، تهران، 1364ش.
همو، اسلام و مقتضیات زمان، ج2، انتشارات صدرا، تهران، 1370ش.
همو، ختم نبوت، انتشارات صدرا، تهران، 1372ش.
همو، عدل الهی، انتشارات صدرا، تهران، 1372ش.
همو، فلسفه اخلاق، انتشارات صدرا، تهران، 1390ش.
همو، مجموعه آثار، ج 2، 3، 13،16، 22، انتشارات صدرا، تهران، 1377ش.
همو، یادداشتهای شهید مطّهری، ج9، انتشارات صدرا، تهران، 1378ش.
ملکیان، مصطفی، مشتاقی و مهجوری: گفتوگوهایی در باب فرهنگ و سیاست، نشر نگاه معاصر، تهران، 1385ش.
Baggett, David & Walls, Jerry L., Good God: The Theistic Foundations of Morality, Oxford University Press, New York, 2011.
Kant, I., Critique of Practical Reason, New York, Dover Publications, 2004.
Lewis, C. S., “The Abolition of Man”, Ebook: Availeble From: http://www.columbia.edu/cu/augustine/arch/lewis/abolition1.htm, 1943.
Lewis, C. S., Mere Christianity, San Francisco, HarperCollins, 2001.
Lewis, C. S., Miracles, New York, HarperCollins, 2002.
Ruse, M., Taking Darwin Seriously, New York, Prometheus Books, 1998.
Ruse, M. and Wilson, E. O., The Evolution of Ethics, New Scientist, No.17, 1989, pp.28-105
Strandberg, C., Moral Reality: A Defence of Moral Realism, Lund: Lund University, 2004.
Wainwright, W. J., Religion and Morality, Burlington: Ashgate Publishing Limited, 2005.