مطالعه ای تطبیقی درباره غایتمندی عالم طبیعت در کلام اهل سنت و فلسفه اسلامی

محورهای موضوعی : فلسفه

منیره سیدمظهری ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1393/08/19 تاریخ پذیرش : 1393/08/19 تاریخ انتشار : 1384/04/01

کلید واژه: غایتمندی, حکمت, طبیعت شیء, کون و فساد, عنایت, حرکت جوهری,

چکیده مقاله :

یکی از پرسشهای عمومی مربوط به افعال الهی آن است که آیا اعمال خداوند دارای غرض و غایت است یا آن که افعال او بدون هیچ غایت خاصی انجام می‌پذیرد. بحث غایت و علل غایی ارتباط وثیقی با مساله حکمت الهی دارد و از افضل مباحث حکمت به شمار می‌رود؛ زیرا با ابطال غایات و انکار علیت غایی در دایره وجود، تعطیل عالم از یک فاعل الهی و بلکه اصلاً تعطیل از هرگونه فاعلی در عالم لازم می‌آید. از اینروست که برخی از حکما و متکلمان عنوان حکمت خدای تعالی را بر این بحث گذارده‌اند.(لاهیجی، 1362؛ ص73)

چکیده انگلیسی:

One of the general questions regarding the divine actions is thatwhether divine actions have any finality and destination or they are freeof any destination. The debate on finality and ultimate causes have avery strong connection with divine theosophy and is recognized as oneof the most valuable issues in theosophy; because if we deny thefinality and ultimate causes in the realm of existence, it would lead tothis conclusion that the cosmos would be void of a divine actor or anykind of actor. Hence, some philosophers and theologians have namedthis topic as " of wisdom transcendent God".(Lahiji, 1362, p. 73)