علیتِ فیزیکی: توصیف علیت بر پایه‌ی مفاهیم فیزیکی
محورهای موضوعی : فلسفه
کلید واژه: واژگان کلیدی: علیت, تعیین‌گرایی, ناتعیین‌گرایی, علیتِ احتمالی, نظریه‌ی فرایندی, نظریه‌ی انتقالی, نظریه‌ی کمیتِ پایستار,
چکیده مقاله :
چکیده در سده ی گذشته، فیلسوفان در مفهومِ علیت بازنگری ژرفی کرده اند. نخست بدان سبب که مفاهیم سنتی پاسخ گوی درکِ نوین از علیت نبوده است و دیگر اینکه مفاهیم تازه ای در علمِ نوین تعریف شده اند که می توانند آغاز و بنیاد خوبی برای ساختنِ نظریه هایی پیشروتر باشند. در این پژوهش، در پی معرفی این گونه از نظریه ها هستیم که نظریه ی فرایندیِ علیت و نظریه ی کمیت پایستار دو نمونه ی برجسته و کامیاب از آن‌هاست. آغاز بحث ما، بی تردید، نظریه ی انتظام هیوم به عنوان آغاز گر این بحث ها خواهد بود و سپس روند شکل گیریِ نظریه های نوین را که با نقد نظریه ی مذکور و افزودن یافته های فلسفی و فیزیکی تازه به آن شکل گرفته اند، پی خواهیم گرفت. از این رو گام بعدی ما معرفی نظریه ی احتمالی و پس از آن نظریه های انتقالی، فرایندی و کمیت پایستار خواهد بود.
Abstract Abstract: In the last century, philosophers have profoundly revisited the concept of causation. Primarily because the traditional conceptualizations were not compatible with our new understanding of causation, and also because some of the recent conceptualizations in modern science can establish a proper foundation to start constructing more progressive theories. Our goal, in this research, is to introduce such theories, amongst which the Process theory of causation and the Conserved quantity theory are two dominant and successful examples. We undoubtedly start our discussion with Hume’s Regularity theory of causation, and then we will follow the formation process of the modern theories which have been shaped by criticizing this theory and adding to it the new findings in philosophy and physics. Therefore, our next step will be introducing the Probabilistic theory of causation and after that the transition theory, the process theory and the conserved quantity theory of causation.
منابع
Cartwright, N., How the Laws of Physics Lie, New York, Oxford University Press, 1999.
Dowe, P., Physical Causation, New York, Cambridge University Press, 2007.
_______, “Chance Changing Causal Processes”, in Cause and Chance: Causation in an Indeterministic World, Ed. Phil Dawe and Paul Noordhof, London, Routledge, 2004, pp.28-38.
_______, “Causal Process Theories”, in The Oxford Handbook of Causation, Ed. Helen Beebee and Others, Digital book, New York, Oxford University Press, 2009.
Eells, E., Probabilistic Causality, New York, Cambridge University Press, 1996.
Hitchcoch, C., “Probabilistic Causation”, in Zalta, E.,(ed.) Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2010, Online, Available http:
http://plato.stanford.edu/entries/causation-probabilistic/ (accessed June 2012).
Hume, D., An Enquiry Concerning Human Understanding, Peter millican (ed.), New York, Oxford University Press, 2007.
_______, A Treatise of Human Nature, ed. L.A. Selby-Bigge, Clarendon, Oxford University Press, 1978.
Kistler, M., “Reducing Causality to Transmission”, Erkenntnis, 48, 1998, pp.1-24.
Reichenbach, H., The Direction of Time, California, University of California Press, Printed version, 1971.
Salmon, W., Causality and Explanation, Oxford University Press, 1998.
Simpson, E.H., “The Interpretation of Interaction in Contingency tables”, Journal of the Royal Statistical Society, (Series B) (Methodological), Vol.13, No.2, 1951, pp.238–241.
Suppes, P., A Probabilistic Theory of Causality, Amesterdam, North-Holland Publishing Company, 1970.