بررسی اثر تنش خشکی بر مؤلفه‌های جوانه‌زنی هفت رقم گندم
محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر
وحید جاجرمی
1
(گروه زراعت، گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بجنورد، بجنورد - ایران.)
کلید واژه: تنش خشکی, گندم, مؤلفه‌های جوانه‌زنی,
چکیده مقاله :
تنش های محیطی به ویژه خشکی، از مهم ترین عوامل کاهش رشد در مراحل رشد و نمو گیاه به خصوص در مرحله جوانه زنی است. بدین منظور در این تحقیق عکس العمل هفت رقم گندم با نام های آذر، امید، دروم D/786-19))، طبسی، کراس ارونـد، اروند، G73-20 به تنش خشکـی در طی مراحل جوانه زنی در سطـوح خشکی صفر، 3- ، 6- ، 9- ،12- و 15- بار که با استفاده محلول پلی اتیلن گلیکول (PEG) 6000 اعمال شد، آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد اجرا شد. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: درصد جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی، میانگین سرعت جوانه زنی، ضریب سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و طول ساقه چه. بین کلیه ارقام و سطوح مختلف تنش در تمامی صفات تفاوت معنی داری وجود داشت و اثر متقابل فقط در سرعت جوانه زنی و طول ساقه چه معنی دار شد. بذور در سطح تنش خشکی 15- بار قادر به جوانه زنی نبودند. بیش ترین درصد جوانه زنی در رقم G73--20 و کم ترین درصد جوانه زنی را رقم اروند با 36 درصد دارا بود. بیش ترین میانگیـن زمان جوانه زنی از رقم اروند به دست آمد. رقم طبسی دارای بیش ترین میانگین سرعت جوانه زنی و رقم کراس اروند بیش ترین ضریب سرعت جوانه زنی را بدست آورد. بیش ترین طول ریشه چه متعلـق به رقـم کراس با اروند 58/63 میلـی متر بود. بیش ترین طـول ساقه چه در رقم آذر با61/15میلی متر مشاهده شد. با افزایش سطوح تنش خشکی از میزان کلیه صفات کاسته شد ولی طول ساقه چه بیش ترین کاهش را داشت. به طور کلی می توان گفت در بین ارقام مورد بررسی اروند و امید حساس ترین و G73-20 متحمل ترین رقم بود.
Environmental stress, especially drought stress, can play an important role in the reduction of the plant growth stage, specifically during germination in arid and semi arid regions in Iran.. In order to study the effects of drought stress on germination indices in wheat cultivars, an experiment was conducted in factorial form, using a completely randomized design of four replications. In this experiment, seven wheat cultivars (azar, omid, dorom(D/786-19), tabaci, keraceharvand, arvand, G73-20) were evaluated in six levels of drought treatment (distilled water,-3,-6,-9,-12,-15 bar).Results indicated significant differences among cultivars, and drought stress levels. In all traits, a significant decrease was observed with increase in stress level. It seems that the length of stem among the other traits has more sensitivity to drought stress. Drought stress reduces the radical length at more than -6 bars. Keraceharv and variety has the longest length of root with 63.58 mm. Azar had the longest length of pummel. The highest germination percentage belonged to Gv 3-20 (78%). The lowest germination percentage belonged to Arvand with (36%).The percentage of germination and the velocity of germination lessened when drought stress exceeded more than -12bars. Gv 3-20, tabaci had the highest velocity of germination. The highest coefficient of velocity of germination belonged to tabaci. Traits in tolerant cultivars did not show a significant decline up to -3 bars. The most tolerant cultivars were G73-20i. Considering all germination indices, Arvand and omod were the susceptible cultivar.
_||_