مدل ساختاری حساسیت بین‌فردی بر اساس ترومای دوران کودکی باتوجه‌به نقش واسطه احساس ناکامی و ناامیدی در دانشجویان زن علوم پزشکی

سرکشیکیان, سید مهدی; خلج, احمد رضا; یاری زنگنه, مرضیه

doi:10.71801/jzvj.2024.1188843

کد مقاله : jzvj-1188843 بازدید : 117 صفحه: 16 - 33

10.71801/jzvj.2024.1188843

نوع مقاله: پژوهشی

مدل ساختاری حساسیت بین‌فردی بر اساس ترومای دوران کودکی باتوجه‌به نقش واسطه احساس ناکامی و ناامیدی در دانشجویان زن علوم پزشکی

محورهای موضوعی : فصلنامه زن و جامعه

سید مهدی سرکشیکیان ¹ , احمد رضا خلج ² , مرضیه یاری زنگنه ³

1 - دانش آموخته گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی رودهن، تهران، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، واحد علوم پزشکی قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
3 - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

تاریخ دریافت : 1403/01/09 تاریخ پذیرش : 1403/06/03 تاریخ انتشار : 1403/08/08

کلید واژه: ترومای دوران کودکی, احساس ناکامی, ناامیدی دانشجویان زن, حساسیت بین‌فردی,

چکیده مقاله :

هدف: هدف از انجام پژوهش، آزمون برازندگی مدل ساختاری حساسیت بین‌فردی بر اساس ترومای دوران کودکی باتوجه‌به نقش واسطه احساس ناکامی و ناامیدی در دانشجویان زن در دانشجویان علوم‌پزشکی دانشگاه آزاد استان قم بود.

روش‌: این پژوهش در زمره پژوهش‌های بنیادین و از نوع توصیفی _ همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان زن علوم‌پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی قم تشکیل دادند که در سال تحصیلی 1401-1402 مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه به تعداد 200 نفر در نظر گرفته شد که به شیوه نمونه‌گیری در دسترس به پژوهش وارد شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های ترومای دوران کودکی برنستاین و همکاران (2003)، پرسش‌نامه حساسیت بین‌فردی بایس و پارکر (1989)، پرسش‌نامه احساس ناکامی گیلبرت و آلن (1998) و پرسش‌نامه احساس ناامیدی بک (1974) به شکل مستقیم برای اندازه‌گیری و گردآوری اطلاعات استفاده شد. داده‌های گردآوری شده به روش ماتریس همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. از نرم‌افزار spss26 و pls3 برای آنالیز داده‌ها استفاده شد.

یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد شاخص‌های مدل پیشنهادی از برازش قابل‌قبولی برخوردار است. نتایج نشان داد در سطح 95/0 درصد اطمینان احساس ناکامی و ناامیدی اثر مستقیم بر حساسیت بین‌فردی دانشجویان زن دارند و ترومای دوران کودکی اثر مستقیم بر حساسیت بین‌فردی نداشت. نتایج بوت استروپ مشخص کرد ترومای دوران کودکی اثر غیرمستقیم به‌واسطه احساس ناکامی بر حساسیت بین‌فردی دانشجویان زن دارند.

نتیجه‌گیری: ترومای دوران کودکی و احساس ناکامی و ناامیدی می‌توانند حساسیت بین‌فردی را به شکل مستقیم و غیرمستقیم تحت‌تأثیر قرار دهند.

چکیده انگلیسی:

Introduction: The purpose of this research was to examine the fit of the structural model of interpersonal sensitivity based on traumatic childhood experiences with regard to the mediating role of feelings of failure and disappointment in female students in medical students of the Islamic Azad University of Qom Province.

Methods: As a fundamental study, the current research was descriptive-correlational in which the structural equation modeling was used. The statistical population of the research comprised all female medical students of the Islamic Azad University of Qom Province who were studying in the academic year 2022-2023. The sample size comprised 200 individuals who were included in the research through available sampling method. Bernstein et al.'s childhood trauma questionnaire (2003), Boyce and Parker's interpersonal sensitivity measure (1989), Gilbert and Allen's feeling of failure questionnaire (1998) and Beck's hopelessness scale (1974) were directly used to collect and analyze the data. The collected data were analyzed by correlation matrix and structural equation modeling. SPSS 26 and pls3 software were used for data analysis.

Findings: The findings of the research showed that the indicators of the proposed model had an acceptable fit. The results showed that at 0.95% level of confidence, feeling of failure and disappointment had a direct effect on interpersonal sensitivity of female students, and traumatic childhood experience had no direct effect on interpersonal sensitivity. Bootstrap results indicated that traumatic childhood experience had an indirect effect on the interpersonal sensitivity of female students mediated by feeling of failure.

:Conclusion: Traumatic childhood experience and feeling of failure and disappointment in female medical students of Islamic Azad University of Qom Province can directly and indirectly affect interpersonal sensitivity

منابع و مأخذ:

1-Hamidi F, Hasanpour Khademi F. The effect of psycho-demonstrating on social and interpersonal anxiety of female teenagers in the second year of high school. Knowledge and research in applied psychology. 2022; 23(87),125-136. Doi: 10.30486/JSRP.2020.1880492.2099. [In Persian].

2- You Z, Zhang Y, Zhang L, Xu Y, Chen X. How does self-esteem affect mobile phone addiction? The mediating role of social anxiety and interpersonal sensitivity. Psychiatry research. 2019 Jan 1; 271:526-31. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2018.12.040

3- Slanbekova GK, Chung MC, Karipbaev BI, Sabirova RS, Alimbayeva RT. Posttraumatic stress and interpersonal sensitivity: Alexithymia as mediator and emotional expressivity as moderator. Psychiatric quarterly. 2019 Mar 15; 90:249-61. DOI: https://doi.org/10.1007/s11126-018-9612-5

4- Anli G. Investigating the Relationship between Sense of Classroom Community and Interpersonal Sensitivity. International Journal of Progressive Education. 2019; 15(5),371-9. https://doi.org/10.29329/ijpe

5- Ahmadi Z, Amiri S, Kalantari M, Abedi MR, Molavi H. Cognitive Emotion Regulation Strategies Profile in students with high and low interpersonal sensitivity. Contemporary Psychology. 2020; 14(2), 15-25 Doi:10.29252/bjcp.14.2.15. [In Persian].

6-Ho GW, Chan AC, Chien WT, Bressington DT, Karatzias T. Examining patterns of adversity in Chinese young adults using the Adverse Childhood Experiences—International Questionnaire (ACE-IQ). Child abuse & neglect. 2019; Feb 1; 88,179-88. doi: 10.1016/j.chiabu.2018.11.009. Epub 2018 Dec 2.

7-Cuijpers P. The Challenges of Improving Treatments for Depression. JAMA. 2019; 320(24):2529–2530. doi:10.1001/jama.2019.17824

8- Salehian M, Makari S, Dastani S, Kiyomarthi, I. The effect of adverse childhood experiences, psychological distress and resilience on the depression of amateur athletes. Cognitive Psychology and Psychiatry, 2022; 9(2), 106-116. doi:10.32598/shenakht.9.2.106 . [In Persian].

9-Afifi TO, Taillieu T, Salmon S, Davila IG, Stewart-Tufescu A, Fortier J, Struck S, Asmundson GJG, Sareen J, MacMillan HL. Adverse childhood experiences (ACEs), peer victimization, and substance use among adolescents. Child Abuse Negl. 2020 Aug; 106,104504. doi: 10.1016/j.chiabu.2020;104504. Epub 2020 May 8. PMID: 32402816.

10-Hardy, A., Van de Giessen, I., Van den Berg, D. Chapter 10: Trauma, Posttraumatic Stress, and Psychosis. In J. C. Badcock & G. Paulik (Eds.) , a clinical introduction to psychoses: Foundations for clinical psychologists and neuropsychologists .2020; (pp. 223–243). Elsevier Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-815012-2.00010-9

11-Thomson P., Jaque, S.V. Creativity, Trauma, and Resilience. Lexington Books, Lanham, aryland.2019;https://www.amazon.com/Creativity-Trauma-Resilience-Paula-Thomson/dp/1498560202

12-Kwon SS, Jang Y, You JS, Lee CW, Yu H, Yoon J, Park YS, Ryoo HA, Lee D, Cho N, Ihm HK. Interpersonal sensitivity and childhood trauma in patients with major depressive disorder, bipolar I, and II disorder. European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience. 2023; May 17,1-1. DOI: 10.1007 / s00406-023-01619-5

13-Ahmadboukani S, Qamari Givi H, Kayani A, Rezaei Sharif A. Childhood experiences and depressive-suicidality syndrome: Investigating the mediating role of rumination and neutral belongingness. Law enforcement medicine, 2021;11(1), 0-0. Doi: 10.30505/11.1.2

14- Lasani S, Shahqalian M, Sarafaraz, M R, Abdullahi, Mohammad H. Predicting pathological narcissism based on childhood trauma and by deficits in self-compassion and shame. Journal of Psychological Sciences, 2021; 20(97), 77-87. [In Persian].

15-Hooshmandi F, Naemi A. The effectiveness of selfforgiveness training with a religious approach on vitality and failure tolerance of mothers of children with intellectual and developmental disabilities, J Modern Psychol Res ,2019;13(52):305-26. Dor: 20.1001.1.27173852.1397.13.52.15.9. [In Persian].

16-Ramirez-Castillo D, Garcia-Roda C, Guell F, Fernandez-Montalvo J, Bernacer J, Morón I. Frustration tolerance and personality traits in patients with substance use disorders. Front Psychiatr. 2019; 1-12. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2019.00421

17-McLaurin-Jiang S, Hannon EA, Seashore C, Orr CJ, Ritter V, Flower KB. Recent trends in infant car seat tolerance screening failure within a large health care system, 2014–2018. Hospital Pediatrics. 2019; 9(10), 813-7. DOI: 10.1542/hpeds.2019-0078

18-Khezri Moghadam N, Tashk A. The Effectiveness of Parent Management Training (PMT) on Frustration Tolerance and Adjustment of Adolescent Girls. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ). 2020; 9(8),111-22. Dor: 20.1001.1.2383353.1399.9.8.10.7. [In Persian].

19-Khakpour N, Mohamadzadeh Edmelaie R A, Sadeghi J, Nazoktabar H. The Effectiveness of Cognitive-Social Problem Solving Skills Training on Coping Strategies and Feelings of Failure in Female Adolescents with High-Risk Behaviors. IRANIAN JOURNAL OF PSYCHIATRIC NURSING (IJPN).2021; 9(1),77-88. Available from: URL: http://ijpn.ir/article-1-1734-en.html. [In Persian].

20- Molaei Yasavoli M, Fadakar Gabloo P, Khanjani Veshki S, Ahmad Bukani S. Psychometric properties of the Interpersonal Hopelessness Scale (IHS) in high school students. Research in Cognitive and Behavioral Sciences. 2021; Sep 23; 11(2),163-74.Doi: 10.22108/CBS.2022.129673.1556. [In Persian].

21-Brennan, G., Moffitt, T., Ambler, A., Harrington, H., Hogan, S., Houts, R., Caspi, A. tracing the origins of midlife despair: Association of psychopathology during adolescence with a syndrome of espair-related maladies at midlife. Psychological Medicine, .2023; 1-12. doi:10.1017/S0033291723001320

22-Augarde E, Gunnell D, Mars B, Hickman M. An ecological study of temporal trends in ‘deaths of despair’in England and Wales. Social psychiatry and psychiatric epidemiology. 2022; Jun; 57(6), 1135-44. DOI: https://doi.org/10.1007 / s00127-022-02251-9

23- Bernstein D. P., Stein, J. A., Newcomb, M. D., Walker, E., Pogge, D., Ahluvalia, T., & Zule, W. Development and validation of a brief screening version of the Childhood Trauma Questionnaire. Child Abuse and Neglect, 2003; 27 (2), 169-190

24-Garrusi B., Nakhaee, N. Validity and reliability of a Persian version of the childhood trauma questionnaire. Psychological Reports, 2009; 104, 509516.http://doi.org/10.2466/PR0.104.2.509-516. [In Persian].

25-Boyce P, Parker G. Development of a scale to measure interpersonal sensitivity. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 1989; 23(3), 341 -351.https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.3109/00048678909068294

26-Gilbert P, Allan S. The role of defeat and entrapment (arrested flight) in depression: an exploration of an evolutionary view. Psychol Med. 1998; 28(3),585 –598. doi: 10.1017/s0033291798006710

27-Beck AT,Weissman A, Lester D, Trexler L The measurement of pessimism: the hopelessness scale. Journal of consulting and clinical psychology, 1974; 42(6), 861.

28- Fung H. W, Lam, S. K. K., Chien W. T., Hung S. L, Ling, H. W. H., Lee V. W. P., Wang E. K. Interpersonal stress mediates the relationship between childhood trauma and depressive symptoms: Findings from two culturally different samples. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 2023; 57(7), 1052-1061. https://doi.org/10.1177/00048674221138501

29-Van Nieuwenhove K, Truijens F, Meganck R, Cornelis S, Desmet M. Working through childhood trauma-related interpersonal patterns in psychodynamic treatment: An evidence-based case study. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 2020; 12(1), 64. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/tra0000438

30-Krammer S, Kleim B, Simmen-Janevska K., Maercker A. Childhood trauma and complex posttraumatic stress disorder symptoms in older adults: A study of direct effects and social-interpersonal factors as potential mediators. Journal of Trauma & Dissociation, 2016; 17(5), 593-607. https://doi.org/10.1080/15299732.2014.991861

31-Gobout N, Morissette F, Cyr, G., Belanger C.. Cumulative childhood trauma and couple satifaction: examining mediating the role of mindfulness. Mindfulness, 2020; 11, 1723 -1733. https://doi.org/10.1007/s12671 -020 -01390 - x

32-Cunningham A, Renk K. Parenting in the context of childhood trauma: Self-efficacy as a mediator between attributions and parenting competence. Journal of Child and Family Studies, 2018; 27, 895-906. https://doi.org/10.1007/s10826-017-0899-x

33--McCormack L, Thomson S. Complex trauma in childhood, a psychiatric diagnosis in adulthood: Making meaning of a double-edged phenomenon. Psychological trauma: theory, research, practice, and policy, 2017; 9(2), 156. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/tra0000193

34-Szentágotai-TătarA, MiuA. C. Individual differences in emotion regulation, childhood trauma and proneness to shame and guilt in adolescence. PLoS One, 2016; 11(11), e0167299. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0167299

35-Ngozichukwuka, C. A. Exploring adult attachment in intimate relationships among women who were exposed to intimate partner violence in childhood: a convergent mixed methods approach. Theses (Ph.D), USF Tampa Graduate. 2021; https://digitalcommons.usf.edu/etd/9056

36-Ngwenya N, Barnett T, Groenewald C., & Seeley, J. Complex trauma and its relation to hope and hopelessness among young people in KwaZulu-Natal, South Africa. Vulnerable children and youth studies, 2021; 16(2): 166-177. https://doi.org/10.1080/17450128.2020.1865593

37- Serafini G, Lamis D. A, Aguglia A, Amerio A, Nebbia J, Geoffroy P. A, Amore M. Hopelessness and its correlates with clinical outcomes in an outpatient setting. Journal of affective disorders, 2020; 263, 472-479. https://doi.org/10.1016/j.jad.2019.11.144

38- Gambaro E, Mastrangelo M, Sarchiapone M, Marangon D, Gramaglia C, Vecchi C, Zeppegno P. Resilience, trauma, and hopelessness: protective or triggering factor for the development of psychopathology among migrants? BMC psychiatry, 2020; 20,1-15. https://doi.org/10.1186/s12888-020-02729-3

39-Haatainen K M, Tanskanen A, Kylmä J, Honkalampi K, Koivumaa-Honkanen H, Hintikka J, Viinamäki H. Gender differences in the association of adult hopelessness with adverse childhood experiences. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 2003; 38, 12-17. https://doi.org/10.1007 / s00127-003-0598-3

40-Bryant R A, Creamer M, O'donnell M, Forbes D, Felmingham K L, Silove D, Nickerson A. Separation from parents during childhood trauma predicts adult attachment security and post -traumatic stress disorder. Psychological Medicine, 2017; 47(11), 2028 -2035. DOI: https://doi.org/10.1017/S0033291717000472

41-Tortoriello G K, Hart W. Trait interpersonal vulnerability attenuates beneficial effects of constructive criticism on failure responses. British Journal of Psychology, 2019; 110(3), 594-613. https://doi.org/10.1111/bjop.12356

42-Mandel T, Dunkley D. M, Starrs C J. Self-critical perfectionism, daily interpersonal sensitivity, and stress generation: A four-year longitudinal study. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 2018; 40, 701-713. https://doi.org/10.1007/s10862-018-9673-7

43-Mathew M, Sudhir PM, Mariamma P. Perfectionism, interpersonal sensitivity, dysfunctional beliefs, and automatic thoughts: The temporal stability of personality and cognitive factors in depression. International Journal of Mental Health, 2014; 43(1), 50-72. https://doi.org/10.2753/IMH0020-7411430103

44-Chand L, A study of frustration tolerance in relation to achievement motivation and sports achievements. International Journal of Applied Research, 2015; 1(6), 92 -94. https://www.allresearchjournal.com/archives/2015/vol1issue6/PartC/1-6-30.1-245.

45-Liu F, Chen G, Liu Y. The impact of customer mistreatment on employee displaced aggression: The moderating effect of interpersonal sensitivity and moral identity. Frontiers in psychology, 2020; 11, 550978. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.550978

46-Van Kleef G A, De Dreu C K., Manstead A S. Supplication and appeasement in conflict and negotiation: The interpersonal effects of disappointment, worry, guilt, and regret. Journal of personality and social psychology, 2006; 91(1), 124. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.91.1.124

47-Marchetti I. Hopelessness: A network analysis. Cognitive Therapy and Research, 2019; 43 (3), 611 -619. https://doi.org/10.1007/s10608-018-9981-y

متن کامل:

Quarterly Journal of Women and Society Autumn 2024. Vol 15. Issue 59

Research Paper

Structural Modeling of Interpersonal Sensitivity based on Traumatic Childhood Experiences Mediated by Feeling of Failure and Disappointment in Female Students of Medical Sciences

Seyyed Mehdi Sarkeshikiyan1*,Ahmad Reza khalaj2, , Marzieh Yari Zanganeh3

1. PhD in Educational Psychology, Department of Educational Psychology, Roudhen Branch, Islamic Azad University, Roudhen, Iran

2. Master of Clinical Psychology, Department of Clinical Psychology, Qom Medical Sciences Unit, Islamic Azad University, Qom, Iran.

3. Assistant Professor Department of Knowledge and Information Science, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran

Received: 2024/03/28

Revised: 2024/05/08

Accepted: 2024/08/24

Abstract

Introduction: The purpose of this research was to examine the fit of the structural model of interpersonal sensitivity based on traumatic childhood experiences with regard to the mediating role of feelings of failure and disappointment in female students in medical students of the Islamic Azad University of Qom Province.

Methods: As a fundamental study, the current research was descriptive-correlational in which the structural equation modeling was used. The statistical population of the research comprised all female medical students of the Islamic Azad University of Qom Province who were studying in the academic year 2022-2023. The sample size comprised 200 individuals who were included in the research through available sampling method. Bernstein et al.'s childhood trauma questionnaire (2003), Boyce and Parker's interpersonal sensitivity measure (1989), Gilbert and Allen's feeling of failure questionnaire (1998) and Beck's hopelessness scale (1974) were directly used to collect and analyze the data. The collected data were analyzed by correlation matrix and structural equation modeling. SPSS 26 and pls3 software were used for data analysis.

Findings: The findings of the research showed that the indicators of the proposed model had an acceptable fit. The results showed that at 0.95% level of confidence, feeling of failure and disappointment had a direct effect on interpersonal sensitivity of female students, and traumatic childhood experience had no direct effect on interpersonal sensitivity. Bootstrap results indicated that traumatic childhood experience had an indirect effect on the interpersonal sensitivity of female students mediated by feeling of failure.

Conclusion:Traumatic childhood experience and feeling of failure and disappointment in female medical students of Islamic Azad University of Qom Province can directly and indirectly affect interpersonal sensitivity.

Use your device to scan and read the article online

DOI: 10.71801/JZVJ.2024.1188843

Keywords:

Traumatic childhood experience, feeling of failure, female tudents’disappointment, interpersonal sensitivity

Citation: Sarkeshikiyan S.M, khalaj A.R, yari zanganeh M. Structural modeling of interpersonal sensitivity based on traumatic childhood experiences mediated by feeling of failure and disappointment in female students of medical sciences. Quarterly Journal of Women and Society. 2024; 15 (59): 16-33.

*Corresponding author: Seyyed Mehdi Sarkeshikiyan

Address: PhD in Educational Psychology, Department of Educational Psychology, Roudhen Branch, Islamic Azad University, Roudhen, Iran.

Tell: 09101248929

Email: mehdikiyan110@gmail.com

Extended Abstract

Introduction

Interpersonal sensitivity is a concept defined by Boyce and Parker (1989) as redundant and excessive sensitivity to the behavior and feelings of others. This concept has also been suggested as sensitivity to social feedback, being wary of other people's reactions, worrying too much about other people's behavior and thoughts, and fearing real criticism. Interpersonal sensitivity has been identified as a feeling of personal inadequacy and frequent misinterpretations about the behavior of others, non-bold actions and avoidant interpersonal relationships (1). Extensive studies have shown that high interpersonal sensitivity is related to neuroticism, low self-esteem, onset and recurrence of depression, and social incompatibility (5). Also, another factor that can be effective in creating interpersonal sensitivity is traumatic childhood experiences. Traumatic childhood experience is a general term that can include things such as physical abuse and violence, sexual abuse, and emotional trauma (6)

Unhappy experiences in some periods, including childhood, have the greatest role on people's mental issues and can cause them to experience severe mental crises (9). The role of traumatic childhood experiences has been confirmed as a hidden factor in mental disorders. Traumatic childhood experiences include abuse, inattention and exposure to violence (10). Childhood difficulties lead to the damage of different nervous, physical, psychological and emotional systems (11).

On the other hand, one of the factors that can affect the interpersonal sensitivity of people is the feeling of failure (15). The feeling of failure occurs when a person encounters an unexpected failure or obstacle in achieving a desired goal that he/she expects to achieve, and tolerating failure refers to the ability to tolerate these unpleasant feelings (16).

The feeling of failure follows a situation called impossible escape, in such a way that the person initially feels defeated and seeks to escape, but cannot, and then experiences a feeling of failure (17). Also, disappointment is one of the other things that can affect the people’s level of interpersonal sensitivity. In today's world, complex emotional and psychological issues are plaguing the human being, which affect someone’s paths of progress and excellence, and sometimes make a dynamic and passionate person low and depressed. One of these negative feelings is disappointment, which sometimes may involve a person so much that it threatens his life and affects different areas of life (20). Disappointment is a negative attitude towards someone’s self, the world and the future, for which various definitions can be considered (21). According to Schneider's theory, disappointment is a shocking state that manifests with a feeling of helplessness and disinterest in life. Due to disappointment, the person becomes highly deactivated and cannot measure his life’s opportunities, and as a result, loses the power to adapt to changes in life. It should be noted that disappointed people face different life problems and do not find a solution to their problems in stressful situations (22).

Considering the importance of the above points as well as addressing students' issues in educational environments, it was felt necessary to conduct broad research on the aforementioned variables.

Considering the review of the related literature, no model was found to be fit and have examined the prediction of interpersonal sensitivity based on traumatic childhood experiences mediated by the feelings of failure and disappointment in female students; thus, it was felt necessary to carry out this research in this regard to take a step towards filling the gap in literature. In this vein, this research attempts to find answer to the following question: Is the structural modeling of interpersonal sensitivity fit based on traumatic childhood experiences mediated by the feeling of failure and disappointment in female medical students?

Methods

As a fundamental study, the current research was descriptive-correlational in which the structural equation modeling was used. The statistical population of the research comprised all female medical students of the Islamic Azad University of Qom Province who were studying in the academic year 2022-2023. Bernstein et al.'s traumatic childhood experiences questionnaire (2003), Boyce and Parker's interpersonal sensitivity measure (1989), Gilbert and Allen's feeling of failure questionnaire (1998) and Beck's hopelessness scale (1974) were directly used to collect and analyze the data.

The inclusion criteria comprised voluntary participation and personal consent to participate in the research, being a female student of one of the fields of medical sciences, and being in the age range of 18-50 years; on the other hand, the exclusion criteria comprised not completing the questionnaires, creating chaos in the research process and not spending enough time to participate in the research. Ethical considerations of the research comprised providing the participants with written information about the research, assuring the participants of the confidentiality of the obtained information and using it only for research purposes, the participants’ voluntary participation in the study, not registering their full name to keep their privacy, and obtaining written consent from the participants before collecting the data.

Regarding the inferential statistics and hypotheses testing, correlation matrix and structural equation modeling were used, also SPSS 26 and pls3 software were used for fit of the model.

Findings

The results showed that the relationship between traumatic childhood experiences and interpersonal sensitivity (r = 141.0, p < 0.05) was positive and significant. Also, the relationship between traumatic childhood experiences and feeling of failure (r = 399.0, p < 0.01), the relationship between traumatic childhood experiences and feelings of hopelessness (r = 425.0, p < 0.01), the relationship between feelings of hopelessness and interpersonal sensitivity (r = 258.0, p < 0.01), the relationship between feeling of failure and interpersonal sensitivity (r = .313, p < 0.01) was positive and significant.

The results of the structural equation modeling showed that the path of traumatic childhood experiences to interpersonal sensitivity (β = 0.024, T = 0.0326, p < 0.01) was insignificant and rejected; the path of traumatic childhood experiences to feeling of failure (β = .607, T = 12.093, p < 0.01) was significant and confirmed; the path of traumatic childhood experiences to disappointment (β = 390, T = 5.853, p < 0.01) was significant and confirmed; the path of disappointment to interpersonal sensitivity (β =0.166, T= 2.156, p < 0.01) was significant and confirmed, and the path of feelings of failure to interpersonal sensitivity (β = 430, T = 5.417, p < 0.01) p) was confirmed and significant.

As can be seen, the indirect path of traumatic childhood experiences mediated by the feeling of failure on interpersonal sensitivity (β = 0.261, T=5.153.261, p <0.01) was significant and confirmed; also, the indirect path of traumatic childhood experiences mediated by the feeling of disappointment on interpersonal sensitivity (β =.065, T = 2.059, p < 0.01) was significant and confirmed. The results showed that the model has a good fit. Also, the coefficient of determination of the estimated model for interpersonal sensitivity, disappointment and feeling of failure was estimated and reported as 0.295, 0.152 and 0.369, respectively.

Discussion

The purpose of this research was to examine the fit of the assumed model of the structural modeling of interpersonal sensitivity based on traumatic childhood experiences mediated by the feeling of failure and disappointment in female medical students.

The results showed that the assumed model had a good fit and that traumatic childhood experiences had an indirect effect on the interpersonal sensitivity of female students mediated by feelings of failure and disappointment in female medical students.

Like other studies, this research had some limitations, the most important of which being available sampling. Also, psychological characteristics of the participants may have affected the results.

The sample of the study included only female students, and considering the socio-cultural factors, this may have affected the generalization of the results at the ethnic and national levels. In the current research, variables such as parents' educational level, social class, economic conditions and marital status were not controlled, which could be potentially influential factors.

It should also be considered that the results of the current research depend on self-reporting tools such as questionnaires, and this can be along with subsequent downsides such as misrepresentation of responses. Also, the sample of this study included only students, and hence, it is suggested that further studies on other communities be conducted in order to enhance the generalizability of the results of the present study.

Conclusion

Traumatic childhood experience and feeling of failure and disappointment in female medical students of Islamic Azad University of Qom Province can directly and indirectly affect interpersonal sensitivity..

Conflicts of interest

The authors declare no conflict of interest

مقاله پژوهشی

مدل ساختاری حساسیت بین‌فردی بر اساس ترومای دوران کودکی باتوجه‌به نقش واسطه احساس ناکامی و ناامیدی در دانشجویان زن علوم پزشکی

سید مهدی سرکشیکیان*1 ، احمد رضا خلج2 ، مرضیه یاری زنگنه 3

1. دکتری تخصصی روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران (نویسنده مسئول)

2. دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، واحد علوم پزشکی قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

3.استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

تاریخ دریافت:09/01/1403

تاریخ داوری: 19/02/1403

تاریخ پذیرش: 03/06/1403

چکیده

هدف: هدف از انجام پژوهش، آزمون برازندگی مدل ساختاری حساسیت بین‌فردی بر اساس ترومای دوران کودکی باتوجه‌به نقش واسطه احساس ناکامی و ناامیدی در دانشجویان زن در دانشجویان علوم‌پزشکی دانشگاه آزاد استان قم بود.

روش‌: این پژوهش در زمره پژوهش‌های بنیادین و از نوع توصیفی _ همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان زن علوم‌پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی قم تشکیل دادند که در سال تحصیلی 1401-1402 مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه به تعداد 200 نفر در نظر گرفته شد که به شیوه نمونه‌گیری در دسترس به پژوهش وارد شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های ترومای دوران کودکی برنستاین و همکاران (2003)، پرسش‌نامه حساسیت بین‌فردی بایس و پارکر (1989)، پرسش‌نامه احساس ناکامی گیلبرت و آلن (1998) و پرسش‌نامه احساس ناامیدی بک (1974) به شکل مستقیم برای اندازه‌گیری و گردآوری اطلاعات استفاده شد. داده‌های گردآوری شده به روش ماتریس همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. از نرم‌افزار spss26 و pls3 برای آنالیز داده‌ها استفاده شد.

یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد شاخص‌های مدل پیشنهادی از برازش قابل‌قبولی برخوردار است. نتایج نشان داد در سطح 95/0 درصد اطمینان احساس ناکامی و ناامیدی اثر مستقیم بر حساسیت بین‌فردی دانشجویان زن دارند و ترومای دوران کودکی اثر مستقیم بر حساسیت بین‌فردی نداشت. نتایج بوت استروپ مشخص کرد ترومای دوران کودکی اثر غیرمستقیم به‌واسطه احساس ناکامی بر حساسیت بین‌فردی دانشجویان زن دارند.

نتیجه‌گیری: ترومای دوران کودکی و احساس ناکامی و ناامیدی می‌توانند حساسیت بین‌فردی را به شکل مستقیم و غیرمستقیم تحت‌تأثیر قرار دهند.

از دستگاه خود برای اسکن و خواندن

مقاله به‌صورت آنلاین استفاده‌کنید

DOI: 10.71801/JZVJ.2024.1188843

واژه‌های کلیدی:

ترومای دوران کودکی، احساس ناکامی، ناامیدی دانشجویان زن، حساسیت بین‌فردی

* نویسنده مسئول: سید مهدی سرکشیکیان

نشانی: دکتری تخصصی روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران (نویسنده مسئول).

تلفن: 09101248929

پست الکترونیکی: mehdikiyan110@gmail.com

مقدمه

حساسیت بین‌فردی¹ مفهومی است که توسط بوریس و پارکر²، به‌صورت هوشیاری غیرضروری و بیش از اندازه حساسیت نسبت به رفتار و احساسات دیگران معنا شده است. این مفهوم به‌عنوان حساسیت به بازخورد اجتماعی، گوش به زنگی در مورد واکنش‌های افراد دیگر، نگرانی بیش از اندازه درباره رفتار و افکار دیگران و ترس از انتقاد واقعی نیز مطرح شده است. حساسیت بین‌فردی به‌صورت احساس ناشایستگی شخصی و سوء تعبیرهای مکرر درباره رفتار دیگران، اعمال غیر جراتمندانه و روابط بین‌فردی اجتناب مشخص شده است (1) حساسیت بین‌فردی به‌معنای آگاهی و حساسیت بیش از اندازه، نسبت به رفتار و احساسات دیگران است که با احساس ناراحتی، رفتارهای اجتناب، عزت نفس پایین و ترسو بودن در روابط بین‌فردی نمود پیدا می‌کند (2). حساسیت بین‌فردی دارای یک ساختار چند بعدی است که شامل آگاهی بین‌فردی، اضطراب جدایی، کم‌رویی، عزت نفس شکننده و نیاز به تایید است(3) این افراد به‌دلیل وابستگی به دیگران، تمایل بیش از اندازه به رفتار و واکنش‌های دیگران، تمایل به خوشحال نمودن دیگران و تعارض کمتر، عدم توانایی در ایجاد روابط مستحکم و جدی، کم‌رویی (1) ارزیابی منفی دیگران از آنها و خطرپذیری کمتر موجب شده روابط اجتماعی سالم در آنها محدود شود(3)

نتایج پژوهش‌های انجام شده حاکی از آن است که دانشجویان با حساسیت بین‌فردی بالا در مقایسه با دانشجویان با حساسیت بین‌فردی پایین بیشتر از راهبردهای ناکارآمد تنظیم شناختی هیجان مانند فاجعه ساز، نشخوار فکری، سرزنش خود و دیگران استفاده می‌کنند(2) در مطالعه آنیل ³مشخص شد که حساسیت‌های بین‌فردی با احساس تعلق داشتن به کلاس، احساس امنیت داشتن در آنجا، پیشرفت تحصیلی و احساس اتحاد در دانشجویان همبستگی معناداری دارد. (4) مطالعات بسیاری بر این نکته تأکید دارند که حساسیت بین‌فردی بالا با روان رنجور خوبی، عزت نفس پایین، شروع و با عود افسردگی ناسازگاری اجتماعی ارتباط دارد(5).

از دیگر عواملی که می‌تواند در ایجاد حساسیت بین‌فردی افراد تأثیر گذار باشد تجارب آسیب زای دوران کودکی⁴ است. تجارب آسیب زای دوران کودکی اصطلاحی کلی است که می‌توانید مواردی همچون آزار جسمی و خشونت، سوء استفاده جنسی و آسیب‌های عاطفی را شامل شود (6 ،7). برخی اتفاقات ناخوشایند افراد در زمان‌های گذشته می‌تواند ضمن تأثیرگذاری بر شرایط ذهنی افراد؛ شرایطی جهت آسیب پذیری و حساسیت بیشتر افراد را ایجاد نماید (8). تجارب ناگوار در برخی دوران از جمله دوران کودکی بیشترین نقش بر مسائل ذهنی افراد دارد و می‌تواند افراد را دچار بحران‌های ذهنی شدیدی نماید (9). نقش ترومای کودکی به‌عنوان یک عامل پنهان در اختلالات روانی مورد تأیید قرار گرفته است. ترومای کودکی شامل سوءاستفاده، بی توجهی و قرار گرفتن در معرض خشونت است(10). دشواری‌های دوران کودکی منجر به آسیب سیستم‌های مختلف عصبی، جسمی، روان‌شناختی و عاطفی می‌شود(11)نتایج مطالعات کوون⁵ و همکاران گویای آن است که ترومای دوران کودکی با حساسیت بین‌فردی مرتبط است و هر نوع ضربه تأثیر متفاوتی بر اختلالات خلقی دارد.(12).تجارب منفی کودکی یکی از عوامل شیوع مشکلات فکری در سنین بالا محسوب‌می‌شود. به‌صورتی که امروزه در روندهای درمانی بزرگسالان از بررسی تجارب منفی دوران کودکی استفاده می‌شود. کارکردهای منفی تجارب ناگوار دوران کودکی بر مسائل ذهنی افراد سبب گردیده است تا از آن به‌عنوان یکی از راهکارهای مهم در حوزه افسردگی استفاده شود(13).تجارب منفی گذشته در زندگی در اولین گام می‌تواند سبب ایجاد احساس ناکامی در میان افراد گردد (14).

از سوی دیگر یکی از عواملی که می‌تواند بر حساسیت بین‌فردی افراد تأثیر داشته‌باشد احساس ناکامی⁶ است. (15). احساس ناکامی زمانی رخ می‌دهد که فرد در دستیابی به هدفی مطلوب که انتظار رسیدن به آن را دارد با مانع یا شکستی پیش بینی نشده مواجه شود و تحمل ناکامی به توانایی تحمل این احساسات ناخوشایند اشاره دارد (16).احساس ناکامی به‌دنبال وضعیتی تحت عنوان فرار ناممکن به وجود می‌آید. بدین صورت که فرد در ابتدا احساس شکست کرده و در پی این است که فرار کند ولی نمی‌تواند و به‌دنبال آن احساس ناکامی را تجربه می‌کند (17).در حقیقت مرز باریکی بین احساس شکست و ناکامی وجود دارد. احساس شکست در ابتدا و بر اساس ارزیابی فرد از شرایط خودش شکل می‌گیرد (اینکه در آستانه شکست است و امکان از دست دادن جایگاه اجتماعی در وی وجود دارد) در نهایت و به‌دنبال آن احساس ناکامی می‌آید؛ بر اساس نظر شخص نسبت به توانایی خود در 1) حل مسئله پیش‌آمده و یا 2) فرار از موقعیت و در نهایت اینکه هسته مرکزی هر دو یک‌چیز است: ناتوان پنداشتن خود به‌منظور تغییر شرایط و حل مسائل پیش‌آمده(18). بنابراین همان گونه که اشاره شد هنگامی که فرد در تعامل با دیگران از سبک حل مسئله ناکارآمد استفاده کند، با دیگران دچار چالش شده و در بلند مدت احساس ناکامی نموده و این احساس ناکامی، آنان را در چرخه تعامل اجتماعی نامطلوب و راه حل‌های نامناسب به مشکلات مخرب رفتاری مبتلا می‌سازد (19).

ناامیدی⁷ از دیگر مواردی است که میزان حساسیت بین‌فردی افراد را می‌تواند دستکاری کند. در جهان امروز مسائل روانی و احساسات پیچیده‌ای گریبان‌گیر بشر است که مسیرهای پیشرفت و تعالی او را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و گاهی انسان پویای پرشور را به رکود و دل مردگی دچار می‌کند. یکی از این احساسات منفی ناامیدی است که می‌تواند فرد را آن‌چنان درگیر نماید که گاهی زندگی او را نیز تهدید نموده و عرصه‌های مختلف زندگی را با دشواری همراه سازد (20). ناامیدی نگرش منفی نسبت به خود، دنیا و آینده است که تعاریف گوناگونی را می‌توان برای این مفهوم متصور بود (21). طبق نظریه اشنایدر⁸، ناامیدی حالت تکان دهنده ایست که بااحساس ناتوانی و بی علاقگی به زندگی آشکار می‌شود و فرد در اثر ناامیدی به‌شدت غیرفعال شده و نمی‌تواند موقعیت‌های زندگی را بسنجد و در نتیجه این مشکلات قدرت تطبیق با تغییرات زندگی را ندارد. باید گفت که افراد ناامید در زندگی با مشکلات متفاوتی روبه‌رو هستند و در موقعیت‌های استرس‌زا راه حلی برای مشکل خود پیدا نمی‌کنند(22).

باتوجه‌به مطالب فوق و اهمیت پرداختن به مسائل دانشجویان در محیط‌های تربیتی لزوم پرداختن به یک پژوهش منسجم دررابطه‌با متغیرهای ذکر شده احساس شد.

با بررسی پیشینه‌های پژوهش در پایگاه‌های اطلاعاتی در زمان انجام پژوهش مشخص گردید مدلی که پیش‌ازاین به‌پیش بینی حساسیت بین‌فردی بر اساس ترومای دوران کودکی باتوجه‌به نقش واسطه احساس ناکامی و ناامیدی در دانشجویان زن پرداخته و برازش شده باشد چندان مدنظر پژوهشگران قرار نگرفته و پژوهشی در این زمینه یافت نشد؛ بنابراین، انجام پژوهش در این زمینه جهت پر کردن خلأ موجود، حائز اهمیت است؛ لذا در این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال هستیم که آیا مدل ساختاری حساسیت بین‌فردی بر اساس ترومای دوران کودکی باتوجه‌به نقش واسطه احساس ناکامی و ناامیدی در دانشجویان زن برازش دارد؟

روش پژوهش

جامعه، نمونه و روش نمونه‌گیری

این پژوهش در زمره پژوهش‌های بنیادین و از نوع توصیفی _ همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری که به‌صورت کمی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان زن علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان قم تشکیل دادند که در سال تحصیلی 1401-1402 مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه در معادلات ساختاری بر اساس تعداد سؤالات یا گویه‌های پرسش‌نامه مشخص می‌شود و حداقل تعداد آن ۲۰۰ است. طبق نظر کلاین حجم نمونه معمولی در مطالعاتی که از معادلات ساختاری استفاده می‌شود حدود ۲۰۰ مورد است. در این پژوهش با کمک نرم‌افزار G*Power و درنظرگرفتن تعداد متغیرهای مورد بررسی اندازه اثر 1/0، توان آزمون 8/0 و سطح اطمینان 95/0 درصد در نظر گرفته شد و تعداد 200 نفر نمونه برآورد شد که به شیوه نمونه‌گیری در دسترس به پژوهش وارد شدند. معیار ورود به پژوهش رضایت و داوطلبانه بودن شرکت در پژوهش، دانشجوی زن یکی از رشته‌های علوم پزشکی بودن، دامنه سنی بین 18 تا 50 سال، نداشتن بیماری‌های جسمی و روان‌شناختی حاد، نداشتن سابقه مصرف الکل و مواد، نداشتن سابقه طلاق والدین، نداشتن سابقه مشروط یا تعلیق در ترم جاری، قرارنگرفتن در مرحله طلاق قانونی و ملاک خروج کامل‌نکردن پرسش‌نامه‌ها، ایجاد آشوب در فرایند پژوهش و نداشتن زمان کافی جهت شرکت در پژوهش بود. در قسمت آمار استنباطی و برآورد فرضیه‌های پژوهش از ماتریس همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. از نرم‌افزار spss25 و pls 3 برای برازش مدل استفاده شد.

ابزار پژوهش

پرسش‌نامه ترومای دوران کودکی ⁹

این پرسش‌نامه توسط برنستاین¹⁰ و همکاران (23 ) به‌منظور سنجش آسیب‌ها و ترومای دوران کودکی توسعه داده‌شده‌است. این پرسش‌نامه 5 نوع از بدرفتاری در دوران کودکی را می‌سنجد که عبارتند از: سوءاستفاده جنسی، سوءاستفاده جسمی، سوءاستفاده عاطفی، غفلت عاطفی و غفلت جسمی. این پرسش‌نامه 28 سؤال دارد که 25 سؤال آن برای سنجش مولفه‌های اصلی پرسش‌نامه و 3 سؤال آن برای تشخیص افرادی به کار می‌رود که مشکلات دوران کودکی خود را انکار می‌کنند. سؤالات (2-5-7-13-19-26-28) نمره‌گذاری معکوس دارند. نمرات بالا در این ابزار نشان دهنده تروما یا آسیب بیشتر و نمرات کمتر نشانه آسیب یا ترومای کمتر در دوران کودکی است. دامنه نمرات برای هر یک از زیرمقیاس‌ها 5 تا 25 و برای کل پرسش‌نامه 25 تا 125 است. نمره گذاری بر روی طیف لیک پنج درجه‌ای از یک برای هرگز تا 5 برای همیشه انجام ‌می‌شود. دقت شود که سؤالات 10، 16 و 22 به‌منظور سنجش روایی یا انکار مشکل در دوران کودکی است. اگر مجموع پاسخ‌های داده شده به این سؤالات بیشتر از 12 باشد با احتمال زیادی پاسخ‌های فرد نامعتبر است. برنشتاین و همکاران، پایایی این ابزار را به دو روش باز آزمایی در فاصله 2 ماهه و آلفای کرونباخ در دامنه 79/0 تا 94/0 برآورد کرده است. همچنین همبستگی بالای این ابزار با مصاحبه‌های بالینی بزرگسالان در مورد بدرفتاری کودکی برای زیر مقیاس‌های سوءاستفاده جسمی، سوءاستفاده هیجانی، سوءاستفاده جنسی، غفلت جسمی و غفلت هیجانی به‌ترتیب 27/0 ، 32/0 ، 72/0 ، 20/0 ، 16/0 به‌عنوان شاخصی از روایی همگرا گزارش کردند. گروسی و نخعی (24 ) پایایی به روش باز آزمایی در فاصله دو هفته و به روش همسانی درونی را به‌ترتیب 90/0 و 94/0 و روایی همگرایی این ابزار با پرسش‌نامه سلامت عمومی 40/0 گزارش شده است. ضریب پایایی ابزار تحقیق در این پژوهش 799/0 گزارش می‌شود. همچنین روایی پرسش‌نامه با تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفته است. همچنین میانگین واریانس استخراج شده جهت بررسی روایی 587/0 بوده است که چون بالایی 5/0 درصد مورد تایید است.

مقیاس حساسیت بین‌فردی ¹¹

این پرسش‌نامه توسط با یس و پارکر (25) برای سنجش حساسیت بین‌فردی یا حساسیت به طرد اجتماعی ساخته شده و دارای 36 سؤال و 5 مولفه آگاهی بین‌فردی، نیاز به تایید، اضطراب جدایی، کم‌رویی و عزت نفس شکننده در مقیاس 4 درجه‌ای لیکرت است. جمع نمرات تمام سؤالات، نمره کل آزمون حساسیت بین‌فردی فرد را برآورد می‌کند. بالاترین نمره‌ای که فرد در این پرسش‌نامه می‌تواند کسب نماید ١٤٤ و پایینترین نمره صفر است. نمره بالاتر و نزدیک به ١٤٤ نشان دهنده میزان حساسیت بین‌فردی بالا و نمره پایین و نزدیک به صفر نشان دهنده آن است که فرد حساسیت بین‌فردی پایینی دارد. با یس و پارکر (١٩٨٩) آلفای کرونباخ را برای زیر مقیاس‌های آگاهی بین‌فردی ٧٦ / ٠، نیاز به تایید ٥٥ / ٠، اضطراب جدایی٦٧ / ٠، کم‌رویی ٦٣ / ٠ و عزت‌نفس شکننده ٥٩ / ٠ و کل مقیاس ٨٦ / ٠ گزارش کردند. همچنین آنها روایی همزمان این آزمون را با آزمون قضاوت بالینی حساسیت بین‌فردی برابر ٧٢ / ٠ برآورد نمودند که نشانگر روایی همزمان بالای این پرسش‌نامه است. در ایران آلفای کرونباخ این پرسش‌نامه در پژوهش وجودی و همکاران (١٣٩٣) برابر با ٨١ / ٠ به‌دست آمد. همچنین محمدیان و همکاران (٢٠١٦) به بررسی مشخصات روان‌سنجی این پرسش‌نامه پرداختند. آنها آلفای کرونباخ این پرسش‌نامه را برای زیر مقیاس‌های آگاهی بین‌فردی ٧٠ / ٠، نیاز به تایید ٥١ / ٠، اضطراب جدایی٥٨ / ٠، کم‌رویی ٥٨ / ٠ و عزت‌نفس شکننده ٧٠ / ٠ و کل مقیاس ٨٦ / ٠ به‌دست آوردند. ضریب پایایی ابزار تحقیق در این پژوهش 857/0 گزارش می‌شود. همچنین روایی پرسش‌نامه با تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفته است همچنین میانگین واریانس استخراج شده جهت بررسی روایی 602/0 بوده است که چون بالایی 5/0 درصد مورد تایید است.

پرسش‌نامه احساس ناکامی¹²

پرسش‌نامه احساس ناکامی توسط گیلبرت و آلن (26) بر اساس نظریه جایگاه اجتماعی ساخته شده است. پرسش‌نامه احساس ناکامی دارای ۱۶ گویه می‌باشد که بر اساس طیف لیکرت 5 درجه‌ای محاسبه می‌شود. تحقیقات گسترده‌ای بر مبنای این پرسش‌نامه از آن سال انجام شده و رابطه آن با ناامیدی، افسردگی، خودکشی، اختلال استرس پس از سانحه و … به تأیید رسیده است. همچنین در بیشتر مطالعات انجام شده پرسش‌نامه احساس ناکامی به‌همراه پرسش‌نامه احساس شکست مورد استفاده قرار می‌گیرد. ضریب پایایی به روش آلفای کرونباخ در پژوهش گیلبرت برای کل آزمودنی‌ها 93/0 محاسبه شده است. پرسش‌نامه مذکور توسط ترصفی، کلانتر کوشه و لستر در سال 1392 بر جمعیت 306 نفری ایرانی هنجار شده است که نتایج پایایی آن 89/0 به‌دست آمده است. ضریب پایایی ابزار تحقیق در این پژوهش 911/0 گزارش می‌شود. همچنین روایی پرسش‌نامه با تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفته است. همچنین میانگین واریانس استخراج شده جهت بررسی روایی 549/0 بوده است که چون بالایی 5/0 درصد مورد تایید است.

پرسش‌نامه احساس ناامیدی¹³

این پرسش‌نامه در سال 1974 توسط بک و همکاران (27) ساخته شده است. این پرسش‌نامه دارای 20 سؤال بوده و هدف آن سنجش میزان ناامیدی از ابعاد مختلف (یأس در دستیابی به خواسته‌ها، عدم اطمینان به آینده، بدبینی، نومیدی در مورد آینده، انتظار منفی نسبت به آینده) است. طیف پاسخ‌گویی آن از نوع لیکرت 5 درجه‌ای بوده است. در پژوهش بک و همکاران ضریب پایایی پرسش‌نامه به روش آلفای کرونباخ 7/0 گزارش شده است. همچنین روایی همگرا با پرسش‌نامه افسردگی بک 76/0 گزارش شده است. در پژوهش گودرزی (1381) روایی همزمان این پرسش‌نامه با استفاده از آزمون همبستگی مقیاس با پرسش‌نامه افسردگی بک مورد تایید قرار گرفت. آلفای کرونباخ برای پرسش‌نامه ناامیدی بک 79/0 به‌دست آمد. که نشان دهنده پایایی خوب این ابزار است. ضریب پایایی ابزار تحقیق در این پژوهش 814/0 گزارش می‌شود. همچنین روایی پرسش‌نامه با تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفته است. همچنین میانگین واریانس استخراج شده جهت بررسی روایی 521/0 بوده است که چون بالایی 5/0 درصد مورد تایید است.

فرضیه‌های پژوهش به شرح زیر است:

بین ترومای دوران کودکی و حساسیت بین‌فردی رابطه وجود دارد.

بین ترومای دوران کودکی و احساس ناامیدی رابطه وجود دارد.

بین ترومای دوران کودکی و احساس ناکامی رابطه و جود دارد.

بین احساس ناکامی و حساسیت بین‌فردی رابطه وجود دارد.

بین احساس ناامیدی و حساسیت بین‌فردی رابطه وجود دارد.

بین ترومای دوران کودکی و حساسیت بین‌فردی با میانجیگری احساس ناامیدی رابطه وجود دارد.

بین ترومای دوران کودکی و حساسیت بین‌فردی با میانجیگری احساس ناکامی رابطه وجود دارد.

یافته‌های پژوهش

در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است در تجزیه‌وتحلیل توصیفی داده‌ها جداول توزیع فراوانی و در صدها و همچنین شاخص‌های گرایش مرکزی و پراکندگی مربوط به ویژگی‌های دموگرافیک و نمرات آزمودنی‌ها گزارش شده است. به‌منظور فرضیه‌های پژوهش از ماتریس همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شده است

ابتدا اطلاعات جمعیت‌شناختی نمونه شرکت‌کننده در پژوهش گزارش می‌شود. 134 نفر از افراد شرکت کننده برابر با (0/67) درصد از شرکت‌کنندگان مجرد و 46 نفر از افراد شرکت کننده برابر با (0/23) درصد از شرکت‌کنندگان متاهل بوده‌اند. 20 نفر از افراد شرکت کننده برابر با (0/10) درصد از شرکت‌کنندگان مطلقه بوده‌اند. میانگین سنی افراد شرکت کننده 070/27 با انحراف‌معیار 06/7 بود. کوچک‌ترین فرد شرکت کننده در پژوهش به‌لحاظ سن 19 سال و بزرگ‌ترین فرد شرکت کننده در پژوهش به‌لحاظ سن 50 سال بود. 59 نفر از افراد شرکت کننده برابر با (05/29) درصد از شرکت‌کنندگان به‌لحاظ شغل مشغول به تحصیل، 54 نفر از افراد شرکت کننده برابر با (00/27) درصد از شرکت‌کنندگان جویای کار، 46 نفر از افراد شرکت کننده برابر با (02/23) درصد از شرکت‌کنندگان دارای کار پاره‌وقت، و 41 نفر از افراد شرکت کننده برابر با (05/20) درصد از شرکت‌کنندگان کار تمام وقت داشتند. 90 نفر از افراد شرکت کننده برابر با (00/45) درصد از شرکت‌کنندگان دارای تحصیلات کارشناسی، 70 نفر از افراد شرکت کننده برابر با (00/35) درصد از شرکت‌کنندگان دارای تحصیلات کارشناسی‌ارشد و 40 نفر از افراد شرکت کننده برابر با (00/20) درصد از شرکت‌کنندگان دارای تحصیلات دکتری تخصصی بوده‌اند. در ادامه در جدول 1 یافته‌های توصیفی پژوهش ارائه شده است.

[1] - Interpersonal information

[2] -Boris and Parker

[3] -Anil

[4] -Traumatic childhood experiences

[5] -Kwon

[6] -Feeling of failure

[7] -disappointment

[8] -Schneider

[9] childhood trauma questionnaire

[10] . Bernstein

[11] interpersonal sensitivity scale

[12] -feeling of failure questionnaire

[13] -hopelessness scale

جدول 1- مقادیر توصیفی متغیرهای پژوهش

متغیر	کمترین	بیشترین	میانگین	انحراف معیار	واریانس	VIF	K-S	p
سوءاستفاده عاطفی	5.00	17.43	8.0025	3251/1	640/	4.254	200/	000/0
سوءاستفاده جسمی	5.00	12.17	7.2140	5541/1	542/	2.647	214/	000/0
سوءاستفاده جنسی	5.00	7.00	6.2541	6628/1	413/	1.001	325/	000/0
غفلت عاطفی	5.00	15.00	8.4152	1973/1	360/	2.936	300/	000/0
غفلت جسمی	5.00	14.35	7.2580	8241/1	520/	2.437	125/	000/0
حساسیت بین‌فردی	0.00	135.30	81.325	1432/6	497/	1.250	117/	000/0
تروما دوران کودکی	25.00	59.30	40.325	4135/10	968/	3.599	163/	000/0
احساس ناکامی	3.00	7.00	5.4100	3342/1	721/	1.114	471/	000/0
احساس ناامیدی	4.55	9.01	6.4125	9203/1	241/	1.666	243/	000/0

همان‌گونه که مشاهده می‌شود میانگین و انحراف‌معیار نمره کل تروما دوران کودکی برای مجموع 200 نفر به‌ترتیب ( 40/325 M= و 41/10 SD =) می‌باشد. همچنین میانگین و انحراف‌معیار نمره کل حساسیت بین‌فردی به‌ترتیب ( 81/325 M= و 14/6 SD =) می‌باشد. همچنین میانگین و انحراف‌معیار نمره کل احساس ناکامی برای به‌ترتیب ( 5/41 M= و 32/1 SD =) می‌باشد. همچنین میانگین و انحراف‌معیار نمره کل احساس ناامیدی برای به‌ترتیب ( 6/41 M= و 92/1 SD =) می‌باشد. جهت بررسی پیش فرض‌های معادلات ساختاری ابتدا وضعیت نرمالیتی داده‌ها بررسی شده است. از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن داده‌ها استفاده شده است. باتوجه‌به اینکه سطح معناداری برای متغیرهای تحقیق ( 05/0>P) برآورد شده است می‌توان استدلال کرد که داده‌ها از توزیع غیر نرمال تبعیت می‌کند. اگر آماره آزمون بزرگ‌تر و یا مساوی 05/0 به‌دست می‌آمد، در این صورت دلیلی برای رد فرض صفر وجود داشت. به‌عبارت دیگر توزیع داده‌ها نرمال بود. از آزمون باکس پلات برای بررسی داده‌های پرت استفاده شد که داده پرتی مشاهده نگردید. عامل تورم واریانس شدت هم خطی چندگانه را ارزیابی می‌کند. به‌بیان ساده شاخص VIF نشان‌می‌دهد که یک متغیر تا چه اندازه تحت‌تأثیر دیگر متغیرها رفتارش تغییر می‌کند. شاخص VIF نشان‌می‌دهد چه مقدار از تغییرات مربوط به ضرایب برآورد شده بابت هم خطی افزایش یافته‌است. اگر مقادیر این شاخص بالای 10 برآورد شود نشان دهنده هم خطی است که ملاحظه می‌شود هیچ‌کدام از متغیرهای تحقیق دارای هم خطی نمی‌باشد. مقدار آماره دوربین واتسون برابر با (821/1) برآورد شد که با در نظر گرفتن مقدار مجاز این شاخص که بین 5/1 تا 5/2 است نشان‌می‌دهد که خطاها از یکدیگر استقلال دارند. در ادامه جدول همبستگی متغیرهای تحقیق گزارش شده است.

جدول 2- ماتریس همبستگی متغیرهای تحقیق

مؤلفه‌ها	1	2	3	4	5	6	7	8	9
ترومای دوران کودکی	1
حساسیت بین‌فردی	244/0**	1
احساس ناامیدی	521/0**	211/0**	1
احساس ناکامی	352/0**	447/0**	619/0**	1
سوءاستفاده عاطفی	717/0**	251/0**	253/0**	525/0**	1
سوءاستفاده جسمی	719/0**	262/0**	277/0**	583/0**	749/0**	1
سوءاستفاده جنسی	633/0**	150/0*	209/0**	397/0**	500/0**	547/0**	1
غفلت عاطفی	600/0**	161/0*	154/0*	368/0**	390/0**	303/0**	438/0**	1
غفلت جسمی	748/0**	140/0*	194/0**	300/0**	434/0**	374/0**	497/0**	370/0**	1

همان‌گونه که داده‌های جدول 2 نشان‌می‌دهد رابطه ترومای دوران کودکی با حساسیت بین‌فردی (244/. =r و 01/0>p) مثبت و معنادار، رابطه ترومای دوران کودکی با احساس ناامیدی (521/. =r و 01/0>p) مثبت و معنادار، رابطه ترومای دوران کودکی با احساس ناکامی (352/. =r و 01/0>p) مثبت و معنادار، رابطه حساسیت بین‌فردی با احساس ناامیدی (211/. =r و 01/0>p) مثبت و معنادار، رابطه حساسیت بین‌فردی با احساس ناکامی (447/. =r و 01/0>p) مثبت و معنادار برآورد شده است. در رابطه با سایر روابط بین متغیرها نیز روابط مثبت و معنادار در سطح (01/0>p) برآورد شده است.

$C:\Users\mehdi\Desktop\مدل جدید خلج\2.png$

شکل 1- مدل در حالت تحلیل عاملی تاییدی، بار عاملی استاندارد و ضرایب مسیر

جدول 3- اثرات مستقیم و غیرمستقیم

مسیر	بتا	میانگین	انحراف استاندارد	T	P		نتیجه
احساس ناامیدی -> حساسیت بین‌فردی	0/166	0/182	0/077	2/156	0/031	پذیرش
احساس ناکامی -> حساسیت بین‌فردی	0/430	0/424	0/079	5/417	0/000	پذیرش
تروما دوران کودکی -> احساس ناامیدی	0/390	0/416	0/067	5/853	0/000	پذیرش
تروما دوران کودکی -> احساس ناکامی	0/607	0/621	0/050	12/093	0/000	پذیرش
تروما دوران کودکی -> حساسیت بین‌فردی	0/024	0/027	0/073	0/326	0/744	رد
تروما دوران کودکی -> احساس ناامیدی -> حساسیت بین‌فردی	0/065	0/074	0/031	2/059	0/040	پذیرش
تروما دوران کودکی -> احساس ناکامی -> حساسیت بین‌فردی	0/261	0/262	0/051	5/153	0/000	پذیرش

همان‌طور که مشاهده می‌شود مسیر غیرمستقیم ترومای دوران کودکی به‌واسطه‌ی احساس ناامیدی بر حساسیت بین‌فردی (065/. =β 059/2=T و 01/0> p) مورد تأیید و معنادار، مسیر غیرمستقیم ترومای دوران کودکی به‌واسطه‌ی احساس ناکامی بر حساسیت بین‌فردی (261/. =β و 153/5 =T و 01/0>p) مورد تایید و معنادار است. همچنین همان‌طور مشاهده می‌شود مقدار آماره آزمون به‌دست آمده می‌بایست از مقدار بحرانی ۹۶/۱ بیشتر باشد تا نشان دهنده این باشد که فرض صفر (مبنی بر اینکه متغیر میانجی نقشی در میان رابطه متغیر برون‌زاد و درون زاد ندارد) در سطح خطای 05/0 رد شود و تأثیر میانجی در روابط بین متغیرها معنا دار باشد. همان‌طور که مشاهده می‌شود مسیر ترومای دوران کودکی به حساسیت بین‌فردی (024/. =β و 326/0=T و 01/0<p) رد و غیر معنادار، مسیر ترومای دوران کودکی به احساس ناکامی (607/. =β و 093/12=T و 01/0>p) مورد تایید و معنادار، مسیر ترومای دوران کودکی به احساس ناامیدی (390/. = βو 853/5=T و 01/0>p) مورد تایید و معنادار، مسیر احساس ناامیدی به حساسیت بین‌فردی (166/. =β و 156/2=T و 01/0>p) مورد تایید و معنادار، مسیر احساس ناکامی به حساسیت بین‌فردی (430/. =β و 417/5 =T و 01/0>p) مورد تایید و معنادار، برآورد شده است. برای ارزیابی برازش مدل در رویکرد حداقل مربعات جزئی شاخص‌های فوق گزارش‌شده است. مقادیر مناسب برای یک مدل مطلوب در قسمت حد بحرانی گزارش شده است. اگر مقادیر مدل برآورد شده در محدوده حد بحرانی باشد. مدل از برازش مناسب برخوردار است. با توجه به مقادیر برآورد شده مدل از برازش مطلوب برخوردار است. همچنین مقدار ضریب تعیین مدل برآورد شده برای حساسیت بین‌فردی، احساس ناکامی و احساس ناامیدی به‌ترتیب برابر با 295/0، 369/0 و 152/0 برآورد و گزارش می‌شود.

شاخص	حد بحرانی	مقدار برآورد شده مدل
GOF	36/0	424/0
Q2	بالای صفر	197/0
SRMR	کمتر از 08/0	07/0
NFI	بالای 9/0	903/0
تتای RMS	کمتر از 12/0	10/0

جدول 5- شاخص‌های برازش در مدل ساختاری

بحث و نتیجه‌گیری

هدف از انجام این پژوهش، آزمایش برازندگی مدل مفروض پیش بینی حساسیت بین‌فردی بر اساس ترومای دوران کودکی باتوجه‌به نقش واسطه احساس ناکامی و ناامیدی در دانشجویان زن دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی قم بود. نتایج نشان داد مدل مفروض از برازش مناسبی برخوردار است همان‌طور که نتایج تحقیق نشان‌می‌دهد ترومای دوران کودکی اثر مستقیم بر حساسیت بین‌فردی در دانشجویان زن نداشت. این یافته با نتایج تحقیقات فانگ و همکاران (28)، وان نیونهو و همکاران ( 29)، کرامر و همکاران (30) ناهمسو است. این یافته را می‌توان با نظر گوبوت و همکاران (31) تبیین کرد. آنها معتقدند ترومای دوران کودکی در تمامی اشکال خود باعث به وجود آمدن الگوهای شناختی، هیجانی و رفتاری متفاوت در افراد می‌شود. آنها معتقدند ترومای دوران کودکی با افزایش حس بی اعتمادی و رهاشدگی ممکن است افراد را در معرض مشکلات بین‌فردی قرار دهد و آنها را از تعاملات کارآمد و مؤثر دور نگاه دارد. اما ممکن است در این بین متغیرهای روان‌شناختی دیگری نیز وجود داشته‌باشد که شدت این موضوع را کاهش و یا افزایش دهد و تأثیر آنها را از فرد به فرد و موقعیت‌ها دچار تغییر کند لذا نتیجه حاصل از یافته ممکن است دستخوش تغییرات به وجودآمده در فرآیند زندگی و یا عدم کنترل متغیرهای دیگری باشد که از حوزه مطالعه محققان خارج بوده است. یکی دیگر از یافته‌های پژوهش نشان داد که ترومای دوران کودکی اثر مستقیم بر احساس ناکامی دارد. این یافته با نتایج مطالعات کانینگهام و رنک(32)، مک کورماک و تامسون(33)، سنتاگوتی و میو (34) هم راستاست. این یافته را می‌توان با نظر نگوزیچوکوکا (35) تبیین کرد. وی معتقد است ترومای دوران کودکی باعث شکل گیری ابعاد پیچیده هیجانی و عاطفی در افراد در موقعیت‌های مختلف می‌شود. افراد دارای ترومای دوران کودکی به‌واسطه مشکل در اعتماد و صمیمیت ممکن است احساساتی مانند ناکامی، درماندگی و خستگی هیجانی و محرومیت را تجربه کنند که این خود باعث می‌شود سلامت روان فردی و تعاملات بین‌فردی آنها دستخوش دگرگونی‌ها زیادی گردد یکی دیگر از یافته‌های پژوهش مشخص کرد که ترومای دوران کودکی اثر مستقیم بر احساس ناامیدی دارد. این یافته با نتایج تحقیقات نگونیا و همکاران (36)، سرافنی و همکاران (37)، گامبارو و همکاران (38) و هاتنین (39) هم راستاست. این یافته را می‌توان با نظر براینت و همکاران (40). تبیین کرد. به عقیده او تروما و ضربه‌های دوران کودکی باعث به وجود آمدن شیوه‌ای از تفکر در افراد می‌شود که در آن واقعیت‌های بیرونی دچار تحریف شده و افراد برآوردهای خطر زا و فاجعه ساز را بیشتر مورد تایید قرار می‌دهند. این افراد به‌واسطه چنین شناخت‌هایی دچار تجربه ناامنی، نداشتن امنیت روان‌شناختی، ناامیدی و نداشتن چشم اندازه‌ای امیدبخش در زندگی می‌شوند. لذا افراد با تجارت تروما بیشتر از سایر افراد دیگر ممکن است دچار احساس ناامیدی و ناامنی شوند که این خود سلامت روان‌شناختی آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهدیکی دیگر از یافته‌های پژوهش نشان داد احساس ناکامی اثر مستقیم بر حساسیت بین‌فردی دارد. این یافته با نتایج تحقیقات تورتولیو و هارت(41)، ماندل، دانکلی و استارز(42)، متهو، سودیر و ماریما(43) هم راستاست. این یافته را می‌توان با نظر چاند(44). تبیین کرد. او معتقد است که افرادی که احساس ناکامی می‌کنند در بیشتر مواقع و در موقعیت‌های گوناگون موانع ذهنی متفاوتی را تجربه می‌کنند احساس ناکامی می‌تواند با احساس محرومیت در تعامل باشد زیرا در این هیجان افراد انتظار رسیدن به اهداف فردی و اجتماعی را کمتر برآورد می‌کنند و شکست در روابط و موقعیت‌ها را بیش از اندازه پیش بینی می‌کنند که این خود توانایی مقابله مؤثر با شرایط استرس‌زا را کاهش می‌دهد و باعث ایجاد مشکل در عملکرد و خود تنظیمی می‌شود و تبعات اجتماعی و بین‌فردی بیشتری را برای فرد به ارمغان آورد یکی دیگر از نتایج پژوهش نشان داد که ناامیدی اثر مستقیم بر حساسیت بین‌فردی دارد. این یافته با نتایج تحقیقات لیو، چن و لیو (45) و و ان کلاف، ددرو و مانستد (46) هم راستاست. این یافته را می‌توان با نظر مارچتی (47) تبیین کرد. او معتقد است که ناامیدی زیر مجموعه از هیجانات مانند غم است. افراد با درجات ناامیدی بالا ممکن است انتظارات منفی از آینده و یا ارتباطات خود داشته‌باشند. که این خود باعث افزایش درماندگی و افسردگی می‌شود. همچنین ناامیدی هم فلج کننده اراده است و هم باعث تحمل‌ناپذیر شدن و میل به گریز از یک موقعیت می‌شود. که روابط اجتماعی و میان فردی از این امر مثتثنی نیست و این امر باعث افزایش حساسیت بین‌فردی در افراد می‌شود همچنین نتایج پژوهش نشان داد ترومای دوران کودکی اثر غیر مستقیمی به‌واسطه‌ی احساس ناکامی و ناامیدی بر حساسیت بین‌فردی دارد. این یافته با نتایج کوون و همکاران (12) و همکاران (5) ، ژیقی و همکاران (2)،آنیل و همکاران(4)، هاردی و همکاران(10) هم‌راستا می‌باشد. افرادی دارای ترومای دوران کودکی، با کمبود حمایت عاطفی و ابراز عشق در دوران کودکی مانند بی توجهی به نیازهای عاطفی کودک (نیاز به محبت)، فراهم نکردن و بی توجهی به مراقبت‌های روانشناسانه لازم، اعمال خشونت‌های خانگی در حضور کودک از جمله همسر آزاری، استفاده از الکل و مواد مخدر در حضور کودک یا اجازه به کودک در استفاده از مواد مخدر یا الکل و هرگونه نگرش یا رفتار که سلامت روانی یا رشد اجتماعی فرد را به مخاطره اندازد مانند غفلت، بی‌توجه‌ی یا طرد کردن کودک، کمبود محبت جسمانی مثل در آغوش گرفتن، داد و فریاد کردن، تهدید یا ترساندن کودک، مقایسه با دیگران، تحقیر کودک و او را «بد» یا «به‌دردنخور» خواندن، سرزنش و وجه المصالحه قراردادن کودک، عدم تشویق و تقویت مثبت کودک یا نگفتن «دوستت دارم» و زندانی کردن یا بستن کودک را تجربه کرده‌اند به نسبت در روابط خود با دیگران از حساسیت بین‌فردی بیشتری برخودار هستند. روابط بین‌فردی برای انسان‌ها مفید است و ایجاد یک رابطه جدید یا بهبود بخشیدن به روابط منجر به کیفیت زندگی بهتر و پدید آمدن یک دیدگاه خوشایند به زندگی است. هم چنین مشکلات بین‌فردی پیش بینی کننده اختلالات شخصیت هستند. سازه حساسیت بین‌فردی اشاره به بی‌اعتمادی، انتقاد ناپذیری، حساسیت نسبت به طرد شدن، احساس مورد تهاجم قرار گرفتن، حسادت، دوری روابط صمیمانه عاطفی و ناتوانی در رها شدن از احساس فقدان به‌هنگام اتمام روابط صمیمانه و نیز عدم حفظ استقلال و فردیت در روابط گروهی دارد.

افزون بر اینها احساس ناکامی به‌عنوان رویداد یا شرایط سدکننده‌ای، مفهوم‌سازی شده است که راه را بر فعالیت معطوف به هدف می‌بندد یا مزاحم چنین فعالیتی می‌شود. علت آن موانع خاص، یا نبودن اهداف مطلوب یا مناسب است. موانع ممکن است شامل موانع خارجی و محیطی مانند جنگ، خشک‌سالی، زمین‌لرزه، طوفان، آتش و یا نوسانات اقتصادی و یا شکست تحصیلی، اختلاف با والدین، محیط بد یا وضعیت بد اقتصادی خانواده باشد که می‌تواند مانع نیل به اهداف مطلوب شده و ناکامی را موجب شود. همچنین منبع ناکامی می‌تواند درونی چون عدم قابلیت در انجام کارها و بی‌کفایتی باشد. ناکامی و ناتوانی در رسیدن به اهداف می‌تواند به احساس حقارت، خواری و یا بالعکس به رفتارهای پرخاشگرانه و یا پرخطر بینجامد. به نظر می‌رسد هنگامی که افراد درگیر حساسیت‌های بین‌فردی باشند دچار آشفتگی و درماندگی می‌شود. این اختلال در روابط با دیگران سازمان شناخت‌های فرد را مختل می‌سازد و در شرایط استرس‌زا فرد دچار احساس ناکامی می‌شود. در واقع می‌توان گفت بی‌توجهی به نیازهای اولیه و آزارهای جسمی در دوران کودکی در حکم یک کاتالیزور در بزرگسالی عمل می‌کند. به این صورت که احساسات مزمن و شدید دیسفوریک، تجربیات پارانوییدی و تجزیه‌ای گذرا، تکانشوری در قالب رفتارهای خود تخریب گرایان، باعث به‌وجودآمدن حساسیت بین‌فردی می‌شود. همچنین همان‌گونه که ذکر شد، این تجربیات موجب تغییر در فرایند فکری فرد شده و با اثرگذاری بر عوامل فکری و شناختی نیز منجر به تقویت احساس ناکامی و ناامیدی می‌گردد. این بدان معنی است که تجربیات منفی و ناخوشایند دوران کودکی موجب می‌شود تا فرد نتواند به مهارت‌های مناسبی برای مقابله با مشکلات مجهز شود و همواره از رفتارهای ناکارآمدی جهت مدیریت شرایط استفاده نماید. همچنین باعث ادامه ناامیدی و ازدست‌دادن میل و انگیزه برای پیشبرد شرایط اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی فرد می‌شود. عدم امیدواری باعث عدم احساس موفقیت می‌شود و نتایج روانی و اجتماعی آن بی‌شمار است. این پژوهش مانند پژوهش‌های دیگر با محدودیت‌هایی مواجه بود از جمله اینکه ویژگی‌های روان‌شناختی و سبک‌های مقابله‌ای افراد ممکن است نتایج را تحت‌تأثیر قرار دهد. نمونه پژوهش مربوط به کلیه دانشجویان زن علوم‌پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی قم بود و باتوجه‌به عوامل فرهنگی - اجتماعی - ممکن است این مورد بر تعمیم نتایج در سطح کشوری و گروه‌های دیگر تأثیرگذار باشد. در پژوهش حاضر متغیرهایی همانند وضعیت تحصیل والدین، طبقه اجتماعی، وضعیت اقتصادی، کنترل نشده که می‌تواند از عوامل تأثیرگذار باشد. همچنین، باید گفت که نتایج و ارزیابی پژوهش حاضر وابسته به ابزارهای خود گزارش‌دهی همچون پرسش‌نامه است و این امر می‌تواند همراه با مشکلاتی از جمله تحریف در پاسخ‌دهی باشد. نمونه پژوهش حاضر فقط شامل دانشجویان شد؛ بنابراین، پیشنهاد می‌شود به‌منظور تعیین ظرفیت تعمیم‌پذیری نتایج مطالعه حاضر به گروه‌های دیگر، انجام مطالعاتی بر روی گروه‌های دیگر موردنیاز است. همچنین پیشنهاد می‌شود با استفاده از نتایج پژوهش جهت ارتقای دانش مفهومی، کاربست عملی برای سازمان‌های درگیر مسائل روان‌شناختی، متخصصان مشاوران و درمانگران چشم‌اندازهای جدید عملیاتی خلق شود. می‌توان شرایط برگزاری کارگاه‌های در این زمینه را فراهم نمود تا افراد بتوانند با متغیرهای حساسیت بین‌فردی و ترومای دوران کودکی و احساس ناکامی و ناامیدی آشنا و با راهکارهای ارتقای خود در این زمینه دانش خود را ارتقا دهند.

ملاحظات اخلاقی

ملاحظات اخلاقی پژوهش شامل ارائه اطلاعات کتبی درباره پژوهش به شرکت‌کنندگان، اطمینان خاطر به افراد درباره رعایت محرمانه بودن اطلاعات به‌دست‌آمده و استفاده از آن فقط در امور پژوهشی، داوطلبانه بودن مشارکت در مطالعه، ثبت‌نشدن نام و نام خانوادگی ایشان به‌منظور رعایت حریم خصوصی و دریافت رضایت کتبی از شرکت‌کنندگان بود.

حامی مالی

تمامی منابع مالی و هزینه پژوهش و انتشار مقاله تماماً بر عهده‌ی نویسندگان بوده و هیچ‌گونه حمایت مالی دریافت نشده است.

مشارکت نویسندگان

نویسنده اول تهیه پیش‌نویس، نظارت، تحلیل آماری و تنظیم فرمت نهایی، نویسنده دوم گردآوری اطلاعات و تنظیم منابع، نویسنده سوم ویراستاری، تقویت منابع، بازنگری

تعارض منافع

نویسندگان هیچ‌گونه تعارض منافع را گزارش نمی‌کنند.

References

1-Hamidi F, Hasanpour Khademi F. The effect of psycho-demonstrating on social and interpersonal anxiety of female teenagers in the second year of high school. Knowledge and research in applied psychology. 2022; 23(87),125-136. Doi: 10.30486/JSRP.2020.1880492.2099. [In Persian].

2- You Z, Zhang Y, Zhang L, Xu Y, Chen X. How does self-esteem affect mobile phone addiction? The mediating role of social anxiety and interpersonal sensitivity. Psychiatry research. 2019 Jan 1; 271:526-31. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2018.12.040

3- Slanbekova GK, Chung MC, Karipbaev BI, Sabirova RS, Alimbayeva RT. Posttraumatic stress and interpersonal sensitivity: Alexithymia as mediator and emotional expressivity as moderator. Psychiatric quarterly. 2019 Mar 15; 90:249-61. DOI: https://doi.org/10.1007/s11126-018-9612-5

4- Anli G. Investigating the Relationship between Sense of Classroom Community and Interpersonal Sensitivity. International Journal of Progressive Education. 2019; 15(5),371-9. https://doi.org/10.29329/ijpe

5- Ahmadi Z, Amiri S, Kalantari M, Abedi MR, Molavi H. Cognitive Emotion Regulation Strategies Profile in students with high and low interpersonal sensitivity. Contemporary Psychology. 2020; 14(2), 15-25 Doi:10.29252/bjcp.14.2.15. [In Persian].

6-Ho GW, Chan AC, Chien WT, Bressington DT, Karatzias T. Examining patterns of adversity in Chinese young adults using the Adverse Childhood Experiences—International Questionnaire (ACE-IQ). Child abuse & neglect. 2019; Feb 1; 88,179-88. doi: 10.1016/j.chiabu.2018.11.009. Epub 2018 Dec 2.

7-Cuijpers P. The Challenges of Improving Treatments for Depression. JAMA. 2019; 320(24):2529–2530. doi:10.1001/jama.2019.17824

8- Salehian M, Makari S, Dastani S, Kiyomarthi, I. The effect of adverse childhood experiences, psychological distress and resilience on the depression of amateur athletes. Cognitive Psychology and Psychiatry, 2022; 9(2), 106-116. doi:10.32598/shenakht.9.2.106 . [In Persian].

9-Afifi TO, Taillieu T, Salmon S, Davila IG, Stewart-Tufescu A, Fortier J, Struck S, Asmundson GJG, Sareen J, MacMillan HL. Adverse childhood experiences (ACEs), peer victimization, and substance use among adolescents. Child Abuse Negl. 2020 Aug; 106,104504. doi: 10.1016/j.chiabu.2020;104504. Epub 2020 May 8. PMID: 32402816.

10-Hardy, A., Van de Giessen, I., Van den Berg, D. Chapter 10: Trauma, Posttraumatic Stress, and Psychosis. In J. C. Badcock & G. Paulik (Eds.) , a clinical introduction to psychoses: Foundations for clinical psychologists and neuropsychologists .2020; (pp. 223–243). Elsevier Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-815012-2.00010-9

11-Thomson P., Jaque, S.V. Creativity, Trauma, and Resilience. Lexington Books, Lanham, aryland.2019;https://www.amazon.com/Creativity-Trauma-Resilience-Paula-Thomson/dp/1498560202

12-Kwon SS, Jang Y, You JS, Lee CW, Yu H, Yoon J, Park YS, Ryoo HA, Lee D, Cho N, Ihm HK. Interpersonal sensitivity and childhood trauma in patients with major depressive disorder, bipolar I, and II disorder. European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience. 2023; May 17,1-1. DOI: 10.1007 / s00406-023-01619-5

13-Ahmadboukani S, Qamari Givi H, Kayani A, Rezaei Sharif A. Childhood experiences and depressive-suicidality syndrome: Investigating the mediating role of rumination and neutral belongingness. Law enforcement medicine, 2021;11(1), 0-0. Doi: 10.30505/11.1.2

14- Lasani S, Shahqalian M, Sarafaraz, M R, Abdullahi, Mohammad H. Predicting pathological narcissism based on childhood trauma and by deficits in self-compassion and shame. Journal of Psychological Sciences, 2021; 20(97), 77-87. [In Persian].

15-Hooshmandi F, Naemi A. The effectiveness of selfforgiveness training with a religious approach on vitality and failure tolerance of mothers of children with intellectual and developmental disabilities, J Modern Psychol Res ,2019;13(52):305-26. Dor: 20.1001.1.27173852.1397.13.52.15.9. [In Persian].

16-Ramirez-Castillo D, Garcia-Roda C, Guell F, Fernandez-Montalvo J, Bernacer J, Morón I. Frustration tolerance and personality traits in patients with substance use disorders. Front Psychiatr. 2019; 1-12. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2019.00421

17-McLaurin-Jiang S, Hannon EA, Seashore C, Orr CJ, Ritter V, Flower KB. Recent trends in infant car seat tolerance screening failure within a large health care system, 2014–2018. Hospital Pediatrics. 2019; 9(10), 813-7. DOI: 10.1542/hpeds.2019-0078

18-Khezri Moghadam N, Tashk A. The Effectiveness of Parent Management Training (PMT) on Frustration Tolerance and Adjustment of Adolescent Girls. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ). 2020; 9(8),111-22. Dor: 20.1001.1.2383353.1399.9.8.10.7. [In Persian].

19-Khakpour N, Mohamadzadeh Edmelaie R A, Sadeghi J, Nazoktabar H. The Effectiveness of Cognitive-Social Problem Solving Skills Training on Coping Strategies and Feelings of Failure in Female Adolescents with High-Risk Behaviors. IRANIAN JOURNAL OF PSYCHIATRIC NURSING (IJPN).2021; 9(1),77-88. Available from: URL: http://ijpn.ir/article-1-1734-en.html. [In Persian].

20- Molaei Yasavoli M, Fadakar Gabloo P, Khanjani Veshki S, Ahmad Bukani S. Psychometric properties of the Interpersonal Hopelessness Scale (IHS) in high school students. Research in Cognitive and Behavioral Sciences. 2021; Sep 23; 11(2),163-74.Doi: 10.22108/CBS.2022.129673.1556. [In Persian].

21-Brennan, G., Moffitt, T., Ambler, A., Harrington, H., Hogan, S., Houts, R., Caspi, A. tracing the origins of midlife despair: Association of psychopathology during adolescence with a syndrome of espair-related maladies at midlife. Psychological Medicine, .2023; 1-12. doi:10.1017/S0033291723001320

22-Augarde E, Gunnell D, Mars B, Hickman M. An ecological study of temporal trends in ‘deaths of despair’in England and Wales. Social psychiatry and psychiatric epidemiology. 2022; Jun; 57(6), 1135-44. DOI: https://doi.org/10.1007 / s00127-022-02251-9

23- Bernstein D. P., Stein, J. A., Newcomb, M. D., Walker, E., Pogge, D., Ahluvalia, T., & Zule, W. Development and validation of a brief screening version of the Childhood Trauma Questionnaire. Child Abuse and Neglect, 2003; 27 (2), 169-190

24-Garrusi B., Nakhaee, N. Validity and reliability of a Persian version of the childhood trauma questionnaire. Psychological Reports, 2009; 104, 509516.http://doi.org/10.2466/PR0.104.2.509-516. [In Persian].

25-Boyce P, Parker G. Development of a scale to measure interpersonal sensitivity. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 1989; 23(3), 341 -351.https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.3109/00048678909068294

26-Gilbert P, Allan S. The role of defeat and entrapment (arrested flight) in depression: an exploration of an evolutionary view. Psychol Med. 1998; 28(3),585 –598. doi: 10.1017/s0033291798006710

27-Beck AT,Weissman A, Lester D, Trexler L The measurement of pessimism: the hopelessness scale. Journal of consulting and clinical psychology, 1974; 42(6), 861.