تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی و مشاورۀ گروهی با روش عاطفی رفتاری عقلانی بر خودپندارۀ تحصیلی، انگیزش پیشرفت و سلامت روان دانش‌آموزان ناموفق
محورهای موضوعی : تربیتیفیروزه سپهریان آذر 1 , سعید سعادتمند 2
1 - عضو هیأت علمی دانشگاه ارومیه
2 - مدرس گروه روان‌شناسی دانشگاه پیام نور
کلید واژه: سلامت روان, مشاوره گروهی, انگیزش پیشرفت, مهارت‌های زندگی, خودپندارۀ تحصیلی,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی و مشاورۀ گروهی به شیوۀ عقلانی ـ عاطفی ـ رفتاری بر خودپندارۀ تحصیلی، انگیزش پیشرفت و سلامت روان دانش‌آموزان ناموفق انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون و گروه گواه بود. جامعۀ آماری این پژوهش تمامی دانش‌آموزان پسر سال دوم و سوم مقطع متوسطۀ شهر روانسر (874 نفر) بودند. یک مدرسه با روش نمونه‌گیری تصادفی از میان مدارس متوسطه انتخاب شد. سپس 45 دانش‌آموزان ناموفق به‌عنوان نمونه انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند و به پرسشنامه‌های خودپندارۀ تحصیلی (دلاور، 1372)، انگیزش پیشرفت (هرمنس، 1970) و سیاهه‌نشانگان 25 سؤالی (نجاریان و داوودی، 1380) پاسخ دادند. سپس یکی از گروههای آزمایش به مدت 9جلسۀ 60 دقیقه‌ای، دو بار در هفته آموزش مهارت‌های زندگی و گروه دیگر به مدت 8 جلسه، 90ـ70 دقیقه‌ای، یک بار در هفته مشاوره گروهی را تجربه کردند. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که خودپندارۀ تحصیلی، انگیزش پیشرفت و سلامت روان دانش‌آموزان پس از هر دو مداخله، بهبود و افزایش معناداری داشته است (0001/0=P) همچنین نتایج نشان داد که بین تأثیر مهارت‌های زندگی و مشاوره گروهی تفاوت معناداری وجود ندارد. آموزش مهارت‌های زندگی و مشاوره گروهی، رویکردهای مؤثر در زمینۀ کار با دانش‌آموزان ناموفق، تلقی می‌شوند.
The purpose of this study was to determine the effect of life skills training and group consuling via rational-emotional therapy on academic self- concept, achievement motivation and mental health of underachievers. The research used a semi-experimental design with pretest ,posttes and control group. The population incloded all the second and third grade male high school students (874 persons) in Ravansar city. One high school was selected through random sampling. Then a sample of 45 undera-chievement students were selected and randomly assigned into the two experimental and one control groups (15 students for each group). They responded to Academic Self-concept Questionnaire (Delawar, 1372s.c.), Achievement Motivation (Hermens, 1970) and Symptom Checklist-25-SCL-25- (Najarian and Davodi, 1380s.c.). Then one experimental group participated in the Life Skills Training for 9 sessions, 60 minutes each, twice a week, each and the other participated in counseling group for 8 sessions, each 70-90 minutes, once a week. Analysis of covariance showed that academic self-concept, achievement motivation and mental health of students, after both interventions, improved and increased, significantly (P=0.0001). Also, the results showed that there was no significant difference between the effect of life skills training and group counseling. Life skills training and group counseling can be considered as effective approaches in working with underachievers.
Beagles, S.M., & Mensal, W. (2004). Attention processes in the maintenance and treatment of social phobia: Hypervigilance, avoidance and self-focused attention. Clinical Psychology Review, 24, 821-856.
Dryden W. (2002). Handbook of Individual Therapy; London: Sage Publisher.7
Dryden W. (2005). Windy; Rational Emotive Behavior-al Therapy: London: 100 Keypoint, Sage Publisher
Esmaeilinasab, M., Malek Mohamadi, D., Ghiasvand, Z., & Bahrami, S. (2011). Effectiveness of life skills training on increasing self-esteem of high school students. Journal of Procedia-Social and Behavioral Sciences. 30, 1043–1047.
Flanagan J., & Flanagan R. (2004). Counseling and Psychotherapy Theories in Context Practice; New York: John Wiely.
Hermans, H.J.M. (1970). A questionnaire measure of achievement motivation. Journal of Applied Psychology, 54(4), 353-363.
Kernis, M.H., Paradies, A.W., Whitaker, D.J., Wheatman, S.R., & Goldman, B.N. (2000). Master of one’s psychological domain? Not likely if one’s self-esteem is unstable. Personality and Social Psychology Bulletin, 26, 1297-305.
Marsh, H.W., Yeung, A.S. (1997). Causal effects of academic self-concept on academic achievement: structural equation model of longitudinal data, Journal of Educational Psychology V 89. N 1, 41-44.
Matin, A., Yoosefi Looyeh, M., Afrooz, G.A,. & Dezhkam, M. (2012). The effect of group rational emotive be-havior restructuring on mental health of parents of exceptional children. Journal of Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46. 1872–1875.
Mohammadi, A. (2011). Survey the Effects of Life Skills Training on Tabriz High School Student’s Sa-tisfaction of Life. Journal of Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 1843 – 1845
Park J. (2003). Adolescent Self-Concept and Health in Adulthood.
Sobhi-Gharamaleki, N., & Rajabi, S. (2010). Efficacy of life skills training on increase of mental health and self-esteem of the students. Journal of Procedia - Social and Behavioral Sciences, 5, 1818–1822.
Trip, S., Vernon, A., & McMahon, J. (2007). Effectiveness of rational-emotive education: A quantitative meta-analytical study. Journal of Cognitive & Behavioral Psychotherapies. 7(1), 81-93.
Watter, N.D. (1988). Rational-emotive education: A review of the literature. Journal of Rational-Emotive and Cognitive-Behavior Therapy, 6, 139–145.
Vernosfaderani, A. (2014). The Effectiveness of Life Skills Training on Enhancing the Self-Esteem of Hearing Impaired Students in Inclusive Schools. Open Journal of Medical Psychology, l. 3. 1, 94-99.