رابطۀ تحولی ابعاد ارزش‌های انسانی بنیادی و ویژگی‌های شخصیتی در سه دورۀ بزرگسالی در زنان و مردان
محورهای موضوعی : تربیتیسیده راضیه طبائیان 1 , شعله امیری 2
1 - عضو هیأت علمی گروه روان‌شناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 - عضو هیأت علمی گروه روان‌شناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
کلید واژه: ارزش‌های انسانی بنیادی, بزرگسالی, تحول, ویژگی‌های شخصیتی,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش بررسی رابطۀ تحولی میان ارزش‌های انسانی بنیادی و ویژگی‌های شخصیتی در سه دورۀ بزرگسالی در زنان و مردان بود. نمونه 328 نفر (169 زن و 159 مرد) مشتمل بر 3 گروه 1ـ بزرگسال جوان (39ـ20 ساله)، 2ـ بزرگسال میانسال (65ـ40 ساله) و 3ـ بزرگسال سالخورده (88 ـ66) بودند. زمینه‌یاب ارزشی شوارتز (شوارتز و راس، 1995) و پرسشنامۀ کوتاه الگوی پنج‌عاملی شخصیت (رامستد و جان، 2007) اجرا شد. تحلیل همبستگی حاکی از رابطۀ مثبت معنی‌دار میان «ارزش‌های متمرکز بر فرد» با ویژگی‌های شخصیتی «برونگرایی»، «گشودگی در مقابل تغییر» و رابطۀ منفی معنی‌داری با ویژگی شخصیتی «توافق‌پذیری» بود. همچنین رابطۀ مثبت معنی‌دار میان «ارزش‌های متمرکز بر جمع» با ویژگی‌های شخصیتی «توافق‌پذیری» و «بیداری وجدان» و رابطۀ منفی معنی‌دار با ویژگی شخصیتی «برونگرایی» بود (05/0>P ). نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد که میان گروههای سنی در بعد ارزش‌های متمرکز بر جمع تفاوت وجود داشت (05/0>P ). روند نمودار صعودی بود و در محدودۀ بزرگسالی دوم به بالاترین حد خود رسید. میان گروههای جنسی در بعد ارزش‌های متمرکز بر فرد تفاوت معنی‌دار بود (05/0>P ) و مردان بیشترین میانگین نمرات را داشتند.
The aim was to investigate the relationship between the dimensions of basic human values and personality traits of three adulthood stages in females and males. A sample of 328 people (169 women and 159 men) was used. The participants were divided into three age groups: young adults (20-39) middle aged adults (40-65) and old adults (66-88). As for the instruments, the Schwartz Value Survey (SVS) (Schowartz and Ross, 1995) and A 10-item short version of the big five inventory (Rammstedt & John, 2007) were used. The results of correlational analysis between dimensions of basic human values and personality traits showed a significant positive relationship between personal focus values and extraversion, openness to change and a significant negative correlation with regard to agreeableness. In addition, there was a significant positive relationship between social focus values and agreeableness and conscienceness, while there was a negative correlation with extraversion (P < 0.05). The results of multivariate covariance analysis showed a significant difference among age groups with regard to social focus values (P < 0.05). The development trend was increasing and the second age group had the maximum social focus values. Among the gender groups regarding personal focus values the difference was significant (P < 0.05). Males showed the highest mean scores regarding the personal focus values aspect.
Bakan, D. (1966). The Duality of Human Existence. Chicago: Rand McNally.
Dobewall, H., Avik, Toivo, T., Konstabel, K., Schwartz, S.H, and Realo, A. (2014). A comparison of self-other agreement in personal in values versus the big five Personality traits. Journal of Research in Personality. 50, 1-10.
Gosling, D.S., Rentfrow, J.P., & Swann, B.W. (2003). A very Brief measure of the big-five personality domains. . Journal of Research in Personality. 37, 504-528.
John, O.P., & Srivastava, S. (1999). The Big five trait taxonomy: History, measurement, and theoretical perspectives. In L.A. Pervin, & O.P. John (Eds.), Handbook of personality: Theory and Research, New yodk: Guilford Press.
Rammstedt, B. & John, O.P. (2007). Measuring personality in one minute or less: A 10-item short version of the big five inventory in english and german. Journal of Research in Personality, 41: 203-212.
Roccas, S.L. Sagiv, S.H. Schwartz, S.H. and A. Knafo. (2002). The Big Five personality factors and personal values. Personality and Social Psychology Bulletin, 28, 789–801.
Sagiv, L., & Schwartz, S.H. (2000). Value priorities and subjective well-being: Direct relations and congruity effects. European Journal of Social Psychology, 30, 177-198.
Saroglou, V., & Munoz-Garcia, A. (2008). Individual differences in religion and spirituality: An issue of personality traits and/or values. Journal for the Scientific Study of Religion, 47 (1), 83-101.
Schwartz, S.H. (2011). Studying values: Personal adventure, future directions. Journal of Cross-Cultural Psychology, 42, 307–319.
Schwartz, S.H. (2009). Basic Human Values. Seminar on the quality and comparability of measures for constructs in comparative research: Methods and applications, Bolzano, Italy. June 10-13.
Schwartz, S.H. (2006). Basic human values: Theory, measurement, and applications. Revue française de sociologie.
Schwartz, S.H. (2002). “Robustness and fruitfulness of values theory”, in A. Tamayo (Ed), On Values, E-Chapter, Dispatched by the Author.
Schwartz, S.H. & Ros, M. (1995). Values in the west: A theoretical and empirical challenge to the individualism-collectivism cultural dimension. World Psychology, 1, 91-122.
Schwartz, S.H. (1994). Are there universal aspects in the structure and contents of human values? Journal of Social Issues, 50, 19-45.
Schwartz, S.H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theory and empirical tests in 20 countries. In M. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology (Vol. 25) (pp. 1-65). New York: Academic Press.
Struch, N., Schwartz, S.H., & van der Kloot, W.A. (2002). Meanings of basic values for women and men: A cross-cultural analysis. Personality and Social Psychology Bulletin, 28, 16–28.
Smith, P.B., & Schwartz, S.H. (1997). Values. In J. W. Berry, M.H. Segall & C. Kagitcibasi (Eds.), Handbook of cross-cultural psychology, (2nd ed., Vol. 3, pp. 77-118). Boston, MA: Allyn & Bacon.
Maio, G.R. (2010). Mental representations of social values. In M. Zanna (Ed.). Advances in experimental social psychology (Vol. 42, pp. 1–43). New York: Academic Press.
McCrae R.R., & Costa, P.T. (1997). Personality trait structure as a human universal. American Psychologist, 52, 509-516.
McCrae, R.R., & Costa, P.T. (1999). A Five-Factory Theory of personality. In L. A. Pervin & O.P. John (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (2nd ed., pp. 139–153). New York/London: The Guilford Press.
McCrae, R.R., & Costa, P.T.Jr., (2008). The five-factor theory of personality. In O. P. John, R. W. Robins, & L. A. Pervin (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (3rd ed., pp. 159–181). New York/London: The Guilford Press.