راهبردهای آسایش اقلیمی در سکونتگاه های بومی شمال غرب کشور (نمونه موردی: خانه های بومی روستاهای شهرستان مهاباد)
محورهای موضوعی : معماری و شهرسازی و سکونتگاههای انسانی
سوران محمودی
1
,
بایزید گلابی
2
*
,
یوسف حمه جانی
3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال
2 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مهاباد
3 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مهاباد
کلید واژه: آسایش اقلیمی, سکونتگاههای بومی, شهرستان مهاباد, شاخصههای فرمی, شاخص ماهانی,
چکیده مقاله :
مقدمه: عناصر اقلیمی بر روی آسایش انسان تاثیر فراوانی دارد به صورتی که سکونتگاه های انسانی می بایست سازگاری کامل را طبق این فرایند با طبیعت اجرا نموده و از آن تبعیت کنند. و از طرفی معماری بومی روستایی به دلیل اینکه توسط تجربه زندگی مردم شکل گرفته و تکامل یافته توجه زیادی به شرایط اقلیمی و راهکارهای ایجاد آسایش نشده است. هدف: هدف این پژوهش تبیین راهبردهای گرمایشی زمستانی و سرمایشی تابستانی در سکونتگاههای بومی روستایی شهرستان مهاباد خواهد بود. روششناسی تحقیق: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است. که با استفاده از جمع آوری اطلاعات از طریق روش کتابخانه ای و اطلاعات موجود در کتب و مقالات و نیز در سازمانهای ذیربط صورت گرفته است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد پژوهش در شهرستان مهاباد در استان آذربایجان غربی واقعشده است که دارای پنج دهستان با نامهای منگور شرقی، کانی بازار، آختاچی غربی، مکریان غربی و مکریان شرقی است. یافته¬ها: قرارگیری 6 ماه از سال در روز و 10 ماه از سال در شب در گروه وضعیتی سرد و قرارگیری 4 ماه از سال در روز در گروه وضعیتی گرم تمهیدات و راهبردهای که در این ماه ها منجر به آسایش اقلیمی برای ساکنان شده ارائه گردید. نتایج: ساختمان هایی با امتداد شرقی-غربی، فاصله گذاری متراکم و فشرده و پلان چندلایه دارای بافت با مجموعه فشرده و دارای یک یا دو جبهه باز با ساختمان های مجاور ، بازشو ها با سطح اشغال 10-20 درصد دیوار در استقرار جبهه جنوب و مصالح تیره و زبر و ناصاف با دیوارهای سنگین و سقف های مسطح سنگین با عایق حرارتی ، الگوی مناسب در بناهای بومی روستاهای شهرستان مهاباد را شکل می دهند.
Introduction: climatic elements have a great impact on human comfort in a way that human settlements should implement and follow the complete adaptation to nature according to this process and on the other hand, rural indigenous architecture has not paid much attention to climatic conditions and comfort solutions because of the fact that it has been formed and developed by people 's life experience. Research aim: the aim of this study was to explain winter and summer heating and cooling strategies in rural indigenous settlements of mahabad. Methodology: this research is applied in terms of purpose and descriptive - analytical in terms of method. which has been done by collecting information through library method and information in books and articles as well as in relevant organizations. Studied Areas: the study area is located in mahabad city. west azerbaijan province. which has five villages with the names of eastern mangur, kani - bazar, western akhtachi, western makrian and eastern makrian. Results: 6 months of the year in the day and 10 months of the year in the night in the cold situation group and 4 months of the year in the day in the warm situation group, measures and strategies that have led to climate comfort for residents in these months were presented. Conclusion: buildings with east - west extension. dense and compact spacing and multi - layered textured plan with compact complex and one or two open fronts with adjacent buildings. openings with 10 - 20 percent wall occupancy in the southern front establishment and dark and rough materials with heavy walls and heavy flat roofs with thermal insulation. form an appropriate pattern in the native buildings of the villages of mahabad.